Plan pracy wychowawczo - dydaktycznej, Miesiąc: marzec 2022 r., Grupa IV Liski 6 latki.

(1)

Plan pracy wychowawczo - dydaktycznej, Miesiąc: marzec 2022 r.,

Grupa IV Liski 6 – latki.

Opracowała: mgr Magdalena Kasperek

 MAGICZNE KRYSZTAŁY

 WYPRAWA W KOSMOS

 DOOKOŁA ŚWIATA

 WITAJ WIOSNO

 WIOSNA W PARKU I OGRODZIE

(2)

MAGICZNE KRYSZTAŁY

Data Sytuacje edukacyjne Ćw. ruchowe i inne czynności

dzieci w ciągu dnia

Wspomaganie i korygowanie

rozwoju

28.02 PON

„Kogo lubię w telewizji”- rozmowa kierowana- program Magiczne kryształy- spotkanie I

Dz. Wypowiada się na temat programów telewizyjnych, ulubionych bajek, filmów, które ogląda w telewizji;

wykonuje rysunek swojego ulubionego bohatera filmowego. (P: kartki do rysunków, kredki)

Bawimy się wesoło - zestaw ćwiczeń i zabaw Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne.

Dz. Wykonuje ćw. które wspomagają rozwój dziecka poprzez ruch, kontakt emocjonalny i wzrokowy.

Zabawy dydaktyczne w zakresie przygotowania dzieci do posługiwania się językiem nowożytnym (angielskim) zgodnie z Podstawą Programową.

Ćwiczenia poranne zestaw

„Artystyczne dzieciaki” PM Dzieciaki w Akcji cz.3 s.118

 Nie chcę Cie znać – zabawa ruchowa ze śpiewem

 Chodzenie za dźwiękiem – zabawa ruchowa.

 Ruch w Literkowie – zabawa ruchowa orientacyjno – porządkowa

 Wyścig w parach – zabawa bieżna według wg K. Wlaźnik.

Worek zadowolenia – budowanie poczucia własnej wartości (P.M. s. 132)

„Po mojej prawej stronie” – zabawa w kole

Obrazki z patyczków – zabawa manipulacyjna w parach

Zabawy w ogrodzie

przedszkolnym, spacery – BHP Rozpoczęcie programu „Mały miś w świecie wielkiej literatury”.

Zabrze czyta małemu misiowi

Układanie puzzli Ćw. słuchu fonematycznego – nagłos

01.03 WT

„Magiczne kryształy”- słuchanie I części opowiadania profilaktycznego wg A. Grzelak- program M.

kryształy-spotkanie II

Dz. Słucha opowiadania, wie, gdzie mieszka B.Fajkosz ze swoją rodziną, wie co symbolizują kryształy: telewizja, komputer, umie wypowiedzieć się na temat zachowania bohaterów, wyciąga wnioski z opowiadania. Wie jakie zagrożenia płyną z nadmiernego korzystania z TV i komputera. (P: opowiadanie, ilustracje do bajki, kryształy) Stałość pojęcia liczby. Równoliczność – zabawa matem. wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej

Dz. Wnioskuje o stałości liczby elementów w zbiorze mimo zmian sugerujących, że po zmianie może być więcej lub mniej. Ustala równoliczność w dwóch zbiorach. (P: dywanik, pojemnik, 9 fasolek, tace, 10 dużych kół, 12 prostokątów, 15 trójkątów, 10 klocków, znak =, <, >).

02.03 ŚR

„Dobry telewizor ”- praca techniczno-plastyczna

Dz. Wycina w kartonie kwadrat, owijają srebrną folią .Na kartce rysuje dobre obrazy jakie występują w TV.

Łączy ze sobą karton z kartką tworząc TV. (P. karton, nożyczki, sreberko, kartki , mazaki).

Bawimy się wesoło - zestaw ćwiczeń i zabaw Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne.

Dz. Wykonuje ćw. które wspomagają rozwój dziecka poprzez ruch, kontakt emocjonalny i wzrokowy.

Stałość pojęcia liczby. Równoliczność – zabawa matem. wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie

03.03 CZW

„Jak zadbać o to, by ludzie mogli być szczęśliwi”- program M. kryształy- spotkanie III

Dz. Słucha uważnie kolejnej części opowiadania, rysuje na nim swój pomysł: co powinni zrobić mieszkańcy Cichej Doliny, aby szczęście mogło do nich wrócić. (P; tekst bajki, promyki słońca, kredki, mazaki)

„Idzie wąż wąską dróżką” – zabawa dydaktyczna

Dz. Prawidłowo rozpoznaje i nazywa literę „s”, czyta sylaby i proste słowa. Głoskuje, określa miejsce głoski w słowie. Wyszukuje „s” w tekście, kreśli s po śladzie i samodzielnie. (P. obrazki do tematu, karty pracy)

04.03 PT

„Maja rodzina lubi być razem”- rysowanie kredkami świecowymi inspirowane opowiadaniem

Dz. Opowiada w co najchętniej lubi się bawić z rodzicami i rodzeństwem, jak spędza sobotę czy niedzielę z rodziną, wykonuje rysunek pt: „Moja ulubiona zabawa”. (P: kartki, kredki świecowe)

Zaczarowana dorożka – utrwalenie piosenki

Dz. Śpiewa piosenkę w grupie i samodzielnie. Maluje obrazek ilustrujący treść piosenki. (P. tekst piosenki w załączeniu, CD Dzieciaki w akcji, magnetofon, czarne kartki, farby, pędzle, kubki z wodą, gąbki, ściereczki) Stałość pojęcia liczby. Równoliczność – zabawa matem. wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie

(3)

WYPRAWA W KOSMOS

rozwoju

07.03 PON

Ziemia – trzecia planeta w Układzie Słonecznym– pogadanka

Dz. Interesuje się kosmosem, wie, że Ziemia to planeta. Zna określenie Ziemia planeta życia – potrafi je wyjaśnić.

Wie, że oprócz Ziemi są inne planety. Zna nazwy: Układ Słoneczny, planeta, gwiazda, księżyc oraz nazwy niektórych planet układu słonecznego: Ziemia, Mars, Saturn, Jowisz. (P. Plansza Układ Słoneczny, ilustracje) Zestaw ćwiczeń ruchowych metodą obwodu stacyjnego

Dz. Prawidłowo wykonuje ćw. równoważne oraz z elementami skoku w obwodzie stacyjnym. (P: krzesełka, ławeczki gimnastyczne, szczudła, krążki)

Ćwiczenia poranne zestaw

„Planeta Ziemia” s. 134 P.M.

Dzieciaki w akcji cz.3

 Orbita Ziemi – zabawa ruchowa z podawaniem piłki.

 Planeta na orbicie – zabawa ruchowa z elementem równowagi s.139

 Mijanka – zabawa ruchowa z elementem biegu.

 Kosmiczny labirynt – zabawa ruchowa

Memory literowe

Zabawy w ogrodzie

przedszkolnym, spacery - BHP

Chodzi mucha po globusie – inscenizacja wiersza M.

Terlikowska

Przyciąganie ziemskie – zabawy badawcze z magnesami;

Kosmos – grafomotoryka, kolorowanie, karta pracy

Udział w programie „Mały miś w świecie wielkiej literatury”.

Rysunek postaci Ćwiczenia w wycinaniu

08.03 WT

Ziemia – zielona wyspa – wprowadzenie piosenki

Dz. Z uwagą słucha piosenki. Odpowiada na pytania do jej treści. Określa ilość zwrotek, nastrój i tempo piosenki.

Rytmicznie klaszcze zgodnie z melodią piosenki. Podejmuje próbę śpiewu refrenu piosenki. (P. USB, magnetofon, tekst piosenki w załączeniu, globus)

Aspekt porządkowy liczby – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej

Dz. Numeruje przedmioty, określa który jest czwarty, piąty…, orientuje się w numerach pięter, stosuje liczebniki porządkowe. (P: kartoniki z liczbami – na każdy stopień schodów, pluszowy miś, piłka, kartka z bloku dla każdego dziecka, 10 pasków o różnej długości, krążek, tacka)

09.03 ŚR

Ziemia z lotu ptaka – malowanie "puchnącymi" farbami

Dz. Obserwuje powstawanie „puchnącej farby”, maluje niebieskim kolorem morza i oceany, natomiast zielonym - poszczególne kontynenty widziane z lotu ptaka. Utrzymuje się w konturach. (P. kartka z szablonem Ziemi, pianka do golenia, barwniki spożywcze: niebieski, zielony, instrukcja: http://www.naszebabelkowo.pl/2018/04/jak-byc- eko-ekologiczne-inspiracje-gry.html)

Zestaw zabaw ruchowych na świeżym powietrzu z piłką

10.03 CZW

Ziemia – zielona wyspa – nauka piosenki

Dz. Uczy się tekstu piosenki fragmentami. Uczestniczy w zabawie „Dzieci uczą misie na pamięć”. (P. USB, magnetofon, tekst piosenki w załączeniu, misie)

O Witku, Wróżce i literze „w” - przedstawienie kukiełkowe, wprowadzenie litery

Dz. Rozpoznaje i nazywa małą i wielką literę „w” – drukowaną i pisaną. Odczytuje połączenia „w” z innymi literami. Podejmuje próby pisania małej i wielkiej litery „w”, przestrzegając kierunków pisania. (P. KP s. 20, kukiełkowe litery, postaci Witka i Wróżki, wyrazy z lukami, włóczka, kreda, tablice)

Aspekt porządkowy liczby – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie

11.03 PT

Kosmiczny spodek – praca przestrzenna

Dz. Wykonuje pracę plastyczną wg instrukcji nauczyciela oraz własnego pomysłu. Maluje, wycina, dekoruje, formuje z plasteliny. (P. 2 talerzyki papierowe, farby plakatowe, pędzelek, nożyczki, zielona i biała plastelina, oczka ruchome, klej, folia aluminiowa, kolorowe pompony, cekiny gwiazdki, plastikowy kubek, instrukcja:

https://fiorelki.pl/w-co-sie-bawic/ufoludek-w-latajacym-spodku-praca-plastyczna/ ) Zestaw ćwiczeń ruchowych metodą obwodu stacyjnego

Dz. Prawidłowo wykonuje ćw. równoważne oraz z elementami skoku w obwodzie stacyjnym.

(4)

DOOKOŁA ŚWIATA

rozwoju

14.03 PON

Australia – twórcze opowiadanie z wykorzystaniem kart obrazkowych

Dz. Tworzy opowiadanie na podstawie ilustracji. Wie, gdzie leży Australia. Poznaje wygląd jej mieszkańców - Aborygenów, zwierzęta i rośliny. (P. zestaw kart z wyrazami, ilustracje do tematu, mapa Świata)

Zestaw ćw. gimnastycznych na torze przeszkód

Dz. Wykonuje ćw. rozwijające sprawność motoryczną, szybkość, kształtujące postawę, wdrażające do przestrzegania zasad. (P: Prog. Wych. Fiz. w gr.przedszkolnej 6-latków - scenariusz nr 1 tor przeszkód, linka, słupki, szarfy, pojemniki, piłki, koła plastikowe, woreczki, stoliki)

Ćwiczenia poranne Zestaw

„Wędrówka po kontynentach” s.

156 P.M. Dzieciaki w akcji cz.3

 Ucieczka przed lwem – zabawa ruchowa ze wspinaniem

 Kung-fu panda – zabawa ruchowa z elementem równowagi.

 Zabawy zwierząt – zabawa ruchowa, orientacyjno- porządkowa

Czapeczka mistrza Tian – praca konstrukcyjna; konstruowanie przestrzennej formy z papieru.

Władca żurawi – wysłuchanie opowiadania B. Turskiej, układanie historyjki obrazkowej Badanie właściwości papieru – zajęcia badawcze, rozwijanie myślenia dedukcyjnego Mapa świata – rysowanie, kolorowanie wyprawka

Czarna panda – gra ćwicząca umiejętność myślenia, budowania strategii.

Ping-pong – gra ruchowa

Zabawy w ogrodzie

przedszkolnym, spacery – BHP Udział w programie „Mały miś w świecie wielkiej literatury”.

Ćw. w odwzorowywaniu figur geometrycznych – Zabawy logopedyczne – pionizacja języka

15.03 WT

Ziemia – zielona wyspa – utrwalenie piosenki MDS

Dz. Utrwala słowa i melodię piosenki. Śpiewając piosenkę rysuje wzór graficzny po śladzie, w piasku,

samodzielnie. (P. USB, magnetofon, tekst piosenki w załączeniu, kartki z wzorem graficznym, mazaki, koszulki foliowe, kreda, tablice, tacki z piaskiem)

Aspekt porządkowy liczby – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej

Dz. Numeruje przedmioty, określa który jest czwarty, piąty, stosuje liczebniki porządkowe. Gra w grę „Polowanie na tygrysa” (P: kartoniki z liczbami – na każdy stopień schodów, pluszowy miś, piłka, kartoniki z liczbami, szary papier, pinezki, chodniczek liczbowy)

16.03 ŚR

Zwierzęta Afryki – makieta

Dz. Tworzy makietę Afryki. Wypycha i składa zwierzęta, z plasteliny formuje drzewa – baobaby, rysuje trawę. (P.

wyprawka, nożyczki, klej, ściereczki, szpatułki, kartki A3, mazaki, kredki, opowiadanie „Elmer” D. McKee, Zabawy ruchowe na świeżym powietrzu z hulajnogami

Dz. Nabywa odporności podczas zabaw ruchowych na świeżym powietrzu. (P: hulajnogi)

17.03 CZW

Marzenia o podróżach – wprowadzenie piosenki

Dz. Z uwagą słucha piosenki, wspólnie z nauczycielem ogląda atlas świata, odpowiada na pytania do treści piosenki, wskazuje na mapie świata miejsca wymienione w piosence. Opowiada gdzie samo chciałoby się wybrać w podróż. (P. Atlasy świata, USB, magnetofon, tekst piosenki w załączeniu, mapa Świata)

Zagadki Zuzi – zabawa dydaktyczna, wprowadzenie litery „z”

Dz. Rozpoznaje i nazywa małą i wielką literę „z” – drukowaną i pisaną. Odczytuje połączenia „z” z innymi literami. Wyróżnia obrazki, których nazwy zawierają głoskę „z” pisze wzory literopodobne w liniaturze, podejmuje próby pisania liter „z”, „Z”. (P: KP3 s. 28–29, koperty z zagadkami, obrazki: koza, cebula, wazon, aparat, Zuza, zegar, litera „Z”, „z” pisana i drukowana)

18.03 PT

Trzej przyjaciele – symbolika roślin – ćwiczenie grafomotoryczne z wykorzystaniem kalki technicznej.

Dz. Właściwie nakłada kalkę techniczną na wzór, kalkuje wzory kwiatowe, tworzy kolaż z narysowanych

motywów. (P. ilustracje do tematu, wiersz „Chiny” Ł. Dębskiego, arkusze kalki technicznej, cienkopisy rysunki z prostymi ilustracjami gałązek z kwiatami śliwy, bambusa lub sosny)

Zestaw ćw. gimnastycznych na torze przeszkód

Dz. Wykonuje ćw. rozwijające sprawność motoryczną, szybkość, kształtujące postawę, wdrażające do przestrzegania zasad. (P: Prog. Wych. Fiz. w gr.przedszkolnej 6-latków - scenariusz nr 1 tor przeszkód) Aspekt porządkowy liczby – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie

(5)

WITAJ WIOSNO

rozwoju

21.03 PON

„Witaj wiosno, żegnaj zimo” – uroczystość przedszkolna

Dz. Bierze aktywny udział w uroczystości, recytuje, śpiewa piosenkę. Wie jak zachować się na uroczystości.

Nazywa pory roku, wie jakie są oznaki wiosny: śpiew ptaków, przylot ptaków, budzenie się przyrody do życia, budzenie się zwierząt z zimowego snu.

„Wiosenny spacer” - zestaw ćwiczeń gimnastycznych LI wg P.M. Dzieciaki w akcji s.244

Ćwiczenia poranne Zestaw

„Wiosenna pobudka” s. 199

 Od nasionka do drzewa – zabawa ruchowa dramowa.

 Taniec kwiatów i motyli – zabawa z elementem wspięcia na palcach, obrotu i biegu

 Powódź – zabawa ruchowa z elementem wspinania z krzesłami

Zabawy w ogrodzie

przedszkolnym, spacery - BHP

W marcu jak w garncu – prowadzenie okresowego kalendarza pogody

Ćwiczenia graficzne – pętelki - góra-dół

Memory sylabowe

Ćw. koordynacji ruchowej Ćw. sprawności manualnej – formowanie z plasteliny

22.03 WT

Marzenia o podróżach – nauka piosenki

Dz. Uczy się piosenki fragmentami na zasadzie echa. Podejmuje próbę śpiewu 1, 2 zwrotki piosenki. (P.

magnetofon, USB, tekst piosenki w załączeniu)

Liczby parzyste i nieparzyste – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej

Dz. Rozpoznaje liczby parzyste i nieparzyste. Przestrzega reguł gry w „Kartofla”, konstruuje plansze wraz z partnerem. (P: Arkusz papieru, mazaki – czerwony, niebieski, czarny, karton z liczbami 1-15 dla dwojga dzieci)

23.03 ŚR

Moje spotkanie z Wiosną – malowanie farbami.

Dz. Maluje farbami obrazek przedstawiający wiosnę. Prawidłowo posługuje się pędzlem. (P. Kartki z bloku, pędzle, farby, gąbki, ściereczki, pojemniki z wodą)

Zabawy ruchowe na świeżym powietrzu – tor przeszkód

24.03 CZW

Marzenia o podróżach – utrwalenie piosenki

Dz. Śpiewa wspólnie z nauczycielem 1,2 zwrotkę piosenki. Uczy się piosenki 3 zwrotki piosenki na zasadzie echa.

Podejmuje próbę śpiewu 3 zwrotki piosenki. Uczestniczy w zabawie naśladowczej do piosenki. (P. magnetofon, USB, tekst piosenki w załączeniu)

Zabawy z globusem – zabawa dydaktyczna, zapoznanie z literami „g”, „G”.

Dz. Dokonuje analizy głoskowej nazw różnych wyrazów, identyfikuje głoskę „g” w wyrazie, zna obraz

drukowanych liter „G”, „g”, identyfikuje je w tekście, odczytuje proste wyrazy z ich udziałem, podnosi sprawność grafomotoryczną w czasie pisania bezśladowego, po foliogramie, pisze wielką i małą literę „g” w liniaturach o różnej wielkości. (P: ilustracje i napisy do zajęć, KP3 s. 36, globus, kartoniki – nakrywki, litery: „g”, „l”, „o”, „b”,

„u”, „s”, kredki)

Liczby parzyste i nieparzyste – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej – utrwalenie

25.03 PT

Wiosenny ogródek – zakładanie hodowli

Dz. Utrwala wiadomości dotyczące hodowli roślin w domu. Sadzi w kąciku przyrody nasiona fasoli, cebulkę dymkę, wysiewa kwiaty i warzywa (P: ilustracje, łyżki, nasiona ziemia do kwiatów, łyżki, doniczki, słoik z gazą)

„Wiosenny spacer” - zestaw ćwiczeń gimnastycznych LI wg P.M. Dzieciaki w akcji s.244

Liczby parzyste i nieparzyste – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej – utrwalenie

(6)

WIOSNA W PARKU I W OGRODZIE

rozwoju

28.03 PON

„Przyjście wiosny” – słuchanie wiersza

Dz. Z uwagą słucha wiersza. Odpowiada na pytania do wiersza. Opowiada zakończenie wiersza. Określa pojazdy wymienione w wierszu, w kolejności jakiej następują. (P. KP3 s. 66–67, obrazki na tablicę: wianek, piłka, biedronka, parasol, kanapa, komar, ilustracje tematyczne: wiosna, zielone kartki, nożyczki, sylweta Pani Wiosny, wiersz J. Brzechwy „Przyjście wiosny”)

Zestaw ćw. gimnastycznych metodą stretchingu „Powitanie wiosny”

Dz. Prawidłowo wykonuje ćw. rozciągające mięśnie. (P: Prog. Wych. Fiz. w gr. przedszkolnej 6-latków - scenariusz nr 1 metoda stretchingu)

Ćwiczenia poranne zestaw nr VI wg K. Wlaźnik

 Wiosna budzi kwiaty – zabawa ruchowa przy muzyce

 Słońce świeci, deszczyk pada – zabawa ruchowa orientacyjno – porządkowa

 Słoneczka – zabawa ruchowa w małych grupach

Rysowanie wg wzoru

Pory roku – pogoda – karta pracy

Parasole na wiosenny deszczyk – ćwiczenie relaksacyjne – masażyk s. 200 P.M.

Zabawy w ogrodzie

przedszkolnym, spacery – BHP

„O wiośnie w lesie

i wiewiórki ważnym interesie” ze zbioru „Z przygód

krasnala Hałabały” L.

Krzemienieckiej – słuchanie opowiadania

Wiosenne zagadki – rozwiązywanie zagadek

słownych o tematyce wiosennej.

Pory roku i dni tygodnia – utrwalenie nazw Rozpoznawanie liter, czytanie sylab

29.03 WT

Nareszcie wiosna – wprowadzenie piosenki, rytmika

Dz. Z uwagą słucha piosenki. Wymienia oznaki wiosny z tekstu piosenki. Uczestniczy w zabawie rytmicznej:

„Policz dźwięki” s.84 P.M. (P. USB, magnetofon, tekst w załączeniu) Potrafię mierzyć – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej

Dz. Mierzy długość: krokami, łokciem stopa za stopą, dłonią. Wie czym dorośli mierzą długość. Mierzy: linijką, miarą krawiecką i taśmą mierniczą. (P: linijki, miary krawieckie, taśmy miernicze, karty pracy)

30.03 ŚR

Konwaliowy bukiecik – komponowanie z różnorodnych materiałów.

Dz. Rozmawia o wiosennych kwiatach. Zna nazwy: przebiśnieg, krokus, sasanka, konwalia. Wykonuje pracę plastyczną zgodnie z instrukcją nauczyciela. (P. prostokątne talerze papierowe, farba niebieska i biała, zielony papier kolorowy, makaron kokardki, klej magik, ściereczki, szpatułki)

Zabawy ruchowe na świeżym powietrzu

Dz. Nabywa odporności podczas zabaw ruchowych na świeżym powietrzu

31.03 CZW

Nareszcie wiosna – nauka piosenki

Dz. Uczy się tekstu fragmentami na zasadzie złośliwego echa. Podejmuje próbę śpiewu piosenki. Rozpoznaje i nazywa odgłosy z otoczenia oraz dźwięki instrumentów. (P. USB, magnetofon, tekst piosenki, instrumenty przedszkolne, płyta CD Dzieciaki w akcji)

Zabawa dydaktyczna, wprowadzenie litery „Ł”

Dz. Rozpoznaje i nazywa małą i wielką literę „ł” – drukowaną i pisaną. Odczytuje połączenia „ł” z innymi

literami, podnosi sprawność grafomotoryczną w czasie, pisania bezśladowego, po foliogramie, pisze wielką i małą literę „ł”. (P. KP3 s. 44, obrazki tematyczne, kartoniki z literami”, foliogramy, flamastry, tacki, piasek, ołówki) Potrafię mierzyć – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie

01.04 PT

Wiosenne drzewo – wyklejanie plasteliną

Dz. Wykonuje pracę zgodnie z instrukcją nauczyciela, formuje kulki z bibuły, starannie rozciera plastelinę (P.

Rolkę po papierze, brązowa i różowa bibułę, kartkę z bloku technicznego, brązowa plastelina, zielony pisak, https://mojedziecikreatywnie.pl/2020/03/wiosenne-drzewko-z-rolki-i-plasteliny/)

Zestaw ćw. gimnastycznych metodą stretchingu „Powitanie wiosny”

Dz. Prawidłowo wykonuje ćw. rozciągające mięśnie.

Potrafię mierzyć – zabawy matematyczne wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej - utrwalenie