Miesiąc propagandy „Głosu Wąbrzeskiego"HGFEDCBA
Cena pojedynczego numeru 10 groszy Dzisiejszy numer zawiera 6 stron gazety arkusz powieściowy i „Nasz prayjWel*. Razem 10
BEZPARTYJNE POLSKO - KATOLICKIE PISMO LUDOWE.
Rok XY
Co zdziałano na Pomorzu w ostatnich latach
i jakie zadania stoją jeszcze przed nami
Przemówienie Pana Wojewody Pomorskiego, Stefana Kirtiklisa,ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
wygłoszone na zjeździć Rady Wojewódzkiej B. B. W. R. w Toruniu w dniu 2. XII 1934r<
K o r z y s ta ją c z d z isie js z e g o z g ro m a d z e n ia n y c h P o m o rz a . N a w ią z a n ie łą c z n o ś c i p o m ię -; p ro w a d z o n e p rz e z n ią p r a c e . W d z ia ła ln o ś c i i z ja z d u w s z y s tk ic h P a n ó w z c a łe g o w o je - d z y te m i o rg a n iz a c ja m i, w z m o ż e n ie w y s iłk ó w
w ó d z tw a n a R a d ę O k rę g o w ą B B W R . c h c ia ł- j s p o łe c z e ń stw a i w y tr w a ła p r a c a c z y n n ik ó w b y m p r z e a n a liz o w a ć s y tu a c ję o s ta tn ic h la t i ' w o js k o w y c h s p r a w iły te n s k u te k , ż e w c h w i-
‘ ’ j li o b e c n e j ż y c ie o lb r z y m ie j w ię k s z o ś c i z r z e s z e ń s p o łe c z n y c h P o m o rz a b e z w z g lę d u n a to , c z y c h o d z i tu o o r g a n iz a c je W F . i P W ., m ło d z ie ż y , c z y o z w ią z k i b . w o js k o w y c h , c z y te ż o o r g a n iz a c je s p o łe c z n e o s z e rs z e m z n a c z e n iu , m o ż e s łu ż y ć d la in n y c h d z ie ln ic w z o re m i p r z y k ła d e m w ła śc iw ie p o ję te j p r a c y d la d o b r a P a ń s tw a . I m im o o s z c z e rstw , r z u c a n y c h n a n a jb a r d z ie j p o tr z e b n e P a ń s tw u o r g a n iz a c je W F . i P W . m im o c h ę c i p r z e c iw s ta w ia n ia ic h ro z w o jo w i, w y k lin a n ia c z ło n k ó w ty c h o r g a n iz a c y j, o s z c z e rc z e j k a m p a n ji p r a s o w e j, z d ro w a m y ś l p rz e m o g ła i p rz e s z k o d y o n g iś s ta w ia n e , d z isia j n a le ż ą d o p rz e s z ło ś c i a r o z w ó j ty c h o r g a n iz a c y j w c ią ż id z ie n a p rz ó d .
z a d a n ia , k tó r e je s z c z e s to ją p r z e d n a m i ja k o o b o z e m M a r s z a łk a P iłs u d s k ie g o .
M u s z ę o b e jr z e ć s ię w s te c z i p rz y p o m n ie ć P a n o m rz e c z y z n a n e , p r z e ż y w a n e p r z e z n a s w s z y stk ic h , a le k tó r e w m o je m p o ję c iu , n a o d c in k u n a s z y m p o m o rs k im , tw o r z y ły p e w n e z r ę b y i k tó r e p o z w o lą w y s u n ą ć w n io s k i n a p rz y s z ło ś ć .
P O M O R Z E P R Z E D T R Z E M A L A T Y . G d y w listo p a d z ie 1 9 5 1 r. — a b y ł to ro k w y ją tk o w e j d e p r e s ji g o s p o d a rc z e j — o b e j
m o w a łe m u r z ę d o w a n ie ja k o W o je w o d a P o m o rsk i, z d a w a łe m s o b ie d o k ła d n ie s p ra w ę , ż e p r z y p a d ła m i w u d z ia le m is ja r e p r e z e n to w a n ia R z ą d u 'n a te re n ie w y s o c e tr u d n y m i z a o g n io n y m . Z n a c z n a c z ę ś ć s p o łe c z e ń stw a s z a r
p a n a b y ła d o ta k ie g o s to p n ia n a m ię tn o ś c ia m i p o lity c z n e m i, ż e o d n o s iło s ię w ra ż e n ie , ja k g d y b y P o m o rz e w d a lsz y m c ią g u p rz e ż y w a ło o k r e s w y b o ró w d o c ia ł u s ta w o d a w c z y c h , m i
m o , ż e o d w y b o ró w ty c h u p ły n ą ł ju ż r o k c z a s u . G o rą c z k o w a d z ia ła ln o ś ć s tr o n n ic tw p o lity c z n y c h , w y r a ż a ją c a s ię w c ią g ły c h w ie c a c h , z e b r a n ia c h , z ja z d a c h i m a n if e sta c ja c h , p rz y c z e m n ie z a w sz e o g lą d a n o s ię n a g ra n ic e z a k r e ś lo n e p rz e z p r a w o id ą c y z n ią w p a r z e w z ro s t a n ta g o n iz m ó w p o lity c z n y c h , d z ie ln i
c o w y c h i s ta n o w y c h r o z p o lity k o w a n ie i ro z b ic ie w ło n ie o r g a n iz a c y j s p o łe c z n y c h , f e r m e n ty w ś ró d b e z r o b o tn y c h — d e m a g o g ja w ś ró d o s a d n ik ó w i m ło d z ie ż y , d e z o r je n ta c ja s z e ro k ic h m a s lu d n o śc i, b r a k w ia ry w e w ła s n e s iły , d a w a n ie p o s łu c h u n a jd z ik s z y m w e r
s jo m i p o g ło s k o m , la n s o w a n y m p rz e z p o d n o s z ą c e c o ra z b a r d z ie j g ło w ę n ie s u m ie n n e c z y n n ik i — te k tó r e c h a r a k te r y z o w a ły ó w c z e s n e ż y c ie z b io ro w e d z ie ln ic y p o m o r s k ie j i u d a r e m n ia ły k o n s o lid a c ję s p o łe c z e ń stw a w o b li
c z u s to ją c y c h p r z e d n ie m d o n io sły c h z a g a d n ie ń . D la te g o n ie u w a ż a łe m s ię ż a d n ą m ia - •
r» z a u io w a ź m o n e g o d o o d g r y w a n ia je d y n ie z k ó ł m i a r o d a jn y c n p o a w o ju y r ’ li b Z n e g r Z e r w a i o r a , p rz e c iw n ie s p o - 1 W p ie r w s z y m r z ę d z ie c h o d z iło o w y - ś ró d c z e k a ją c y c h m n ie n a P o m o rz u z a d a ń s o n d o w a n ie o p i n j i f r a n c u s k i e j , y m u sia łe m u z n a ć z a n a jd o n io ś le js z e p r z y c z y - jw j a k i e j m ie r z e j e s t o n a
n ie n ie s ię w m ia r ę s w y c h s ił d o p a c y f ik a c ji. d l a e w e n tu a ln y c h b e z p o ś r e d n ic h r o te r e n u i s k ło n ie n ia s p o łe c z e ń s tw a , b y z a n ie - ■ m ó w f r a n c u s k o — n ie m ie c k ic h , z d r u - c h a ło ja ło w y c h s p o ró w i w a ś n i i s k o n c e n tro -1 g i e j z a ś s t r o n y , v o n R i b b e n tr o p p r z y - w a ło s w ó j w y s iłe k n a d w y k u w a n ie m p o ż y ty - w ió z ł a m n a s a d o r o w i N u a n r e c , w * P w n y c h w a rto śc i.
Z G O D N A P R A C A O R G A N IZ A C Y J O B R O N N Y C H .
J e d n e m z p ie r w s z y c h m y c h p o s u n ię ć w ty m k ie r u n k u b y ło r z u c e n ie a p e lu d o w z m o ż e n ia p r a c n a d z a p e w n ie n ie m o b ro n n o ś c i g ra -
C O Z D Z IA Ł A N O N A P O L U G O S P O D A R C Z E M .
O k r e s m e g o p r z y b y c ia n a P o m o rz e z b ie g ł s ię z o k re s e m n a p ię c ia k r y z y su i n a jc ię ż sz y c h z m a g a ń ż y c ia g o s p o d a rc z e g o p o m o rs k ie g o z p ię tr z ą c e m i s ię p rz e d n im tru d n o ś c ia m i. P a tr z ą c d z iś w s te c z n a tr z y le tn i o k r e s p r a c y n a s z e j n a o d c in k u g o s p o d a rc z y m — r z e m ie ś ln i
c z y th , m o g ę ś m ia ło s tw ie rd z ić , ż e n a ty c h o d c in k a c h w ie le z ro b io n o i s tw o rz o n o .
c z y n n y c h w ś ró d r o ln ik ó w o r g a n iz a c y j s p o łe c z n y c h ró w n ie ż n ie b y ło n a le ż y te j k o o r d y n a c ji, g d y ż o b o k P T R is tn ia ła c a ła p le ja d a r ó ż n y c h d r o b n y c h z w ią z k ó w , k tó r e w p r o w a d z a ły je d y n ie ro z b ic ie i f e r m e n t i d o g a d z a ły a m b ic jo m s w y c h p rz y w ó d c ó w . D la te g o p o p a r łe m in ic ja ty w ę ś w ia tły c h je d n o s te k s p o ś ró d z a ró w n o d r o b n y c h ja k i w ię k s z y c h r o l
n ik ó w w k ie r u n k u z o rg a n iz o w a n ia ż y c ia s p o łe c z n e g o w s i n a n o w y c h p o d sta w k a c h . W w y k o n a n iu te j k o n c e p c ji p rz e p ro w a d z o n o r e o r
g a n iz a c ję P T R . p o d k ą te m d e c e n tr a liz a c ji je g o p r a c (s tw o rz e n ie a u to n o m ic z n y c h to w a r z y s tw r o ln ic z y c h p o w ia to w y c h ) o r a z s k o o r
d y n o w a n o o d p o w ie d n io d z ia ła ln o ś ć w z g lę d n ie z u n ifik o w a n o z P T R . o d r ę b n e o r g a n iz a c je o s a d n ic z e i z ie m ia ń s k ie . D o ty c h c z a s o w e w y n ik i ty c h p r z e s u n ię ć p o z w a la ją s tw ie r d z ić ic h c e lo w o ś ć i u ż y te c z n o ść , m im o s to su n k o w o k r ó tk ie g o o k r e s u c z a s u , ja k i d z ie li n a s o d c h w ili ic h z re a liz o w a n ia , m n ie z a ś p o z w o liło u z n a ć P T R . o b o k Iz b y R o ln ic z e j z a je d n e g o r e p r e z e n ta n ta c a łe g o r o ln ic tw a .
Z k o le i n a jw ię c e j w y s iłk u p o ś w ię c iłe m , s p r a w ie o p ie k i n a d o s a d n ic tw e m , ja k o m a ją c e j is to tn e z n a c z e n ie d la in te re s ó w P a ń s tw a z p u n k tu w id z e n ia o b ro n n e g o i g o s p o d a rc z e g o . S to p n io w o z d o ła łe m u ją ć z a g a d n ie n ie o - s a d n ic z e w n o r m a ln e r a m y s p o łe c z n o -g o s p o d a r c z e i m a m n a d z ie ję , ż e o b e c n ie p r z y p o m o -
W w y n ik u p r a c n a o d c in k u ro ln y m , mu
s z ę p o d k re ś lić , ż e u d a ło s ię n a m p o d n ie ś ć d u c h a w ś ró d r o ln ik ó w i d o d a ć im b o d ź c a d o d a ls z e j p r a c y , a ty m s a m y m p r z e ła m a n o ju ż p a n u ją c y p o p r z e d n io n a s tr ó j k o m p le tn e j d e p r e s ji, k tó r y o d b ie r a ją c w ia rę w e w ła s n e s i
ły , u n ie m o ż liw ia ł z o rg a n iz o w a n ie s k u te c z n e j w a lk i z k r y z y s e m g o s p o d a rc z y m .
N ie w y c z e r p a łb y m z a g a d n ie n ia gospodar
c z e g o , g d y b y m z n a c is k ie m n ie p o d k r e ś lił ca
łe j w a g i w o b e c n y m p r z e ż y w a n y m k r y z y s ie ż y c ia rz e m ie ś ln ic z e g o i k u p ie c tw a , k tó r e b y ło o m a w ia n e n a c a ły m s z e re g u k o n f e r e n c y j, a p o s tu la ty k tó r e g o w m ia rę m o ż n o ś c i skrupu
la tn ie b y ły r e a liz o w a n e . W re s z c ie n ie mogę p o m in ą ć n a s z e j w s p ó ln e j tr o s k i i w s p ó ln e g o w y s iłk u , c e le m z ła g o d z e n ia s k u tk ó w k r y z y s u w ś ró d rz e sz p r a c u ją c y c h , c z y to w fo rm ie z a p o m ó g d o r a ź n y c h , c z y te ż b u d o w y d ró g , in w e s ty c y j m ie js k ic h , r o z w ija ją c e j s ię a k c ji o g ró d k ó w d z ia łk o w y c h d la b e z r o b o tn y c h itp .
W d z ie d z in ie s a m o rz ą d u ro ln ic z e g o u - c y n o w y c h u s ta w o d d łu ż e n io w y c h u d a s ię s p r a w n io n o a p a r a t P o m o r sk ie j Iz b y R o ln ic z e j n a m z u p e łn ie u re g u lo w a ć te z a g a d n ie n ia i i z b liż o n o g o d o m a s ro ln ic z y c h , ta k , ż e o b e c - o s a d n ik b ę d z ie m ó g ł s p o k o jn ie p ra c o w a ć n ie w te r e n ie o d c z u w a s ię c o ra z b a r d z ie j p r z y s w y m w a rs z ta c ie ,
J e d n o d n io w y p o b y t R ib b e n tro p a w P a ry ż u , m ia ł, w e d łu g in fo rm a c y j k ó ł m ia ro d a jn y c h p o d w ó jn y c e l.
ry ż u . D r. K u s te ro w i k ilk a p o u fn y c li in s tr u k c y j, d o ty c z ą c y c h s ta n o w is k a N ie m ie c w s p ra w ie P a k tu W s c h o d n ie g o . N a z a s a d z ie ty c h in s tru k c y j K o s te r z ja w ił s ię w ty c h d n ia c h u m i
n is tr a s p ra w z a g ra n ic z n y c h L a y a la , k tó re m u p rz e d s ta w ić m ia ł n ie m ie c k i p u n k t w id z e n ia w te j s p ra w ie . J a k -
■ ’ • ’ ' ' ” p a n c u s k ie n ic n ie
n ic P a ń stw a . M o g ę z p r a w d z iw ą p r z y je m u o s - p u n K T w i a z e n m w . u ri« s tw ie rd z ić ż e a p e l m ó j z n a la z ł w ś ró d p a - k o l w ie k z r o d l a ir a n c u s K ie n ic n tr jo ty c z n e g o s p o łe c z e ń stw a p o m o rs k ie g o o d - m ó w ią W c h w ili ° b e C I ie T 1^ V e a l a /w ie k k tó r y p r z e s z e d ł m o je o c z e k iw a n ia ; s ta n o w is k o N ie m ie c , to j e d n a k z a y tid o c z ń y m o b ja w e m k o n s o lid a c ji p r a c y s p o - s o w u je s ię o n o d o s e w Y ^ “ le . " ® P ? ' i c rn p i im t? i n la tf o r m ie s ta ło s ię w y s tą p ię - s ta w ie i n f o r m a c y j p r z e n i k a j ą c y
^ ie p ^ c z V p ieP " lw ię ta z U B e r lin a . W e d ł u g . t y c h . i n f o r m a c y j d e m i r a p o r te m d la P a n a P r e z y d e n ta R z e - m u
łe c z n e j n a te j p la tf o r m ie s ta ło s ię n ie p o d c z a s p ie rw s z e g o ś w ię ta M o rz a z
d e m i - - r --- . . ,
c z y p o s p o lite j w s z y s tk ic h o r g a n iz a c y j o b ro n - z
ia r o d a jn e k o la b e rliń s k ie o d n io s ły o s ta tn ic h w y s tą p ie ń w Iz b ie G m in
Z A D A N IA N O W E G O S A M O R Z Ą D U . P rz e c h o d z ą c d o s p r a w s a m o rz ą d o w y c h , m u s z ę z a u w a ż y ć , ż e o b o k p r z y ś w ie c a ją c e j au
to ro m r e f o r m u s tro ju s a m o r z ą d u id e i u n if i
k a c ji u s tro ju i u s p r a w n ie n ia a d m in is tr a c ji s a m o rz ą d o w e j, s z c z e g ó ln ie w y b itn ą r o lę o d g r y w a p o s tu la t ś c isłe g o p o w ią z a n ia d z ia ła l
n o ś c i P a ń s tw a i s a m o rz ą d u . D z iś d z ia ła ln o ść a d m in is tr a c ji r z ą d o w e j i s a m o r z ą d o w e j sta
n o w i n ie r o z e r w a ln ą c a ło ść . (Ciąż dalszy na stronie
i w fra n c u s k ie j Iz b ie D e p u to w a n y c h w ra ż e n ie , ż e w s y tu a c ji N ie m ie c n a te re n ie m ię d z y n a ro d o w y m n a s tą p iło z n a c z n e o d p rę ż e n ie . W p ra w d z ie n ie m ie c k i p u n k t w id z e n ia (p o p a rty ró w n ie ż p rz e z P o ls k ę ) o u ż y te c z n o ś c i u - k ła d ó w d w u s tro n n y c h , n ie je s t p o -
d z ie la n y p rz e z in n e mocarstwa , co
je d n a k , ja k z a z n a c z y ć m ia n o n a W il- h e lm s tra s se , w c a le n ie z n a c z y , b y N ie m c y p o z b a w ia ć s ię m ia ły m o ż n o śc i w łą c z e n ia s ię w to k ro k o w a ń , prowa
d z o n y c h p o m ię d z y S o w ie ta m i i Fran
c ją .
Krwawy napad na pocztyljona
ŁUPEM BANDYTÓW - 9000 ZŁOTYCH.
L u b l i n , 4 . X II. D z iś w n o c y o - k o ło g o d z in y 2 -g ie j d o k o n a n o k r w a w e g o n a p a d u n a p o c z ty ljo n a w S z c z e b rz e sz y n ie . W c h w ili, g d y p o c z ty ljo n p rz y w ió z ł p o c z tę z m ia s ta , a b y n a d a ć ją n a p o c ią g , id ą c y z e L w o w a d o W a r
s z a w y , g d y p o c ią g lw o w s k i w je ż d ż a ł n a s ta c ję , ja k iś n ie z n a n y o s o b n ik , k o r z y s ta ją c z c ie m n o ś c i n a p e ro n ie , s trz e lił z ty łu w g ło w ę d o p o c z ty ljo n a , k ła d ą c g o tru p e m n a m ie js c u . Z b ro d n ia rz p o rw a ł n a s tę p n ie w o re k z p o c z tą , w k tó ry m z n a jd o w a ło s ię m . in .
9 .0 0 0 z ł. w g o tó w c e i z b ie g ł p rz e z n i
k o g o n ie z a trz y m a n y . — T ra g ic z n ie z m a rły lis to n o s z z e S z c z e b rz e s z y n a , 3 6 -le tń i J a n P a w ło w sk i o s ie ro c ił ż o n ę i tr o je d z ie c i.
MALARJA.
C o 1 o m b o. Na Ceylonie sroży się w zastraszający sposób epidemja ma
lar ji. Liczba osób, dotkniętych tą epi- demją w poszczególnych miejscowo- wościach dochodzi do 90 % ludności*
STR . 2 „G Ł O S W Ą B R Z E S K I" N R. 145 .
Co zdziałano na Pomorzu*..
(D okończenie ze strony 1-ej),
B ezpartyjny Blok W spółpracy z Rządem w dobie akcji w yborczej do rad m iejskich, grom adzkich i gm innych, przeprow adzonych na podstawie pierw szej, polskiej ustaw y sa
m orządow ej w ysunął zapoznawane dotych
czas hasło, że praca i działalność sam orządu terytorjalnego w inny być nastaw ione i kiero
w ane głów nie na zadania natury gospodar
czej i społecznej, pod kątem w idzenia intere
sów danej jednostki sam orządow ej i potrzeb jej ludności.
D ow odem tego, że tezy now ej ustaw y sa
m orządow ej i hasła głoszone przez B ezpar
tyjny Blok W spółpracy z Rządem znalazły żyw y odźw ięk i należyte zrozum ienie w spo- łeczeństw iee pom orskiem , — są w yniki w ybo
rów do rad m iejskich i grom adzkich.
Zw rócić jednak m uszę uw agę, że zw y
cięstw o zdrow ych haseł nie kończy etapu prac na terenie sam orządow ym , ale raczej stanow i jego początek, że z tą chw ilą rozpo
czynają się ciężkie i trudne obow iązki m rów czej pracy, jaką zw ycięstw o na Panów na
łożyło.
Przystępujecie Panow ie w obecnej dobie do zrealizow ania m artw ych liter praw a przez podjęcie czynnej, tw órczej działalności dla dobra ogółu społeczeństw a i Państw a.
O bow iązek ten spada na W as, Panow ie w ciężkich w arunkach gospodarczych, w ja
kich znajduje się Państw o i sam orząd, a przez to sam o zm usza W as do bardzo inten
syw nej, głęboko przem yślanej i ostrożnej pracy na terenie sam orządu w tem prześw iad
czeniu, że podjęta praca jest ciężkim i ofiar
nym obow iązkiem obyw atelskim , a nie dro
gą do zaspakajania osobistych am bicyj.
W każdej dziedzinie prac sam orządu, żą
dałem i żądam przeprow adzenia ścisłej i rze
czow ej kontroli jednostek w yższych nad niż- szem i, czy to w gospodarce budżetow ej, zw iązku sam orządow ego, czy w instytucjach finansow ych, jak w K asach K om unalnych i innych, a w w ypadku niepraw idłow ości, bra
ku fachow ości w w ykonyw aniu zadań i nad
użyć, zm uszony byłem niestety dość często w im ię dobra publicznego w yciągnąć jaknaj- dalej idące konsekw encje, nie licząc się z za
sady z przynależnością do tego czy innego o- bozu, a tem bardziej, jeśli dotyczyło to człon
ka obozu prorządow ego.
TO RU Ń
STO LICĄ D ZIELN ICY PO M O RSK IEJ.
W dalszym ciągu sw ego przem ów ienia p.
W ojew oda om ów ił prace nad uczynieniem z Torunia głów nego ośrodka życia adm inistra
cyjnego, politycznego i kulturalnego Pom o
rza. Spraw a ta — doniosła tak z punktu w i
dzenia interesów Państw a, jak i z uw agi na płynące stąd ułatw ienia dla ludności — po
sunęła się już znacznie naprzód i doprow a
dzona będzie do końca, pom im o, że natrafia na w ielkie przeszkody.
IN N E W A ŻN E ZA G A D N IEN IA . A teraz na zakończenie. Ponieważ Pa
now ie zebrali się tutaj nietylko, ażeby ana
lizow ać przeszłość, ale i w ytyczyć szlak pra
cy na najbliższą przyszłość, stw ierdzić m u
szę, że obóz nasz na Pom orzu cały szereg za
gadnień niezm iernie w ażkich, które nadają treść i siłę — jeszcze nie przepracow ał, a w stosunku do innych dzielnic o cały szereg lat jest spóźniony. Są to zagadnienia m łodzieżo
w e, kobiece, robotnicze, a które m am na
dzieję będą troską Panów na najbliższą przy
szłość. D otychczasow a reorganizacja zm ierza
jąca nietylko do uspraw nienia aparatu Blo
ku, ale też elim inow ania elem entu nieodpo
w iedniego o niskich w artościach etycznych m usi być konsekw entnie przeprow adzana na
dal, albow iem oczyszczanie szeregów jest dą
żeniem do oparcia się na elem encie w artoś
ciow ym , a dla nas, jako dla obozu w ciąż roz
w ijającego się, w ciąż pow iększającego sw o
je szeregi — um ożliw ieniem przyjścia no
w ych w artościow ych sił, niezależnie od tego, że m oże jeszcze doniedaw na tkw iły one w o- b oz ach przeciw nych.
Proszę Panów przez 5 lata pracow aliśm y w spólnie, 3 lata cechow ała nas w spólna, ser
deczna w spółpraca i w zajem ne zaufanie ludzi jednego obozu, w ierzących w sw ojego w odza, w słuszność sw oich ideow ych założeń, a zm ie
rzających do w ielkości Państw a. I dlatego też m iło m i jest w obecnej chw ili to stw ier
dzić i złożyć podziękow anie w szystkim Pa
nom , a W szczególności p. m gr. Schabow i za dotychczasow ą w spółpracę i w yrazić głębo
kie przekonanie, że ten sam m iły stosunek w spółpracy i w zajem nego zaufania trw ać i nadal będzie^
T o ru ń , O dbyło się w Toruniu zebranie K om itetu O chrony Przyrody na W ielkopolskę i Pom orze pod przewodnictwem prof, K azim ierza K ulwiecia. Przewodniczący zdał sprawę z czyn
ności K om isji, w ydelegow anej dnia 21 paździer
nika na pojezierze brodnickie w celu zbadania stanu tam tejszych jezior i otaczających je la
sów ze stanow iska krajobrazow ego i florystycz- nego. Przy poparciu tutejszej D yrekcji Lasów Państwow ych zwiedziono leśnictw a M ścin 4 Zbi
czno. Stwierdzono przytem , że okolice te nie posiadają terenu, któryby ze w zględu na sw e w artości krajobrazow o-fizjograficzne w ym agał ściślejszej opieki rezerwatowej, W ystarcza ści
śle stosow any obecnie przez w ładze adm inistra
cyjne leśne dozór i system um iarkowanej go
spodarki w lasach i na jeziorach. Stan dzikich łabędzi tam lęgnących się oraz innego zw ierzo- stanu jest zadaw alający. Postanow iono z w io
sną pow tórzyć objazd pojezierza, sięgając dalej ku północy — w stronę G rudziądza i granicy pruskiej, m ając na uw adze szczególnie jezioro Łąkorz z zabytkam i tam tejszej osady naw od
nej, W objeździć przyjm ow ali udział: dyr.
G ottwald, referent ochrony przyrody przy M ,
W A RSZA W A . W 1 D . A. K. odbyła się w e środę uroczystość pośw ięcenia now ego lo
kalu centrum w yszkolenia Zw. Strzeleckiego, oraz otw arcia 3-tygodniow ego kursu dla ofi
cerów strzeleckich.
Poświęcenia lokalu dokonał ks. kanonik dr. H ilchen. W przem ów ieniu sw ojem , skiero- w anem do uczestników kursu ofiecerskiego, w spom niał ks kanonik H ilchen niezw ykle cie
kaw y fragm ent sw ojej rozm ow y z O jcem Św iętym .
— M iałem szczęście rozm aw iać przed nie
daw nym czasem z O jcem św iętym Piusem XI
— m ów ił ks. kanonik H ilchen. — R ozm awia
liśm y o M arszałku Piłsudskim i O jciec św . pow iedział:
„N iech tam gadają, co chcą. Pam iętam , gdy byliśm y razem z M arszałkiem Piłsudskim w W ilnie, nie w iedząc jeszcze jak O patrzność pokieruje naszem i krokam i. B yłem św iad
kiem , jak gorąco m odlił się M arszałek Pił-
M in. Spraw W ew nętrznych rozesłało do w szystkich w ojew ództw , starostów i prezy
dentów m iast okólniki, w których stw ierdzi
w szy, iż przeprow adzona obniżka cen hurto
w ych nafty i cukru nie w yraziła się dotąd w spadku cen detalicznych— poleca staranne zajęcie się tą spraw ą i w ydanie odpow iednich zarządzeń.
W okólniku o cenach detalicznych nafty m in. Spraw W ew nętrznych poleca w ydanie odpow iednich zarządzeń, aby obecna cena de
taliczna nafty była w porów naniu z ceną o- bow iązującą w r. b. niższa przynajm niej o 24 procent.
O kólnik w spraw ie cen cukru poleca u- trzym anie ceny detalicznej cukru na w yso
kości 1 zł 25 groszy na 1 kg, dopuszczając tylko w yjątkow e m ożliw ości pobierania ce
ny najw yżej 1 zł 30 groszy za 1 kg, tylko w tych m iejscow ościach, w których stwierdzone
PO U FN E PO SIED ZEN IE R A D Y LIG I G enew a. O godz. 16-tej pod prze
w odnictw em delegata portugalskiego Y asconcellosa zebrała się R ada Ligi N arodów na poufne posiedzenie, na którem przyjęto jednom yślnie w nio
sek przew odniczącego o w pisanie na porządek dzienny obecnej sesji spra
w y apelu jugosłow iańskiego. O godz.
16.45 odbyło się posiedzenie publi
czne.
Z Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolsko i Pomorze
Ojciec św. o Marszałku Piłsudskim
sudski w O strej B ram ie przed obrazem M atki B oskiej. D ał w naszej obecności do pośw ię
cenia dw a obrazki M atki Bożej, ażeby póź
niej pow iesić je nad łóżeczkam i najdroższych istot, sw oich córek“.
C ytując te słow a O jca św . o M arszałku Piłsudskim , ks. dr. H ilchen w skazyw ał na je
go niezw ykłe cnoty w odza i w ychow aw cy. —
„W ielkie w skazania w odza — m ów ił ks. ka
nonik — w inny być dla w as drogow skazem 44.
N astępnie przem ów ił gen. W ieniaw a-D łu
goszew ski, który na w stępie, z w łaściw ym m u tem peram entem i entuzjazm em , w spom niał daw ne czasy przedw ojennej pracy strze
leckiej.
0 ceny detaliczne nafty, cukru, i węgla
W , R. i O, P, p, Jan K arpow icz oraz profesor K, .K ulwieć, N astępnie w ysłuchano referatu inż, Zaw irskiego o projektow anym rezerw acie nad rzeką Piaśnicą, przy sam ej granicy niem iec
kiej pom iędzy jeziorem Żarnowickiem a brze
giem m orskim położonym . Ze w zględu na nie
zw ykłą szatę roślinną oraiz inne osobliwości fi
zjograficzne na tym obszarze zanotow ane (50 ha) postanow iono w ystąpić do Państwow ej R ady O chrony Przyrody z w nioskiem utworzenia tu ścisłego rezerwatu nadm orskiego. W końcu roz
w ażona spraw ę W ystaw y, która pod nazw ą
„Piękno przyrody polskiej i jej ochrona" stara
niem K om itetu m a być urządzona w Toruniu w m aju roku przyszłego (w term inie dorocznego Św ięta lasu). Szczegółow o przytem m a być u- w tzględniona przyroda pom orska i jej osobliwo
ści, D o skom pletowania eksponatów w ydele
gow ano prof, K. K ulwiecia do Poznania i K ra
kow a, gdzie istnieją już w artościow e zbiory tych objektów. M łodzież szkolna i m iłośnicy przy
rody w zywani są do w spółpracy przy tei W y
staw ie, m ającej zobrazować bogactw o i piękno naszej Ziem i Pom orskiej.
-=x=-
Onizisle poświdfDie lokali Mm wysikolenia
strzeleckiego
N a uroczystość przybyli członkow ie ko
m endy głów nej Zw. Strzeleckiego z p. płk.
M arjanem Frydrychem na czele. Przybył ró
w nież dow ódca 2 dyw izji kaw alerji gen. dr.
W ieniaw a-D ługoszew ski.
są w iększe koszta prezw ozu cukru za składu hurtow ego do detalisty.
M inisterstw o Spraw W ew nętrznych pole
ciło rów nież w ładzom lokalnym ścisłe dopil
now anie, aby obniżka cen w ęgla — o ile do
tąd sam orzutnie na nastąpiła — została jak- najrychlej w prow adzona. C eny w ęgla, ogło
szone przed kilkom a dniam i, w inny być po
dane do w iadom ości publicznej przez w y
w ieszenie cennika w e w szystkich detalicznych składach w ęgla. W innych pobierania cen w yższych od tych, jakie w ynikają ze ścisłej kalkulacji — poleca m in. Spraw W ew nętrz
nych pociągnąć do odpow iedzialności karno- sądow ej. D o okólnika dołączony jest szcze
gółow y cennik w ęgla dla w szystkich w oje
w ództw zachodnich, centralnych i południo
w ych, oraz cennik specjalny dla kresów w schodnich.
R O W ERY D LA D ZIEC I SZK O LNY C H .
W ładze szkolne w A nglji w ydały ostatnio rozporządzenie ,na zasadzie którego gm iny, nie posiadające w łasnych szkół na m iejscu, m uszą z funduszów gm innych zakupić row ery w szyst
kim dzieciom , zm uszonym do uczęszczania do szkół odległych, Inow acja ta — spotkała się z entuzjastycznem uznaniem zainteresow anej m łodzieży. (PAP,)
—-e—
ZJA ZD W O JEW O D Ó W .
W arszaw a. W dniu 5 bm . rozpoczął się w W arszaw ie zjazd w ojew odów , na który przy
był p, prem jer prof, dr, Leon K ozłowski, Te
m atem obrad, którym przew odniczy m inister spraw w ew n. M arjan Zyndram K ościałkowski, są aktualne zagadnienia adm inistracyjne, sam orzą
dow e i gospodarcze, W zjeździe biorą udział m inistrowie zainteresow anych resortów .
„TO RU Ń44 W ZLEC IA Ł W PR ZE
STW O RZA - BY U STAN O W IĆ R EK O R D D ŁU G O ŚCI LO TU . W arszaw a. D nia 3 bm . o godz.
18.47 w ystartow ali z M oście na balonie w olnym ,,Toruń“ o pojem ności 2.200 m tr. sześć, por. Pom aski z Jabłonny i inż. K rzyszkow ski z M oście. Lotni
cy, korzystając z w iatrów północno- zachodnich, zam ierzają ustanow ić re
kord długości lotu pod w zględem od
ległości lub czasu.
PO DR Ó Ż „D A R U PO M OR ZA 44.
N ow y Jork. Polski statek szkolny
„D ar Pom orza“ odpłynął z B alboa do w ysp G alapagos i M arquesas, spę
dziw szy tydzień w kanale Panam - skim . Polski statek holow ał przez ka
nał łódź żaglow ą W ładysław a W ag
nera, który podróżuje na nim dooko
ła św iata.
TŁU M SPR ZED A W C Ó W D R O BIU D EM O N STR O W A Ł PR ZED G M A
C H EM STA RO STW A .
T o ru ń . D nia 3 bm . przed gm a
chem Starostw a Pow iatow ego w K ar
tuzach zgrom adzili się sprzedaw cy drobiu w liczbie około bOO osób i do
m agali się w ydania przez Starostw o certyfikatów na w yw oź gęsi do G dań
ska. Poniew aż kontyngent w yw ozo
w y dla pow iatu kartuskiego na m ie
siąc grudziień został w yczerpany, Sta
rostw o odm ów iło w ydania dalszych zezw oleń, jednak zgrom adzony przed Starostw em tłum sprzedaw ców dro
biu dom agał się natarczyw ie w ydania dalszych zezw oleń. D latego, że nie
którzy dem onstranci będąc w stanie nietrzeźw ym , naw oływ ali do w tar
gnięcia do gm achu Starostw a, w ezw a
no policję, która bez użycia siły do
prow adziła do uspokojenia, poczem tłum rozszedl się.
R O ZPOR ZĄ DZEN IE O SPŁAC IE ZO B O W IĄ ZA Ń O B LIG A C JA M I 6%
PO ŻY CZK I W EW N ĘTRZN EJ.
W arszaw a, W D zienniku U staw nr, 105 ukazało się rozporządzenie m inistra skarbu o zm ianie rozporządzenia tegoż M inistra z dnia 21. lipca br. o spłacie zobowiązań obligacjam i 6% pożyczki w ewnętrznej i o zasadach zastaw u tych obligacyj. Zm iany, w prow adzone przez o- becne rozporządzenie polegają na tem, że w in
stytucjach, przyjm ujących spłaty obligacjam i po
życzki narodowej praw o spłaty do w ysokości zł. 300 im iennej w artości obligacji służy odtąd nie tylko jak dotychczas pierw onabyw com oraz osobom , które otrzym ały obligacje w drodze spadku, lub na zasadzie w yroku sądow ego, lecz również osobom , które otrzym ały obligacje na zasadzie przelew u, dokonanego za zgodą kom i
sarza generalnego Pożyczki N arodowej. Term in, w jakim spłata m a być uskuteczniona, pozosta- je bez zm ian, tj, do dnia 31 grudnia 1935 r.
R ozporządzenie w eszło w życie z dniem ogłosze
nia, W prowadzono dalsze ułatw ienia dla ,po
siadaczy obligacyj Pożyczki N arodow ej,
STA W ISK A O SK AR ŻO N A O W SPÓ ŁUD ZIA Ł W O SZUSTW A CH
M ĘŻA.
P ary ż. Sędzia śledczy po prze
słuchaniu w dow y po znanym aferzy
ście Staw iskim postaw ił ją w stan o- skarżenia o w spółudział w oszustw ach m ęża. Jak w skazują fakty, Staw iska prow adziła akcję, św iadczącą, że była ona w tajem niczona w e w szystkie o- szukańcze operacje sw ojego m ęża.
; *
ZD ER ZEN IE PO C IĄG Ó W . M u k d en . N a kolei południow o- m andżurskiej zderzyły się dw a pocią
gi. W katastrofie utraciło życie 12 o- sób. Liczba ciężko rannych jest bar
dzo znaczna. Zachodzi podejrzenie, iż przyczyną katastrofy był sabotaż.
