Latarnia Morska : "przez morze do mocarstwa", 1934, nr 29

(1)

- .

?;'. ?

..

Oplata poczto""a ^uiszczona ryczalteR'\

'.

.

,:.' . ?.?'. " .

e,

,', ...

.. ^;

, E

"

T ^re?? Numeru:

---

Art. reJaL.cyjny ^-

Sejm ^P ^olaL.ów ^z ^ea?ego

?wiala

Dr. TaJeusz Lu?man ^-

Wolny ^of,sza.o ^e?owy

w Gdyni

Prol. ^Jr. ^J. Kos?rzewsL:i ^-

Przyczyne? ^do dzia?alno?ci

niem. "Os?landins?i?u?u"

P. N.-

Muzy?a polska ^w ^Slan.·

Zjedn. ^A. ^P.

T. Serw ^a ^-

Sezon _iDlpor?u ?ledzi solo-

nycL angielsLicL ^przez

Gdyni?

r.29.

, '1'

; ^..' -

""? -' ... ?..'

?.'i?'

.

, .

-=- ,

..

'.' ,- ,? ..

.?

.... ? .... .

,,0- ^'. O

Dzia?y specjalne:

?ycie ^Pola?ów ^zagranic?

Spor? wodny

K?ci? pani dODlu

Handel mors?i

Józef S?'" ^-

Na ?rzywo ⁱ ^na ^proslo

Wygórowane ^ceny ^prze-

jazdów ^na ^s?a??acL ?eglugi

. Pols?iej

E. Url.a?sL.i ^-

Znaczenie Zjazdu ^{P ola-}

?ów ^z _zagranicy

•

Powie??

DVNIA. ^12. s?erpnia -34

, ...

...

•

(2)

Strona 2

o.,.

Sejm

^ow^,

"L A T A R N I A l\I o R S K A" Nr. 29

z

e.,?ego

^?w?ala

W poniedzia?ek, ^dn. ^6-go sierpnia,

b. r., rozpocz?? obrady Sejm ^Polaków

z ca?ego ?wiata, który si? ^zebra? ^w stolicy

Polski ^z okazji Zjazdu ^Polaków ^z zagra-

nicy, Obrady odbywa?y si? ^w ^sali posie-

dze? Sejmu Rzeczypospolitej, ^które zagai!

prezes Rady Organizacyjnej ^Polaków ^Za-

granic? ^marsza?ek ^Senatu ^p. Raczkiewicz.

Do prezydjum zjazdu powo?ano ^adwokata

?wietlika, ^Cenzora ^Zw. ^Nar. ^Pol. ^w ^Sta-

nach Zjedn. ^A. P., ksi?dza Doma?skiego

Patrona Zw. Polaków w Niemczech, ^Ste-

fana Rejera przedstawiciela ^Polaków ^z

Francji, ^dr. ^\Volfa ^prezesa organizacyj ^pol-

skich z Czechos?owacji ⁱ ^Romana ^Paula

prezesa Centralnego ^Zw. ^Polaków ^w ^Bra-

zylji.

Przed rozpocz?ciem ^obrad odby?a si?

wielka rewja wojskowa, ^oraz ^szereg ^imprez

natury sportowej ⁱ pokazowej.

Ale nie o te szczegó?y, ^które ^s? ^de-

koracyjn? CZ?SCl? Zjazdu, ^chodzi ^nam

w tym wypadku.

Zjazd posiada ^donios?e ^znaczenie ^na-

rodowe i pa?stwowe, gdy? ^mo?e doprowa-

dzi? do skupienia si? wszystkich polskich

placówek, rozsianych po ?wiecie ^w jedn?

centraln? organizacj?, dzia?aj?c? ^celowo

w interesie dobra ogólnego.

Trzeba jednak ^bra? pod uwag?, ^?e

nie wszystkich ^Polaków, ?yj?cych ^poza

granicami ^kraju, ^mo?na ^zaliczy? ^do ^wy-

chod?twa, ^w pe?nem tego ^s?owa ^znaczeniu.

Olbrzymia ^masa ^rodaków naszych ^mieszka

od wieków ^na ziemi swoich ojców, ^na ^zie-

mi polskiej, ^która ^z ^przyczyn ró?norakich

znalaz?a si? ^za ^kordonem przy odbudo-

wie Pa?stwa Polskiego. ^Ci ^nie s? wy-

chod?wem ^- ale mniej szo?ci? ^w danym

kraju. ^Do rz?du wi?c naszego nale?y ^rola

opiekuna ^nad ^nimi. ^Pa?stwo ^Polskie ^po-

winno za pomoc? uk?adów ⁱ akcji dyplo-

matycznej ^umo?liwi? ^owej mniejszo?ci

swobodny rozwój kulturalny ⁱ narodowy,

aby si? ^nie rozp?yn??a ^w ?ywiole obcym.

Z drugiej strony, spo?ecze?stwo pol-

skie winno utrzymywa? ^sta?? ^??czno?? ^du-

chow? ⁱ kulturaln? ^z ^naszemi mniejszo?cia-

mi celem podtrzymywania jej ^na ^duchu.

Nie wynika ^z tego wcale, aby mniej-

szo?ci polskie mia?y by? irredentami ^w

pa?stwach s?siaduj ?cych ^z Polsk? ^- wr?cz

przeciwnie, powinny ^z ca?? lojalno?ci?

pracowa? ^na ^swoich ^terytorj ^ach, ^zgodnie

z pa?stwami, ^w których je ^los ^umie?ci?.

Odmiennie si? sprawy przedstawiaj?

z rzeczywistymi wychod?cami, którzy ^dla

ró?nych przyczyn politycznych ⁱ gospo-

darczych poszli ^szuka? ^dla ^siebie ^chleba

i swobodnego bytu ^w?ród obcych ^- spe-

cjalnie ^za? ^w krajach kontynentu amery-

ka?skiego, gdzie ^na rozleg?ych terytorjach

od Kanady, ^a? po brazylijskie pampasy

ulokowa?o si? ^oko?o pi?? miljonów ^Po-

laków.

Jest to wychod?two ^liczebnie ^tak po-

t??ne, ^?e starczy?oby go ^na utworzenie

pa?stwa niezawis?ego, wi?kszego, ^ani?eli

Litwa, ^lub ^?otwa.

Ale pomimo ^to, ^niema ^ani jednego

kraju ^na ^?wiecie, gdzieby wychod?two

nasze odpowiednio zorganizowane, tworzy-

?o zal??ek polskiej kolonji zamorskiej.

Z?o?y?o si? ^na ^to ^wiele przyczyn, ^z któ-

rych najwa?niejsz? by?a ta, ^i? wychod?twu

naszemu brak?o dawniej oparcia ^o ^w?asne

pa?stwo, którego ^nie by?o, ^Obecnie pa?-

stwo jest, ^lecz ^niema odpowiednich terenów,

na które mo?naby ^skierowa? ^nasz ^ruch

wychod?czy.

,J ednak?e, ^owe miljony ^Polaków

-

poza

granicami kraju, ^s? niejako emisarjuszami

polsko?ci ⁱ reprezentuj? powa?n? sil? go-

spodarcz?, ^oraz ^duchow?. ^Owe sily nale?y

skupi? ⁱ zwi?za? ekonomicznie i duchowo

z krajem macierzystym. ^Jeszcze ^nie jest

zapó?no, jak ^s?dz? b??dnie niektórzy ^-

jeszcze ^owe miljony ^mo?na ^zespoli? ^z ^na-

mi zupomoc? ró?nych w?z?ów organiza-

cyjnych, ^lecz ^trzeba ^to uczyni? sprawnie

i szybko.

Na wielki Sejm ^Polaków ^z ca?ego

?wiata przyby?o sporo delegatów. S? ^w?ród

nich i tacy, ^co si? ^na obcej ^ziemi ^rodzili

i z cudzych ^?róde? ^brali wykszta?cenie;

s? i tacy, ^co ju? przedstawiaj? drugie po-

kolenie Polski, ^a ^mimo ^to czuj? po polsku

nie gorzej ^od ^nas. ?wiadczy ^to ^o ^nich

chlubnie i napawa otuch? ^ka?de ^serce

polskie.

Warszawski Sejm polsko?ci, ^która

z obcych ^ziem przyby?a ^do ^ojczyzny ^ma

znaczenie wielkie, przez ^sam fakt, ^?e jest

- lecz mo?e mie? znaczenie epokowe ^dla

narodu i dla pa?stwa, je?eli organizacyj-

nie skupi wszystko to, ^co jest ^w ^rozpro-

szeniu na szerokim ?wiecie. Je?eli Zjazd

warszawski tego dokona, spe?ni swoj? ^ro-

l?, ^a ^w ?yciu wychod?twa ^naszego ^roz-

pocznie ^si? ^nowa ^era.

.. -

Dr. T aJeusz Lu?man

Wolny ^oLszar

Wolne strefy portowe ^w Europie s?

instytucj ^? ^m?od?.

Wprowadzono je ^w Europie ^w ^dru-

giej po?owie ^wieku XIX, wi?ksza cz??? ^ich

zosta?a utworzona dopiero po wojnie ^?wia-

towej, ^a ^niema?o ^ich ^nie ^doczeka?o si?

jeszcze urzeczywistnienia ⁱ istniej ? ^na razie

nominalnie.

Równie? Rzeczpospolita ^Polska ^wesz?a

do rz?du pa?stw, utrzymuj?cych instytucj?

• wolnych ^stref portowych. ^Dekretem ^Pre-

zydenta ^z ^dnia ^lO-go ^marca ¹⁹³² ^r. (D7..

U. R. P. Nr. 32 poz. 330) wprowadzono

u nas wolne obszary ^celne. ^N^a podstawie

tego ^dekretu ^oraz rozporz?dzenia Rady

Ministrów ^z dnia ll-go ^marca ¹⁹³³ ^r.

(Dz. ^U. ^R. ^P. ^Nr. ²⁰ ^poz. 131) ^zosta? ^usta-

nowiony wolny ^obszar c?owy ^w G d Y ⁿ i,

który obejmuje ^basen ^im. ^Ministra ^K^wi ^at-

kowskiego ^oraz ^nadbrze?a ^Stanów Zjedno-

czonych, Czechos?owackie ⁱ znajduj?ce si?

w budowie nadbrze?e pó?nocno ^- ^zachodnie

tego? ^basenu ^wraz ^z terenami, przylega-

j?cemi ^do wymienionych nadbrze?y. ^Roz-

porz?dzenie powy?sze ^wesz?o ^w ?ycie

z dniem l-go lipca ¹⁹³³ ^r. ^\V my?l wspom-

nianego ^dekretu ⁱ rozporz?dzenia wysz?o

l-go ^czerwca ¹⁹³³ ^r. rozporz?dzenie ^mi-

nistrów skarbu oraz przemys?u ⁱ ^handlu

w porozumieniu ^z ^ministrami ^spraw ^we-

wn?trznych ⁱ spraw zagranicznych ^o ^ul-

gach ⁱ ograniczeniach ^na ^terenie ^wolnego

obszaru celnego ^w Gdyni (Dz. ^U. ^R. ^P.

nr. 44 poz. 341). ^Na mocy tego rozpo-

rz?dzenia wolny ^obszar pod ,,?zgl?dem ^cel-

KLEMENS KOHNKE

W?DZARNIA ^RYB

HEL TEL.S

\V s z e l k i e g ^a ^t ^u ⁿ k i ^l' Y b

m o l' sk i c h, ^w ^{? d} ^z ^o ⁿ y ^c h

?

w i e ? y ^c h ^z ^w ? a s n e g ^o p ^o ? o w u.

c?owy Gdyni

nym jest traktowany jako zagranica, ^na

terenie wolnego ^obszaru ^ruch ^statków ^od-

bywa si? ^bez rejestracji celnej, zagraniczne

towary ^mo?na przywozi? ^do wolnego ^ob-

szaru bez op?at celnych ⁱ monopolowych,

poda ^tków po?rednich, jakote? ^nie stosuj ^?

si? ^do ^nich ograniczenia przywozowe, prze-

wozowe i wywozowe, taksamo reeksport

tych ^towarów odbywa si? ^bez ?adnych

ogranicze?. ^Na ^terenie wolnego ^obszaru

mo?na przechowywa? towary ^obce ^bez ^in-

gerencji celnej, czy?ci? je, miesza?, ^roz-

dziela?, poddawa? ^obróbce ^lub przeróbce,

nie wolno za? przepakowywa?, ^ani ^dz ^ieli?.

Natomiast w obrocie mi?dzy wolnym ^ob-

szarem celnym ^a polskim ^obszarem ^cel-

nym przywóz ⁱ wywóz podlega odprawie

celnej ⁱ ograniczeniom ^celnym. ^Na ^terenie

wolnego ^obszaru ^mo?na ^za zezwoleniem

w?adz tworzy? sk?ady ^dla przechowywania

towarów, zak?ady przemys?owe ⁱ handlowe,

handel detaliczny jednak (z wyj?tkiem ^za-

opatrywania ^statków ⁱ ^zak?adów ^spo?yw-

czych) jest ^w ^zasadzie zakazany. ^Za-

mieszkiwanie na wolnym ^obszarze jest ^nie-

dozwolone, jedynie ^dla przedsi?biorców,

maj?cych ^tam zak?ady, ⁱ ^dla ^osób, których

obecno?? sta?a jest przez w?adze portowe

uznana za konieczn?, dopuszczalne ^s? ^wy-

j?tki. Dost?p ^do ^obszaru celnego ^dla osób,

nienale??cych ^do ^za?ogi ^statków, ^mo?liwy

jest tylko ^za przepustkami, wydanemi przez

w?adze portowe, ^a ^ruch osobowy mi?dzy

wolnym ôbszarem â ôbszarem celnym ôd-

bywa si? ^tak ^samo jak ^przez granic? ^celn?,

Ju? ostatnie ^lata intenzywnej pracy

pa?stwa ^nad rozbudow? portu gdy?skiego

uwie?czone zosta?y imponuj?cemi post?pa-

mi ^w dziedzinie ^handlu morskiego. ^-

Jest nadzieja, ^?e ^obecnie ^po ^stworzeniu

wolnego punktu oparcia ^dla ^handlu ^za-

granicznego, obroty wzrosn? jeszcze ^bar-

dziej, ^a Gdynia, oparta ^o ogromne zaplecze-

gospodarcze, jeszcze lepiej ⁱ po?yteczniej,

spe?ni ^swe ^zadanie.

.

...:.

(3)

Nr. 29 "L ^A ^T A R N I A ?I O R S K A"

Prol. dr. J. Kos?rzewsL.i

trzyezyneL

?iego

• •

n?em? ^•

Relera? niemieeL.i ^o dziele

Ks. Dr. ?ttgi ^o wezesnol.is?oryeznej

lulturze Pomorza

Blisko cztery ^lata ^temu' ukaza?o. ^si?

w Toruniu obszerne dwutomowe dzie?o

ks. Dr. ??gi ^o "Kulturze Pomor?a ^we

wczesnem ?redniowieczu na podstawie W!-

kopalisk" (672 ^str., ^z ⁷⁸ ta?lical1li ^rycin

i 4 mapami). Ksi??ka ^ta Jest owo?em

d?ugich, sumiennych stud?ów .aut?ra ^:v lIc?-

nych ^muzeach polskich ⁱ niemieckich ^l ?be]-

muje ^ca?e historyczn; ?omorze, zar?wno

szczeci?skie, jak gda?skie, ^od R?dow y ?a

zachód od Odry ^a? ^do Dzierzgoni ^na ws?llOd

od Wis?y. ^Rzecz zrozumia?a, ^?e ^dz ie?o,

podaj?ce ^po ^raz pierwszy ^obraz ?aloksztaltu

kultury materjalnej ⁱ duchowej POl?lOr?an

wczesnohistorycznych, ^Z uwzgl?dmemem

tak?e du?ego ^obszaru ^dzi? zniemczonego

i pozostaj?cego pod panowamem ^rnemte-

ckiem, ^musia?o zainteresowa? uczonych

riemieckich, szczególnie ^z ^Pomorza ^me-

)-ieckiego ⁱ ^Gda?ska. \Vy:razem. te?o ?a-

i .teresowania jest ^kilka ^recenzyj ^ruenue-

cleich oraz obszerny ^niedawno wydan;v r?-

ferat o ksi??ce gda?skiego "Ostlandll1st.I-

tutu", zawieraj?cy szczegó?owe streszczome

ksi??ki wraz ^z t?umaczeniami licznych ^u-

stel;ów. ^Publikacji ^tej, ^wydanej ^jako ^zesz.

5

.

Osllandschriften" ⁱ licz?cej ¹¹² ^stron

dn?ku, pragniemy po?wi?ci? poni?ej ^kilka

uwai·

O niemiecL.im przeL.?aJzie ^d?ie?a

Ks. ?ttgi

N" asamprzód ^kilka ^slów ^° ^samem ^t?u-

maczeniu, ^dokonanem przez dra F. L?re?-

tza z Sopotu. T?umaczenia ,,?stlandIns.tI-

tutu" maj? ^smutn? slaw?, ktor:l ^zawdZI?-

czaj? przek?adom ^Holka vo? RI??lthofen?,

od niedawna profesera prelnstor]l ^w ^Kro-

lewcu, zawartym ^w ² zeszyci.e "Ostl.an?-

schriften", gdzie ^autor ^ten o?mIeszyl ^?IeblC

i uda?ski Instytut ^\Vschodni, ^t?umacz?c

np? "r?kawic?" ^jako "IIandbuch': ?p.odr?cz,?

nik), "politowanie" ^j^ako "PohtIsIerUl?g (politykowanie), ^"o?mieszy?" jak?. ^"slch

erkiHlllen" (o?mieli? si?) ⁱ ^t. ^d. OtoZ'pl?Zy-

zna? trzeba ?e t?umaczenie ^Lorelltza Jest

?a ocró? doi? poprawne, chocia? nie brak

tu ni?w?tpliwych ^omy?ek _ni.eraz z?ieksztal-

caj?cych zupe?nie ^sells ^tWIerdz ^ell ^ks. ^Dr.

LQgi. ^I ^tak ^s?owo: zapew?e ^tluma?zy rLo-

rentz uporczywie przez slCher (nape" n;»

zamiast wabrscheinlich ⁱ ^w ^ten ?posob

z przypuszczenia ^ks. ^Dl'. ^L?g-i ^robI ^pew-

'lr S?owo: po?rednio (str. 20) t?umaczy

111 \..

, ••

unmirtellJar (bezpo?rednio), ^co ^l'owmez

zmienia zupe?nie ^sens zdania, ^slm\'o: c?a-

!:30WO ochlaje ^przez lJisweilen, jakkol:Vl?k

w danylll zwi?zku ^mo?e ^ono ^oznaczac ^]e-

dynie ^zeitlich, ^termill ^fachowy ^ornament

radelkowy t?umaczy przez Pflugornament

zamiast Riidchenornament ⁱ ^t. ^cI.

War?o?? nauL.ow? ^L.ry?yLi

prof. ^La 8aume' ^a

Szere<r ^uwaa krytycznych, ^uzupe?nia-

•

b b, _t' _la? Prof. Dl'.

Hcych ^referat ^Lm ^en ^Z<l, c, ^.

'" oll'<Tano- La Baume ^z Gdanska, ?lC ?na-

]'?ICY^t ^• ?uI??nie ]'?zyka polskiego, oplCr?]?cy

l

.

l ^Ie ^na

si? ^zatem ^w swych wywodac ^l ^]ec ^yn

t?umaczeniu luh streszczeniu ^Dl'. ^Lorentza.

Poniewa? w referacie Lorentza zostalopu-

szczony prawie ^ca?kowicie materjal ^do-

woclowy, podany przez; Ks. Dr. L?g? ^na

poparcie jego ^t\v ^ierc17; ell, ^Prof. ^La ^Daume

ma prac?Q zwalczania tez Ks. Dr.L?gi ^lJar-

Jzia?.lno?ei

I ^li ^"

si ^ao ^?I? ins?i ^? ulu

do

"

dzo u?atwion? ^z^alatwia si? ^z niewygod-

nemi mu tezami bardzo prosto, twierdz?c,

?e brak na nie dowodów, ^a ^pewne pozory

s?uszno?ci ma za sob? ^w tych wypadkach,

adzie sens danezo twierdzenia Ks. L?gi

b u

•

zosta? spaczony przez mylne t?umaczenie

luh niedokladne streszczanie Lorentza,

jak np. ^na ^str. 8 przypis ^Nr. 7, gdzie ^cho-

dzi o przynale?no?? narodowo?ciow? ^kul-

tury grobów skrzynkowych, ^na ^str. 65, ⁸⁰

i in. G?ówne ataki La Daume skierowuje

na te ust?py ksi??ki ^ks. L?gi, ^w których

ten?e nawi?zuje ^kul tur? pomorsk? ^okresu

wczesnohistorycznego ^do ^okresów poprzed-

nich, usi?:uj?c wykaza? ci?g?o?? zaludnie?

nia ^na Pomorzu od m?odszego ^okresu epokI

bronzowej ^a? ^do ^okresu wczesIlohistorycz-

nego, poniewa? ^ten pogl?d ^autora sprze-

ciwia si? dogmatowi niemieckiemu o rze-

komem wy??cz;nem zaludnieniu Pomorza

przez szczepy germa?skie ^od epoki ^bronzu

poczynaj?c, ^a ^kOllCz?c ^na ^okresie w?dró-

wek ludów.

Swój sceptycyzm ^w ^stosunku ^do ^tez;

ks. Dr. L?gi posuwa La Baume tak daleko,

?e kwestjonuje ^nawet ^takie jego ^twierdze-

nia, ^które ^w ^dos?ownie tej samej postaci

spotka? ^mo?na ^w jego w?asnych pracach,

np. twierdzenie, ^?e ^ludno?? pomorska ^m?od-

szej epoki kamiennej ^nie jest germa?sk?,

lecz reprezentuje niezró?nicowan? jeszcze

ludno?? indoeuropejslGl (por. \ ^str. ⁷ ^przy-

pisek ⁵ omawianego ^tu ^referatu ^w ^Ost-

landschriften ^m'. 5), ^które sam\ ^La ^?3anme

glosi ^{wJ ra?nie} ^w swych pracach ⁱ ^DIe ^\'01'-

und frllhgeschichtliche Bev(ilkernng ^Ost-

cleutschlands (Der Kaml'f ^um die, \"reichsel

str. 24) ⁱ ^Die Bcv(ilkeruIlg O.stdeutschlands in vorgeschichtlicher ^Zeit (lIeimatbliitter

des Deutschen IIeimatbundes Danzig ¹⁹²⁵

P. T.

CZVTELNIIKÓ\AI

którzy jeszcze ^nie llregll-

lOlval? pre/lllnIeraty ^za

sierpie/l, pros?lny ^o prze-

kazanie nale?yto.?ci ^na

nasze A·onto IV P. K. o.

Nr. ^205.448

Ad rninistracja

str. 7). Trzebaby ^wobec tego ^albo przy-

pu?ci?, ^?e ^Prof. ^La ^Baume'owi pami?? ^za-

czyna nie dopisywa?, ^skoro atakuje ^w?asne

twierdzenia, ^albo ^te? przyj??, ^?e ^w?asne

jego opinje zaczynaj? ^mu si? :vycla:va? ^nie

do?? prawowierne ^z punktu ^widzeniu dog-

matów "prehistorji niemieckiej, jako wy-

bitnie narodowej ^nauki" (Die ^cleutsche

Vorgeschichte, ^eine hervorragend ^nationale

Wissenschaf't, tytul znanej ksi??ki agitacyj-

nej prof. Kossiny), ^skoro spotka je ^przy-

padkowo ^w pracy uczonego polskiego.

Ala!ii niemieeLiego profesora

na polsLiego uczonego

,v ?wietle faktów powy?szych ^mo?e-

my potraktowa? ci??kie, ^a cz??ciowo wprost

obel?ywe ⁱ ^w pracach naukowych zwykle

niespotykane zarzuty ^La ^Baume'a pod ^adre-

sem ks. Dl'. L?gi, j^ak np. ^zarzut przemil-

czania rzeczy dla? niewygodnych (str. 7,

15,64), ?wiadomego mijania si? ^z prawd?

(sb'. ^7?? ⁱ 89), ^stosowania nieczystych ^me-

tod dowodzenia (str. ⁷fi), tendencyj ^no?ci

(str. 100) ⁱ ^t. ^d. jako przyczynek ^do psy-

chologji nazbyt, niestety, licznej kategorji

uczonych niemieckich, którzy ^w?asne ^inten-

cje ⁱ metody radziby przypisa? przeciwni-

kowi. Jak lekkomy?lnie formuje ^La ^Bau-

me swe zarzuty, wynika ^z prz'ypi?ku ¹²⁹

na str. 111 ^- 112, ^w którym ^zarzuca ^on

ks. Dr. l??dze, ^?e podane ^w jego ksi??ce

nazwy polskie ^z ^obszaru ^Pomorza ^lliemiec-

kiego zosta?y przeze? ^dowolnie wymy::Jone,

poniewa? ^La ^BaUllle ^nie ^znalaz? tych ^nazw

w trzech przytoczonych przez siebie pol-

sko ^- niemieckich spisach ^nazw fotogra-

ficzIlych. Gdyby ^Prof. ^La ^Damne ^rozu-

mia? po polsku, ^albo przynajmniej ^kaza?

by ^sobie przet?umaczy? przedmow? pracy

ks. L?gi, by?by móg? siQ ^z niej dowiedzie?,

?e formy polskie ^nazw mi0jscowo?ci

Pomorza niemieckiego opar? ^ks. ^Dr. L?ga

11a informacjach najbardz;iej mial'odajnego

autorytetu ^w tych sprawach, ^ks. ^Doc. ^1\:0-

zierowskiego, ^za ^co ^mu ^ks. ^Dr. L?ga ^w

przedmO\vie dzi?kuj ^c. ^{I sto} ^tnie ^kto? ^tu ^so-

bie co? wymy?li?, ^ale ^nie ^ks. ^Dr. L?ga.

A gdy widz;imy, ^?e ^Prof. ^La Baume, ^nie

umiej?cy po polsku, usiluje krytykowa?

formy owych ^nazw polskich, ustalonych

przez najlepszego znawc? zachodnios?o-

wia?skiej toponomastyki, Ilaz;ywaj?c ^np.

polski odpO\viednik nazwy Kolziglow ^- ^1\:0-

zieg?owy ⁱ ^kilka innych podobnych ^dziwo-

l?gami, ^to mo?na, <hiwi?c si? jego ^smut-

nej odwadze, ^nad opinj? takiego "lingwi-

sty" przej?? tylko ^z politowaniem ^do ^po-

rzadku dziennego ⁱ ^okref;li? j? ^w?asnemi

jego ^s?mvami, ^?e ^takie po?zyllanie ^jest. ^tyl-

ko 8mieszne.

O ile sprawy, odgrywaj?ce ^w ^dziele

ks. L?gi rol? tylko uboczn?, s? przedmio-

tem silnych ataków, ^to ^o g?ównych wyni-

kach jego pracy, ^w szczeg(jlno?ci ^o wyró?-

nionych przeze? grupach kulturowych ⁱ ^et-

nicznych ^na Pomorz;u, ^ma ^La ^Baume ^za-

dziwiaj?co ^ma?o ^do powiedzenia, ^co ^ca?-

kiem poprostu t?umaczy f-;iQ tem, ^?e si?

okresem wczesnohistorycznym nigdy ^hli-

?ej ^nie zajmowal ⁱ ^albo ^nie ^ma wlaf:nego

zdallia o tych sprawach, ^albo te?, ^?e go-

dzi siQ ^z wynikami ^kf:. L?gi. ^Ale ^w ^takim

razie nie nale?a?o si? P01)l'ostu podejmo-

wae pisania ^uwag krytycznych ^o ksi??ce,

skoro, ^nie lnyestjol1uj?c jej g?ównych ^wy-

ników, pragnie si? tylko ^os?abi? wra?enie,

jakie wy,varla ^w ^ko?ach niemieckich, przez

p ^o d wa? a n i e drugorz?dnych szczegól?\?

i podkopanie ^w ^ten sposób ^zaufania ^do Je]

rezultatów podstawowych.

? ARCELI

ll'ZIENNIK

^POZNA? ^GDVNIA.^Krawaty ^ul.^Koszule?to-...Janska^- ^Kapelusze ¹¹

Strona 3