1 Poznań, dnia 25 września 2017 roku dr Piotr Lissoń
Katedra Publicznego Prawa Gospodarczego
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
dla przedmiotu PRAWO ENERGETYCZNE na kierunku ZARZĄDZANIE I PRAWO W BIZNESIE
I. Informacje ogólne
1. Nazwa modułu kształcenia Prawo energetyczne
2. Kod modułu kształcenia
10-PEw-zpb2-s, 10-PEw-zpb2-n
3. Rodzaj modułu kształcenia – obowiązkowy lub fakultatywny Fakultatywny
4. Kierunek studiów
Zarządzanie i prawo w biznesie
5. Poziom studiów – I lub II stopień, lub jednolite studia magisterskie Studia II stopnia
6. Rok studiów (jeśli obowiązuje) Pierwszy rok studiów
7. Semestr – zimowy lub letni Semestr letni
8. Rodzaje zajęć i liczba godzin (np. 15h W, 30h ćw) 30h Warsztat (tryb stacjonarny)
15h Warsztat (tryb niestacjonarny) + 15h e-learningu
9. Liczba punktów ECTS 4 ECTS
10. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy, adres e-mail wykładowcy (wykładowców) / prowadzących zajęcia
Dr Piotr Lissoń
piotr.lisson@amu.edu.pl
2 11. Język wykładowy
Język polski
II. Informacje szczegółowe
1. Cel (cele) modułu kształcenia
Przyswojenie przez studenta wiedzy z zakresu prawa energetycznego. Poznanie najważniejszych pojęć, zadań i kompetencji właściwych organów administracji, poznanie instrumentów regulacji rynku energetycznego, środków ochrony prawnej, praw i obowiązków dostawców i odbiorców energii i paliw. Przyswojenie umiejętności rozwiązywania kazusów oraz dokonywania obliczeń wysokości taryf i opłat.
2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)
Podstawowa wiedza w zakresie stanowienia, obowiązywania, funkcjonowania, interpretowania i stosowania obowiązującego prawa polskiego oraz prawa Unii Europejskiej
3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów
Symbol efektów kształcenia*
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów#
PE_01 Zdefiniować pojęcie prawa
energetycznego i wskazać najważniejsze akty prawne prawa polskiego i prawa unijnego
K_W01, K_W02, K_W04, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09, K_W10, K_W11 K_U01, K_U02
K_K01 PE_02 Wskazać najważniejsze cele oraz skutki
prawne uchwalenia polityki energetycznej państwa
K_W01, K_W02, K_W04, K_W06, K_W07, K_W08, K_W09, K_W10, K_W11 K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08
K_K01
PE_03 Wskazać cechy organu regulacyjnego,
najważniejsze instrumenty regulacji rynku energetycznego oraz cele, których realizacji one służą
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W09, K_W10, K_W11 K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08
K_K01
PE_04 Określić pozycję gminy na rynku
energetycznym i wskazać najważniejsze zadania gmin wyznaczone przepisami prawa energetycznego
K_W01, K_W02,K_W04, K_W06, K_W08, K_W09, K_W10, K_W11
K_U01 K_U02, K_U05,
3 K_U06, K_U08
K_K01, K_K03, K_K04
PE_05 Wymienić rodzaje działalności na
poszczególnych rynkach energetycznych oraz rodzaje przedsiębiorstw (w tym podać przykłady przedsiębiorstw działających na polskim rynku) oraz określić, które rodzaje działalności prowadzone są w warunkach monopolu
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09
K_K01, K_K03, K_K04 PE_06 Wyjaśnić zasady i tryb zatwierdzania taryf
energetycznych, zasady zmiany sprzedawcy energii i paliw. Określić rodzaje i sposób zawierania umów na rynku energii
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09
K_K01, K_K03, K_K04 PE_07 Wskazać składniki taryfy energii
elektrycznej dla odbiorców w grupie G.
Student potrafi ponadto obliczyć
wysokość opłat za energię elektryczną po wprowadzeniu opłaty OZE
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09
K_K01, K_K03, K_K04
PE_ 08 Wyjaśnić sposób działania
poszczególnych mechanizmów wsparcia wytwarzania energii ze źródeł
odnawialnych. Obliczyć wysokość wsparcia dla mikroinstalacji
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09
K_K01, K_K03, K_K04 PE_09 Obliczyć wysokość zaliczki na poczet
opłaty przyłączeniowej oraz opłaty za przyłączenie do sieci
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09
K_K01, K_K03, K_K04 PE_10 Określić jakie środki ochrony prawnej
zostały przewidziane w przepisach ustawy Prawo energetyczne
K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08, K_W10, K_W11
K_U01, K_U02, K_U04, K_U05, K_U06,K_U08,
4 K_U09
K_K01, K_K03, K_K04 4. Treści kształcenia
Nazwa modułu kształcenia: Prawo Energetyczne
Symbol treści kształcenia* Opis treści kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia modułu#
TK_01
Pojęcie i zakres Prawa energetycznego.
Podstawowe akty prawne prawa polskiego
oraz prawa unijnego PE_01
TK_02
Polityka energetyczna państwa. Tryb opracowywania i przyjmowania oraz charakter prawny. Cele i treść aktualnej PEP
PE_02
TK_03
Pozycja i zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki jako organu regulacyjnego na rynku energetycznym.
Pojęcie i cele regulacji. Niezależność organu regulacyjnego. Postępowanie przed Prezesem URE i postępowanie
odwoławcze
PE_03 PE_10
TK_04 Zadania gmin w zakresie energetyki PE_04
TK_05
Instrumenty regulacji rynku
energetycznego: koncesjonowanie, zatwierdzanie taryf, uzgadnianie planów rozwoju, zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji systemów dystrybucyjnych i przesyłowych, rozstrzyganie sporów, nakładanie kar pieniężnych
PE_03 PE_10
TK_06
Struktura rynku energetycznego. Pojęcie przedsiębiorstwa energetycznego, pojęcie przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, pojęcia przesyłanie, dystrybucja, obrót paliwami i energią. Zasada dostępu stron trzecich do sieci (TPA), zasada rozdzielenia poszczególnych rodzajów działalności (unbundling)
PE_05
TK_07
Zasady wytwarzania energii elektrycznej.
Pojęcie jednostki wytwórczej, elektrowni systemowych, kogeneracji i trójgeneracji.
Sytuacja prawna wytwórcy energii w mikroinstalacji oraz w małej instalacji.
Pojęcie odnawialnych źródeł energii.
Pojęcie elektrowni fotowoltaicznej, elektrowni słonecznej, podział elektrowni wiatrowych na „on-shore” i „off-shore”. Tzw.
„obligo giełdowe” wytwórców energii elektrycznej.
PE_05 PE_06
TK_08 Systemy wsparcia wytwarzania energii ze
źródeł odnawialnych. System świadectw PE_07 PE_08
5 pochodzenia, system aukcyjny (cena
referencyjna, liczba i rodzaje aukcji) oraz system taryf gwarantowanych. Opłaty OZE, zadania sprzedawcy zobowiązanego oraz zadania operatora rozliczeń energii odnawialnej
TK_09
Zasady przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej. Pojęcie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, pojęcie i zadania OSP i (rola PSE S.A.). Pojęcie „bilansowania systemu”. Zasady przyłączania do sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Opłata za przyłączenie do sieci oraz zaliczka na poczet opłaty przyłączeniowej. Odmowa zawarcia umowy o przyłączenie do sieci.
PE_05 PE_06 PE_09
TK-10
Zasad funkcjonowania rynku obrotu energią.
Zasada swobodnego wyboru sprzedawcy.
Struktura taryfy G11 (opłata za energię czynną, opłata sieciowa, opłata jakościowa, opłata stała za dystrybucję, opłata
przejściowa, opłata abonamentowa).
Umowa kompleksowa, usługa kompleksowa oraz sprzedawca z urzędu. Sytuacja prawna odbiorców wrażliwych energii elektrycznej.
PE_06 PE_07
TK-11
Struktura rynku gazowego. Pojęcie paliw gazowych. Rodzaje gazu: gaz wytwarzany (LPG, biogaz, węglowy, drzewny), gaz wydobywany (NG, LNG, CNG), gaz z łupków, „tight gas” oraz „hydraty metanu”.
Pojęcie instalacji magazynowej i OSM.
Pojęcie instalacji skroplonego gazu ziemnego i OSS.
PE_05
TK-12
Pojęcie sieci przesyłowych i
dystrybucyjnych gazu. Pojęcie OSP i OSD w sektorze gazowym. Rola OGP GAZ SYSTEM S.A. Najważniejsze gazociągi tranzytowe gazu z Federacji Rosyjskiej.
PE_05
TK-13
Zasady funkcjonowania rynku obrotu gazem. Tzw. „obligo giełdowe”. Taryfy gazowe. Zasady zmiany sprzedawcy gazu.
Sytuacja prawna odbiorców wrażliwych na rynku gazowym.
PE_05 PE_06
TK-14
Zasady funkcjonowania rynku paliwowego.
Rodzaje paliw płynnych. Zasady wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami płynnymi. Zasady wytwarzania i wprowadzania do obrotu biopaliw i biokomponentów. Narodowy Cel Wskaźnikowy. Rola Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Kontrola jakości paliw i biopaliw.
PE_05
TK-15
Zasady funkcjonowania rynku ciepłowniczego. Pojęcie ciepła
systemowego. Wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót energią cieplną.
PE_05 PE_06
6 5. Zalecana literatura
Literatura podstawowa:
1) B. Popowska, E. Kosiński, P. Lissoń, Prawne uwarunkowania konkurencji na rynku gazu, Warszawa 2015
2) P. Lissoń, K. Ziemski, Inwestycje infrastrukturalne i ochrona środowiska w prawie energetycznym, Poznań 2014
3) J. Baehr, P. Lissoń, J. Pokrzywniak, M. Szambelańczyk (red.), Ustawa o odnawialnych źródłach energii. Komentarz, Warszawa 2016
4) A. Szafrański, Prawo energetyczne. Wartości i instrumenty ich realizacji, Warszawa 2014
5) M. Pawełczyk, Publicznoprawne obowiązki przedsiębiorstw energetycznych jako instrument zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce, Toruń 2013
6) F. Elżanowski, Prawnoprocesowa sytuacja przedsiębiorstwa energetycznego w sprawach z zakresu regulacji energetyki, Warszawa 2015
7) F. Elżanowski, Polityka energetyczna. Prawne instrumenty realizacji, Warszawa 2008 8) A. Walaszek-Pyzioł: Energia i Prawo, Warszawa 2002
Literatura uzupełniająca:
1) M. Domagała, Obowiązek współpracy gospodarczej przedsiębiorstw energetycznych, Lublin 2016
2) M. Szyrski (red.), Tworzenie i wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych (OZE). Problemy administracyjno-prawne, Warszawa 2016
3) M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Poznań 2012
4) M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, wyd. 2 Warszawa 2016 5) M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz. Warszawa 2009 6) J. Baehr, E. Stawicki, J. Antczak, Prawo energetyczne. Komentarz, Zakamycze 2003 7) H. Palarz, Prawo energetyczne z komentarzem, Gdańsk 2004
8) I. Muszyński, Ustawa prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2000
9) A. Walaszek-Pyzioł, W. Pyzioł, Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 1999
10) A. Walaszek-Pyzioł (red.), Regulacja – innowacja w sektorze energetycznym, Warszawa 2013 11) M. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawa energetycznego,
Warszawa 2010
12) B. Nowak, Wewnętrzny rynek energii w Unii Europejskiej. Studium porównawcze na podstawie sektorów energii elektrycznej i gazu, Warszawa 2009
13) W. Hoff, Prawny model regulacji sektorowej, Warszawa 2008
14) M. Szydło, Regulacja sektorów infrasrtukturalnych jako rodzaj funkcji państwa wobec gospodarki, Warszawa 2005
15) A. T. Szablewski, Zarys teorii i praktyki reform regulacyjnych na przykładzie energetyki, Łódź – Warszawa 2003
16) A. Dobroczyńska, L. Juchniewicz, B. Zalewski, Regulacja energetyki w Polsce, Warszawa – Toruń 2001
6. Informacja o przewidywanej możliwości wykorzystania e-learningu -
7. Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do laboratorium, itp.
1) Strona internetowa Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego 2) Strona internetowa Urzędu Regulacji Energetyki (www.ure.gov.pl)
3) Biblioteka UAM, Biblioteka i czytelnia Wydziału Prawa i Administracji UAM
7
III. Informacje dodatkowe
1. Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania
Nazwa modułu (przedmiotu): Prawo Energetyczne Symbol efektu
kształcenia dla modułu *
Symbol treści kształcenia realizowanych w trakcie zajęć#
Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych efektów kształcenia
Metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu kształcenia&
PE_01 TK_01 Konwersatorium z prezentacją
multimedialną
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_02 TK_02 Konwersatorium z prezentacją
multimedialną
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_03 TK_03, TK_05 Konwersatorium z prezentacją multimedialną
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_04 TK_04 Konwersatorium z prezentacją
multimedialną
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_05
TK_06, TK_07, TK_09, TK_11, TK_12, TK_13, TK_14, TK_15
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_06 TK_06, TK_09, TK_10, TK_13, TK_15
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_07 TK_08, TK_10
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_08 TK_08
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_09 TK_09
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus z pytaniami
PE_10 TK_03, TK_05
Konwersatorium z prezentacją multimedialną oraz
rozwiązywaniem kazusów
Egzamin
w formie pisemnej:
test z elementami opisowymi lub kazus
8 z pytaniami
Zaleca się podanie przykładowych zadań (pytań) służących ocenie osiągnięcia opisanych efektów kształcenia.
2. Obciążenie pracą studenta (punkty ECTS)
Nazwa modułu (przedmiotu): Prawo Energetyczne
Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności *
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 30h Warsztat (studia stacjonarne) 15h Warsztat + 15 e-learningu (studia niestacjonarne)
Praca własna studenta# Przygotowanie się do zaliczenia: 15 godz.
SUMA GODZIN
45 godz. / 45 godz.
SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA
MODUŁU (PRZEDMIOTU) 4
3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe
a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
4 ECTS
b) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe
4. Kryteria oceniania
Logiczny wybór poprawnej odpowiedzi w przypadku pytań testowych; poprawność merytoryczna w przypadku pytań opisowych, poprawny dobór przepisów prawnych, umiejętność argumentacji i czytelnego opisu dokonywanych czynności w przypadku rozwiązywania kazusu.
...
Piotr Lissoń
