Dodatek tygodniowy „Głosu Wąbrzeskiego - poświęcony sprawom
======== oświatowym, kulturalnym i literackim — --- ---
Nr. 45 Wąbrzeźno, dnia 16 listopada 1935 r. Rok 16
aHS^SEK®SSS3aEEi^E2S£ffi^5aEK3SiE3§^S»^3SSSaSSŁaESS^®^iS&EE35HEEaSase3rBSSS3E3^3EEKSEaE®fflE3
Dwudziesta trzecia niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego
EWANG6LJA
Wonczas, gdy mówił Jezus do rzeszy, oto książę jeden przyszedł, i pokłonił się Mu, mó
wiąc: Panie, córka moja dopiero skonała, ale pójdź, włóż na nią rękę Twoją, a ożyjc. A wsta
wszy Jezus, szedł za nim i uczniowie Jego. A oto niewiasta, która krwawą niemoc przez dwa
naście lat cierpiała, przystąpiwszy z tyłu, do
tknęła się kraju szaty Jego. Bo mówiła sama w sobie: bym się tylko dotknęła szaty Jego, bę
dę zdrowa. A Jezus obróciwszy się, i ujrzawszy ją, rzekł: Ufaj córko, wiara twoja ciebie uzdro
wiła. I uzdrowiona jest niewiasta od onej go
dziny. A gdy przyszedł Jezus w dom książęcia, i ujrzał piszczki i tłum ludzi zgiełk czyniący, rzekł: Odstąpcie, albowiem nic umarła dziew
czyna, ale śpi. I śmiali się z Niego. A gdy wy
gnano rzeszę, wszedłszy, ujął ją za rękę, i po
wstała dziewczyna. I rozeszła się ta sława po wszystkiej onej ziemi.
LEKCJA
z listu św. Pawła do Filipensów rozdz. 3, w. 17—21.
i rozdział 4, w. 1—3.
Bracia, bądźcie naśladowcami moimi, a upatrujcie te, którzy tak chodzą jako macie wzór nasz. Boć wiele ich chodzi, którcm wam często opowiadał, a teraz i plą
cząc powiadam, nieprzyjaciele Krzyża Chrystusowego;
których koniec, zatracenie: których Bóg jest brzuch;
i chwała w sromocie ich, którzy ziemskie rzeczy miłują.
A nasze obcowanie jest w niebiesiech, skąd też Zbawi
ciela oczekiwamy, Pana naszego Jezusa Chrystusa, który przemieni ciało podłości naszej, przypodobano ciału jas
ności Swojej wedle skuteczności, którą też wszystko pod
bić wszystko może.
■Jezus ujął ją za rękę i porostala dziemczyna.
NAĆKA
Dziecięca była wiara, nieograniczoncm zaufanie, głęboką pokora owej niewiasty i dlatego to odzyskała zdrowie. Poznaj więc stąd, jak przyjemną jest Bogu wiara dziecięca, silne zaufanie i prawdziwa pokora; nie
chaj twą modlitwą przenikają trzy te cnoty, a z pew
nością osiągniesz to, o co prosisz.
Pobożny Ludwik z Ponte odnosi ten postępek nie
wiasty do naszego zachowania się przy Komunji świętej i mówi: Chrystus chciał w Przenajśw. Sakramencie Oł
tarza, ukryty w sakramentalnej postaci chleba, pozostać u nas, ażeby, kto święte Ciało Jego i Krew przyjmuje i duszę swą z niemi łączy, uwolniony został od krwi złych żądz. Jeżeli więc chcesz uzyskać zdrowie twej duszy jak owa niewiasta zdrowia ciała, to naśladuj ją.
Przyjmuj Ciało i Krew Jezusa Chrystusa w najgłębszej pokorze w jaknajsilniejszej pokorze w jaknajsilnie.jszej tęgę a i w tobie wyschnie źródło grzechu, zła pożądli
wość ciała.
— 2 W HOŁDZIE WIELKIEMU POLAKO
WI.
IGNACY PADEREWSKI I JEGO ŻYWOT PE
ŁEN CHWAŁY.JIHGFEDCBA
W ty c h d n ia c h o b c h o d z i 7 5 -tą ro c z n ic ę s w o ic h u ro d z in je d e n z n a js ła w n ie js z y c h P o la k ó w , Ig n a c y J a n P a d e r e w s k i. O b c h o d iła z n im tę r o c z n ic ę c a ła in te le k tu a ln a P o ls k a , s z c z ą c w n im n ie ty lk o w ie lk ie g o a r ty s tę , a le ta k ż e w ie l
k ie g o o b y w a te la , z a s łu ż o n e g o d z ia ła c z a i g o r ą c e g o p a tr jo tę .
Ig n a c y P a d e r e w s k i d c ia ła ł w ty m k ie r u n k u z e w ^ .y s tk ic h s ił i d z ia ła ł s k u te c z n ie , g d y ż u m ia ł w s w e j d z ia ła ln o ś c i p o łą c z y ć p a tr jo ty c z n y id e a liz m i e n tu z ja z m z ro z u m e m s ta n u i p o lity c z n ą z rę c z n o ś c ią .
K a r je r a a r ty s ty c z n a P a d e r e w s k ie g o w k tó re j s ię je g o w ie lk o ś ć u w y d a tn ia ró w n ie ż , b a r
d z o w c z e ś n ie s to s u n k o w o , s ta ła s ię p o c h o d e m triu m fa ln y m k u s ta w ie . U ro d z o n y d n ia 6 lis to p a d a 1 8 6 0 ro k u w K u ry łó w c e n a P o d o lu , P a d e r e w s k i ju ż o d d z ie c iń s tw a o k a z y w a ł w ie l
k ie (z d o ln o ś c i m u z y c z n e . W 1 2 r o k u ż y c ia w y s ia n o g o d o I n s ty tu tu M u z y c z n e g o w W a r s z a - w .e , g d z ie p r z y s z ły m is trz c z y n ił s z y b k o w ie l
k ie p o s tę p y .
P o w ie lk im p u b lic z n y m w y s tę p ie w ir tu o z o w s k im w r o k u 1 8 8 7 w W ie d n iu , k tó r y p r z y n ió s ł m u o lb rz y m i a r ty s ty c z n y triu m f i u z n a n ie ja k o d la z d e c y d o w a n e g o m is tr z a — P a d e re w s k i m a ją c d o p ie r o la t 2 7 z b ie ra n ie z m ie n n e la u - ry w w y s tę p a c h z p o c z ą tk u w ' P o ls c e , p ó ź n ie j w e w s z y s tk ic h k r a ja c h ś w ń a ta , k o n c e r tu ją c p r z e d n a jś w ie tn ie js z e m i a d y to r ja m i w o b e c p a n u ją c y c h z b ie ra ją c w s z ę d z ie d o w o d y u z n a n ia , s ła w ę i tr i- u .n fy . B lis k o 5 0 la t s ła w ’ę ra z z d o b y tą u tr z y m u je n ie z m ie n n ie i p o m n a ż a ją c ią g le .
D z ia ła ln o ść p o lity c z n o - s p o łe c z n a P a d e r e w s k ie g o z a c ię ła s ię w ła ś c iw ie o d r o k u 1 9 1 0 , k ie d y d la u c z c z e n ia 5 0 0 le c ia G r u n w a ld u u f u n d o w a ł o n p o m n ik G ru n w a ld z k i w K r a k o w ie , z a z n a c z a ją c p e w n ą a n ty n ie m ie c k ą lin ję p o i.ty c z n ą . T a lin ja u w y d a tn iła s ię b a r d z ie j w c z a s ie w o j
n y . O d r o k u 1 9 1 7 z a c z y n a d z ia ła ć ja k o c z ło n e k P o ls k ie g o K o m ite tu N a ro d o w e g o w P a ry ż u , — s k ą d w y je ż d ż a d o N o w e g o J o r k u . P o o w m c n e j d z ia ła ln o ś c i n a te m s ta n o w is k u , P a d e r e w s k i w g ru d n iu 1 9 1 8 r o k u p rz y b y w a d o P o ls k i, n a j
p ie rw d o P o z n a n ia , p o te m d o W a rs n a w y , g d z ie P a d e r e w s k i b y ł je d n y m z ty c h , k tó r z y ro z -
s ła w ili im ię p o ls k ie i p r z y p o m in a li ś w ia tu o is t
n ie n iu P o ls k i je s z c z e w te d y , g d y n ie b y ło je s z c z e m o w y o z m a r tw y c h w s ta n iu P o ls k i d o n ie p o d le g łe g o ż y w o ta p a ń s tw o w e g o . Ś w ia t w te d y p r z y p o m in a ł s o b ie , ż e n a ś w ie c ie ż y ją je sz c z e P o la c y , g d y s ta ło s ię g ło ś n e m ja k ie ś w ie lk ie im ię p o ls k ie , a n ie b y ło d u ż o ta k ic h , k tó r y c h b y ś w ia t c a ły z n a ł rz e c z y w iś c ie . D o ta k ic h je d n a k n a le ż a ło o d d a w n a im ię P a d e r e w s k ie g o .
P a d e r e w s k ie m u , ja k o ś w ie tn e m u w ir tu o z o w i, ja k o m is tr z o w i to n ó w , k o n c e r tu ją c e m u n a o b u p ó łk u la c h g lo b u , w e w s z y s tk ic h c z ę ś c ia c h i ś w ia ta , z a w s z e z n ie z m ie n n e m i n ie z a w o d n e m p o w o d z e n ie m — s ą d z c n e m s ta ć s ię b y ło n ie ja k o a m b a s a d o r e m m u z y c z n y m P o lsk i, g d y je s z c z e n ik t n ie m ó g ł d a ć m u w ty m k ie r u n k u f o r m a l
n e g o m a n d a tu . P o w y b u c h u w o jn y ś w ia to w e j j z a ś P a d e r e w s k i s ta l s ię f a k ty c z n ie a m b a s a d o r e m p o ls k ie j n ie p o d le g ło ś c i i je d n y m z je j tw ó r
c ó w w d ie d z in e p a ń s tw o w o re a ln e j.
W ie lk ie im ię , ja k ie P a d e r e w s k i p o s ia d a ł w A m e ry c e , je g o o s o b is te z n a jo m o ś c i i s to s u n k i w ś r ó d w ie lk .c h lu d z i i d e c y d u ją c y c h m ę żó w s ta n u , z a ró w n o a m e r y k a ń s k ic n , ja k i e u ro p e j
s k ic h , p r z y c z y n iły s ię n ie m a ło d o r e a liz a c ji, n ie p o d le g ło ś c i p a ń s tw a p o ls k ie g o w te d y , g d y ; ta s p r a w a z a c z ę ła b y ć r o z w a ż a n ą p r z e z r e p re - ' z e n ta n tó w z w y c ię s k ie j K o a lic ji. Z a ró w n o w S z w a jc a r ji, ja k w P a r y ż u i N o w y m J o ik u
z o s ta je d e le g a te m p o ls k im n a k o n f e r e n c ję w W e rs a lu , p ó ź n ie j z a ś o b e jm u je s ta n o w is k o p r e - j m je ra i m in is tr a s p r a w z a g r a n ic z n y c h .
Z k o ń c e m 1 9 1 9 r o k u P a d e re w s k i k o ń c z y 1 s w ą b e z p o ś r e d n ią d z ia ła ln o ś ć p o lity c z n ą i w r a -
■ c a d o triu m fó w w k r ó le s tw ie to n ó w . Z a c h o - : w u je o n w d a ls z y m c ią g u n ie z m ie n n e p o w a ż a - ' n ie , s to s u n k i i w p ły w y w s f e rz e m ę ż ó w , d z ie r-
■ ż ą c y c h lo s y E u r o p y w s w e m r ę k u , z a ró w n o p o ' te j, ja k p o ta m te j s tr o n ie O c e a n u .
N a p ro g u 7 5 r o k u s w e g o ż y c ia w ie lk i p o l-
! s k i m u z y k i w ie lk i c z ło w ie k p a trz y z ró w n e m jira d o w o le n ie m w s w o ją ta k b o g a tą w o w o c e i p r z e s z ło ś ć ż y c io w ą , ja k i w p rz y s z ło ś ć , z a p o - j w ła d a ją c ą s ię ja k o z a c h ó d ż y w o ta ta k s a rn o w 1 p e łn i b la s k u , ja k b y ło p u łu d n ie ż y c ia te g o W ie l
k ie g o P o la k a i O b y w a te la n a s z e j R z e c z y p o s p o lite j.
_ J_ _ _ _1.1 ii....'Ili IiiiIWIIIHIHIIIIII—IIIHP 1 I j
ŚWIĘTO OFIAROWANIA N. PANNY MARJI i
A c z k o lw ie k n ie o f ic ja ln ie , K o ś c ió ł k a to lic - 1 k i o b c h o d z i w d n iu 2 1 lis to p a d a p a m ią tk ę O -
; f ia r c w a n ia N . M a rji P a n n y . W ty m d n iu ja k o ś w ię to k o ś c ie ln e d a w n ie j o b c h o d z o n y m , K o -
‘ ś c ió ł p rz y p o m in a n a m tr o ja k ą ta je m n ic ę z p ie r- . w s z y c h la t ż y w o ta N a jś w ię ts z e j P a n ie n k i.
P ie r w s z a ta je m n ic a p r z y p o m in a n a m o f ia r o w a n ie M a rji P a n n y w k o ś c ie le J e r o z o lim s k im s łu ż b ie B o ż e j, d o c z e g o z o b o w ią z a li s ię r o d z ic e M a rji, b o g o b o jn i J o a c h im i A n n a . J a k w ia d o m o m a rtw ili s ię o n i p r z e z w ie le la t b r a k ie m p o to m s tw a i u c z y n ili ś lu b o w a n ie , ż e g d y B ó g p o c ie s z y ic h d z ie c ię c ie m , o f ia r u ją to d z ie c k o s łu ż - , b ie B o ż e j, c o te ż s ię s ta ło , g d y M a rja s k o ń c z y
ła tr z y la ta .
D ru g a ta je m n ic a te g o ś w ię ta o d n o s i s ię d o
w y c h o w a n i a M a r j i w s z k o l e k o ś c i e l n e j p r z e z n a s t ę p n y c h 1 0 l a t . N a u c z y c i e l k ą M a r j i b y ł a p o b o ż n a w d o w a A n n a , k t ó r ą ś w . Ł u k a s z n a z y w a p r o r o k i n i ą . W e d ł u g ś w . H i e r o n i m a , ż a d e n j ę z y k o p i s a ć n i e z d o ł a g o r l i w o ś c i i z a p a ł u z j a k i m M a r j a , n a j z d o l n i e j s z a u c z e n i c a s z k o ł y , s t a r a ł a s i ę w k a ż d e j c h w i l i m i ł o w a ć i w i e l l b i ć B o g a . T r z e c i a t a j e m n i c a w i e l k i w z n i o s ł y ś l u b d o z g o n n e g o p a n i e ń s t w a , k t ó r e g o M a r j a u w a ż a ł a z a w y ż s z e s z c z ę ś c i e , n i ż m a c i e r z y ń s t w o . M i m o , ż e t e g o ś l u b u n i e z ł a m a ł a , s t a ł a s i ę N a j ś w . P a n i e n k a M a t k ą Z b a w i c i e l a , w c z e m w i d z i e ć t r z e b a j e d n ą z n i e z g ł ę b i o n y c h - t a j e m n i c B o g a .
O i l e d z i ś n i e o b c h o d z i m y o f i c j a l n i e t e g o ś w i ę t a , t o j e d n a k b y ł o o n o j u ż z n a n e w 4 w i e k u w K o ś c i e l e w s c h o d n i m p o d n a z w ą „ W p r o w a d z e n i e M a r j i P a n n y d o ś w i ą t y n i ’ 1 . N a z a c h o d z i e r o z p o r z ą d z i ł w r o k u 1 3 7 2 p a p i e ż G r z e g o r z 1 1 r e z y d u j ą c y w t e d y w e f r a n c u s k i e m m i e ś c i e A v i n i o n e , a b y ś w i ę t o t o o b c h o d z o n o d n i a 2 1 l i s t o p a d a , j a k t o b y ł o o d w i e c z n y m z w y c z a j e m n a W s c h o d z i e . D ł u g i c z a s p o t e m d z i e ń t e n u - c h o d z i ł w c a ł y m ś w i e c i e k a t o l i c k i m z a u r o c z y s t e ś w i ę t o .
O f i a r a J o a c h i m a i A n n y o d d a j ą c y c h c ó r k ę s w o j ą n a . s ł u ż b ę B o ż ą d o ś w i ą t y n i , c z ę s t o b y ł o t e ż p r z e d m i o t e m s z t u k i c h r z e ś c i j a ń s k i e j . W w i e l u m u z e a c h i k o ś c i o ł a c h s p o t k a ć m o ż n a o b r a z y , p r z e d s t a w i a j ą c e s c e n ę O f i a r o w a n i a — w y k o n a n e r ę k ą n a j l e p s z y c h n i e r a z m i s t r z ó w .
Czesława Krasnoroda.
Chryzantemy
(Reportaż)
Z a m y ś l o n a o p a r ł a m s i ę o b a l u s t r a d ę n a w e r a n d z i e w i l l i s ę d i ń o w s k e j . —
S t ę k a j ą c , u g i n a j ą s i ę g o ł e g a ł ę z i e d r z e w , s t o j ą c y c h w o g r ó d k u o t a c z a j ą c y m c z e r w o n y , w s p a n i a ł y b u d y n e k . W d z i k i m t a ń c u o b r a c a j ą s i ę z w i ę d ł e l i ś ć e , p o c h w y c o n e z i m n y m w i a t r e m j e s i e n n y m , i s p a d a j ą z m ę c z o n e n a z ł o c i s t e j z i e m i . C i e m n e c h m u r x o k r y w a j ą c a ł e n i e b o . K r u k i i w r o n y p r z e s t r a s z o n e s z u k a j ą s c h r o n i e n i a . G r u b e k r e p i e d c s z i z u e s t r o i z p l u s k e m u d e r z a j ą o s u y f b y o k i e n . W s z ę d z i e , j a k b y j ę k i ż a ł o s n e b i e d n y c h d u s z .
। D z i e ń z a d u s z n y ! — P r z e d o c z y m a w i d z ę o b r a z m i n i o n e g o ż y c i a , w z r u s z a j ą c y d o g ł ę b i m o j ą d u s z ą . . . .
K t o ś p u k a d o d r z w i . — „ P r o s z ę " !
W c h o d z i m a ł a I r c a , s i e r o t k a , k t ó r e j n i e d a w n o B ó g z a b r a ł o j c a i m a t k ę . K r y j e s w o j ą 1 z a r u m i e n i o n ą t w a r z y c z k ę z a d u ż y m b u k i e t e m i p u s z y s t y c h , b i a ł y c h c h r y z a n t e m ó w .
„ P r z y s t ą p ż e b l i ż e j , c ó r e c z k o k o c h a n a ! — C o p r z y n o s i s z ?
„ K w i a . . . k w i a t y , j ą k a j ą j e j ś w i e ż e j a k m a l i n y u s t a , a c z e r w o n e j e j l i c a z a b a r w a j ą s i ę j e s z c z e b a r d z i e j . — „ K w i a t y n a D z i e ń Z a d u s z n y "
W y p o w i e d z i a ł a w r e s z c i e , c o m ó w i ć c h c i a - ł a . P r z y n i o s i a m i k w i a t y , l e c z p r z e z n a c z o n e n a . . . D z e ń Z a d u s z n y . — P r ę d k o m n i e u c a ł o w a ł a i z n o w u z n i k ł a w d r z w i a c h . . .
O c h , z ł o t e , s z c z ę ś l i w e s e r d u s z k o , k t ó r e j e s z c z e n i e z n a s z ś w i a t a ! C o c i e b i e o b c h o d z ą s ł o t a i d e s z c z !
„ P r o s z ę P a n i ą ! — n r e k ł s ę d z i a K a n t e c k i ,
„ T a k a z a m y ś l o n a ? T a k , t a k ! D z i e ń Z a d u s z n y ! M o ż e p ó j d ź c m y ? J e s t 1 5 m i n u t d o t r z e c i e j ' "
W p r o g u s t a ł a s ę d z i n a z m a ł ż o n k i e m , n a m n i e c z e k a j ą c . P o s z l i ś m y w s p ó l n i e n a n e s z p o -
0 1 0 4 9
r y . K o ś c i ó ł n a p e ł n i o n y b y ł w i e r n y m i . J a k o ś i k a ż d y p r a g n ą ł b y ć o b e c n y m n a ż a ło b n e j u r o c z y s t o ś c i — - d z iś , k i e d y K o ś c .ó ł k a t o l i c k i o b c h o d z i i c z c i p a m i ę ć w s z y s t k i c h t y c h d u s z , k t ó r e w p r z y j a ź n i B o s k i e j p r z e s z ł y d o w ie c z n o ś c i, a le p r z e b y w a ć j e s z c z e m u s z ą w c z y ś c u a ż d o c z a s u s w e g o z u p e ł n e g o o c z y s z c z e n i a . Ś w .e c e w i e l k ie g o p a ją k a , z w i e s z a j ą c e g o n a ś r o d k u k o ś c i o ł a , o k r y t e b y ł y k ir e m , r z u c a j ą c p o n u r e ś w i a t ł o n a z g r o m a d z o n y c h w ś w i ę t e m m ilc z e n iu .
P o w z r u s z a j ą c e m k a z a n i u k s . p r o b o s z c z a K o w n a c k i e g o i p o o d p r a w i e n i u m o d ł ó w z a d u s z e z m a r ł y c h , z a ję c z a ł y d z w o n y z w ie ż y k o ś c ie ln e j i w ż a ło ib n e j p r o c e s j i t ł u m n i e lu d z ie w y r u s z y l i n a c m e n t a r z , b y ta m s i ę p o m o d l i ć z a t y c h , k t ó r y c h n a m z a b r a ł a b e z l it o s n a ś m ie r ć ...
D z i e ń o n d z ie ń , g n i e w u P a ń s k ie g o ....
M o g iły s t a r a n n i e o z d o b i o n e b y ł y k w i a t a m i , m i ę d z y k t ó r e m i m i g o ta ły ś w ie c z k i i l i c z n e k o l o r o w e ś w i a t e ł k a . N i e s te t y w i d z i a ł a m ta m t e ż g r o b y z u p e łn i e z a n i e d b a n e i o p u s z c z o n e . W i
d o c z n i e c i z m a r li ju ż tu ż a d n y c h n i e m a ją p r z y j a c i ó ł . I p r z y z n a ć s i ę m u s z ę , ż e p r z e c h o d z ą c k o ł o k r z y ż a c m e n t a r n e g o i o b o k t y c h m o g ił, i m n ie p r z y p o m n i a ł y s i ę o s o b y , z k t ó r e m i z a ic h ż y c i a m o ż e n i e r a z , s i ę s t y k a ł a m , a o k t ó r y c h p ó ź n i e j n i e m a l z a p o m n i a ł a m . W id z i a ł a m t a m g r o b y k s ię ż y p r o b o s z c z ó w ś p . J a k ó b a D e - k o w s k i e g o , ? 4 i c h a ł a T r z e ś k a i E d w a r d a B a l c e r a , d a le j g r o lb y ś p . W ł a d y s ł a w a B r o c k i e g o , W a l e n t e g o K l i m k a il M a k s y m i l i a n a S tr z e le w i c z a i n i e j e d n e in n e . W p i ę k n y m g r o b o w c u
J o r d a n ó w iz ło ź o n e s ą z w ł o k i d z i e c i
n o b j i , J a n in y i H e n r y k a , k t ó r e im B ó g z a b r a ł p r z e d k i l k u l a ty w p r z e c i ą g u k i l k u m ie s ię c y . Ł z y m i w o c z a c h s t a n ę ł y n a w i d o k m o g iły — g d z ie s n e m w i e c z n y m ś p ią t r z y m ł o d e d z ie w c z ę ta — s i o s t r y K l i m k o w s k i e . K t o ś p ł a c z e n a d
ły c h p o lic ja n tó w . ŚW. JóZEFAT, BISKUP MĘCZENNIK.
(GENEZA SCHIZMY GRECKIEJ)
P o li c ja n tk i w a r s z a w s k i e w p o c h o d z i e n a n a b o ż e ń s t w o ż a ł o b n e z a p o i
p r a w d z iw e j w i a r y p o p ł y n ę ł a w ó w c z a s k r e w m ę - ' c ż e ń s k a .
J a k t y l k o c e s a r z K o n s t a n t y n w I V . w i e k u i A r c y b i s k u p e m w P o ł o c k u b y ł w t e d y d z ie l - z a ł o ż y ł s t o l i c ę c e s a r s k ą w K o n s t a n t y n o p o l u , n y z a k o n n i k iz k l a s z to r u B a z y l j a n ó w w W i ln i e p a t r j a r c h o w i e t a m t e j s i z t y t u ł u , ż e b y li b i s k u - J ó z e f a t K u n c e w ic z k t ó r y n a w r ó c i ł w i e l e z n a - p a m i w s t o l ic y c e s a r s t w a , n i e c h ę t n i e o d n o s il i k o m i ty c h r o d z i n s c h iz m a ty c k .c h , c o p o b u d z i ł o i s i ę d o p a p i e ż y , d ą ż ą c d o z u p e ł n e j o d n ic h n i e - , c z u jn o ś ć w r o g ó w . K i e d y w r o k u 1 6 2 3 ś w . J ó - r o d z i n y z a le ż n o ś c i . I t a k u s c h y ł k u w i e k u V I p a r t ja r - ' z e f a t w i z y t u j ą c d i e c e z j ę s w o ją , z a m i e s z k a ł w ic h , Z e - c ^ a J a n o g ło fi-ił s i ę p a r t j a r c h ą e k u m e n i c z n y m , W i t e b s k u , n a p a d l i g o e c h i z m a ty c y w d o m u i . _ _ _ 1 : _ _ _ _ _ _ _c z y li p o w s z e c h n y m z 1_ _ _ _ _ _ • J _ •! _ _ , „ r _ _ _ ’ s i e d z i b ą w K o n s t a n t y n o - d n ia 1 4 l i s t o p a d a o ś m i e r ć m ę c z e ń s k ą t o p o r a - 1 /1 „ X _ ł _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
p o lu . m i g o p r z y p r a w i li . Z k r w i m ę c z e ń s k i e j w y r ó s ł
W y t w o r z y ł o s ię w i e l e in n y c h c z y n n ik ó w , ; o b f ity p l o n n a n iw ie s z e r z e n i a p r a w d z i w e j k t ó r e p r z y g o t o w a ł y z u p e ł n e o d e r w a n i e c ię
W s c h o d u i Z a c h o d u , j a k n p .: o d m i e n n o ś ć k u l - w i a r y .
SC
g r o b e m ś p . L e w a n d o w s k i c h , s t a r y c h m a łż o n k ó w z a m o r d o w a n y c h r ę k ą z b r o d n i a r z a . W s z ę d z i e n a g r o b a m i l u d z i e m o d l ą c y s i ę i w z d y
c h a j ą b o l e ś n ie .
W ś r ó d k w i a t ó w w y r ó ż n i a ł y s i ę p i ę k n e c h r y z a n t e m y . B i a ł e s w e g łó w k i s c h y l a j ą k u m n ie i w y w o ł u j ą r ó ż n e m y ś li.
M y ś li j e s ie n n e ! K w i a t y t e o p o w i a d a j ą m i o m i n i o n y c h d n i a c h , k i e d y m a tk a m o ja l e ż a ł a n a ł o ż u ś m ie r c i i k o n a ją c , p o r a ź o s t a t n i s p o j
r z a ł a n a w i ą z a n k ę c h r y z a n t e m ó w , k t ó r e t a k k o c h a ł a i k t ó r e p r z e d n i ą s t a ły n a s t o l i k u . — M a t k a m o ja u k o c h a n a b y ł a m i w s z y s t k i e m , O n a m n i e s e r d e c z n i e k o c h a ł a . I ja j ą k o c h a ł a m z c a łe g o s e r c a , u w i e lb i a ł a m je j s z l a c h e t n ą d u s z ę p r z e z r o c z y s t ą , j a k k r z y s iz ta ł. D z iś s p o g l ą d a z w y s o k i e g o n i e b a i b ł o g o s ł a w i s w e j c ó r c e .
S m u t n o m i s i ę z r o b ił o o g r o m n i e n a d u s z y .
t u r i r ó ż n i c a z w y c z a jó w ż y c ia r e l ig i j n e g o i s p o ł e c z n e g o . K u l tu r a G r e c k a b y ł a s t a r s z ą i b o g a t s z ą , d l a te g o W s c h ó d n i e c h c i a ł iś ć z a w s k a z ó w k a m i „ c ie m n e g o i b a r b a r z y ń s k i e g o * ' Z a c h o d u . P o z a t e m W s c h ó d m i a ł in n e g o p r a w o d a w s t w a , i n n y k a le n d a r z k o ś c i e l n y , i n n e p o s t y i ś w i ę t a , i n n e ż y c ie r o d z i n n e i in n y s t r ó j d u c h o w i e ń s t w a .
W s z e l k i e te r ó ż n i c e m o g ł y j e d n a k i s t n i e ć b e z p r z e s z k o d y d l a j e d n o ś c i K o ś c i o ł a , p y c h a j e d n a k i z ła w o la w y z y s k a ł a je d o z u p e ł n e g o z e r w a n i a te j je d n o ś c i. U c z y n i ł to w I X w i e k u p a t r ja r c h a F o c ju s z , p ó ź n ie j n a k r ó tk o w r ó c i ł a z n ó w j e d n o ś ć K o ś c i o ł a , a ż w r e s z c i e w r o k u 1 0 5 4 n a s tą p i ł g r u n t o w n y r o z ł o m , c z y li „ s c h iz m a w s c h o d n i a , a l b o g r e c k a . R ó ż n i c a w i a r y m ię - d z y j e d n y m a d r u g im K o ś ć o łe m t y c z y ł a s i ę g ł ó w n ie p r y m a t u p a p i e ż a i p o c h o d z e n i a D u c h a P r z e p r o s ił a m s ę d z io w s t w o . J u ż n i e p o w r ó c i ł a m ś w .. Z b i e g i e m c z a s u u l e g ł w p ł y w o w i K o ś c io - z p r o c e s j ą d o k o ś c .o ł a W o ł a ł a m t u p o z o s t a ć ł a s c h i z m a t y c k i e g o w r a z z je g o d o g m a t a m i i j e s z c z e p r z e z c h w i l ę s a m a . z w y c z a j a m i k r a j e , k t ó r e s k u t k ie m p o ł o ż e n i a
Z a p a c h j e s i e n n y ! — P r z e c z u c i e z i m o w e j g e o g r a f i c z n e g o c i ą ż y ł y w i ę c e j k u K o n s t a n t y - m n i e o g a r n ę ł o n a w i d o k m o g ił, o k r y t y c h k i -
r e m i w ie ń c a m i, g d z ie s t a r c e s c h y l a l i s i ę ( z a m y ś l e n i i n i e w i n n e d z i e c i g o r z k o p ł a k a ł y . O b y z ic h ł e z w y r ó s ł k i e ł e k d o b r a , k t ó r e g o B ó g , N a j s z l a c h e t n i e js z y n a s z P a n , w ł o ż y ł d o i c h s e r c !
C ie m n o s i ę z r o b i ł o , k i e d y s i ę p r z e b u d z i ł a m z m e g o z a m y ś l e n i a . K i e d y p o r a ź o s t a t n i m n i e p o z d r o w i c i e , d r o g i e m o je c h r y z a n t e m y ? ....
n o p o l o w i , n iż k u o d l e g ł e m u R z y m o w i, J u g o s ł a w i a i G r e c j a .
W P o l s c e p r a w o s ł a w i e c z y li s c h iz m a u t r z y m a ła s ię u R u s in ó w . G d y p o s o b o r z e t r y d e c k i m ( 1 5 4 5 — 6 3 ) K o ś c ió ł k a t o l i c k i o d r o d z i ł s i ę c a ł
k o w i c i e , p o w s t a ł a m y ś l z j e d n o c z e n i a o b u K o ś c i o łó w . Z a m ia s t t e j u n ji j e d n a k n a s t ą p i ł o n o w e r o z d w o j e n i e i R u ś s t a ła s i ę t e r e n e m o s t r y c h w a lk r e l ig i j n y c h d w u c h w y z n a ń . W o b r o n i e
DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ DLA SADZĄCYCH DRZEWKA OWOCOWE
1 ) K u p u j e s z d r z e w k a o w o c o w e , ż ą d a j g w a r a n c j i, ż e s ą w o l n e o d m s z y c y w e łn i s t e j i r a k a k o r z e n i o w e g o .
2 ) P r z y k u p n i e d r z e w e k z w r ó ć w i ę k s z ą u - w a g ę n a d o b ó r o d m i a n , b o o d t e g o ż z a l e ż n y j e s t p r z y s z ły d o c h ó d .
3 ) K u p u j e s z d r z e w k a , p a tr z , a b y t e n i e b y ł y z b i t e g r a d e m g d y ż ł a tw o p ó ź n i e j d o s t a n ą r a k a .
4 ) N ie k u p u j d r z e w e k n a w y s t a w a c h w c z a s j e s i e n i ą u r z ą d z o n y c h , b o n i e p n z y jm ą s i ę w s k u t e k p r z e d w c z e s n e g o w y k o p a n i a ic h iz. g r u n t u . 5 ) N ie k u p u j d r z e w e k ta m , g d z i e k i e r o w n i k s z k ó ł k i s a m n i e w ie , j a k i e o d m ia n y s p r z e d a j e .
6 ) P a m i ę t a j , ż e w t e d y d r z e w k a b ę d ą d o b r z e r o s ł y i o w o c o w a ły , j e ś li r z a d k o je p o s a d z is z .
7 ) N ie s a d ź d r z e w e k g ł ę b o k o , a n i t e ż n i e z a p r a w i a j d o ł k ó w o b o r n i k i e m .
8 ) P a m i ę t a j o te r n , ż e d r z e w k o p o p o s a d z e n i u w in n o b y ć o d p o w i e d n i o p r z y w i ą z a n e d o p a l ik a , l e c z n i e w c z e ś n i e j , ja k p o d w ó c h t y g o d n i a c h t. j. w t e d y , g d y ju ż k o r z e n i e w d o ł k u d o b r z e s i ę u s i a d ł y .
9 ) G a łą z k i k o r o n y p r z y c i ą ć n a j l e p i e j z a r a z p r z y s a d z e n iu , a m e d o p i e r o w i o s n ą , j a k t o n i e k t ó r z y o g r o d n i c y z a l e c a j ą .
1 0 ) P r z e d z im ą d r z e w k a n a l e ż y z a b e z p i e c z y ć o w i j a n i e m p n i a s ł o m ą p r z e d z a j ą c a m i .
K s ią z in c a K o p e m ik a a s k a w T o r u n iu
