Analiza zespolona 2019/2020
Zadania domowe - cz¦±¢ 3
Szeregi Laurenta, punkty osobliwe, caªki Zad.1 Wyznaczy¢ wszystkie osobliwo±ci w C funkcji
a) f(z) = sin z sinh zcos z
b) f(z) = (z+πitghz
2)(z−3πi2 )
c) f(z) = tg2(z)
i okre±li¢ ich rodzaj (w przypadku biegunów poda¢ rz¡d).
Zad.2 Okre±li¢ rodzaj osobliwo±ci funkcji a) f(z) = cosh z−11 − z22 w z0 = 0 b) tan(z) − z−1π
2 w z0 = π/2
i wyznaczy¢ residuum funkcji w tym punkcie.
Zad.3 Wyznaczy¢ wszystkie osobliwo±ci w C funkcji a) 1ze1z
b) z12e1z c) z3cos(1z).
okre±li¢ ich rodzaj oraz wyznaczy¢ residuum funkcji w tych punktach. Jak¡ osobliwo±¢
ma funkcja f(z) = tg(z) w z0 = ∞ ?
Zad.4 Niech f(z) = z(1−z)1 . Rozwin¡¢ f(z) w szereg Laurenta w pier±cieniu: (a) P (0, 0, 1), (b) P (0, 1, ∞).
Zad.5 Niech f(z) = z(1−z)1 2. Rozwin¡¢ f(z) w szereg Laurenta w pier±cieniu P (1, 0, 1) = {z ∈ C : 0 < |z − 1| < 1}.
Zad.6 Niech f(z) = sin z1 . Wykaza¢, »e szereg Laurenta f(z) ma posta¢ f(z) = 1z +z6 + O(z3) dla maªych |z| 6= 0. Wywnioskowa¢ st¡d posta¢ szeregu Laurenta f w nakªutym otoczeniu z0 = kπ, k ∈ Z \ {0}.
Zad.7 Niech f(z) = ctgz. Wykaza¢, »e szereg Laurenta f(z) ma posta¢ f(z) = 1z − z3 + O(z3) dla maªych |z| 6= 0.
Zad.8 Wyznaczy¢ cz¦±¢ gªówn¡ szeregu Laurenta w nakªutym otoczeniu punktu z0 = 0 dla podanych funkcji i okre±li¢ rodzaj osobliwo±ci funkcji f w punkcie z0
(a) f (z) = 1
sinh z − sin z, (b) f (z) = cosh z
z2sinh z (c) f (z) = cos z ez− 1 − z.
1
2
Zad.9 Korzystaj¡c z rozwini¦cia funkcji f(z) = sin 1z
w szereg Laurenta w C \ {0}
wykaza¢, »e dla dowolnego n ∈ N ∪ {0}
Z
C(0,1)
z2nsin(1
z)dz = (−1)n2πi (2n + 1)!. Zad.10 Niech
f (z) = cosh(z2) − 1 z21 .
Rozwin¡¢ funkcj¦ f w szereg Laurenta w s¡siedztwie punktu z = 0 (okre±laj¡c cz¦±¢
gªówn¡ i cz¦±¢ regularn¡) i poda¢ obszar zbie»no±ci otrzymanego szeregu. Nast¦pnie obliczy¢ Hγf (z)dz, gdzie γ jest dodatnio zorientowan¡ gªadk¡ krzyw¡ obiegaj¡c¡ punkt z = 0 zawart¡ w obszarze zbie»no±ci szeregu.
Zad.11 Funkcj¦ z8sin(1/z) rozwin¡¢ w szereg Laurenta w punktach z0 = 0 i z1 = ∞. Znale¹¢ obszary zbie»no±ci otrzymanych szeregów, okre±li¢ rodzaje osobliwo±ci i wyzna- czy¢ residuum funkcji w tych punktach.
Zad.12 Funkcj¦ z18 cos z(z) rozwin¡¢ w szereg Laurenta w punktach z0 = 0 i z1 = ∞. Znale¹¢ obszary zbie»no±ci otrzymanych szeregów, okre±li¢ rodzaje osobliwo±ci i wyzna- czy¢ residuum funkcji w tych punktach.
Zad.13 Gaª¡¹ gªówn¡ funkcji z8artgh(1/z)(area tanges hiperboliczny) rozwin¡¢ w szereg Laurenta w punkcie z0 = ∞. Znale¹¢ obszar zbie»no±ci otrzymanego szeregu, okre±li¢
rodzaj osobliwo±ci w z0 i wyznaczy¢ residuum funkcji w tym punkcie.
Zad.14 Niech f ∈ H(P (z0, 0, r)) (r > 0) i f ma w z0 biegun rz¦du m ≥ 1. Wyka- za¢, »e je±li f(z) = (z−zg(z)0)m dla z ∈ P (z0, 0, r), gdzie g ∈ H(D(z0, r)) i g(z) 6= 0 w D(z0, r0) ⊂ D(z0, r), to resz0f (z) = (m−1)!1 g(m−1)(z0).
Zad.15 Obliczy¢
Z
C(i,2)
ez
(z2+14) + sin z
(z − i)3 + z cos z
dz.
Zad.16 Korzystaj¡c z twierdzenia o residuach obliczy¢ R02π 5+4 sin ϕdϕ .
Zad.17 Korzystaj¡c z twierdzenia o residuach wykaza¢, »e dla a > 1 R0π a+cos ϕdϕ = √π
a2−1. Zad.18
a) Wyznaczy¢ cz¦±¢ gªówn¡ szeregu Laurenta funkcji f(z) = πz−2ctgh(πz)w punkcie z0 = 0
b) Policzy¢ caªk¦ z funkcji πz−2ctgh(πz) po konturze b¦d¡cym brzegiem kwadratu o wierzchoªkach w (±1 ± i)(N + 12).
c) Wykaza¢, »e istnieje staªa C < ∞ taka, »e |ctgh(πz)| ≤ C dla z nale»¡cych do brzegów kwadratów zdeniowanych w (b) (dla ka»dego N).
d) Wykaza¢, »e P∞n=1n12 = π6.
3
Zad.19 Wykaza¢, »e P∞n=−∞ n21+1 = πctghπ. Wskazówka Rozwa»y¢ funkcj¦ f(z) = z21+1ctg(πz). Zad.20 Wykaza¢, »e P∞n=0(2n+1)1 2 = π82.
Wskazówka Rozwa»y¢ funkcj¦ f(z) = (2z+1)1 2ctg(πz).
Zad.21 Obliczy¢ RΓR 1+z14dz, gdzie ΓR jest brzegiem odpowiednio dobranego sektora o k¡cie równym π/2, R > 0. Nast¦pnie obliczy¢ R0∞ 1+x1 4dx.
Zad.22 Niech f(z) = 1−ez22iz. Caªkuj¡c funkcj¦ f po odpowiednio dobranym konturze obliczy¢ R0∞sinx22xdx.
Zad.23 Wykaza¢
a) Z ∞
−∞
1
(x2+ x + 1)2dx = 4π 3√
3, b) Z ∞
−∞
cos x
x2+ a2dx = π
ae−a, (a > 0), c)
Z ∞ 0
x3sin x
(1 + x2)2dx = π 4e. ODPOWIEDZI
Zad.1
a) W punkcie z0 = 0 funcja ma biegun rz¦du 2, w punktach zk = kπ i zl = lπi dla k, l ∈ Z \ {0} ma bieguny rz¦du 1.
b) W punktach z−1 = −π2i i z1 = 3π2 i funcja ma biegun rz¦du 2, w punktach zk = (k + 12)πi dla k ∈ Z \ {±1} ma bieguny rz¦du 1.
c) W punktach zk = (k +12)πi, k ∈ Z funkcja ma bieguny rz¦du 2.
Zad.2 W punktach (a) i (b) funkcja ma pozorn¡ osobliwo±¢ w z0, st¡d residuum wynosi 0.Zad.3
a) W punkcie z0 = 0 funkcja ma istotn¡ osobliwo±¢, resz0=0f = 1, w z1 = ∞ ma pozorn¡ osobliwo±¢, resz1=∞f = −1.
b) W punkcie z0 = 0 funkcja ma istotn¡ osobliwo±¢, resz0=0f = 0, w z1 = ∞ ma pozorn¡ osobliwo±¢, resz1=∞f = 0
c) W punkcie z0 = 0 funkcja ma istotn¡ osobliwo±¢, resz0=0f = 4!1, w z1 = ∞ ma biegun rz¦du 3, resz1=∞f = −4!1.
Funkcja f(z) = tg(z) w z0 = ∞ nie ma osobliwo±ci izolowanej.
Zad.4
a) f(z) = z(1−z)1 =P∞
n=−1zn w P (0, 0, 1).
b) f(z) = z(1−z)1 = −P−2
n=−∞zn w P (0, 1, ∞).
Zad.5 f(z) = z(1−z)1 2 =P∞
n=−2(−1)n(z − 1)n w P (1, 0, 1).
Zad.6 Zauwa»y¢, »e sin z = (−1)ksin(z − kπ) dla k ∈ Z i dla z ∈ C. Korzystaj¡c z tej wªasno±ci pokaza¢, »e rozwini¦cie funkcji sin z w otoczeniu z0 = kπ ma posta¢
4
sin z = (−1)kP∞ n=0
(−1)n
(2n+1)!. Zatem szereg Laurenta funkcji f(z) = sin z1 wokóª z0 = kπ ma posta¢ f(z) = (−1)k(z−kπ1 +z−kπ3! + O((z − kπ)3)).
Zad.8 (a) z33, (b) z13 +3z1 , (c) z22 −3z2.
Zad.10 f(z) = P∞k=1z(2k)!4k−21 = z1712! + z1314! + z916! + z512! + z(10)!1 +P∞ n=6
z4n−21
(2n)! , obszar zbie»no±ci to C \ {0}, Rγf (z)dz = 2πi10! (skorzysta¢ z przykªadu podstawowego).
Zad.11 W punkcie z0 = 0 funkcja ma istotn¡ osobliwo±¢, f (z) = z7 −z5
3! + z3 5! − z
7! +
∞
X
k=0
(−1)k (2k + 9)!z2k+1
w C\{0}, res0f = 9!1, cz¦±¢ gªówna P∞k=0 (2k+9)!z(−1)k2k+1 jest zbie»na w C\{0}, cz¦±c regularna z7 −z3!5 +z5!3 −7!z jest zbie»na w C. W punkcie z0 = ∞funkcja ma biegun rz¦du 7,
f (z) = z7 −z5 3! + z3
5! − z 7! +
∞
X
k=0
(−1)k (2k + 9)!z2k+1
w C \ {0}, res∞f = −9!1, cz¦±¢ gªówna z7−z3!5 +z5!3 −7!z jest zbie»na w C, cz¦±¢ regularna P∞
k=0
(−1)k
(2k+9)!z2k+1 jest zbie»na w C \ {0}.
Zad.12 W punkcie z0 = 0 funkcja ma biegun rz¦du 8, f (z) = 1
z8 − 1
2!z6 + 1
4!z4 − 1 6!z2 +
∞
X
k=0
(−1)kz2k (2k + 8)!
w C \ {0}, res0f = 0, cz¦±c gªówna f(z) = z18 − 2!z16 +4!z14 − 6!z12 jest zbie»na w C \ {0}, cz¦±¢ regularna P∞k=0 (−1)(2k+8)!kz2k jest zbie»na w C. W punkcie z0 = ∞ funkcja ma istotn¡
osobliwo±¢,
f (z) = 1 z8 − 1
2!z6 + 1
4!z4 − 1 6!z2 + 1
8!+
∞
X
k=1
(−1)kz2k (2k + 8)!
w C \ {0}, res∞f = 0, cz¦±c gªówna P∞k=1 (−1)(2k+8)!kz2k jest zbie»na w C, cz¦±¢ regularna f (z) = z18 −2!z16 +4!z14 − 6!z12 + 8!1 jest zbie»na w C \ {0}.
Zad.13 W punkcie z0 = ∞ma biegun rz¦du 7 f (z) = z7+z5
5 + z3 5 + z
7 +
∞
X
n=0
1 (2n + 9)z2n+1
w {z ∈ C : |z| > 1}, res∞(f ) = −19, cz¦±¢ gªówna z7+z55+z53 +z7 jest zbie»na w C, cz¦±¢
regularna P∞n=0 (2n+9)z1 2n+1 jest zbie»na w {z ∈ C : |z| > 1}.
Zad.15 Skorzysta¢ z twierdzenia o residuach; 2πi
e2i
i + e− i−i2 +12(− sin i) . Zad.16 23π.
Zad.21 Do obliczenia pierwszej caªki wykorzysta¢ twierdzenie o residuach. Caªkowa¢ po krzywej ΓR b¦d¡c¡ brzegiem k¡ta {z = reit : t ∈ [0,π2], r ∈ [0, R]}. Caªka po cz¦±ci okr¦gu C(0, R) zbiega do 0 przy R → ∞. St¡d (1 − i)I = 2πireseiπ/4 1
1+z4, zatem I = 2√π2. Zad.22 π2.