fołdwkg k fóry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
Nr 45 sobota dnia 16 kwietnia 1938
GDY ŚPIEWAJĄ
WIELKANOCNE DZWONY
DCBAR o zko łysa ły, ro zśp iew a ły się dzw o- w ko m fo rto w ej p ryw atn ej w illi w szę- ny. Jed n e cienko, srebrzyście, niczym dzie w okół w ielkanocnego sto łu zasiada ptasie św iergotanie, inne dźw ięczne, ja k cała rodzina. S kła d a m y sobie życzenia, św ieże głosiki dziecięce, jeszcze inne d zielim y się ja jkiem . C zu jem y się sobie w tóruję głuchym . p o tężn ym basem bliscy, zespoleni w spólną radością, roz- sw ych rozhuśtanych, śpiżow ych serc. pierającą nam piersi.
Śpiew ają dzw ony.... N iesie się to ich A llelu ja !
do w szyst- W ielka rodzina, jaka stanow i cały
Je- pu- na B o'
cała śpiew anie nad całą P olską, kich dusz przenika, w szy
stkie porusza w ołaniem , w którym jest radość, trium f:
A llelu ja !
B o oto C hrystus Z m ar- tchw yw stał. O dw alony zo
stał głaz grobow y, a grób, w któ rym spoczyw ało go um ęczone ciało jest sty. A n io ł tylko stoi stra ży i w ieści, że Syn ży zm a rtchw yw sta l, że o- to pokonana została śm ierć
A llelu ja !
N a to radosne św ięto Z .m artw ychw stania
natura p rzystra ja się w go
dow e sza ty. Z iem ia osypa
ła się d elika tn ym puchem traw , sreb rzyste, kosm ate bazie zdobią w iotkie gałęzie w ierzb na drzew ach i krza
kach u ka za ły się św ieże, m ło d ziu tkie pączki. W ese
lej ćw ierka ją p ta ki, a słoń ce, które w yziera od czasu do czasu z p o m ięd zy na b rzm ia łych w io senn ym d e
szczem chm ur, jest ciep
lejsze, ja śn iejsze, b a rd ziej złote.
R adośnie, w iosennie zielono...
Z ielono jest też na na
szym w ielka n o cn ym stole.
W szystko jedno, czy na sze św ięcone skład a się z bochena chleba, ja j i kiełba sy, czy też z w ym yśla n ych rolad, galantnychi b a rw n y ch zaw sze
bią obrus, za w sze ciem ne, borów czane g a łą zki stro ją ta lerze i półm iski. A na środku sto łu , w otoczeniu barw nych p i
sanek, kró lu je b ia ły baranek ze zło co n y
m i rogam i i czerw oną chorągiew ką. S ym boi C hrystusa, tego B aranka B ożego, któ ry g ło d zi g rzech y św iata.
C hociaż w ięc skro m n y jest ten nasz stó ł w ielkan o cn y, ale potęgą sw ej tra d y
cji grom adzi w o kó ł siebie rokrocznie w D niu Z m a rtw ych w sta n ia jednako lu d zi w szystkich sfer i w szystkich za ką tkó w , P olski. W w iejskiej chacie, w m ro czn ej,!
w ielko m iejskiej su teryn ie, na któ rym ś tam p iętrze czyn szow ej kam ienicy, czy '
ju ż zaw czasu, nie p o ską p iliśm y grosza głębie budzi najbardziej podniosłe a na dar w ielkanocny dla dzieci bezrobot- radosne zarazem uczucia.
nych. na św ięcone dla tych, coby go ina N ie tylko jed n a k uczucia w in n y nam i
czej nie m ieli. w ładać w te dni św iąteczne. K rótkie
l g d y zbieram y się w kole rodzinnym j chw ile w yw czasów , p rzerw y w pracy, by św iętow ać, by radow ać się, by uży- w zm aganiach życiow ych, w yp ełn ić w in- w ać radów B ożych, by sycić oczy krasą m iśm y g łęb o kim i refleksja m i, pow ażnym b u d zą cej się do now ego, w iosennego ż y \ p o m yślen iem : do czego nas obow iązu
je ow o Z m a rtw ych w sta
nie, jakie b yły p rzyczyn y, które kam ieniem grobo
w ym p rzyw a liły p rzed ro z
biorow ą P olskę.
W in n iśm y zdziałać, by się w naszych dziejach po
w tó rzyć w ięcej nie m ogła tragedia, ja ką p rzo d kw ie p rzeżyw a li, tragedia b ez
siły i upadku.
C zyżb yśm y nie znali tych p rzyczyn ? Z n a m y je aż nadto dobrze. P raw ią o nich nasi d ziejo p ise,, opi
syw ali je nasi poeci, m ie
szczą się one w naszych archiw ach h isto ryczn ych , w dokum entach i aktach....
T o b yły isto tn e p rzy
czyn y, któ re sp ro w a d ziły upadek.
M ów ią nam te pom ni
ki „ tem poris a c ti‘, że a- p a d liśm y, b o śm y nie um ie
li cenić siły zb ro jn ej ani w yzyskiw a ć czyn ó w oręża, bośm y lekcew a żyli praw a i podw ażali a u to rytet w ła
snych w ła d z, bośm y p rze
bój a ły in d yw id u a lizm i p rzeko rę w ielm o ży p a rtyj
nych u zn a li za „ źrenicę w oćności', b o śm y p ryw a tę sobkostw o w yw yższa li do rangi fa łszyw ie p o jętej „ra cji stanu*', b o śm y m yśleli o tym , co d zieli, a ponie
chali tego, co łą czy.
I te sam e też p rzyczyn y przem aw ia- w iają d ziś do naszych m ózgów i serc, stanow ią ostrzegaw cze „ m em ento '.
G d y w te dni radości i w yp o czyn ku , i ja kim są św ięta , o d b ie g n ie m y m y ślą o d i tych „ rze czy m a ły c h i zn ik o m y c h " ja k je o kreślił K ra siń ski — i w n ikn iem y w rzecz „ w ielką i jedyn ą ': p rzyszło ść zm a rtw ych w sta łej P olski, w ów czas św ia d o m im y sobie nasz obow iązek:
M a m y się zjed no czyć, m a m y złą czyć w szystkie nasze za m ierzen ia i p o czyn a
nia w sp iżo w y łańcuch, którego ogniw a m i są: silna arm ia, silna w ładza, siln y naród, silna praca, silne i zw a rte pokole nie, któ re po nas p rzyjd zie, by P o lskę bronić i u czyn ić szczęśliw ą.
£,'c' * \ ' ♦' '< *''* 5; j
_ _j .."i m a zu rk ó w g irla n d y zielo n e g o w id ła k u zd o -
n a ró d , łą c zy się w D n iu Z m a rtw y c h w sla cia p rzy ro d y , ta m y śl o W sk rze sze n iu , o n ia P a ń sk ie g o w u c zu c iu m iło śc i i zra zu - W o ln o ści, o p rze b yc iu ju ż „ via d o lo ro sa "
m ie n ia . W d n iu ty m n ie m o że b y ć sm u t- n a sze g o N a ro d u , w io d ą c e j d o Z m a r- n y c h i za p o m n ia n y c h . M y śle liśm y o ty m tw y ch w sta n ia P a ń stw a , p rze n ik a n a s d o
Z m a rtw y c h w sta n ie
A lle lu ja ! n ie c h o p ły n ie H y m n ra d o sn ą ziem ię ca łą , W szysk ie se rca , ja k św ią ty n ie, N ie c h a j za b rzm ią B o żą c h w a łą !
B o w e so ły d zień n a m św ita : P o c ie sze n ie w sze lkie j d u szy , Z g ro b u — ży c ia k w ia t w y k w ita I śm ie rć b e rło sw o je k ru szy.
O d k u p ie n ie! Z m a rtw y ch w sta n ie!
0 n ie b ie sk a b ło g a w ie ść!
0 n a sz Z b a w c o ! o n a sz P a n ie ! A lle lu ja ! p o k ło n , c ze ść !
u -
GŁOS POMORZA" Nr 45 Str 2
MBS®"-
Krąg naokoło czerwonych
zaciśnia sie coraz bardziej
YXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAp rzó d . P o zap ad n ięciu n o cy o p e ra cje n ie zo stały p rzerw an e.
S A R A G O S S A . K o resp o n d en t H aw a- o tw iera p o w stań co m d ro g ę d o S an M a- ły d zieś m iejsco w ości Ł ajan a, S an M a
sa d o n o si: że lin ie w o jsk rząd o w y ch n a d ro d ze z M o relia d o In aro s zo stały p rz e rw a n e n a szero k o ści 15 k m .
P rzeciw n ik co fn ął się w k ieru n ku M ateo i A lb acete. P o w stań cy u zy sk ali p rzez to ro zszerzen ie p o d staw y d o jścia d o m o rza o raz o k rężen ie całeg o p asa z n a jd u jąc e g o się jeszcze w ręk ach w o jsk rząd o w y ch m ięd zy T eru elem a M o n tal
lan .
teo i A lb o cacez, p rzy n iesie p o w stań co m p o d w ó jn ą k o rzy ść: 1) ro zszerza p o d sta w ę d o jścia d o m o rza i 2) p o w ażn ie zag ra ża o k rężen iem całeg o p asa, z n a jd u ją c e go się jeszcze w ręk ach w o jsk rząd o w y ch m ięd zy T eru elem , M o n tallan , C astello - tte i M o relia.
Bilans cfenzywy wojsk generała Franco
S A L A M A N K A . D o ty ch czaso w y b i
lan s o statn iej o fen sy w y p o w stańczej n a fro n cie p ó łn o cn o - w sch o d n im jest n a stę p u ją c y :
1) C ałk o w ite zajęcie p ro w in cji A ra
g o n , H u esca i T eru el.
2) Z ajęcie tery to riu m o p o w ierzch n i 2 0 .0 0 0 k m k w ad r.
3) O b sad zen ie 2 8 0 m iejscow o ści, w ty m jed n ej sied zib y z a rz ą d u p ro w in cjo n aln eg o , 22 sied zib w ład z p o w iato w y ch .
4) Z ajęcie w ażn y ch k o p alń w ęg lo
w y ch zag łęb ia U trillas.
5) O d cięcie B arcelo n y o d w ielk ich elek tro w n i o k ręg o w y ch p ro d u k u jący ch 5 8 % p rą d u , u ży tk o w eg o p rzez p rz e d się b io rstw a p rzem y sło w e w p ro w in cji k a- talo ń sk iej.
S A R A G O S S A , N a fro n cie C astello n n a o d cin k u p o m iędzy M o relia a V in aro z w p o b liżu m o rza to czy ła się w e w to rek g w ałto w n a b itw a, k tó rej p rzeb ieg b y ł po m y śln y d la o d d ziałó w n aro d o w y ch . N ie
p rz y jac iel zo stał o d p a rty n a d ro d ze z M o relia d o V in aro z n a p rz e strz en i 15 k m , i w y cofał się w k ieru n ku A lb o cacer.
W o jsk a g e n e ra ła S o lch ag a zd o b y ły w P ire n e jac h p o zy cje n iep rzy jacielsk ie, p o ło żo n e n a w y so k ości 2 5 0 0 m tr. N a o d cin k u T arag o n y o d d z, g en . A ra n d a i V a- lin o d o szły n a o d legło ść 12 k m o d m o rz a N o w o zd o b y te p o zy cje p o sia d a ją n ie zw y kle d o n io słe zn aczen ie strateg iczn e.
S A R A G O S S A . K o resp o n d en t H aw a- sa d o n o si, że lin ie w o jsk rząd o w y ch n a d ro d z e z M o relia d o V in aro za zo stały p rz e rw a n e n a szero k o ści 15 k m p rzez arm ie g en . A ra n d a . P reciw n ik co fn ął się w k ieru n k u A lb acacez.
P rz e p ro w a d z en ie tej o p eracji, k tó ra
luż tylko 7 km od morza
S A R A G O S S A . W o jsk a p o w stań cze i p o su n ęły się w czo raj, o d św itu d o g o d zi
n y 10 ran o , o 12 k m . w k ieru n k u m o rza.
A ta k ro zw in ął się n a fro n cie o k . 2 0 km . szero k o ści.
P rz e d n ie straż e w o jsk p o w stań czy ch z n a jd o w ały się o g o d zin ie 12,00 w o d le
g ło ści 14 km . o d In aro z.
W o jsk a czerw o n y ch czy n iły ro zp acz- S A R A G O S S A . K o resp o n d en t H aw a- n We. lecz b ezsk u teczn e w y siłk i staw ie- d o n o si: że w ieczo rem o d d ziały arm ii
teo i C e re ra d el M aestro .
Schodzą iuż do morza
sa
g en erała A ra n d a p o rzu ciły n a o d cin k u M o relia 2 w zg ó rza i sch o d zą k u m o rzu , d a, n a c ie ra ją c e w k ieru n k u m o rza z a ję - O d d ziały te p o su n ęły się o 7 k m n a-
S A L A M A N K A . O d d ziały g en . A ra n
n ia o p o ru n a lew y m sk rzy d le.
S A L A M A N K A . P rzed n ie straże w o jsk g en . F ra n c o z n a jd u ją się w o d leg ło ści 7 km . o d m o rza.
/UtatS Azją
kłębią sie coraz gęstsze chmury
H A N K A U , K o m u n ik at ch iń sk i d o n o si, że je d n a z k o lu m n ch iń sk ich , k tó re p rz e p ra w iły się p rzez w ielk i k an ał, w targ n ę -, la n a p rzed m ieście m , T sin an, sto licy p ro w in cji S zan tu ng , N a u licach ro z e g ra
ły się z a ż a rte w alk i, w o b ec p rzew ag i te
ch n ik i jap o ń sk iej C h iń czy cy co fn ęli się n a p o zy cje w y jścio w e. In n a k o lu m n a ch iń sk a, n a leż ą c a d o te jż e g ru p y sk ie ro w an a z o sta ła n a p o łu d n ie, celem n a ta r
cia n a ty ły g ru p y jap o ń sk iej o p eru jącej p o d S u czau . K o m u n ik at ch iń sk i d o n o si ró w n ie, że o b ecn ie o d d ziały ch iń sk ie p ro w ad zą w alk ę z k o lu m n am i jap o ń sk im i, k tó re co fn ęły się z p o d T ajerd żu an u .
B ó j się to czy w re jo n ie m . O slan o raz p o d w sią N afu szan , n a zach ó d o d teg o m iasta. K o m u n ik at zazn acza ,źe w o sta t
n ich w alk ach p o d T a je rd ż u a n , C h iń czy cy w zięli d o n iew o li p rzeszło 500 ja p o ń c z y
k ó w , k tó rzy zo stali sk ierow an i n a S u czan N a c e n tra ln y m fro n cie trw a ją w alk i w rejo n ie m iast F u ja n , P in g h u i P an g ezau . W ty m o statn im p u n k cie sk o n cen trow ali d o 2 0 .0 0 0 żo łn ierzy ,
T O K IO , A g D o m ei d o n o si: O p e ra c ja w o jsk jap o ń sk ich n a o d cin k u ch iń sk iej arm ii k o m u n isty czn ej, w p o łu d n io w ej części p ro w in cji S zan si m ają p rzeb ieg b ard zo p o m y śln y .
O d d z ia ły jap o ń sk ie z a ję ły d ziś ran o n a ty m o d cin k u m iejsco w o ść L iao szien . p o ło żo n ą o k o ło 100 k m n a zach ó d o d S zu n teh . L iao szien b y ło d o ty ch czas b azą
Aresztowanie 7 generałów w Rosji
o p eracy jn ą w o jsk k o m u n isty czn y ch w lw p u n k cie o d leg ły m o 12 k m n a p o łu d - p ro w in cji S zan si. |n ie o d T aik u . N iep rzy jaciel co fn ął się w
In n y o d d ział jap o ń sk i ro zp ro szy ł sil- n ieład zie, p o zo staw iając n a p lacu b o ju n e u g ru p o w an ie w o jsk k o m u n isty czn y ch . । k ilk u set ran n y ch i zab ity ch .
Groźba wojny
sowiecko-japońskiej
L O N D Y N , P rzew o d n iczący ch iń sk iej tw ierd za w całości p o g ło sk i o siln ej k o n - d eleg acji d r. S u n - F o , b aw iący w L o n - c e n tra c ji w o jsk so w ieck ich n a D alek im d y n ie, o św iad czy ł n a p rzy jęciu w p o seł- W sch o d zie.
stw ie ch iń sk im , że d o L o n d y n u p rzy b y ł j R ó w n ież o sta tn ie zm ian y d o k o n an e w b ezp ośred nio z M o sk w y , g d zie p rz e p ro - k o rp u sic m a rsz a łk a B lu c h e ra n a S y b erii w ad ził szereg ro zm ó w z S talin em i L itw i- u tW O rzen ie liczn y ch b az lo tn iczy ch i m a- n o w em , . I so w a w y sy łk a śro d k ó w w o jenn y ch są n aj
D eleg at ch iń sk i p o tw ierd ził, że S o - lep szy m i d o w o d am i, że S o w iety p rzy g o - w iety sk o n cen tro w ały siln e o d d z ia ły to w u ją sję w p rzy sp ieszo n y m tem p ie d o w o jsk o w e n a D alek im W sch o d zie i że o m o c m ilita rn e j d la C h in .
S talin zd ecy d o w an y jest zb ro jn ie in te r
w enio w ać w k o n flik cie jap o ń sk o - ch iń - i N ie u lega w ątpliw o ści, że zb ro jn a sk im n a w y p ad ek , g d y b y C h in om g ro zi- in te rw en c ja n a D alek im W sch o d zie ro z- ła k lęsk a. । p ę tać m o że g ro źn ą w o jn ę, w k tó rej w e-
O św iad czen ie o ficjaln eg o d eleg ata i zm ą u d ział n ie ty lk o p ań stw a w sch o d nie p rzed staw iciela rz ą d u ch iń sk ieg o , p o a le i eu ro p ejsk ie.
Wojewoda Pomorski
rozwiazćł dwie loże masońskie na Pomorzu
j P , W o jew o d a P o m o rsk i d ecy zją z d n -; U p rzed n io d e c y z ją p . W o jew o d y zo- . 14 b m . ro zw iązał n iem ieck ą lo żę m aso ń - sta ła zarząd zo n a lik w id acja n iem ieck iej i sk ą p t, ,,F rie d ric h zu r w ah ren F re u n d - lo ży m asoń sk iej p , n . „ Jo h a n n is - L o g e sch aff* w C h o jn icach za d ziałaln o ść W ilh elm zu r stra h len d e n G e re c h tig k e if*
sp rzeczn ą ze statu tem . w Ś w ieciu .
S Z T O K H O L M . Ja k d o n o szą z M o
sk w y : A reszto w an o tam sied m iu g e n e ra
łó w , m iędzy k tó ry m i z n a jd u je się m a r
sz a łe k Jeg o ro w , b. w icem in ister w o jn y i i g en , D y b ien k o , o b ecn ie am b asad o r S o
w ietó w w S zto k h o lm ie,
A reszto w an i sto ją p o d z a rzu te m u - czestn ictw a w sp isk u , k tó ry m iał n a celu rz u c e n ie b o m b y n a try b u n ę S ta lin a i W o - ro szy ło w a, w czasie w ielk iej p a ra d y w o j
sk o w ej, jak a m a się o d b y ć w m a ju b r, w M o sk w ie,
M O S K W A . „ K rasn a ja Z w iezd a" za
m ieszcza a rty k u ł o ro li k o m isarzy p o li
ty czn y ch w czerw o n ej arm ii.
,.P ierw szy m o b o w iązk iem k o m isarza p o lity czn ego w o b ec arm ii i o jczy zn y —
p isze — je st lik w id acja b ez re sz ty szk o d n iczej d ziałaln o ści b an d y T u ch aczew - sk ieg o i G am arn ik a'* ,
D alej to sam o p ism o w zy w a ró w n ież d o ,.o czy szczenia arm ii o d e lem e n
tó w p raw ico w y ch i tro ck isto w sk ich”, o raz d o całk o w iteg o w y tęp ien ia zw o len
n ik ó w T u ch aczew sk ieg o i G am arn ik a.
W zw iązk u z ty m „ K ra sn a ja Z w iez- d a“ d o n o si, że k o m isarz p o lity czn y 17 d y w izji k a w a le rii w zak au k ask im o k rę g u w o jen n y m , K u w ien iew . w y stęp o w ał w ro li „o b ro ń cy lu d u * i b ra ł u d ział w an - ty p a rty jn y m u g ru p o w an iu . D zien n ik z a
rzu ca m u , że p o d czas w y k ład ó w p o m i
ja ł m ilczen iem w ro g ą d ziałaln o ść T ro c k ieg o , B u ch arin a i R y k o w a,
Fatalne skutki wielkanocnej strzelaniny
L W Ó W . W czasie p rzed św iąteczn ej strz ela n in y w e w si K ro to szy n ie w y b u ch ł w ielk i p o ż a r o d ek sp lo zji ład u n k ó w
• strzeln iczy ch , k tó ry zn iszczy ł 2 d o m y m ieszk aln e, 10 sta je n i 10 sto d ó ł.
W o k o licy R zeszo w a 1 8 -letn i B . P ru ć
ze w si K rasn e ch cąc w y p ró b o w ać sw ą
„żabkę** w y p ełn io n ą m ateriałem w y b u ch o w y m , u d e rz y ł w m u r.
W sk u tek w y b u ch u o d łam ek „żabki**
u d e rzy ł go w ty ł g ło w y tak n ieszczęśli
w ie, iż P ru ć zm arł.
Pr^erorni Ciesi
B E R L IN . K o resp o n d en ci p ism nie-1 to p o d k re śla się, że ro zp o rząd zen ie n ie m ieck ich z P ra g i d o n o szą, że p o w o d e m ' m ó w i, k ied y w y d a n e ro zp o rząd zen ie zo->
tak szy b k ieg o w y d a n ia ro zp o rząd zen ia sta n ie w p ro w ad zo n e w ży cie, o w p ro w ad zen iu w ięk szeg o p ro c e n tu
ilości u rzęd n ik ó w N iem có w je st fa k ty c z
n e p o su n ięcie, celem zap o b ieżen ia m a
so w eg o p rzech o d zen ia N iem có w z in n y ch stro n n ictw d o h itlerow có w . P o n ad -
Katastrofa samochodowa
pod Chełmża
G ro źn y w y p ad ek sam och o d o w y w y d a rz y ł się w czo raj n a szo sie T o ru ń — C h ełm ża.
T ak só w k ą z T o ru n ia w y ru sz y ła k o m isja d ro g o w a^ W y d ziału P o w iato w eg o , zło żo n a z 5 -ciu o só b , W p ew n ej ch w ili, g d y tak só w k a ro zw in ęła d o ść zn aczn ą szy b ko ść, o d p ad ło k o ło , w sk u tek czeg o tak só w k a w p a d ła n a d rzew o .
P o w ażn y ch o b rażeń w w y p ad k u d o
zn ał d r S ta n isła w S trzy źo w sk i ad w o k at z C h ełm ży , k tó reg o p rzew iezio n o d o szp i ta la w T o ru n iu n a M o k rem ,
P o zo stali p asażero w ie tak só w k i, w śró d n ich b u rm istrz C h ełm ży p. B arw ick i, o d n ieśli lek k ie o b rażen ia.
Ja k się d o w iad u jem y , stan zd ro w ia
| ad w , d r. S trzy żew sk ieg o zn aczn ie się p o p raw ił.
Zgon sławnego artysty malarza
W czo raj zm arł w K rak o w ie zn ak o m i
ty a rty sta m a la rz śp . P io tr S tach iew icz, Ś p. P . S tach iew icz u ro d z ił się 2 9 p a ź d ziern ik a 1858 ro k u w M ało p o lsce. D o n ajw y b itn iejszy ch d zieł a rty sty zaliczy ć n ależy „L eg en d a o M atce B oskiej**, „Q u o V ad is", „P o g rzeb górnika** i in .
=x=
POKOJE
tanie, czyste, ciche i ciepłe z wodą biei.
blisko Dworca Gł.
w Warszawie poleca
ROYAL
Chmielna 31 K a w i a r n i a Bezpłatny garaż.—
N r 4 5 „GŁOS POMORZA“ Str. 3
Niemcy w Afryce się odzywają
P R E T O R IA . W p a rla m e n c ie p o łu d n io w o - a fry k a ń s k im p rz e m a w ia ł im ie n ie m N ie m c ó w d r H irsc h o rn , k tó ry z g ło sił s z e re g p o s tu la tó w m . in . s p ra w ę o b y w a te ls tw a , ja k ró w n ie ż w p ro w a d z e
n ia ję z . n ie m ie ck ie g o , ja k o trz e c ie g o ję z y k a u rz ę d o w e g o . P o d k re ś lił, ż e n a 6 0 p ro c , lu d n o ś c i e u ro p e js k ie j U n ii 8 p ro c e n t A n g lik ó w m a m o ż n o ść u ż y w a n ia ję z y k a a n g ie lsk ie g o , ja k o u rz ę d o w e g o p o d c z a s g d y 3 2 p ro c e n t N ie m c ó w je st p o z b a w io n y c h ta k ie g o sa m e g o p ra w a .
„ N ie m c y — o ś w ia d c z y ł d r H irsc h o rn b ę d ą w a lc z y ć o s w o je p ra w a . W a lk i te j n ie z a p rz e s ta n ą ta k d łu g o , ja k d łu g o lo s te g o k ra ju n ie z o s ta n ie o s ta te c z n ie u - re g u lo w a n y .
Trup uciekł przed sekcją
B R Z E Ż A N Y . W H in o w ic ac h o b o k B rz e ż a n z o s ta ł w y ło w io n y z rz e k i tru p n ie zn a n e g o m ę ż c z y z n y , k tó ry b y ł w rz u c o n y d o re k i p o s k rę p o w a n iu w w o rk u . P ro k u ra tu ra z a rz ą d z iła p rz e p ro w a d z e n ie s e k c ji z w ło k .
G d y n a d ru g i d z ie ń p rz y b y ła k o m is ja s ą d o w o - le k a rs k a , tru p a n ie z a s ta n o . Z o s ta ł o n w id o c z n ie w n o c y p o rw a n y p rz e z n ie z n a n y c h d o te j p o ry s p ra w c ó w k tó rz y w te n sp o só b c h c ą z a trz e ć ś la d y p o p e łn io n e j z b ro d n i. P o lic ja w s z c z ę ła e n e rg ic z n e d o c h o d z e n ia .
PĘwwm
Składajcie ofiary na Pomoc Zimową dla bezrobotnych*
Gdańsk manifestuje razem ze Rzeszą Niemiecką
Pociąg z pielgrzymką do llzyinii
wykoleił się
W IE L U Ń . O g o d z in ie 3 ,1 5 w n o c y w y k o le ił się w W ie lu n iu p o c iąg p o ś p ie s z n y G d y n ia - B y d g o s z c z - K ra k ó w .
Drzewo starsze od miasta
C H O D O R Ó W . W m iejs c o w o ś c i R o z - d ó ł o b o k C h o d o ro w a ro ś n ie d ą b . k tó ry lic z y p o n a d 5 0 0 la t. K ro n ik i m ia sta z s z e sn a s te g o w ie k u p o d a ją , ż e d ą b ó w li
c z y ł w ó w c z a s s to la t. R o ś n ie o n w ię c o d p ię tn a s te g o w iek u i je st s ta rs z y o d m ia s ta .
O fia r w lu d z ia c h n ie b y ło .
P rz y w je ź d z ie n a s ta c ję , p o ło ż o n ą w o d le g ło ś c i 2 k m . o d m ia sta , w s k u te k p ę k n ię c ia s z y n y o d e rw a ło się 5 w a g o n ó w , k tó re z a jm o w a li p ie lg rz y m i u d a ją c y się d o R z y m u n a u ro c z y s to śc i k a n o n iz a c y j
n e b ł. A n d rz e ja B o b o li. W a g o n y w y s k o c z y ły z s z y n i z a ry ły się k o ła m i w z ie m ię.
S iln a k o n s tru k c ja w a g o n ó w o ra z o - k o lic z n o ść , iż p o c ią g p rz y w je ź d z ie n a s ta c ję je c h a ł b a rd z o w o ln o , s p ra w iły , ż e w a g o n y n ie u le g ły ro z b ic iu i n ie w y w ró c iły się .
P o 5 7 m in u ta c h p o c ią g o d je c h a ł w d a lsz ą d ro g ę w k ie ru n k u K a to w ic .
—— © O ®—
. W n a jś c i
ś le js z e j łą c z n o śc i n a ro d o w e j b ra ła lu d - n o ś lć g d a ń sk a u d z ia ł w p le b isc y c ie *’.
G D A Ń S K . N a ro z k a z , w y d a n y z ra -js w e j w ie rn o ś c i i ro b iło w ra ż e n ie je d n e g o tu s z a w ie d e ń s k ie g o p rz e z m in is tra G o e b - z m ia s t „ W ie lk ic h N ie m ie c ” ,
b e ls a , w y w ie s z a n ia fla g , ra d io w G la ń - s k u w y d a ło ro z k a z fla g o w a n ia w s z y s t
k im in s ty tu c jo m rz ą d . W . M . G d a ń s k a fla g a m i „ W ie lk ic h N iem iec ” .
J a k d o n o sz ą p ism a n ie m ie ck ie , „ fa la ■
n a ro d o w e g o p o d n ie c e n ia o s ią g n ę ła sw ó j y Ham
s z c z y t w o d d z ie lo n y m o d W ie lk ic h N ie -: 11*“ £(11U| Uuill
m ie ć G d a ń s k u . M ia sto i k ra j, to n ą c w e HljollfSinAf fłlft fijIPfl
fla g a c h „ W ie lk ic h N ie m ie c” , d a ło d o w ó d "w WicIKallUl (lid UŁiClI
temu rano
pranie łatwo się potoczy
Kto
wPenko IjMif wieczorem
bieliznę namocz/
BYDGOSZCZY
T O F K .
Po Skarby Zachodu'
6 (C ią g d a ls z y .)
O b ja w e m a m e ry k a n iz a c ji s to s u n k ó w je s t p rz e ś w id ro w a n ie B u lw a ró w . R u n ę ły s ta re g m a c h y , d o k tó ry c h o k o p rz y w y k ło , a c z a r u lic y z a g in ą ł. C a łe d z ie ln ic e m ie js k ie p o k ry te ru s z to w a n ia m i p rz e d s ta w ia ją p o s ę p n y w id o k . M o d e r
n iz u je się s ty lo w e k a m ie n ie, a n a w e t m n ie j w a r
to ś c io w e ru d e ry , b y le p rę d k o , b y le n a ty c h m ia s t z a d o la ry i d la d o la ró w p rz e k s z ta łc ić o k n a , d o s ta rc z y ć A m e ry k a n o m w ię c e j s ło ń c a , a z w ła sz c za ła z ie n e k , e le k try c z n y c h d ź w ig ó w , w e n ty la
to ró w i p ie c ó w , c ie p łe j w o d y i w a k u m . Z a p ro w a d z a się m ie js k ie c e n tra ln e o g rz e w a n ia o b lic z o n e n a c a le d z ie ln ic e .
N a u lic a c h c z y a v e n u e s , s ta n ą w s z y n a c h o d n ik u , d o s trz e g a się p o p rz e z m ro w ie s p ie s z o n e j p u b lic z n o ś c i ty lk o sz e re g p rz e s u w a ją c y c h się n ie u s ta n n ie p o je z d n i s a m o c h o d ó w ’, a ta k z w a rty i je d n o lity , ż e o k o z je d n e j s tro n y u lic y n a -d ru g ą n ie się g a . J e d n a k o w o ż w P a ry ż u , p rz e k ra c z a ją c a rte rję ru c h u m a się z u p e łn e u c z u c ie p e w n o ś c i, ż e s a m o c h ó d n ik o g o n ie p rz e je d z ie . F ra n c u z je ź d z i o s tro ż n ie i z w ie lk im s z a c u n k ie m d la p ie c h u ra . P o lic ja s p e łn ia sw ó j o b o w ią z ek , a le p o - z a te m k a ż d y s z o fe r c z y n i to „ h o n o ro w o " d la s ie b ie .
s ta w ie ń s c e n ic z n y c h z a z n a c z ę k ró tk o , ż e te a tr p a ry s k i n ie p rz e d sta w ia ż y c ia , a le s ty liz o w a n ą k o p ję ż y c ia . Ż y c ie p rz e d s ta w ia ją re v u e s , b a le ty , m a łe te a trz y k i n a M o n tm a rtre i n a M o n tp a rn a s se . J e d n a k o w o ż n a M o n tm a rtre w ty m m a te c z n i
k u p a ry s k o ś c i, w te j k o le b c e i rd z e n iu ż y w e j s z tu k i p a ry s k ie j, w ty m w y ra z ie c z y z a c z y n ie d o tą d n ie s fa łs z o w a n e j p s y c h ik i fra n c u s k ie j, d o la r p o c z y n ił n a jw ię k s z e s p u s to s z e n ia .
D o k o n u je się w o c z a c h n a s z y c h w ie lk a p rz e m ia n a p o ję ć . D o w c ip i o ry g in a ln o ś ć d a w n y c h k a b a re tó w , g d z ie ta le n ty u ja w n ia ły się n ie s p o d z ia n ie , g d z ie p o c z ą tk u ją c y p o e ta z d o b y w a ł sw e n a jp ie rw sz e , a c z ę s to n a jis to tn ie js z e la u ry — z n ik n ę ły .
Z A B A W Y P A R Y S K IE .
N ie w d a ją c się w sz c z e g ó ln ą k ry ty k ę p rz e d - p a d ł
M o n tp a rn a s s e . N a to m ia s t c a ły M o n tm a rtre o fia rą z a c h ła n n o ś c i k o s m o p o lity c z n e g o tłu m u . Z a z n a c z y ć w y p a d a , ż e c e le m z a s p o k o je n ia g u s tó w p u b lic z n o ś c i a n g lo s a s k ie j, w y s tę p u ją c o ra z c z ę śc ie j n a s c e n a c h te a trz y k ó w p o d m ie js k ic h m ę ż c z y ź n i w p rz e b ra n iu b a ja d e re k . a ta o k o lic z n o ś ć s p ra w ia , ż e ra z p o ra ź u k a z u je się n a s a li p o lic ja i s p is u je n a z w is k a a k to ró w * i p u b lic z n o ś c i, a ż e in te rw e n c ja w ła d z y w z a k re s ie k u n s z tu je s t z a w sze s p ra w ą b o le s n ą , w ię c d z ię k i fig lo m A n g lo -a m e ry k a ń s k im d a w n y a rty s ty c z n y n a s tró j o ra z ro m a n ty k ę k a b a re tó w p a ry s k ic h u w a ż a ć m o ż n a z a p o g rz e b a n ą .
Z n a tu ry rz e c z y n a te j m a s o w e j a m e ry k a n i
z a c ji a rly s ly c z n o -s c e n ic z n e j w y tw ó rc z o ś c i g e n ju - sz u fra n c u s k ie g o n a jm n ie j u c ie rp ia ł b a le t, to te ż w te j d z ie d z in ie lu k s u s p rz e d s ta w ie ń b a le to w y c h W s z y s tk o c o d o tą d b y ło d u s z ą P a ry ż a d o - p rz e c h o d z i n a jś m ie ls z e p o m y s ły a rty s ty c z n e j a s to s o w u je się n a g le d o p o z io m u g u s tó w Y a n k esa .
L a w in a a m e ry k a ń s k a z a le w a s to lic ę F ra n c ji i b y ć m o ż e , iż n a s ta n ą w d z ie ja c h ś w ia ta c z a sy , że o b c y n a lo t p o k ry je z u p e łn ie p ie rw o tn ą „ L u - te c ia m P a ris io ru m“ i ż e c h c ą c o d n a le ź ć je j k s z ta łty i d u c h a , trz e b a b ę d z ie k o p a ć g łę b o k o — a m o ż e p rz e d s ię b ra ć a rc h e o lo g ic z n e w y p ra w y ? N . p . s ły n n y Q u a rtie r L a tin z a n ik ł z u p e łn ie i p rz e k sz ta łc ił się n a d z ie ln ic ę A p a sz ó w .
N a ra z ie s to s u n k i te a trz y k o w e u ło ż y ły się w te n s p o s ó b , ż e d a w n y P a ry ż , P a ry ż n a s z e j p rz e d w o je n n e j m ło d o ś c i o s ta ł się je s z cz e n a
k u p ie c k ie j w y o b ra ź n i.
Ilo ś ć ta n c e re k p o ru s z a ją c y c h się je d n o c z e śn ie n a n ie w ie lk ie j sc e n ie lic z y się n a se tk i. K o - st ju rn y n ie z m ie rn ie z b y tk o w n e są 'ta k n a ty c h d a m a c h u m o n to w a n e , ż e z n a jd u ją s ię ra c z e j o b o k n ic h , a n ie n a n ic h — o n e s a m e są ja k b y b e z k o s tju m ó w . C a ło ś ć p rz e d s ta w ie n ia o d z n a c z a się z a w sz e n ie s ły c h a n y m d o b o re m to n ó w , b a rw , ś w ia te ł i lin ji. J e s t to p o p ro s tu m is trz o w s k ie u ję c ie „ e n s e m b lu “ (c a ło śc i), w k tó ry m z a w s ze c e lo w a li F ra n c u z i, a w ty m k u n s z c ie ż a d e n in n y n a ró d d o ró w n a ć im n ie z d o ła ł.
