D z i s i e j s z y n u m e r z a w ie r a 4 s t r o n y C e n a n u m e r u p o j e d y n c z e g o 1 0 g r o s z y
BEZPARTYJNE POLSKO • KATOLICKIE PISMO LUDOWE.
EJ- — r,łoło FEDCBAKT eksped. m iesięcznie 79 gr. z odnosze-
rrZCupidlal niem przez pocztę 21 gr. w ięcej. W w y
padkach nieprzew idzianych, przy w strzym aniu przedsiębiorstw a, złożenia pracy, przerw ania komunikacji, abonent niem a prawa żądać pozaterm inow ych dcfstarczeń gazety, lub zw rotu ceny abona
m entu. Za dział ogłoszeniow y Redakcja nie odpow iada. Redaktor przyjmuje od 10-12. N adesłanych a nie zam ów ionych rękopisów Re
dakcja nie zwraca i nie honoruje. Redakcja i adm inistracja ul. M ickie
w icza 1. Telefon 80. K onto czekow e P. K. O. Poznań 204,252.
Sumiennem wykonywaniem obowiązków, budujemy silną Ojczyzną!
O r iłn r -z n n in • ogłosz. pobiera się od w iersza m m. (7 y i U Il I a < łam .) 10 gr., za reklam y na atr. 4-łam . w w iadomościach potocznych 30 gr. na pierw szej str. 50 gr. Rabatu udziela się przy częstem ogłaszaniu. „G łos W ąbrzeski* w ychedsi trzy rasy tygodn. i to: w poniedziałek, środę i piątek. Przy sado- wem ściąganiu należności rabat upada. Dla spraw spornych jest w łaściw y Sąd w W ąbrzeźnie. — Za term inow y druk, przepisane m iejsce ogłoszenia adm inistracja nie odpowiada. W ydaw nictw o zastrzega sobie prawo nieprzyjęcia ogłoszeń bez podania pow odów
N r. 125 W ąbrzeźno, K ow alew o, G olub, w to r e k d n ia 2 3 p a ź d z ie r n ik a 1 9 3 4 r. R o k X V
Z kandyfiatów do rad gromadzkich robią
niewolników
O T O P R A W D Z I W E O B L I C Z E L I S T Y . N A R O D O W E J
I S T R O N N I C T W A N A R O D O W E G O .
K a n d y d a c i S t r o n n i c t w a N a r o d o w e g o d o r a d g r o m a d z k i c h — j a k d o n o s i p o z n a ń s k i o r g a n „ C Z U W A M 1 44 — w o b e c n y c h w y b o r a c h s a m o r z ą d o w y c h m u s z ą p o d p i s y w a ć n a s t ę p u j ą c ą d e k la r a c ję :
„Oświadczam sloroem honoru, że przyjmuję kandydaturę na radne
go (względnie zastępcę radnego) do rady gromadzkiej w...z rak Stronnictwa Narodowego i przyrze
kam działać w razie wyboru zawsze po myśli wskazań i programu Stron.
Narodowego, tak w dziedzinie gos
podarczej, jak politycznej, utworzyć razem z resztą wybranych z listy S. N. radnych w radzie gromadzkiej stalą grupę solidarną. Na słowo ho
noru oświadczam, że w razie gdy
bym z tej grupy został wykreślony lub z niej wystąpił, złożę mandat swój bez względu na kary, mogące mnie spotkać na mocy art. 6 ustawy samorządowe j“.
I n a c z e j , z r a d n y c h p r z e p r o w a d z o n y c h z l i s ty n a r o d o w e j d o r a d g r o m a d z k i c h S t r o n n i c tw o N a r o d o w e c h c e z r o b i ć j a k i e ś f i g u r y i c u d a c z n e l a l k i m a r jo n e t k i , p o z b a w i o n e z u p e łn i e s a m o d z i e l n o ś c i o b y w a t e l s k i e j. B ę d ą o n e t a k s k a k a ć p o l i t y c z n i e , j a k t e g o z a ż ą d a S N . z a n a c i ś n i ę c i e m g u z i k a p a r ty j n e g o a l b o z a p o c i ą g n i ę c i e m s z n u r k a ■ p o l i t y c z n e g o . I t o g d z i e — M r a d a c h g r o m a d z k i c h , g d z i e d o b r o g m i n y i j e j p o t r z e b y g o s p o d a r c z e p o w i n n y b y ć w y s u n i ę t e n a p l a n p i e r w s z y .
Ł a d n e p o j ę c ie o h o n o r z e o s o b i
s t y m i o d p o w ie d z ia l n o ś c i p r z y s z ł e g o r a d n e g o w r a d z i e g r o m a d z k i e j . J e s t t o t r a k t o w a n i e l u d z i n a p o z io m ie h a n d l a r z y ż y w y m t o w a r e m .
„ C z u w a m y 44z w r a c a u w a g ę n a k o ń c o w y u s t ę p d e k l a r a c ji . W i a d o m o b o w ie m , ż e u s t a w a s a m o r z ą d o w a n ie p o z w a l a s k ł a d a ć m a n d a t u p o d g r o z ą k a r y d o 1 0 0 0 z ł o t y c h . S t r o n n i c t w o N a r o d o w e z o b o w i ą z u je t y c h , k t ó r z y b ę d ą w y b r a n i z l i s t n a r o d o w y c h n a r a d n y c h d o p o n i e s i e n i a t e j k a r y w r a z i e z a t a r g u z w ł a d z a m i s t r o n n i c t w a i w y k l u c z e n i a w z g l ę d n i e w y s t ą p i e n i a z k l u b u r a d z i e c k i e g o „ N a s u w a s ię p y t a n ie — p i s z e „ C z u w a m y 44 c z y b r a n ie t e g o r o d z a j u z o b o w i ą z a n i a j e s t z g o d n e z u s t a w ą i w o g ó l e z p r z y z w o i t o ś c i ą . —
N i e t y l k o n i e z g o d ę j e s t t o z u s t a w ą a l e z u w a g i n a m o r a l n o ś ć s p o ł e c z n ą t e g o r o d z a j u d e k l a r a c j a p a r t y jn a j e s t c z e m ś t a k o b u r z a j ą c e m ź e z a s ł u g u j e n a n a z w ę p o l i t y c z n e g o n i e r z ą d u , b o s z e r z y d e m o r a li z a c j ę . W y o b r a ź m y b o w i e m s o b ie , ż e j e d e n c z y d r u g i r o l n i k , p o d p i s u j ą c p o w y ż s z ą d e k la - 1
rację, a chcąc być następnie użyte-
Zwłoki króla Aleksandra
spoczęły w grobowcu rodzinnym
Z A M O R D O W A N IA K R Ó L A A L E K S A N D R A T R A G I C Z N Y M O M E N T
N a z d ję c iu w id z im y ja k m o r d e rc a d o s k o c z y w s z y d o s a m o c h o d u s tr z e la , b y o d p ę d z ić z a m a c h o w c a , le c z s tr z a ły ju ż p a d ły
W c z w a r t e k 1 8 b m . o d b y ł s ię p r z y u d z i a l e k i l k u s e t t y s i ę c y o s ó b p o g r z e b t r a g ic z n i e z m a r ł e g o k r ó l a J u - g o s ł a w j i A l e k s a n d r a I .
O g o d z i n i e 8 - m e j r a n o o d b y ł o s ię w k a t e d r z e p r a w o s ł a w n e j w B ia ło - g r o d z i e n a b o ż e ń s tw o ż a ło b n e .
N a s t ę p n i e z w ło k i p r z e w i e z io n o p o c i ą g i e m d o O p l e n e c p o d B ia lo g r o - d e m .
P o n a b o ż e ń s t w i e ż a ło b n e m iw k a p l i c y o g o d z i n i e 1 4 ,4 5 t r u m n a z e
z w ło k a m i z ło ż o n a z o s ta ł a d o k r y p t y , g d z ie s p o c z y w a j ą c z ł o n k o w ie d y n a - s t j i K a r a d ż o r d ż e w i c z ó w .
W k r y p c i e z ło ż o n o s e t k i w i e ń c ó w k t ó r e p r z y w io z ł o z B i a ł o g r o d u 1 9 s a m o c h o d ó w c i ę ż a r o w y c h .
W u r o c z y s t o ś c ia c h p o g r z e b o w y c h w z ię li m . i. u d z i a ł: k r ó l r u m u ń s k i K a r o l , k r ó l b u ł g a r s k i B o r y s , k s . J e r z y a n g ie ls k i, k s . M ik o ła j r u m u ń s k i . K s ię ż n a M a r y n i a g r e c k a , p r e z y d e n t F r a n c j i L e b r u n , m a r s z a ł e k P e t a i n , n a d z w y c z a j n y a m b a s a d o r p r e z y d e n t a P o l s k i g e n e r a ł W i e n i a w a - D łu g o - s z e w k i , p r z e d s t a w i c ie l e w s z y s t k i c h
c z n y m p o s w o j e m u , w ł a s n ą r o z w a g ą i s p o s o b e m m y ś l e n i a — o c z y w i ś c i e n i e b ę d z i e m ó g ł b y ć p o s ł u s z n y w s k a z a n io m p r o g r a m o w y m i p o l i ty c z n y m S t r o n n i c t w a N a r o d o w e g o w r a d z i e g r o m a d z k i e j. C o z t e g o w y n i k n i e ? — A lb o z o s t a n ie w y k l u c z o n y z p a r t ji , a l b o z ł o ż y s a m m a n d a t , a b y p o z o s t a ć w z g o d z ie z w ł a s n e m s u m i e n ie m i w ł a s n e m i p r z e k o n a n i a m i . L e c z w j e d n y m i d r u g i m w y p a d k u g r o z i m u k a r a z a z ł o ż e n i e m a n d a t u d o 1 .0 0 0 z ł o t y c h .
P o t w o r n e t e m e t o d y p a r t y jn e . P o -
I M I N . B A R T H O U . O fic e r s p in a k o n ia
n i e m a l p a ń s t w e u r o p e j s k ic h i c z ł o n k o w i e d y p l o m a c j i . Z c a łe g o ś w i a t a p r z y b y ł o p r z e s z ł o " (X ) d z i e n n i k a r z y .
K R Ó L O W A M A R J A D Z I Ę K U J E P A P I E Ż O W I
K r ó l o w a M a r j a j u g o s ło w i a ii s k a p r z e s ł a ł a d o O j c a ś w . t e le g r a m n a s t ę p u j ą c e t r e ś ć : „ C a łe m s e r c e m d z i ę k u j ę W a s z e j ś w i ą t o b l i w o ś c i z a o k a z a n e m i w s p ó ł c z u c i e i o j c o w s k i e s ł o w a p o c i e c h y w m y m s t r a s z n y m b ó lu ‘.
J E S Z C Z E J E D E N Z B R O D N IA R Z P a r y ż . P o l i c j a p r o w a d z i w d a l s z y m c i ą g u e n e r g ic z n ą a k c j ę , m a j ą c ą n a c e lu w y k r y c i e w s z y s t k i c h n ic i s p i s k u n a ż y c i e k r ó l a A l e k s a n d r a . W o s t a t n i c h d n i a c h z d o ła n o u - s t a li ć , ż e w s p i s k u p r ó c z K r a m e r a o d e g r a ł d u ż ą r o l e r ó w n i e ż d r u g i w y s ł a n n i k P a v e l i c z a , M io B z ik , k t ó r y o d d łu ż s z e g o c z a s u j e s t p o s z u k i w a n y p r z e z p o l i c j ę m i ę d z y n a r o d o w ą . W y s ia n o z a n im l i s ty g o ń c z e .
n i ż ą j ą g o d n o ś ć o s o b is t ą r a d n e g o g r o m a d z k i e g o , c z y n ią g o b e z w o l n e m n a r z ę d z i e m p a r t j i a w r e s z c i e n a w y p a d e k o p o r u w o b e c p a r t j i, r u j n u j ą g o m o r a l n i e i m a t e r j a l n i e . S t r o n n i
c t w o N a r o d o w e w y s t a w i ł o s o b i e u - ł o ż e n ie m t a k i e j d e k l a r a c j i h a n i e b n e ś w i a d e c t w o . N a w e t c z ł o n k ó w s w o ic h p a r t j a t r a k t o w a ć c h c e , j a k s t a d o B a r a n ó w .
P r z e d wy b o r a m i d o 1 6 1 g r o m a d n a P o m o r z u , g d z i e p o n o w s z ę d z i e
liC l I -o /u l a
S t r . N a r . w y s t a w i ł o s w o j e w ł a s n e S a m l a n d a _
l i s ty — d o b r z e j e s t o te r n p a m i ę ta ć , 'z a k o ń c z y ł s ię p o r a ż k ą G e d a n ji w P a r y ż . D o tn o s z ą z M a r s y I j i : Ś le d z tw o , p r o w a d z o n e w s p r a w i e z a m a c h u p o z w o l i ł o n i e z b i c ie s t w ie r d z i ć s y lj i z k o ń c e m w r z e ś n i a h r . P a v e li c z ż e d r . P a v e li c z p r z e b y w a ł w M a r - z a t r z y m a ł s ię w t o w a r z y s t w i e j a k i e jś p a n i w j e d n y m z h o t e li k o ło d w o r c a w d . 3 0 w r z e ś n i a . W r e j e s t r z e h o t e lo w y m z a p i s a ł s ię j a k o P a d a l e s c u . k i e r o w n i k b i u r a k o l e j o w e g o w B u k a r e s z c i e . P a v e li c z p r z y b y ł d o M a r - s y l ji z P a r y ż a , n i e z d o ł a n o j e d n a k u s t a l i ć , d o k ą d u d a ł s ię z M a r s y l j i.
’■j
le - Z B R O D N I A L E K A R Z A
W i I n o ., j e d e n z m ł o d y c h k u r z y w c z a s ie d y ż u r u n o c n e g o d o k o n a ł g w a ł t u n a j e d n e j z n e r w o w o c h o r y c h p a c j e n t e k k t ó r e j p i e r z ę m ia ł s o b ie p o r u c z o n ą . C h o r a u s i ł o w a ł a p o p e ł n i ć s a m o b ó j s t w o .
M ło d e g o l e k a r z a , k t ó r y p o c h o d z i z p o w s z e c h n i e z n a n e j n a k r e s a c h r o d z i n y , a r e s z to w a n o .
BCMaraSKM mMBMMMWIIlIHlIOTn' ihl ft Ii'll!IWTl,'Ma* * * * * * * * * * * 1 * * * * * —
K Ą C I K S P O R T O W Y .
P i ł k a r s k i e z a w o d y lig o w e K r a k ó w . R u c h — C r a c o v i a 3 : 1 ( 1 :1 ) M e c z t e n z a d e c y d o w a ł o m i s t r z u L ig i, k t ó r y m b ę d z ie R u c h .
K r a k ó w : W i s ła — L e g j a 3 :2 ( 2 :1 ) W a r s z a w a : W a r s z a w i a n k a — G a r b a r n i a 3 :1
L w ó w r: P o g o ń — P o l o n j a 2 :1 ( 1 :0 )
R o z g r y w k i o w e j ś c i e d o L ig i P o z n a ń : L e g j a ( P o z n a ń ) — Ś m ig ły ( W iln o ) 3 :2 ( 1 :1 )
Ł u c k : R e w e r a ( S ta n is ła w ó w ) — P . K . S . ( Ł u c k ) 1 :0 ( 0 :0 )
I K l ę s k a „ G e d a n j i44
M e c z o m i s t r z o s t w o L ig i r o z e g r a n y w k r ó l e w c u m i ę d z y P r e u s s e n — S a m b a u d a „ G e d e n j ą “ z G d a ń s k a
„ G e d a n j ą“ z G d a ń s k a 1 4 5 O S Ó B Z A T R U T Y C H M I Ę S E M
A l e k s a n d r j a . N i e s a m o w i t e w r a ż e n ie w y w o ł a ł a t u t a j t r a g e d j a j a k a r o - f z e g r a ł a s ię w z n a n e j r o d z in ie w c z a
s ie u c z ty w e s e ln e j .
W c z a s ie u c z ty , w ś r ó d n i e z w y k l e w e s o łe g o n a s tr o j u , z a c h o r o w a l i w s z y s c y b i e s i a d n i c y , n a j w id o c z n ie j w s k u t e k s p o ż y c i a n i e ś w i e ż y c h p o k a r m ó w K i k a d z i e s i ą t o s ó b w iło s i ę w p o t w o r n y c h b o l e ś c i a c h , j ę c z ą c i z a w o d z ą c p r z e r a ź li w i e .
P i ę ć o s ó b z m a r ł o p r z e d p r z y b y c ie m p o g o t o w i a r a t u n k o w e g o , a o k o ło 1 4 0 o s ó b b a r d z o p o w a ż n i e z a c h o r o w a ło .
P r z e z k i l k a g o d z in u lic a m i m i a s t a k r ą ż y ł y lic z n e s a m o c h o d y s a n i t a r n e , p r z e w o ż ą c c h o r y c h d o s z p i t a l i .
NR 124 ,GŁOS .WĄBRZESKI" STR 2
Skróty
Z KRAJU.fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
4 - W G r u d z ią d z u b a w ili d w a j o f ic e r o w ie tu r e c c y , k tó r z y m . in . z w ie d z ili ta m t.
s ta c ję lo tn ic z ą .
4 - W c ią g u o s ta tn ie g o ty g o d n ia lic z b a b e z r o b o tn y c h w c a ły m k r a j u w z r o s ła o 1 2 1 5 o s ó b .
4 - W M a ło p o ls c e w o k o lic a c h p o d g ó r s k ic h s p a d ! p ie r w s z y ś n ie g , k tó r y le ż a ł p r z e z k ilk a g o d z in .
4 - W p ią te k p r z y b y ł d o W a r s z a w y p r e - m je r w ę g ie r s k i G ó m b o s z .
5 - W n ie d z ie lę p r z y b y ła d o P o ls k i d e le g a c ja a n g ie ls k ie g o p r z e m y s łu w łó k ie n n ic z e g o , k tó r a z b a d a ć m a m o ż liw o ś c i z b y tu a n g ie ls k ie j b a w e łn y d la p r z e m y s łu łó d z k ie g o . 6 - N a w io s n ę o tw a rta z o s ta n ie s ta ła k o m u n ik a c ja lo tn ic z a p o m ię d z y W a r s z a w ą i p d y n ią . P r a c e p r z y g o to w a w c z e w G d y n i s ą w p e łn y m to k u .
7 - O k r ę g o w a D y r e k c ja K o le i P a ń s tw o w y c h w S ta n is ła w o w ie b ę d z ie z n ie s io n a . — S ie ć k o le jo w ą p r z e jm ie d y r e k c ja lw o w s k a .
8 - N a tr a s ie W a r s z a w a — P o z n a ń w y p r ó b o w a n o p o c ią g b ły s k a w ic z n y , k tó r y o - s ią g n ą ł 1 1 5 k im . n a g o d z in ę .
W k r ó tk im c z a s ie p o ja w i s ię w h a n d lu a lk o h o l o p o je m . 5 5 p r o c .
9 - Z n o w y m r o k ie m b u d ż e to w y m m a b y ć w p r o w a d z o n y p o d a te k o d k a w a le r ó w , z f e g o w p ły w y b ę d ą p r z e z n a c z o n e n n a S z k o ln ic tw a .
k tó - c e le
b y ć J e -
z a -
d o
Z ZAGRANICY
- f- N a js ta r s z y m c z ło w ie k ie m m a 1 5 4 - le tn i m ie s z k a n ie c K in d g u i w G r u z ji, d y n y ż y ją c y je g o s y n lic z y la t 9 0 . •
- f- J a p o ń s k i p a r o w ie c „ K o to M a r u to n ą ł z z a ło g ą , s k ła d a ją c ą s ię z 4 5 lu d z i.
- |- K s . K a r d y n a ł H lo n d w y je c h a ł E u r o p y n a s ta tk u „ O c e a n ia , p o z a k o ń c z e n iu u r o c z y s to ś c i k o n g r e s u e u c h a r y s ty c z n e g o w B u e n o s A ir e s .
H a u s n e r n ie m ó g ł w y s ta r to w a ć d o P o ls k i, p o n ie w a ż tr u d n o ś c i f in a n s o w e u n ie m o ż liw iły m u o d lo t z A m e r y k i. N a s a m o lo c ie c ią ż y d łu g 6 .0 0 0 d o la r ó w .
+ M ię d z y n a r o d o w y k o n g r e s C z e rw . K r z y ż a o d b y w a s ię w T o k io . U d z ia ł b ie r z .e 5 6 ' n a r o d ó w z 2 4 6 d e le g a ta m i.
4 - Z n a n y z w o jn y ś w ia to w e j n ie m ie c k i g e n e r a ł v o n K llu c k z m a rł w p ią te k w B e r li
n ie w w ie k u 8 8 la t.
5 - W s k u te k tr z ę s ie n ia z ie m i w P o łu d n io
w e j K a ilif o r n ji p o w s ta ło s z k ó d n a o k o ło 1 5 0 in iljo n ó w d o la r ó w . J e s t s z e ś ć o s ó b z a b ity c h i w ie le r a n n y c h .
6 - P r e z y d e n te m r e p u b lik i g r e c k ie j z o s ta ł o b r a n y p o n o w n ie Ł a im is .
Dzień oszczędności
W d n iu 3 1 b m . o d b ę d z ie s ię ja k c o r o c z n ie
„Dzień O s z c z ę d n o ś c i" n a te r e n ie c a łe j P o ls k i.
W d n iu ty m , p o ś w ię c o n y m p r o p a g a n d z ie o s z c z ę d n o ś c i w ś ró d n a js z e r s z y c h s f e r s p o łe c z e ń s tw a , o d b ę d z ie s ię o g o d z . 1 8 - e j m in . 1 5 s p e c ja ln a a u d y c ja r a d jo w a , w r a m a c h k tó r e j w y
głosi p r z e m ó w ie n ie p r e z e s C e n tr a ln e g o K o m i
tetu O s z c z ę d n o ś c io w e g o R P . d r , H e n r y k G r u
ber.
W c a ły m k r a ju z o rg a n iz o w a n e z o s ta n ą s p e c ja ln e a k a d e m je o s z c z ę d n o ś c io w e , p o n a d to u - r z ą d z a n e b ę d ą p o g a d a n k i o k o lic z n o ś c io w e w s z k o ła c h , s to w a r z y s z e n ia c h , o d d z ia ła c h w o js k o w y c h , o d d z ia ła c h s tra ż y g r a n ic z n e j, K . O . P . i t. d .
C e n tra ln y K o m ite t O s z c z ę d n o ś c io w y R . P . w y d a s p e c ja ln ą o d e z w ę , k tó ra r o z p la k a to w a n a b ę d z ie n a u lic a c h i w lo k a la c h in s ty tu c y j o s z c z ę d n o ś c io w y c h , w u r z ę d a c h p o c z to w y c h i n a d w o r c a c h . L o k a le in s ty tu c y j o s z c z ę d n o ś c io w y c h
będą w ty m d n iu s p e c ja ln ie u d e k o r o w a n e .
„ D A R P O M O R Z A " P Ł Y N I E N A W Y S P Y K A N A R Y J S K I E .
W e d łu g o s ta tn ic h w ia d o m o ś c i, s ta te k s z k o l
ny m a r y n a rk i h a n d lo w e j „ D a r P o m o r z a " , o d b y w a ją c y o b e c n ie p o d r ó ż d o o k o ła ś w ia ta , m i
nął w d n iu 1 0 b m . B re s t i p ły n ie w k ie ru n k u w y s p . K a n a ry js k ic h .
S k u tk ie m p r z e c iw n y c h w ia tró w , „ D a r P o
morza" o d b y w a ł d o ty c h c z a s p o d r ó ż
z pewnem o p ó ź n ie n ie m , k tó r e z o s ta n ie je d n a k w k r ó tc e w y ró w n a n e . N a p o k ła d z ie w s z y s tk o
w p o r z ą d k u , o d b y w a ją s ię n o r m a ln e z a ję c ia .
W d n ia c h n a jb liż s z y c h .„ D a r P o m o rz a " z a
winie do S a n ta C ru z ( W y s p y K a n a ry js k ie ),
skąd n a s tę p n ie w y ru s z y d o S a n D o m in g o , d a le j
zaś do p o r tu C o lo n w P a n a m ie .
8 milionów Polaków
pod wspólnym sztandarem
ZWIĄZEK NARODOWY POLSKI W STANACH ZJEDNOCZONYCH PRZYSTĄPIŁ DO ŚWIATOWEGO ZWIĄZKU POLAKÓW
Z ZAGRANICY
W ż y c iu o r g a n iz a c y jn e m P o lo n ji lo n ji a m e ry k a ń s k ie j d o Ś w ia to w e g o z a g r a n ic z n e j n a s tą p iło w ie lk ie i p o - Z w ią z k u z o s ta ła w s tr z y m a n a ' d o w a ż n e w y d a rz e n ie . O to , ja ik k o m u - c h w ili p o r o z u m ie n ia s ię d e le g a tó w n a n ik u je R a d a O r g a n iz a c y jn a P o la k ó w : 1 1 Z ja z d z Z a r z ą d a m i o r g a n iz a c y j z Z a g r a n ic y , d o Ś w ia to w e g o Z w ią z k u p o ls k ic h — U . S . A . P o r o z u m ie n ie P o la k ó w p r z y s tą p iła P o lo n ja A m e r y - n a s tą p iło . z ■ —
7 ■ * . ~ 1 ; .. n
p o w a n a w p o tę ż n e j o r g a n iz a c ji
„ Z w ią z e k N a r o d o w y P o ls k i w U S A .
N a c z e le j e j s to i z a s łu ż o n y d z ia ła c z g r a n ic y .
w ś r ó d P o la k ó w a m e r y k a ń s k ic h c e n - ’Z ja z d u , k tó r y u k o r o n o w a ł w ie lk ie z o r p r o f . Ś w ie tlik . I d z ie ła z je d n o c z e n ia 8 m il jo n o w e j
W c z a s ie I I Z ja z d u P o la k ó w z ! r z e s z y W y c h o d z tw a P o ls k ie g o .
Z a g ra n ic y s p r a w a p r z y s tą p ie n ia P o - i
im a k ó w (n /.? c L ur i ,u _ _ _ _ _ _j __________• Z a r z ą d Z w ią z k u N a ro d o m p a n a ? p r a c o w a ł d la n ie g o , p o d le g a ł k a ń s k a S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h , z g r u - w e g o P o ls k ie g o n a s p e c ja ln e n i p o s ie - m u w e w s z y s tk ie m , s łu c h a ł g o itd .
■ ’ j — d z e n iu u c h w a lił p r z y s tą p ie n ie d o ^ p y jg c h ło p u z te rn d o b r z e , g d y ż c ie m -
w ś r ó d P o la k ó w a m e r y k a ń s k ic h c e n - — j - - -- , —-j
z o r p r o f . Ś w ie tlik . I d z ie ła z je d n o c z e n ia 8 m il jo n o w e j
. rr rr • 1 TA 1 1 _____k <4 '/Dirn PnkklPdA
Partja która wszędzie przegrywa
TEROR MORALNY STOSOWANY WOBEC CZŁONKÓW KOŃCZY SIĘ KOMPROMITACJĄ STRONNICTWA.
e n d e c k ic h n ie m y ś li p o z b a w ia ć ic h z a u f a n ia i m a n d a tu . T o s ta n o w is k o w y w o ła ło p o p ło c h w ś r ó d p r z y w ó d c ó w e n d e c k ic h .
T a k k o ń c z y s ię te ro r m o r a ln y s to s o w a n y w o b e c s w y c h c z ło n k ó w .
s ta li f u n - m o -
W ła d z e n a c z e ln e S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o u s iło w a ły z m u s ić p o s łó w P ie s z c z y ń s k ie g o r D e m b iń s k ie g o , k tó r z y ja k w ia d o m o , s ą c z y n n y m i d z ia ła c z a m i Z w ią z k u M ło d y c h N a r o d o w c ó w , d o z ło ż e n ia m a n d a tó w p o s e ls k ic h , z p r z y c z y n y ic h n ie lo ja ln o ś c i w o b e c w ła d z n a c z e ln y c h s ta r e j e n d e c ji. — - n ie p o m o g ła p r o p o z y c ja Z a r z ą d u G łó w n e g o M ło d y c h N a r o d o w c ó w o d d a n ia te j s p r a w y s ą d o w i o b y w a te ls k ie m u e n d e c ja s ta n ę ła n a f o rm a ln e m s ta n o w is k u : O d n a s o - tr z y m a liś c ie m a n d a t ( n ie „ o d lu d u n ie „ z w o li n a r o d u m a n d a t n a m o d d a jc ie . N ie p r a w o m y ś ln i p o s ło w ie o - ś w ia d c z y li, ż e m a n d a ty o tr z y m a li z r a m ie n ia r u c h u m ło d y c h , a n ie S tr . N a r o d o w e g o . I d la te g o o d d a li je d o d y s p o z y c ji Z w ią z k u M ło d y c h N a r o d o w c ó w , k tó r y w b r e w ż ą d a n iu w ła d z
Z N I Ż K A C E N Z B O Ż A W P O L S C E W s trz y m a n ie z a k u p ó w in te rw e n c y jn y c h , p r z e z p a ń s tw o w e z a k ła d y z b o ż o w e s p o w o d o w a ło z n iż k ę c e n ż y ta w c a ły m k r a ju . M ły n y w a rs z a w s k ie p ła c ą o b e c n ie 1 4 1 4 ,5 0 z a 1 0 0 k g . ż y ta , c o o z n a c z a z n iż k ę c e n o 3 z ł. n a k w in ta lu . N a o b s z a r z e b . K o n g r e s ó w k i p ła c ą z a ż y to o k o ło 1 3 z ł. N a k r e s a c h w s c h o d n ic h o k o ło 1 2 z ł. i n iż e j.
W z n o w ie n ia z a k u p ó w in te r w e n c y jn y c h p r z e z p a ń s tw o w e z a k ła d y z b o ż o w e n ie n a le ż y o c z e k iw a ć p r z e z d łu ż s z y c z a s . Z a k u p io n e d o ty c h c z a s p r z e z z a k ła d y i z ło ż o n e w m a g a z y n a c h ż y to k o s z to w a ło o k o ło 6 0 m ilj. z ł. C z ę ś ć ż y ta n a s u m ę o k o ło 1 0 m ilj. s p r z e d a n o z a g ra n ic ę , r e s z ta n a s u m ę 5 0 m ilj., z ł., trz y m a n a je s t w 'm a g a z y n a c h k r a jo w y c h i g d a ń s k ic h .
R o ln ic y w in n i w e w ła s n y m in te re s ie o g r a n ic z y ć p o d a ż ż y ta te m b a rd z ie j, ż e w y s tę p u je p o m y ś ln a k o n ju n k tu r a n a o w ie s i ję c z m ie ń .
„ B U D U J Ą C E " O D C Z Y T Y N I E M I E C K I E J O R G A N IZ A C J I S P Ó Ł D Z IE L C Z E J W P O L S C Ę
D u ż ą r o lę w k s z ta łto w a n iu s ię ż y c ia n ie m ie c k ie g o n a z ie m ia c h z a c h o d n ic h P a ń s tw a n a s z e g o o d g ry w a n ie m ie c k ie ż y c ie s p ó łd z ie lc z e , r e p r e z e n to w a n e m . in . p r z e z „ Z a c h o d n io p o l
s k ie T o w a r z y s tw o R o ln ic z e " (,,W e s tp o ln is c h e । L a n d w irt — s c h a ftlic h e G e s e lls c h a f t" , w s k r ó - I c e n iu z w a n e „ W e la g e " ), p r z y c z e m p o w a ż n y w p ły w n a u r a b ia n ie o p in ji w ś r ó d N ie m c ó w p o z n a ń s k ic h i 1
r e k to r o w i w s p o m n ia n e j in s ty tu c ji, d r . S w a rto w i
„ W e la g e " m a z a s a d n ic z o n a <
p e w n y c h z a d a ń n a o d c in k u g o s p o d a r c z y m ż y c ia m n ie js z o ś c i n ie m ie c k ie j.
O s ta tn io , ja k s ię d o w ia d u je m y — T o w a r z y s tw o w c h o d z i n a n ie b e z p ie c z n ą d r o g ę w p ły w a n ia n a m a s y p r z e z r o z w ija n ie d z ia ła ln o ś c i p r o p a g a n d o w e j — u ś w ia d a m ia ją c e j d r o g ę o r g a n iz o w a n ia o d c z y tó w , p o ś w ię c o n y c h n ie m ie c k im w y c z y n o m w o je n n y m . O s ta tn io w ła d z e „ W e la g e“ p o z y s k a ły k p t. S c h m e h la , z n a n e g o „ k o r s a r z a " n ie m ie c k ie g o z c z a s ó w w o ijn y , d la w y g ło s z e n ia w P o ls c e k ilk u o d c z y tó w , o m a w ia ją c y c h
p o m o r s k ic h p r z y p is u je s ię tu d y - r a ,j u s ta w ę o z a p r z y s ię ż e n iu m in is tró w R z e s z y ic ji, d r . S w a rto w i j c zło n k ó w r z ą d u k r a jo w y c h . W m y ś l te j u s ta - c e lu r e a liz o w a n ie J W y z a p r z y s ię ż e n ie m in is tr ó w R z e s z y i o b ję c ie
’ p r z e z n ic h u r z ę d o w a n ia o d b y ć s ię m a w e d łu g n a s tę p u ją c e j r o ty :
,Przysięgam, że będę wierny i posłuszny ■ Ś w ia to w e g o Z w ią z k u P o la k ó w z Z a - . J e s t to o lb r z y m i s u k c e s I I
n o ta je g o k a z a ła g o d z ić s ię z e s w y m lo s e m , u w a ż a ją c to z a p r z e z n a c z e n ie .
A p r z e c ie ż w o b e c B o g a b y liś m y i je s te ś m y r ó w n i! Z d e j s a m e j g lin y je s t s z la c h c ic , c o i c h ło p . B łę k itn a k r e w — to b a jk a ! M ija ły la ta , p o w o li z a c z ę to n a d a w a ć p e w n e p r a w a i c h ło p u . K o n s ty tu c ja 3 -g o M a ja u - w ie ń c z y ła w s z y s tk o . W s z y s c y s ię r ó w n i i w o ln i.
W o jn a ś w ia to w a w z r u s z y ła d a m e n ty m o c a r s tw , z n is z c z y ła n a r c h je i in n e p o d o b n e u s tr o je . I d e a d e m o k r a ty z a c ji z a k r ó lo w a ła . W s z y s c y s ą i w o b e c p r a w a r ó w n i. T a k iż s a m g ło s m a b o g a c z , ja k b ie d a k . R ó w n i- w s z y s c y w o b e c B o g a , r ó w n i w o b e c p r a w a . J e s t i b ę d z ie je d n a n ie r ó w n o ś ć — to m a ją tk o w a .
S z c z ę ś liw i je s te ś m y , ż e z n ik n ę ło u n a s p o d d a ń s tw o , s z c z ę ś liw s z e m i c z u - d ó w i p r a d z ia d ó w . J e d n a k i d z iś j e s z c z e m o ż e m y s p o tk a ć c e c h y d a w n e g o p o d d a ń s tw a . J a k ż e ż p r z y k r y o - b r a z m o ż n a je s z c z e w id z ie ć b . c z ę s to w n a s z e j d e m o k r a ty c z n e j P o ls c e .
S ilw y , z g a r b io n y c h ło p , p r a c u ją c y w m a ją tk u , o d r y w a s ię o d p r a c y , g d y z o b a c z y s w e g o „ p a n a D z ie d z i
c a’", i p ę d z i p r z y w ita ć g o . A le ja k ? P o c h y la s ię d o z ie m i z o d k r y tą g ło w ą i s k ła d a n a r ę k a c h s w e g o „ p a n a p o c a łu n k i, p r z y c z e m m ó w i: „ D z ie ń d o - b r y J a ś n ie P a n u D z ie d z ic o w i!“
C z y ż to n ie p r z y k re i tr a g ic z n e ? (a z a r a z e m i ś m ie s z n e ) . N ie d z iw ię s ię c h ło p u . C z y n ił ta k je g o d z ia d , p r a d z ia d , g d y ż ż y c ie je g o z a le ż a ło o d d z ie d z ic a , b a ł s ię g o , s c h le b ia ł m u i b ił n is k ie p o k ło n y .
T o w ła ś n ie o d z ie d z ic z y ł p o p r z o d k a c h n a s z o b e c n y c h ło p . J e d n a k to n ie p o w in n o ju ż m ie ć m ie js c a .
N a le ż y s ię d z iw ić i to b a r d z o
„ W ie lm o ż n y m P a n o m D z ie d z ic o m . S ą tp p r z e c ie ż o ś w ie c e n i lu d z ie , in te -
P o ls c e . S p o łe c z e ń s tw o " p o ls k ie ' lig e n tn i, z n a ją c y lii s to r ję P o ls k i,
p r a k ty k i „ W e la g e " p o ł c i a z d e - ! z m ia n ę u s tr o jó w itd .
’ J e d n a k s ą je s z c z e p y s z a łk a m i. —
! M a ją to z a w ie lk i z a s z c z y t, g d y s łu ż ą c y c a łu je ic h p o r ę k a c h .
ja k ż e ż p r z y k r o p a trz e ć n a to ? !...
T a k i s o b ie m ło d y , d w u d z ie s to - c z y tr z y d z ie s to le tn i „ d z ie d z ic ”, z d u m ą w ie lk ą i p y c h ą p o d c h o d z i d o p r a c u ją c y c h r o b o tn ik ó w .. K o b ie ta , k tó ra - b y m o g ła b y ć je g o m a tk ą , a c h ło p — o jc e m , b ie g n ą p r z y w ita ć „ d z ie d z ic a ” . T e n w y c ią g a r ę k ę z w ie lk o p a ń s k im g e s te m i m in ą n a tw a r z y , i d a je liz a ć s ię p o n ie j. C z y to s p r a w ia m u p r z y je m n o ś ć ? C z y m a r z ą o n i o p o w r o c ie d o c z a s ó w p o d d a ń s tw a ?
D a r e m n e m r z o n k i — p a n o w ie ! W s ty d - C z y ż w W a s n ie m a u c z u c ia m iło ś c i b liź n ie g o ? C z y ż p a r o b e k — to n ie c z ło w ie k ? C ó ż w in ie n o n , ż e je s t b ie d a k ie m , n ie m a s w e j r o li i m u s i p r a c o w a ć n a o b c e j, b y z a r o b ić c h le b c o d z ie n n y ?
C ó ż w in ie n ś le p y lo S j ż e w a s o b d a r z y ł m a ją tk ie m , a n ie ic h ?
A g d y b y b y ło o d w r o tn ie ? ...
C z y ż n ie w s ty d z ic ie s ię , a b y k o b ie ta , s ta r s z a d w u k r o tn ie o d w a s , c a - ' iło w a ła w a s z e r ę c e ? G d z ie ż je s t s z a - wodzowi Rzeszy r narodi:t n^meckiejo, |c u n e k s z c z e g ó lliy , ja k im p o w n iie n wi Hitlerowi i poświęcać We siły swe dla dobra । d a r z y ć k o b ie tę ?
narodu niemieckiego, przestrzegać praw, speł- niać sumiennie nałożone na mnie obowiązki oraz bezstronni^
urząd.
T n a s p o d d a ń s tw o , s z c z ę s iiw s z e m i c z u -
PRZED WYBORAMI W POWIECIE ją d z is ie j s i ch lO p i o d s w y c h d z ia -
KOŚCIERSKIM
W u z u p e łn ie n iu n a s z y c h p o p r z e d n ic h w ia d o m o ś c i z p o w ia tu k o ś c ie r - s k ie g o n a le ż y d o d a ć , ż e lis ty k o m p r o m is o w e d o g r o m a d W p ły n ę ły w 6 7 g r o m a d a c h n a o g ó ln ą ilo ś ć 8 5 . Z lis t k o m p r o m is o w y c h w y b r a n o 8 8 8 r a d n y c h w te r n 6 2 1 — B Ę W R ., S tr . N a r o d o w e g o 1 5 4 , N P R . 6 4 , N ie m c y 4 8 , S tr . L u d o w e 1 .
W y b o r y z a te m o d b ę d ą s ię w 1 8 -tu g r o m a d a c h . —
p e r y p e tje w o je n n e k r ą ż o w n ik a n ie m ie c k ie g o
„ W o lf" i je g o „ w y c z y n ó w " k o r s a r s k ic h . P o m i
ja ją c ju ż n ie w ła ś c iw o ś ć , a n g a ż o w a n ia s ię p r z e z o r g a n iz a c ję r o ln ic z ą w te g o r o d z a ju a k c ję p r o p a g a n d o w ą , o ja k ie j w s p o m in a m y w y ż e j, s tw ie r
d z ić n a le ż y , a p o te o z o w a n ie w y c z y n ó w k o r s a r
s k o - z b ó je c k ic h r ó ż n y c h je d n o s te k m o rs k ic h , z m u s z o n y c h n a s k u te k ta k ic h , c z y in n y c h o k o lic z n o ś c i d o c h a d z a n ia w la ta c h w o jn y p o m o r z a c h w p o je d y n k ę , n ie s ta n o w i w ła ś c iw e j f o r
m y p r a c y u ś w ia d a m ia ją c e j w ś ró d m n ie js z o ś c i >
n ie m ie c k ie j w P o ls c e . te g o r o d z a ju ] c y d o w a n ie .
s e - z a - p o - A B S O L U T N A W Ł A D Z A H IT L E R A . B E R L I N . N a a k a d e m ji a d m in is tr a c y jn e j k r e ta r z s ta n u d r . L a m m e rs w y g ło s ił m o w ę w ie ra ją c ą z n a m ie n n ą in te r p re ta c ję u s ta w y □ łą c z e n iu u r z ę d ó w p r e z y d e n ta i k a n c le r z a R z e s z y z d n ie m 1 s ie rp n ia 1 9 3 4 r .
L 's ta w a ta — o ś w ia d c z y ł d r . L a m m e rs z n o s i z a ra z e m p o s ta n o w ie n ia k o n s ty tu c ji d o ty c z ą c e o k r e s u u r z ę d o w a n ia p r e z y d e n ta R z e s z y te m s a m e m Adolf Hitler stał sią dożywotnim pre
zydentem i kanclerzem państwa niemieckiego, a o b a te u r z ę d y s ą w je g o o s o b ie n ie r o z d z ie lm e z e s o b ą z e s p o lo n e , K a n c le r z ja k o g ło w a R z e s z y , n ie je s t p r z y te m o d p o w ie d z ia ln y p r z e d p a r la m e n te m , j M in is tr o w ie o d p o w ia d a ją r ó w n ie ż ty lk o p r z e d 1 k a n c le rz e m ,
B E R L I N . G a b in e t n ie m ie c k i u c h w a lił w c z o -
te naiozone nu „uu. -- - -- - -- - -- - --i . K ie d y ż w r e s z c ie z n ik n ą te o s ta t- i sprawiedliwie wykonywać swój n ie o b ja w y d a w n e g o p o d d a ń s tw a . I J e s te ś c ie lu d ź m i, ż ą d a c ie s z a c u n k u — I u m ie jc ie te ż i w y u s z a n o w a ć g o d n o ś ć
l lu d z k ą . Obserwator.
—o—
Przykre objawy w demokratycznej
Polsce
C o f n ijm y s ię w d a w n e c z a s y n a s z e j P o ls k i. J a k ż e ż o d m ie n n e b y ły s to s u n k i? ! ... P r a w a m ie li c i, k tó r z y b y li m a ję tn i, n a le ż e li d o s ta n u s z la c h e c k ie g o c z y in n e g o z p r z y w ile ja m i. P e w n y s ta n m ia ł p e łn e p r a w a , b y ł w o js k ie m , k la s ą r z ą d z ą c ą i w s z y - s tk ie m . A c h ło p ? ? ? T a n a jlic z n ie j
s z a g r u p a lu d z i? ... B y ł s łu g ą s w e g o s łu c h a ł g o itd .
. C z y n ił ta k je g o d z ia d , g d y ż ż y c ie je g o z a le ż a ło
