Skala - gama durowa
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z pojęciami skali muzycznej i gamy muzycznej. Omówienie budowy skali i gamy durowej na przykładzie gamy C - dur. Wskazanie rodzajów gamy i przedstawienie ich graficznego zapisu. Poznanie nazw solmizacyjnych i literowych wysokości dźwięków. Zapoznanie uczniów z piosenką - „Kto chce”. Ćwiczenia związane z zapisaniem nazw i wysokości dźwięków.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Wyjaśnić pojęcie gamy i skali.
2. Omówić budowę gamy i skali oraz ich rodzaje.
3. Na podstawie gamy C – dur wskazać nazwy solmizacyjne i literowe wysokości dźwięków.
4. Przedstawić graficznie na pięciolinii gamę C – dur i wskazać miejsca występowania półtonów.
5. Zaśpiewać piosenkę - „Kto chce” przy akompaniamencie wykonanym przez nauczyciela.
6. W piosence pt. „Kto chce” wskazać nazwy wysokości dźwięków.
2. Metoda pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Forma ćwiczeniowa – zadania na tablicy i w zeszycie nutowym.
3. Środki dydaktyczne
1. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 – 6.
2. Pianino
3. Zeszyt w pięciolinię
4. Melodyczne instrumenty muzyczne – cymbałki, flety.
5. Rytmiczne instrumenty muzyczne – kastaniety, grzechotki, marakasy, tamburyna.
6. Karta pracy ucznia
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1. Powitanie, czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Powtórzenie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
4. Podanie tematu lekcji.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
1. Zapoznanie uczniów z pojęciem skali muzycznej. Metodą opisu, omówienie budowy skali i jej cech charakterystycznych. Wskazanie rodzajów skali.
2. Zapoznanie uczniów z pojęciem gamy. Omówienie budowy gamy i wyjaśnienie występowania półtonów. Przedstawienie uczniom brzemienia gamy oraz zapoznanie z nazwami poszczególnych wysokości dźwięków. Wspólne zaśpiewanie gamy nazwami solmizacyjnymi, a następnie literowymi.
Przedstawienie różnych rodzajów gam bez szczegółowego omówienia.
3. Ćwiczenia dotyczące wysokości dźwięków. Nauczyciel zapisuje gamę C – dur na tablicy, uczniowie powielają ten zapis w swoim zeszycie nutowym i podpisują nazwy wysokości dźwięku. Przepisują do zeszytu i na tablicę również zapis nutowy piosenki pt. „Kto chce”, znajdujący się w podręczniku.
Każdy uczeń podchodzi do tablicy i podpisuje dwa dźwięki z taktu.
4. Zapoznanie uczniów z melodią piosenki - „Kto chce”.
5. Zapisanie notatki do zeszytu:
Notatka:
Skala – to uporządkowany pod względem wysokości szereg kolejnych dźwięków. Dźwięki w skali mają kierunek wznoszący lub opadający. Skalą nazywamy wszystkie dźwięki możliwe do wykonania na danym instrumencie muzycznym lub przez śpiewaka o określonym typie głosu. W historii muzyki występowały skale 3-, 4-, 5-, 7-, 12-, a nawet 22- stopniowe.
Gama – to skala rozpoczynająca się od określonego dźwięku. Na jej budowę składa się siedem dźwięków, a ósmy jest powtórzeniem pierwszego. Nazwa gamy tworzona jest od literowej nazwy pierwszego dźwięku, na przykład D – dur. W zależności od trybu wyróżniamy gamy durowe i molowe.
Gama durowa – półtony w gamie durowej występują między 3. i 4. stopniem gamy oraz 7. i 8.
stopniem. Melodie skomponowane w gamach durowych są wesołe.
6. Na melodycznych instrumentach muzycznych zagranie gamy C – dur oraz jej zaśpiewanie.
(25 min)
c. Faza podsumowująca
Wspólne zaśpiewanie piosenki „Kto chce” oraz wykonanie jej na instrumentach melodycznych i rytmicznych.
(10 min)
5. Bibliografia
a. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4-6.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Skala - gama durowa.
b. Zadanie domowe
