Tomasz Urynowicz – Wicemarszałek WM Piotr Łyczko – Z-ca Dyr. Dep. Środowiska Andrzej Opyd – Radca Prawny
Projekt Zarządu Województwa Małopolskiego
UCHWAŁA Nr…/20
SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia ….. 2020 r.
w sprawie zmiany Uchwały Nr XXXIV/494/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 lipca 2009 r. w sprawie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego.
Na podstawie art. 18 pkt. 1 i art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 512 z późn. zm.) art. 119 ust. 1, 2 i 6 w związku z art.
84, art. 117 ust. 2 pkt. 2 i art. 179 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396 z późn. zm.) w zw. z art. 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. poz. 2087) Sejmik Województwa Małopolskiego uchwala, co następuje:
§ 1.
W Uchwale Nr XXXIV/494/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 lipca 2009 r. w sprawie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 505, poz. 3771 z późn. zm.) dodaje się załącznik nr 3 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Małopolskiego.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku
Warunkiem przystąpienia do przygotowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego obejmującego Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice było zaliczenie lotniska do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach. Kwalifikacja tych obiektów zawarta jest w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami. W § 2 ust. 1 lit. c) ww. Rozporządzenia podano - lotniska cywilne, na których ma miejsce ponad 50 000 operacji (startów lub lądowań) statków powietrznych rocznie, z wyłączeniem lotów szkolnych wykonywanych przy użyciu samolotów o masie startowej poniżej 5 700 kg.
Mając na względzie art. 119 ust. 1, 2 i 6 w związku z art. 84, art. 117 ust. 2 pkt. 2 i art.
179 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1396 z późn. zm.) w zw. z art. 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. poz. 2087) uznaje się, że:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 1396 z późn. zm.) w art. 119 ust. 1 i 2 nakładała na Sejmik Województwa obowiązek uchwalania dla terenów poza aglomeracjami, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, programów ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zgodnie z art. 119 ust. 1 i 2 Ustawy Prawo ochrony środowiska Sejmik Województwa uchwala program ochrony środowiska przed hałasem, na podstawie map akustycznych przekazanych przez zarządzających portem lotniczym.
Zgodnie z art. 179 ust. 5 Ustawy Prawo ochrony środowiska zarządzający
portem lotniczym był zobowiązany sporządzić po raz pierwszy mapę
akustyczną terenu w terminie 1 roku od dnia, w którym zostało ono zaliczone
do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie
akustyczne na znacznych obszarach. Z kolei Sejmik Województwa
powinien w ciągu 1 roku od przedłożenia mapy akustycznej wokół lotniska, uwzględniającej oddziaływanie hałasu lotniczego, uchwalić aktualizację Programu.
Program powstał w oparciu o dane z mapy akustycznej, dostarczonej przez Zarządcę Portu Lotniczego w styczniu 2019 r., opracowanej na podstawie danych z 2017 r.
Oddziaływanie akustyczne przedmiotowego portu lotniczego wyrażone wskaźnikiem L
DWN(wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej) o wartości powyżej 55 dB obejmuje około 27,9 km
2powierzchni terenów położonych wokół lotniska. Dla wskaźnika L
N(wskaźnik hałasu dla pory nocnej) o wartości powyżej 50 dB jest to około 4,7 km
2powierzchni. Wymieniony powyżej zasięg oddziaływania akustycznego Portu zamyka się w całości na terenie gmin Zabierzów, Liszki oraz Kraków. Na obszarze tym dochodzi do przekroczeń dopuszczalnych wartości hałasu, które mieszczą się w przedziałach od 0 do 10 dB zarówno dla wskaźnika L
DWNi L
N. Liczba narażonych mieszkańców wynosi ok. 3 tysięcy. Do opracowania projektu Programu wykorzystano także obowiązujący obszar ograniczonego użytkowania utworzony Uchwałą Nr XXXII/470/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 maja 2009 r.
Niniejszy Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego obejmujący Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice stanowi pierwsze opracowanie tego dokumentu. Dotychczas, przed rokiem 2017, przedmiotowy Port obsługiwał mniej niż 50 000 operacji lotniczych rocznie i nie podlegał mapowaniu akustycznemu oraz obowiązkowi sporządzania programu ochrony środowiska przed hałasem.
Projekt Programu zakłada 5 głównych działań, do których będzie zobowiązane Lotnisko Kraków Airport, aby ograniczyć hałas dla okolicznych mieszkańców, a przede wszystkim, by ten hałas nie wzrastał mimo zwiększania operacji lotniczych.
Główne znaczenie ma hałas nocny (od 22:00 do 6:00), który decyduje o zasięgu przekroczeń poziomu dopuszczalnego hałasu.
Działanie 1: Wprowadzenie kontroli poziomu emisji hałasu w porze nocnej – system
punktów hałasowych dla roku 2020,
• liczba punktów hałasowych dla roku 2022 powinna być mniejsza od liczby punktów hałasowych dla roku 2019,
• w kolejnych latach od 2023 roku liczba punktów hałasowych powinna ulegać zmniejszeniu.
Działanie 2: Wprowadzenie obowiązywania ciszy nocnej („core night”) od godziny 1:00 do 5:00.
Działanie 3: Obniżenie emisji do środowiska hałasu innych źródeł niż pochodzący z operacji lotniczych, poprzez stosowanie rozwiązań z zakresu akustyki technicznej (osłony, obudowy, ekrany) i zmniejszenie hałasu „źródła”, poprawę jakości sprzętu, instalacji i urządzeń związanych z funkcjonowaniem Portu oraz działania organizacyjne, w tym:
całkowity zakaz wykonywania prób silników w godzinach 22:00-05:00,
ograniczenie pracy urządzeń pokładowych generujących hałas podczas pobytu samolotów na płytach postojowych do niezbędnego minimum, w szczególności w porze nocnej,
związane z wykonywaniem operacji lotniczych - przyjęcie zaleceń ograniczenia wykorzystania rewersu silników, stosowanie wydłużonego dobiegu po lądowaniu oraz redukcję mocy silników podczas startu poprzez wykorzystanie pełnego dystansu drogi startowej. Ograniczenia te nie będą obowiązywały w sytuacjach awaryjnych.
Działanie 4: Kontynuowanie przez Port programu poprawy komfortu akustycznego mieszkańców wewnątrz OOU, poprzez finansowanie poprawy izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych w budynkach mieszkalnych do poziomu zapewniającego warunki komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń.
Działanie 5: Aktualizacja obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie analizy
porealizacyjnej wynikającej z decyzji środowiskowej Regionalnego Dyrektora Ochrony
Środowiska w Krakowie z dnia 22 kwietnia 2011 r.
i kontrola. Skuteczność podejmowanych działań jest możliwa dzięki przeprowadzanej weryfikacji i dokumentowania realizacji założonych celów. Zarządca Portu Lotniczego ma obowiązek przekazywania do Marszałka Województwa Małopolskiego raportów do końca marca za rok poprzedni dot. realizacji działań Programu.
Za realizację zadań wskazanych w projekcie Programu odpowiedzialny jest Zarządca - Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice sp. z o. o.
Zgodnie z wymaganiami art. 119 ust. 2a Ustawy Prawo ochrony środowiska z związku z art. 39 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2081 z późn. zm.) w dniu 23 sierpnia 2019 r. podano do wiadomości publicznej informację o przystąpieniu do opracowywania projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego obejmującego Międzynarodowy Port Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków – Balice. Uwagi i wnioski można było składać do 16 września 2019 r. W podanym okresie wpłynęło łącznie 16 uwag od mieszkańców oraz stowarzyszenia pozarządowego „Przyjazne Lotniska”, które zostały poddane analizie podczas opracowywania projektu Programu.
Projekt Programu ochrony środowiska przed hałasem podlegał konsultacjom społecznym. W dniu 5 grudnia 2019 r. projekt uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie zmiany Uchwały Nr XXXIV/494/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 lipca 2009 r. w sprawie „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego” został przyjęty przez Zarząd Województwa Małopolskiego i skierowany do konsultacji społecznych do dnia 31 grudnia 2019 r.
Informacja o konsultacjach społecznych ww. projektu uchwały zamieszczona została
w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Małopolskiego w dziale Konsultacje Projektów, na stronie internetowej
Szkoły Podstawowej im. Kpt. Pil. Mieczysława Medweckiego w Morawicy, odbyło się otwarte spotkanie konsultacyjne dla wszystkich zainteresowanych. Spotkanie było skierowane dla przedstawicieli administracji publicznej, jednostek samorządu terytorialnego oraz mieszkańców i pozostałych zainteresowanych osób.
We wskazanym terminie (do 31 grudnia 2019 r.) do Urzędu wpłynęły wnioski i uwagi do konsultowanego projektu. W okresie przeprowadzonych konsultacji wpłynęły uwagi, które zostały złożone przez 45 wnioskodawców, w tym Urząd Gminy Liszki, Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II, linie lotnicze (EasyJet, Ryanair, LOT) czy Małopolska Organizacja Turystyczna. Uwzględniono 45 uwag, 68 częściowo, natomiast 114 wniosków zostało odrzuconych.
Urząd Gminy w Liszkach wnioskował m.in. o rozszerzenie ciszy nocnej od godz. 22:00 – 6:00 i doprecyzowanie w działaniach długoterminowych konkretnych przedziałów czasowych rozszerzających ciszę nocną.
Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice zasugerował, iż zaproponowane w Programie działania naprawcze mogą wpłynąć negatywnie na możliwość rozwoju Portu, m.in. na spadek obecnego ruchu czy zablokowanie rozwoju portu. Ponadto działania nieoperacyjne, tj. core night i quota count miałyby ograniczyć możliwość operowania przewoźników. Wg Portu, projekt nie przedstawia szeregu zmian zachodzących w branży lotniczej, np. wymiany floty.
Uwagi do Programu zostały wniesione także przez linie lotnicze (EasyJet, Rynair, LOT). Według ww. proponowane sposoby ograniczania hałasu mogą wpłynąć negatywnie na dostępność transportową regionu, inwestycje oraz zatrudnienie, a także zmniejszą przepustowość lotniska. Linie lotnicze wnioskują o usunięcie działań dotyczących ciszy nocnej i systemu quota count.
Małopolska Organizacja Turystyczna wnosi, iż wprowadzenie obowiązywania ciszy
nocnej i wszelkich redukcji związanych z wykonywaniem operacji lotniczych
spowoduje ograniczenie potencjału rozwoju lotniska i turystycznego regionu.
Propozycję natychmiastowego rozszerzenia ciszy nocnej w przedziale czasowym: 22:00 – 6:00,
Uwzględnienie w Programie hałasu z płyt postojowych i hałasu instalacyjnego,
Uwzględnienie w Programie budowy ekranów dźwiękochłonnych wokół terenu lotniska i płyty postojowej,
Zabezpieczenie dodatkowymi środkami ochrony akustycznej jednostek oświatowych znajdujących się wokół lotniska,
Aktualizację danych na których został oparty Program,
Zmianę terminu realizacji aktualizacji stref Obszaru Ograniczonego Użytkowania,
Umieszczenie w Programie informacji na temat ujęcia lotów wojskowych w pomiarach,
Przedstawienie punktów pomiarowych,
Uwzględnienie hałasu tła, tzn. hałasu pochodzącego z obwodnicy, autostrady czy linii kolejowych.
W treści Programu dodano uzupełnienie o podstawie prawnej przyjętego zakresu opracowania. Ponadto w rozdziale 1.1 Programu uzupełniono regulacje prawne dot.
przygotowywania programów ochrony środowiska przed hałasem.
Nie uwzględniono uwag w zakresie m.in.
natychmiastowego rozszerzenia ciszy nocnej w godz. od 22:00 do 6:00. Biorąc pod uwagę złożoność procesu wprowadzania zmian w organizacji funkcjonowania Portu, linii lotniczych i innych podmiotów, mając na względzie realność proponowanych rozwiązań oraz korzystając z doświadczeń innych lotnisk wskazano w perspektywie krótkookresowej na godziny obowiązywania
„ciszy nocnej” w przedziale od 01:00 do 05:00, wyznaczając jednocześnie średnio- i długo- okresowy cel strategiczny polegający na stopniowym wydłużaniu tego przedziału.
uwzględnienia w Programie budowy ekranów dźwiękochłonnych wokół terenu
średniorocznych wskaźników oceny hałasu, L
DWNi L
N, które również uwzględniają okresy, gdy hałas nie jest emitowany. W tym ujęciu hałas płyt postojowych nie przekracza średniorocznych wartości dopuszczalnych.
Z merytorycznego punktu widzenia, ograniczenie hałasu z płyt postojowych przy pomocy ekranów akustycznych nie jest działaniem rekomendowanym w tym Programie, gdyż skuteczność ekranowania drastycznie maleje ze wzrostem odległości ekranu od źródła hałasu i od obserwatora.
aktualizacji danych na których został oparty Program. Wzrost natężenia ruchu lotniczego w Porcie został zidentyfikowany w Programie i wskazany jako jedna z przyczyn konieczności wprowadzenia działań przeciwhałasowych. Zgodnie z art.179 ust. 5 ustawy POŚ, zarządzający lotniskiem jest zobowiązany do sporządzenia mapy akustycznej w terminie 1 roku od dnia w którym zostały one zaliczone do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach. Zgodnie z art. 119 ust. 5 program powinien być określony w terminie 1 roku od dnia przedstawienia mapy akustycznej, w przedmiotowym przypadku przez Sejmik WM. Wzrost liczby operacji będzie więc przedmiotem następnych analiz w okresach 5 – letnich.
budowy nowej drogi startowej. Program jest niezależny od toczącego się postępowania ws. o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji związanej z nową drogą startową na lotnisku Kraków – Balice.
Ponadto, zgodnie z pismem nr OO.410.17.6.2019.MaS z dnia 9 stycznia 2020 r.
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska stwierdzono brak konieczności
przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do projektu
Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego.
Parafy:
Tomasz Urynowicz – Wicemarszałek WM Piotr Łyczko – Z-ca Dyr. Dep. Środowiska
Program ochrony środowiska przed hałasem dla
województwa
małopolskiego
Zarząd Województwa Małopolskiego:
Witold Kozłowski Marszałek Województwa Małopolskiego Łukasz Smółka Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Tomasz Urynowicz Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Marta Malec – Lech Członek Zarządu Województwa Małopolskiego Edward Czesak Członek Zarządu Województwa Małopolskiego
Nadzór merytoryczny:
Karolina Laszczak Dyrektor Departamentu Środowiska UMWM
Piotr Łyczko Zastępca Dyrektora Departamentu Środowiska UMWM Katarzyna Stadnik Kierownik Zespołu Ochrony Powietrza UMWM
Angelika Chudzik Specjalista ds. projektu LIFE w Departamencie Środowiska UMWM Stanisław Zych Inspektor ds. ochrony przed hałasem UMWM
Zespół autorski:
ul. Wiosny Ludów 54 62-081 Przeźmierowo dr Piotr Kokowski
mgr Paweł Libiszewski dr Tomasz Kaczmarek dr Michał Gałuszka dr Piotr Pękala wraz z zespołem
kierownik zespołu akustyk
akustyk akustyk akustyk
Sfinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz budżetu Wojewody Małopolskiego.
SPIS TREŚCI
1. Informacje wprowadzające ...5
1.1 Cel i zakres realizacji... 5
1.2 Podstawy formalno-prawne ... 6
1.3 Definicje terminów technicznych i objaśnienia skrótów ... 6
2. Informacje ogólne na temat obszaru objętego Programem ... 10
2.1 Obszar objęty programem ... 10
2.2 Charakterystyka Portu ... 11
3. Obszar ograniczonego użytkowania ... 16
4. Opis naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ... 18
5. Ocena realizacji poprzednich edycji POŚpH ... 24
6. Analiza trendów zmian stanu akustycznego środowiska ... 24
7. Analiza skarg i wniosków dotyczących uciążliwości akustycznej Portu ... 26
7.1 Wnioski złożone po ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzenia Programu ... 26
7.2 Wnioski złożone na etapie konsultacji Programu z udziałem społeczeństwa ... 28
8. Metody ograniczania hałasu operacji lotniczych ... 31
9. Cele strategiczne i kierunki działań w celu obniżenia poziomu hałasu w środowisku ... 37
10.Terminy i koszty realizacji działań programu ochrony środowiska przed hałasem oraz źródła finasowania ... 46
10.1Terminy realizacji działań Programu ... 46
10.2Koszty realizacji Programu ... 48
10.3Źródła finansowania Programu ... 49
10.4Efektywność ekologiczna i ekonomiczna Programu ... 49
11.Rodzaje informacji i dokumentów wykorzystanych do kontroli i dokumentowania realizacji Programu ………54
12.Podmioty korzystające ze środowiska ... 56
13.Analiza materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu ... 57
14.Streszczenie w języku niespecjalistycznym ... 62
15.Bibliografia ... 65
16.Spis tabel ………67
17.Spis rysunków ... 68
DOKUMENTY UZUPEŁNIAJĄCE
Nr Zawartość
1
Zestawienie map akustycznych pokazujących rozkład izolinii hałasu w porze nocnej (wskaźnik LN) dla stanu aktualnego i prognozowanego, uwzględniające zaproponowane działania naprawcze w Programie
SKRÓTY I OZNACZENIA
Skrót Objaśnienie
AIP Aeronautical Information Publication (Zbiór Informacji Lotniczych)
ICAO International Civil Aviation Organization (Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego)
EPKK Kod ICAO lotniska Kraków-Balice
MA2018 „Mapa akustyczna hałasu lotniczego LOTNISKO KRAKÓW – BALICE 2018”
MPZP Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego OOU Obszar ograniczonego użytkowania
OPS Liczba operacji lotniczych
Port Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków - Balice POŚ Ustawa Prawo Ochrony Środowiska
POŚpH, Program Program ochrony środowiska przed hałasem – niniejszy dokument UM WM Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
RWY Oznaczenia i współrzędne progów drogi startowej
WHO 2018 Raport Międzynarodowej Organizacji Zdrowia: Environmental Noise Guidelines for the European Region, 2018
1. I
NFORMACJE WPROWADZAJĄCE 1.1 Cel i zakres realizacjiNiniejszy Program ochrony przed hałasem, zwany dalej Programem lub POŚpH, jest dokumentem wyznaczającym kierunki działań o charakterze naprawczym, których celem jest polepszenie klimatu akustycznego w otoczeniu Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków - Balice, zwanego dalej Portem. W formalnym ujęciu, zgodnie z ART.119 UST.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska (TEKST JEDN.:DZ.U. Z 2019 R. POZ.1396), zadaniem Programu jest obniżenie poziomu hałasu w środowisku do wartości dopuszczalnej na terenach wymagających ochrony akustycznej, gdzie poziom hałasu przekracza obowiązujące normy. W tym celu, w ramach POŚpH dla Portu, zidentyfikowano takie tereny, przeanalizowano dostępne metody redukcji hałasu lotniczego oraz wskazano działania zmniejszające hałas w środowisku. Jak wynika z ww. ustawy oraz Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r., sporządzanie POŚpH będzie dla Portu obligatoryjne, z częstotliwością co 5 lat. Następny Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego będzie wykonywany zgodnie ze znowelizowanym Prawem Ochrony Środowiska POŚ (Dz. U. 2087). Obecnie aktualizowany, niniejszy Program ochrony środowiska przed hałasem jest wykonywany wg. zasad dla III okresu planistycznego – do 2018 r.
Dotychczasowe mapy akustyczne wykonane w ramach III okresu pozostają aktualne do 30.06.2022 r., a programy w ramach tego samego okresu do 18.07.2024 r.
Niniejszy dokument jest pierwszą edycją Programu dla Portu. Zawartość Programu odpowiada wymogom rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (DZ.U.NR 179, POZ.1498). Program po uchwaleniu przez Sejmik Województwa stanie się aktem prawa miejscowego.
POŚpH, jako dokument o charakterze strategicznym, powstał w oparciu o dane z mapy akustycznej, tj. dokumentu pn. Mapa akustyczna hałasu lotniczego LOTNISKO KRAKÓW – BALICE 2018 (zwanej dalej MA 2018), zrealizowanej w 2018 r., dla długookresowych (średniorocznych) wskaźników oceny hałasu lotniczego pochodzącego od operacji statków powietrznych obsługiwanych przez Port w 2017 r. W 2017 r. liczba operacji lotniczych przekroczyła 50 tys. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może spowodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znaczących obszarach, dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (DZ.U. Z 2007 R. NR 1, POZ.8),zarządzający Portem jest wtedy zobowiązany do sporządzenia mapy akustycznej, w oparciu o dane dotyczące poprzedniego roku kalendarzowego (ART.179 UST.5 POŚ). Oprócz wyników MA 2018 przy opracowaniu POŚpH uwzględniono także obowiązujący wokół Portu obszar ograniczonego użytkowania (OOU).
W POŚpH można wyróżnić następujące główne elementy:
wyznaczenie podstawowych kierunków działań zmierzających do obniżenia hałasu w środowisku, wraz z prognozą ich skuteczności.
1.2 Podstawy formalno-prawne
Niniejszy POŚpH został opracowany zgodnie z następującymi aktami prawnymi:
Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (TEKST JEDN.:DZ.U. Z 2019 R. POZ. 1396) - dalej określana jako „POŚ”;
Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002 r.
odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku - dalej określana jako
„Dyrektywa”;
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (TEKST JEDN.:DZ.U.2018 POZ.2081 ZE ZM.);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (DZ.U.NR 187, POZ.1340 ORAZ DZ.U. Z 2018 R. POZ.504);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (DZ.U.NR 179, POZ.1498);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (TEKST JEDN.:DZ.U.2014 POZ. 112);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (DZ.U.NR 215, POZ.1414);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (DZ.U.NR 140 POZ.824 ZE ZM.);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska, oraz terminów i sposobów ich prezentacji (DZ.U.NR 18, POZ.164);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może spowodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znaczących obszarach, dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (DZ.U. Z 2007 R. NR 1, POZ.8).
1.3 Definicje terminów technicznych i objaśnienia skrótów
W niniejszym Programie korzystano z pojęć, wielkości, skrótów i oznaczeń zaczerpniętych z POŚ, Dyrektywy lub innych dokumentów oraz literatury z zakresu akustyki. W TABELI 1 zebrano ich objaśnienia i definicje.
Tab. 1 Objaśnienia pojęć stosowanych w Programie
Pojęcie Objaśnienie
Decybel Logarytmiczna miara stosunku wielkości fizycznej (zwykle ciśnienia akustycznego, natężenia lub mocy akustycznej) w odniesieniu do wartości odniesienia; decybel jest równy 0,1 bela.
Dźwięk oraz podstawowe wskaźniki jego oceny
Dźwięk jest wrażeniem wywołanym przez szybkie zmiany ciśnienia powietrza względem ciśnienia atmosferycznego. Różnica pomiędzy chwilowym ciśnieniem powietrza a ciśnieniem atmosferycznym nazywa się ciśnieniem akustycznym. Zakres zmian ciśnienia akustycznego, który wywołuje wrażenie dźwiękowe wynosi od 210-5 Pa – próg słyszalności, aż do 100 Pa – próg bólu (liniowa skala zmian ciśnienia akustycznego). Posługiwanie się skalą o tak dużej rozpiętości (106) jest w praktyce bardzo kłopotliwe. Fakt ten był jednym z powodów wprowadzenia skali logarytmicznej. Drugim, ważniejszym powodem wprowadzenia skali logarytmicznej, było prawo Webera-Fechnera, zgodnie z którym wrażenie wywołane bodźcem (np. dźwiękiem) jest proporcjonalne do miary natężenia tego bodźca. Stąd, poziom ciśnienia akustycznego jest równy:
𝐿𝑝= 10 𝑙𝑜𝑔10(𝑝2
𝑝𝑜2) [dB] (1)
gdzie p2 jest średnim kwadratem ciśnienia akustycznego, natomiast po jest ciśnieniem odniesienia (210-5 Pa). Wielkość Lp wyrażana jest w decybelach.
Z powyższej definicji wynika, że dwukrotny wzrost średniego kwadratu ciśnienia akustycznego powoduje wzrost poziomu ciśnienia akustycznego o 3 dB, wzrost dziesięciokrotny i stukrotny – odpowiednio o 10 i 20 dB.
Uwzględniając zależność odczucia dokuczliwości hałasu od częstotliwości, przez analogię do wzoru (1) otrzymujemy poziom dźwięku A, LpA, jest miarą logarytmiczną kwadratu ciśnienia akustycznego danego sygnału, skorygowanego krzywą korekcyjną A:
𝐿𝑝𝐴= 10 𝑙𝑜𝑔10(𝑝𝐴2
𝑝𝑜2) [dB] (2)
Wskaźnikiem oceny hałasu stosowanym dla długich przedziałów obserwacji jest równoważny poziom dźwięku A, wyrażony logarytmem z uśrednionego w długim przedziale czasu (np. 8 godzin nocy) kwadratu ciśnienia akustycznego:
𝐿𝐴𝑒𝑞,𝑇= 10 𝑙𝑜𝑔10(1
𝑇∫ 100𝑇 0.1⋅𝐿𝑝𝐴(𝑡)𝑑𝑡) = 10 𝑙𝑜𝑔10(1
𝑇∫ 𝑝𝐴2𝑝(𝑡)
𝑜2 𝑇
0 𝑑𝑡) [dB] (3)
W odniesieniu do hałasu lotniczego, poziom LAeqT w środowisku określa się dla 16 godzin pory dziennej (LAeqD) oraz 8 godzin pory nocnej (LAeqN). Są to wskaźniki przeznaczone wg POŚ do bieżącej oceny i kontroli stanu środowiska. W uproszczeniu można przyjąć, że równoważny poziom dźwięku jest uśrednioną miarą hałasu w czasie T.
Zgodnie z ART. 112A Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (TEKST JEDN.:DZ.U.2019 R., POZ.1396) do sporządzania m.in. map akustycznych i programów ochrony środowiska przed hałasem wykorzystuje się długookresowe wskaźniki oceny hałasu:
LDWN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600),
LN – długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych
Pojęcie Objaśnienie
𝐿𝐷𝑊𝑁= 10 𝑙𝑜𝑔 (12
24⋅ 100.1⋅𝐿𝐷+ 4
24⋅ 100.1⋅(𝐿𝑊+5)+ 8
24⋅ 100.1⋅(𝐿𝑁+10)) [dB] (4) gdzie:
LD – oznacza długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 600 do 1800),
LW – jest długookresowym średnim poziomem dźwięku A, wyznaczonym w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 1800 do 2200),
LN – długookresowym średnim poziomem dźwięku A, wyznaczonym w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 2200 do 600).
Hałas w środowisku niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej;
Równoważny poziom hałasu, LAeqT
wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowaną według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia, T, jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równoważny poziom hałasu wyraża się wzorem określonym powyżej (3);
LAeqD równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (przedział czasu od godz. 600 do godz. 2200);
LAeqN równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600);
LDWN (LDEN) długookresowy średni poziom dźwięku A (wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej) wyrażony w decybelach, wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 1800), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 1800 do godz. 2200) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600);
LN (Lnight) długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku, rozumianych jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600 (wskaźnik hałasu dla pory nocnej);
Mapa hałasu przedstawianie na mapie rozkładu wskaźnika hałasu, dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze;
Ocena dowolna metoda stosowana do obliczania, przewidywania, szacowania albo pomiaru wartości wskaźnika hałasu lub związanych z nim szkodliwych skutków;
Plany działań plany sporządzane dla potrzeb zarządzania emisją i skutkami hałasu oraz, w razie potrzeby, zarządzania działaniami zmniejszającymi poziom hałasu.
W ustawie Prawo ochrony środowiska pod tym pojęciem funkcjonuje Program ochrony środowiska przed hałasem;
Przekroczenie wartości dopuszczalnej, ΔL
różnica pomiędzy poziomem dźwięku A i wartością dopuszczalną obowiązującą na terenie wymagającym ochrony akustycznej;
Wartość dopuszczalna Wartość wskaźnika hałasu, np. LDWN lub LN, po przekroczeniu której właściwe władze są zobowiązane rozważyć wprowadzenie środków łagodzących. Dopuszcza się różnicowanie wartości granicznych według różnych rodzajów hałasu (od ruchu kołowego, szynowego, lotniczego, z działalności przemysłowej, etc.), różnego rodzaju terenu i różnej wrażliwości mieszkańców na hałas. Dopuszcza się także ich różnicowanie
Pojęcie Objaśnienie
w zależności od istniejącej sytuacji i dla nowych sytuacji np. w przypadku, gdy nastąpiła zmiana sytuacji w zakresie źródła hałasu lub wykorzystania terenu;
Wskaźnik M wskaźnik miary zagrożenia hałasem w środowisku, wspomagający ustalanie kolejności realizacji zadań w POŚpH. Sposób wyznaczania wartości wskaźnika M, określony został w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (DZ. U. NR 179, POZ. 1498), jest następujący:
𝑀 = 0,1 ⋅ 𝑚(100,1⋅ΔL− 1) (5)
gdzie L oznacza wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu [dB], natomiast m oznacza liczbę mieszkańców na terenie o poziomie hałasu przekraczającym wartość dopuszczalną o L decybeli.
Wskaźnik M przyjmuje wartość „0” na obszarach, na których nie ma mieszkańców (m = 0) lub nie ma przekroczeń wartości dopuszczalnych (ΔL = 0).
Zagrożenie hałasem jest tym większe im większą wartość przyjmuje wskaźnik M. Wskaźnik M identyfikuje to obszary, na których występują duże przekroczenia wartości dopuszczalnych w połączeniu z dużą liczbą osób narażonych.
2. I
NFORMACJE OGÓLNE NA TEMAT OBSZARU OBJĘTEGOP
ROGRAMEM 2.1 Obszar objęty programemZgodnie z ART.118A UST.5, PKT 3(DZ.U. Z 2019, POZ.1396) POŚ, POŚpH opracowuje się na podstawie akustycznych map hałasu. Zakres przestrzenny niniejszego Programu jest zgodny z obszarem opracowanej w 2018 r. mapy akustycznej pt. Mapa akustyczna hałasu lotniczego LOTNISKO KRAKÓW – BALICE 2018, w której zakres przestrzenny wynika z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg linii kolejowych i lotnisk, (…), dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (DZ.U. Z 2007 R. NR 1, POZ.8).
Lotnisko Kraków – Balice znajduje się na terenie województwa małopolskiego, które zajmuje obszar 15 182 km2. Województwo małopolskie zlokalizowane jest w południowej części Polski. Graniczy od zachodu z województwem śląskim, od północy z województwem świętokrzyskim, od wschodu z województwem podkarpackim, a od południa ze Słowacją. Administracyjnie obszar podzielony jest na 22 powiaty, w tym 3 miasta na prawach powiatu oraz 182 gminy. Port lotniczy im. Jana Pawła II jest jedynym portem lotniczym na terenie województwa małopolskiego.
Lotnisko Kraków – Balice usytuowane jest w gminie Zabierzów, a niewielkie fragmenty terenu lotniska, niezwiązane z drogami kołowania i pasem startowym, przekraczają granice gmin Liszki oraz Kraków (RYSUNEK 1). Obszar opracowania MA 2018 oraz niniejszego Programu, o powierzchni 45,67 km2, obejmuje tereny zlokalizowane w gminach Zabierzów, Liszki, Kraków, Czernichów, Zielonki oraz Krzeszowice. W obszarze opracowania mieszka ogółem około 43,2 tys. osób, przy czym szczegółową statystykę dotyczącą poszczególnych gmin przedstawiono w TABELI 2. Podstawowe dane statystyczne odnoszące się do mieszkalnictwa w zakresie opracowania zestawiono natomiast w TABELI 3.
Rys. 1 Lokalizacja lotniska Kraków-Balice i obszaru opracowania względem podziału administracyjnego
Tab. 2 Powierzchnia i zaludnienie poszczególnych gmin objętych opracowaniem
Gmina Ogółem W obszarze opracowania
Powierzchnia [km2] Ludność [osób] Powierzchnia [km2] Ludność [osób]
Czernichów 84,2 14 535 0,9 116
Krzeszowice 139,0 32 296 0,1 3
Liszki 72,1 17 110 17,7 4 211
Kraków 326,9 767 348 15,4 35 188
Zabierzów 99,4 26 206 11,5 2 885
Zielonki 48,6 22 222 0,1 785
SUMA 721,6 857 495 45,7 43 189
Tab. 3 Mieszkalnictwo w poszczególnych gminach objętych opracowaniem
Gmina
Ogółem W obszarze opracowania
Budynki mieszkalne
Lokale mieszkalne
Średnia powierzchnia
użytkowa mieszkania [m2]
Osób na mieszkanie
Budynki mieszkalne
Lokale mieszkalne
Czernichów 4 608 4 770 97,6 3,05 36 38
Krzeszowice 8 432 10 726 78,1 3,01 1 1
Liszki 5 022 5 013 101,5 3,41 1213 1235
Kraków 49 150 380 088 57,7 2,02 2 843 17 420
Zabierzów 7 722 8 327 110,4 3,15 852 916
Zielonki 6 558 7 340 123,6 3,03 179 259
W obszarze opracowania znajduje się także 46 budynków oświatowych (przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych oraz szkół wyższych) oraz 1 szpital.
2.2 Charakterystyka Portu
Lotnisko Kraków – Balice (kod ICAO: EPKK) jest lotniskiem wojskowym, zarządzanym przez jednostkę cywilną na mocy porozumienia z dnia 17 listopada 2004 pomiędzy Ministrem Infrastruktury i Ministrem Obrony Narodowej w sprawie zarządzającego lotniskiem Kraków – Balice, współużytkowanym przez:
Międzynarodowy Port lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice Sp. z o. o.,
Jednostkę wojskową nr 1158: 8 Baza Lotnictwa Transportowego w Krakowie.
Podstawowe dane identyfikacyjne i parametry lotniska (oznaczenia i współrzędne progów drogi startowej, RWY, oraz współrzędne lotniska wyznaczone przez ARP- Airport Reference Point) zamieszczono w TABELI 4.
Tab. 4 Dane identyfikacyjne i podstawowe parametry lotniska EPKK RWY Kierunek
geograficzny Współrzędne końca drogi startowej Poziom progu [m]
Współrzędne ARP wzniesienie [m]
07 78,00° GEO 50 04’ 31,43’’N
19 46’ 05,14’’E 241 50 04’ 40”N
19 47’ 05”E Wzniesienie 241 25 258,00° GEO 50 04’ 47,25’’N
19 47’ 58,77’’E 237
Wśród głównych typów statków powietrznych obsługiwanych przez lotnisko Kraków – Balice w 2017 r.
wymienić należy:
a) cywilne:
samoloty turboodrzutowe: Airbus A319, Airbus A320, Airbus A321, Avro RJ100, Boeing 737, Boeing 787, Bombardier CL-600, Bombardier CRJ900, Bombardier CS100, Bombardier Learjet 45, Cesna C550, Cesna C680, Cesna C560XL, Cesna CJ2, Falcon 2000, Embraer 170, Embraer 175, Embraer 190, Embraer 195, Fokker 100, Gulfstream 710,
samoloty turbośmigłowe: Bombardier CL30, Bombardier Dash-8, Piaggio P-180,
samoloty tłokowe: Cirrus SR22.
Wymienione typy statków powietrznych eksploatowane są przez przewoźników komercyjnych, firmy lotnicze oraz osoby prywatne.
b) wojskowe:
turbośmigłowe samoloty transportowe i pasażersko – transportowe (np. CASA C-295, Lockheed C-130 Hercules, PZL Mielec M-28).
Na lotnisku Kraków - Balice jedyną drogą startową jest droga usytuowana pod kątem 78° – 258°. Najwięcej operacji wykonywanych jest na kierunku 258°, co wynika z faktu, że starty i lądowania wykonuje się najczęściej pod wiatr, a na przedmiotowym lotnisku przeważają wiatry zachodnie. Roczną liczbę operacji lotniczych, z podziałem na poszczególne typy, kierunki oraz porę doby, określoną na podstawie ciągłego monitoringu hałasu (dane za rok 2017) zebrano w TABELI 5.
Tab. 5 Roczna liczba operacji w roku 2017 na lotnisku Kraków - Balice Pora
doby
RWY 07 RWY 25 Niezidenty
-fikowane Łącznie Start Lądowanie Przelot Start Lądowanie Przelot
dzień 2034 2205 9 16329 14311 103
207
34991
wieczór 683 811 13 4766 5047 70 11390
noc 167 625 0 1371 2511 32 4913
RAZEM 2884 3641 22 22466 21869 205 207 51294
Start na kierunku RWY 25 oznacza start w kierunku zachodnim (nad Morawicą). Start w kierunku RWY 07 oznacza start w kierunku wschodnim (nad Krakowem). Lądowanie na kierunek RWY 25 oznacza lądowanie z kierunku wschodniego (podejście nad Krakowem), natomiast lądowanie na kierunek RWY 07 oznacza lądowanie z kierunku zachodniego (podejście nad Morawicą). Trasy dolotowe i odlotowe przedstawiono odpowiednio na RYSUNKACH 2 i 3.
Rys. 2 Zestawienie graficzne głównych tras dolotowych do EPKK
Rys. 3 Zestawienie graficzne głównych tras odlotowych z EPKK
W TABELI 6 przedstawiono podział obciążenia progów drogi startowej dla poszczególnych typów operacji w poszczególnych porach doby.
Tab. 6 Średnie obciążenie kierunków drogi startowej lotniska Kraków – Balice w 2017 r.
Pora doby RWY 07 RWY 25
Start Lądowanie Start Lądowanie
dzień 6% 6% 47% 41%
12% 88%
wieczór 6% 7% 42% 44%
13% 87%
noc 4% 14% 29% 53%
18% 82%
razem
6% 7% 44% 43%
13% 87%
W TABELI 7 przedstawiono rozkład operacji z uwzględnieniem strony pasa startowego, po której odbywają się operacje. Operacje wykonywane nad Krakowem, to starty na kierunek RWY 07 oraz lądowania na kierunek RWY 25, natomiast operacje wykonywane po stronie zachodniej lotniska (nad Morawicą) to starty na kierunek RWY 25 oraz lądowania na kierunku RWY 07.
Tab. 7 Średnie obciążenie operacjami lotniczymi obszaru po wschodniej i zachodniej stronie lotniska Kraków – Balice w 2017 r.
Pora doby Operacje na wschodzie (nad Morawicą) Operacje na zachodzie (nad Krakowem) Start RWY 07 Lądowanie RWY 25 Start RWY 25 Lądowanie RWY 07
dzień 6% 41% 47% 6%
47% 53%
wieczór 6% 44% 42% 7%
51% 49%
noc 4% 53% 29% 14%
57% 43%
razem 6% 43% 44% 7%
49% 51%
Lotnisko Kraków - Balice ma zapisane w swoim AIP (http://www.krakowairport.pl/
en/airport,c94/information-on-airport,c95/aip,a992.html) procedury mające na celu minimalizujące emisję hałasu do środowiska. Operatorzy statków powietrznych wykonujący operacje lotnicze na lotnisku Kraków - Balice powinni stosować procedury ograniczenia hałasu odpowiednie dla danego typu statku powietrznego w celu zmniejszenia poziomu hałasu lotniczego w bezpośredniej okolicy lotniska. W przypadku braku procedur ograniczenia hałasu dostosowywanych do typu statku powietrznego zaleca się, aby odloty z lotniska Kraków - Balice wykonywać wg przykładowej procedury ograniczenia hałasu podczas wznoszenia w odlocie (NADP1), zgodnie z załącznikiem do rozdziału 3 ICAO Doc 8168 Procedury służb żeglugi powietrznej - Operacje statków powietrznych, tom I - Procedury lotu, część I, rozdział 7.
Lotnisko wdrożyło następujące procedury ograniczające hałas:
Płynne podejście do lądowania (CDA) jest zalecaną techniką operacji statków powietrznych.
W trakcie którego statek powietrzny podchodzący do lądowania zniża się z optymalnej pozycji z minimalnym ciągiem.
W godzinach 21:00 do 5:00 czasu lokalnego nie wydaje zezwoleń na wykonanie podejść z widocznością (bez wykorzystania systemu naprowadzania, ILS) na próg RWY 25.
W celu zmniejszenia emisji hałasu, zaleca się ograniczenie wykorzystania rewersu silników, stosowanie wydłużonego dobiegu po lądowaniu oraz redukcję mocy silników podczas startu poprzez wykorzystanie pełnego dystansu drogi startowej.
Statki powietrzne z własnym napędem kołują po płytach postojowych z minimalną mocą silników.
Czas pracy urządzeń pokładowych, APU (generator używany do uruchamiania głównych silników samolotów), bądź korzystanie z zewnętrznych urządzeń GPU (zewnętrzne zasilanie samolotów) powinien być ograniczony do minimum.
Zarządzający lotniskiem Kraków – Balice prowadzi rejestr świadectw zdatności w zakresie hałasu dla statków powietrznych wykonujących operacje do/z lotniska Kraków – Balice.
Decyzją Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) z września 2019 roku w Porcie została wprowadzona całoroczna koordynacja rozkładu lotów, która będzie obowiązywać od 29 marca 2020 roku. Jest to jeden ze środków ograniczenia hałasu, ponieważ przewoźnicy nie będą mogli planować dowolnie (jak przed wprowadzeniem koordynacji) nieograniczonej liczby operacji lotniczych w danej jednostce czasowej.
Rolą koordynatora rozkładu lotów, którym jest zewnętrzny podmiot wyłoniony przez ULC jest przydzielanie przewoźnikom czasu na wykonanie operacji lądowania lub startu (tzw. sloty).
3. O
BSZAR OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIAZe względu na specyfikę działalności Portu, a w szczególności rozległy charakter oddziaływania hałasu lotniczego, gdzie narażenie na hałas o podobnym poziomie występuje w odległości wielu kilometrów od granicy terenu podmiotu odpowiedzialnego za emisję, utrzymanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku w granicach terenu, do którego posiada tytuł prawny zarządzający portem lotniczym nie było możliwe. W związku z powyższym, zgodnie z ART.135 USTAWY POŚ, Sejmik Województwa Małopolskiego uchwałą nr XXXII/470/09 z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Kraków – Balice, zarządzanego przez Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice Sp. z o.o. utworzył obszar ograniczonego użytkowania (OOU). Granice ww. OOU pokazano na RYSUNKU 4.
Rys. 4 Obszar ograniczonego użytkowania wokół lotniska Kraków - Balice
W obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono trzy strefy:
1) Strefę A wyznaczoną jako obszar między granicą terenu zarządzanego przez port lotniczy oraz linią, na której poziom hałasu jest równy LN = 50 dB lub LDWN = 60 dB,
2) Strefę B wyznaczoną jako obszar między granicą zewnętrzną strefy A oraz linią, na której długookresowy poziom hałasu jest równy LDWN = 55 dB,
3) Strefę C wyznaczoną jako obszar pomiędzy granicą strefy B oraz linią, na której poziom hałasu jest równy LN = 45 dB.
W TABELI 8 przedstawiono sposoby korzystania z terenów jakie obowiązują w obszarze ograniczonego użytkowania.
Tab. 8 Sposoby korzystania z terenów w obrębie stref OOU Kraków - Balice
Strefa Ograniczenia i zasady zagospodarowania strefy
A
zakaz przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną oraz zabudowę zagrodową ,
zakaz tworzenia terenów wypoczynkowo-rekreacyjnych poza miastem,
bez względu na obecną funkcję terenów zakaz budowy budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych oraz zabudowy zagrodowej,
dopuszczenie do użytkowania lub rozbudowy istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej przy zapewnieniu spełnienia warunków budowlanych zapewniających dotrzymanie norm hałasu w pomieszczeniach,
zakaz budowy szpitali, domów opieki, obiektów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży,
zakaz zmiany funkcji budynków z niemieszkalnych na mieszkalne.
B
zakaz budowy szpitali, domów opieki, obiektów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży,
dopuszczenie do użytkowania istniejących obiektów związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży nie funkcjonujących w porze nocnej (szkoły nie prowadzące internatów, schronisk młodzieżowych, kolonii itp.) przy zapewnieniu wymaganego komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń, oraz dostępu dzieci i młodzieży w czasie zajęć lekcyjnych do terenów sportowych.
C
dopuszczenie bez ograniczeń użytkowania istniejących obiektów związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży nie funkcjonujących w porze nocnej (szkoły nie prowadzące internatów, schronisk młodzieżowych, kolonii itp.).
Dla terenu objętego OOU Port realizuje aktualnie trzecią edycję Programu poprawy komfortu akustycznego mieszkańców Obszaru Ograniczonego Użytkowania dla lotniska Kraków – Balice.
W ramach ww. programu prowadzone są działania kompensacyjne zmierzające do poprawy izolacyjności akustycznej domów mieszkalnych na koszt lotniska.
Zgodnie z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia polegającego na:
rozbudowie istniejącego Terminalu Pasażerskiego,
przebudowie istniejącego Terminalu,
przebudowie dróg kołowania „Alfa’ i „Golf”,
rozbudowie płaszczyzn postojowych samolotów w części północno wschodniej,
poszerzenia drogi kołowania „Charlie”,
budowie wewnętrznego układu komunikacyjnego Portu lotniczego w Krakowie,
przebudowie dróg kołowania „Bravo’ i „Fokstrot”
wydaną przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie w dniu 22 kwietnia 2011 r., Port zobowiązany jest wykonać analizę porealizacyjną w zakresie propagacji hałasu w terminie 6 miesięcy od oddania do użytkowania wszystkich przewidzianych do przeprowadzenia inwestycji objętych decyzją i przedstawienia w terminie 18 miesięcy od tego dnia do organu ochrony środowiska właściwego do utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. W przypadku stwierdzenia przekroczeń wartości dopuszczalnych poza aktualnym OOU, podjęte powinny zostać działania mające
4. O
PIS NARUSZEŃ DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU W ŚRODOWISKU Port, zgodnie z ART. 179 UST.1 POŚ oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (DZ. U. Z 2007 R., NR 1, POZ.8), zalicza się do obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, w związku z czym podlega obowiązkowi cyklicznego wykonywania map akustycznych.Mapy akustyczne są opracowaniami strategicznymi – mającymi zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem – w związku z czym, zgodnie z ART. 112A USTAWY POŚ, wykonane są z wykorzystaniem długookresowych wskaźników poziomu dźwięku A, LDWN i LN, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r.
w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (DZ. U. Z 2010 R. NR 215, POZ. 1414), których definicję wyjaśniono w TABELI 1. Na podstawie analizy powyższych wskaźników można określić zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach sąsiadujących z przedmiotowymi portem lotniczym.
W celu wykonania dokładnej oceny stanu akustycznego analizowanego terenu, zgodnie z ustawą POŚ, w roku 2018 została sporządzona mapa akustyczna dla Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków - Balice. Na podstawie analizy danych wynikających z mapy akustycznej i powyższych wskaźników określono zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach sąsiadujących z przedmiotowym portem lotniczym. Wyznaczono powierzchnię obszarów eksponowanych na hałas w jego otoczeniu oraz oceniono skalę zagrożenia hałasem na przedmiotowym obszarze. Miarą tych zagrożeń są występujące przekroczenia dopuszczalnych poziomu hałasu określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu (DZ.U. Z 2014 R., POZ.112).
Zagospodarowanie terenów występujące w otoczeniu portu lotniczego ma w przewadze charakter podmiejski, ze znacznym udziałem: terenów rolnych (ok. 66%), terenów leśnych i zadrzewionych (ok. 13%) oraz terenów komunikacyjnych (ok. 4%). Tereny zabudowane stanowią ok. 14% obszaru objętego opracowaniem.
Tereny wymagające ochrony akustycznej (mapa wrażliwości akustycznej), określone w MA 2018 na podstawie zapisów prawa miejscowego lub zgodnie z ART.115 USTAWY POŚ, na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania tego i sąsiednich terenów w przypadku braku miejscowych planów zagospodarowania terenów, przedstawiono na RYSUNKU 5.
Rys. 5 Mapa wrażliwości akustycznej obszaru opracowania - tereny wymagające ochrony akustycznej
Mapę terenów eksponowanych na hałas lotniczy (mapa imisyjna) przedstawiono na RYSUNKACH 6 (wskaźnik LDWN) i 7 (wskaźnik LN). Dane dotyczące powierzchni obszarów, liczby lokali mieszkalnych i mieszkańców eksponowanych zebrano w TABELACH 9 i 10. Z definicji (WZÓR (4), ROZDZIAŁ 1.3), wskaźnikLDWN zawiera w sobie poziom LN, stąd statystyki dla tego wskaźnika są mniej korzystne.
Tab. 9 Poziomy dźwięku w środowisku określone w przedziałach dla wskaźnik LDWN
Hałas lotniczy Przedział poziomów dźwięku, wskaźnik LDWN
55-60 dB 60 - 65 dB 65 - 70 dB 70 - 75 dB > 75 dB Powierzchnia obszarów eksponowanych [km2] 13,02 5,44 1,64 0,82 0,86
Liczba lokali mieszkalnych [w setkach] 44,47 10,14 0,61 0,00 0,00 Liczba eksponowanych mieszkańców [w setkach] 96,96 23,15 2,08 0,00 0,00
Tab. 10 Poziomy dźwięku w środowisku określone w przedziałach dla wskaźnik LN
Hałas lotniczy Przedział poziomów dźwięku, wskaźnik LN
50-55 dB 55-60 dB 60 - 65 dB 65 - 70 dB > 70 dB Powierzchnia obszarów eksponowanych [km2] 6,13 1,86 0,85 0,53 0,42
Liczba lokali mieszkalnych [w setkach] 12,23 0,93 0,00 0,00 0,00 Liczba eksponowanych mieszkańców [w setkach] 27,04 3,17 0,00 0,00 0,00
Rys. 6 Mapa imisyjna hałasu lotniczego – wskaźnik LDWN
Rys. 7 Mapa imisyjna hałasu lotniczego – wskaźnik LN
Mapę terenów narażonych na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu lotniczego (mapa przekroczeń) przedstawiono na RYSUNKACH 8 (wskaźnik LDWN) i 9 (wskaźnik LN). Dane dotyczące powierzchni obszarów, liczby lokali mieszkalnych i mieszkańców zebrano w TABELACH 11 i 12. Ze
względu na różnicę pomiędzy dopuszczalnymi wartościami poziomów LDWN i LN statystyki narażenia na hałas są mniej korzystne dla pory nocnej.
Tab. 11 Przekroczenie wartości dopuszczalnych według wskaźnika LDWN
Hałas lotniczy
Przedział przekroczeń poziomu dopuszczalnego, wskaźnik LDWN
0 - 5 dB 5 - 10 dB 10 - 15 dB 15 - 20 dB > 20 dB Stan warunków akustycznych
Niedobry Zły Bardzo zły
Powierzchnia obszarów narażonych [km2] 0,71 0,18 0,00 0,00 0,00 Liczba lokali mieszkalnych [w setkach] 10,02 0,64 0,00 0,00 0,00 Liczba narażonych mieszkańców [w setkach] 22,73 2,18 0,00 0,00 0,00
Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 16 4 0 0 0
Liczba budynków służby zdrowia, opieki
społecznej i socjalnej 1 0 0 0 0
Tab. 12 Przekroczenie wartości dopuszczalnych według wskaźnika LN
Hałas lotniczy
Przedział przekroczeń poziomu dopuszczalnego, wskaźnik LN
0 - 5 dB 5 - 10 dB 10 - 15 dB 15 - 20 dB > 20 dB Stan warunków akustycznych
Niedobry Zły Bardzo zły
Powierzchnia obszarów narażonych [km2] 0,81 0,25 0,00 0,00 0,00 Liczba lokali mieszkalnych [w setkach] 12,05 0,93 0,00 0,00 0,00 Liczba narażonych mieszkańców [w setkach] 26,52 3,17 0,00 0,00 0,00
Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych 16 6 0 0 0
Liczba budynków służby zdrowia, opieki
społecznej i socjalnej 1 0 0 0 0
Przytoczone powyżej dane z mapy akustycznej, opracowanej na podstawie danych z 2017 r., wskazują, że oddziaływanie akustyczne przedmiotowego portu lotniczego wyrażone wskaźnikiem LDWN
o wartości powyżej 55 dB obejmuje około 27,9 km2 powierzchni terenów położonych wokół lotniska.
Dla wskaźnika LN o wartości powyżej 50 dB jest to około 4,7 km2 powierzchni. Wymieniony powyżej zasięg oddziaływania akustycznego Portu zamyka się w całości na terenie gmin Zabierzów, Liszki oraz Kraków. Na obszarze tym dochodzi do przekroczeń dopuszczalnych wartości hałasu, które mieszczą się w przedziałach od 0 do 10 dB zarówno dla wskaźnika LDWN jak i LN.
Jednocześnie przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu zidentyfikowane w MA 2018 wykraczają poza aktualnie obowiązujące granice OOU, co przedstawiono na RYSUNKACH 10 (wskaźnik LDWN) i 11 (wskaźnik LN). Wskazuje to na potrzebę zweryfikowania granic OOU na podstawie analizy porealizacyjnej, o której mowa w ROZDZIALE 3.
Rys. 8 Mapa przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu – wskaźnik LDWN
Rys. 9 Mapa przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu – wskaźnik LN
Rys. 10 Występowanie przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu (wskaźnik LDWN) względem obowiązujących granic OOU
Rys. 11 Występowanie przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu (wskaźnik LN) względem obowiązujących granic OOU
5. O
CENA REALIZACJI POPRZEDNICH EDYCJIPOŚ
PH
Niniejszy Program ochrony środowiska przed hałasem dla terenów narażonych na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu związanego z działalnością Międzynarodowego Portu Lotniczego im Jana Pawła II Kraków – Balice sp. z o. o. stanowi pierwsze opracowanie tego dokumentu.
W dotychczasowej działalności, przed rokiem 2017, Port obsługiwał mniej niż 50 000 operacji lotniczych rocznie i nie podlegał mapowaniu akustycznemu oraz obowiązkowi sporządzania POŚpH.
6. A
NALIZA TRENDÓW ZMIAN STANU AKUSTYCZNEGO ŚRODOWISKAZ uwagi na fakt, iż MA 2018 jest pierwszą mapą akustyczną hałasu lotniczego wokół lotniska Kraków – Balice, nie można zaprezentować analizy trendów w pełnym zakresie danych ujętych w ROZDZIALE 4.
Niemniej, w MA 2018, przedstawiono analizę zmian stanu akustycznego środowiska w oparciu o wyniki ciągłego monitoringu hałasu prowadzonego przez zarządzającego lotniskiem Kraków – Balice w okresie czterech lat tj. od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2017 r. Roczne zmiany wskaźników oceny hałasu (LDWN i LN) w punkcie pomiarowym Kk-P-02 (jedyny spośród pięciu punktów monitoringu, który na przestrzeni ww. czasu nie uległ zmianie lokalizacji) przedstawiono w TABELI 13 oraz na RYSUNKACH 12 i 13.
Tab. 13 Zmiana długookresowych poziomów dźwięku wyrażonych wskaźnikami LDWN i LN na przestrzeni lat 2014÷2017 w punkcie Kk-P-02 objętym ciągłym monitoringiem hałasu lotniska Kraków-Balice
Rok LDWN
[dB] LN [dB] Roczna liczba operacji lotniczych ogółem
Roczna liczba operacji lotniczych na kierunku wschodnim
cała doba pora nocna
2014 67,0 57,7 41 706 19 407 1 936 2015 67,5 58,7 40 800 19 097 2 013 2016 67,7 58,8 47 151 22 327 2 249 2017 68,2 59,5 51 294 24 753 2 678
Z przedstawionego zestawienia wynika, iż w ciągu czterech lat emisja hałasu lotniczego związanego z funkcjonowaniem lotniska Kraków – Balice w istotny sposób rośnie. Wyznaczone w oparciu o realizowany ciągły monitoring hałasu, wartości długookresowych wskaźników LDWN i LN
jednoznacznie wzrastają na przestrzeni czasu wraz ze wzrostem operacji lotniczych obsługiwanych przez lotnisko.
