Prowadzenie pamiętnika w hrubieszowskim getcie oraz w żydowskim sierocińcu po wojnie - Zipora Nahir - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ZIPORA NAHIR

ur. 1930; Hrubieszów

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, okres powojenny

Słowa kluczowe życie codzienne, getto w Hrubieszowie, żydowski sierociniec w Lublinie, pamiętnik, pisanie pamiętnika

Prowadzenie pamiętnika w hrubieszowskim getcie oraz w żydowskim sierocińcu po wojnie

Ja prowadziłam taki pamiętnik, dziennik od trzydziestego dziewiątego roku do czterdziestego drugiego, do zagłady getta. On po prostu został w domu i to wszystko.

Ale w czasie gdy byłam w obozie nie było możliwości. Nie było papieru, nie było ołówka, nie było możliwości w ogóle. Nie wolno było trzymać skrawka papieru i zresztą nie było. Ja pisałam ten pamiętnik… Może wspomniałam, że ja pamiętam dokładnie, że jak zabili moją babcię właśnie i ja później pisałam, ale to było w czasie jednej z akcji. A później, jak opuściliśmy dom i nie wróciliśmy więcej do niego, to ten pamiętnik na pewno został zakopany gdzieś tam razem ze wszystkim innym albo spalony, albo na śmiecie. Ale jak byliśmy w domu dziecka, to nas bardzo zachęcali i popierali to, to znaczy przez cały czas mówili, że dobrze by było, żebyśmy zapisywali.

Bo to jest pewne uzewnętrznienie się oczywiście. I myśmy to robili. Prawie wszystkie dzieci prowadziły pamiętnik taki. Ja nie wiem dlaczego nie mam tej właśnie… Może jest gdzieś, ja po prostu nie grzebię się w papierach. Ja szukałam tam gdzie myślałam, że jest i nie za dużo szukałam. Tak że może jeszcze nawet znajdę go kiedyś. To jest pamiętnik z okresu czterdziesty piąty i szósty rok. Ale to jest pisane w tym samym okresie, to znaczy pisane było na bieżąco.

Data i miejsce nagrania 2017-12-06, Bat Jam, Izrael

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Maria Radek