Dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego’* Wąbrzeźno, dnia 30 ma ja 1935 r.
Nr. 14 DODATEK POŚWIĘCONY SPRAWOM ROLNICZYM ORGAN T.R.P. Rok III
KOWNIKATY T.R.P.
KOMUNIKAT NR. 110. II niedziela.
Nowawieś-Król. o godz. 15-tej;
Płużnica o godz. 12-tej;
Wąbrzeźno o godz. 12-tej;
Czystochleb o godz. 15-tej Ostrowite o godz. 12-tej;
Kiełpiny o godz. 15-tej;
Orzechowo o godz. 12-tej;
Ryńsk o godz. 12-tej.
111 niedziela.
Ml ewo o godz. 14-tej:
Ry chnowo o godz. 17-tej;
W. Radowiska o godz. 12-tej;
Li pnica o godz. 16-tej:
Ło patki o godz. 16-tej;
Ks iążki o godz. 12-tej;
Prz y dwór z io godz. 16-tej.
IV. niedziela.
Zieleń o godz. 12-tej;
Pływaczewo o godz. 15-tej;
Zaskocz o godz. 16-tej;
Wałyczyk o godz. 16-tej;
Osieczek o godz. 12-tej;
Jaworze o godz. 17-tej;
Wielkoląka o godz. 12-tej.
KOMUNIKAT NR. 111.
Celem pobudzenia Kółek Rolni
czych do intensywnej pracy zamierza
। Towarzystwie Rolnicze Powiatowe ' zwołać w niedalekiej przyszłości Okręgowe zebranie Kółek Rolni-
* czych.
Zebrania odbędą się w tych miej
scowościach, w których istnieją Urzę
dy gmin zbiorowych, a mianowicie:
Wąbrzeźnie, Kowalewde, Podz. - Go- lubski, Dębowałąka, Książki, Ryńsk, Płużnica, Rychncwo i W. Radowiska.
W sprawie terminów zebrań Kółek Rolniczych.
Według dotychczasowej praktyki odbywa się większość zebrań Kółek Rolniczych w pierwszą niedzielę po pierwszym. W drugą niedzielę po pierwszym odbywa się również kilka zebrań. Natomiast w pozostałe nie
dziele odbywa się bardzo mało ze
brań, szczególnie przy końcu każdego kwartału. 4 niedziela jest przez Kół
ka nie zajęta, a najwyżej ostatnia.
Ponieważ dotychczasowy rozkład zebrań Kółek jest b. niedogodny w razie lustracji Kółek, wobec tego a- żeby umożliwić dojazd prelegentów na 2 zebrania w jednym dniu, propo
nujemy Kółkom Rolniczym następu
jący rozkład zebrań.
Zarzuty co do rozkładu zebrań prosimy wnosić do dnia 1. VIL b. r.
W razie niewniesienia zarzutów przez Kółko Rolnicze, uważać będziemy rozkład ten za przyjęty i ogłaszać bę
dziemy zebrania według obecnego rozkładu, a Kółka Rolnicze prosili
byśmy w miarę możności do tych ter
minów się zastosować.
Projekt rozkładu zebrań Kółek Rolniczych:
I niedziela.
Kowalewo o godz. 12-tej;
Bielsk o godz. 15-tej;
Dębowałąka o godz. 12-tej;
Łobdowo 0' godz. 15-tej:
Golub o godz. 12-tej;
Lisewo o godz. 15-tej;
Małe Radcwiska o godz. 14-tej.
Za zebraniach powyższych pp.
prezesi poszczególnych Kółek złożą sprawozdanie z działalności Kółka za rok ubiegły i przedłożą krótko spre
cyzowany program pracy na rok przyszły.
Prosimy przeto pp. prezesów Kó
łek Rolniczych o zwołanie specjal
nych zebrań zarządów Kółek i opra
cować tam sprawozdanie z pracy Kó
łek jak również programu prac na przyszłość. Program działalności wi
nien jasno obejmować te dziedziny pracy Kółka, które Kółko chce w przyszłości przeprowadzić.
Sprawozdanie i programy prac podane będą rzeczowej krytyce przez Zarząd T. R. P.
KOMUNIKAT NR. 112.
Toiwarzystwo Rolnicze Powiato
we w porozumieniu z Towarzystwa
mi Pszczelarskiemi w powiecie orga
nizuje Jeden kurs pszczelarski i to w Wąbrzeźnie.
W kursach będą mogli wziąść u- dział pszczelarze rolnicy i ci wszy
scy, którzy chcieliby w przyszłości zająć się hodowlą pszczół.
Termin kursów podany będzie w swoim czasie.
Program kursów podamy w na
stępnym „Rolniku**. Na kursach wy
kładać będą wybitni znawcy pszcze
larstwa.
Uczestnicy kursów będą musieli uiścić opłatę 2,— zł. na koszta prze
prowadzenia kursów.
Zgłoszenia przyjmuje do dnia 1. 7. 1935 r. Sekretarjat w Wąbrzeź
nie.
— 2 —
KOMUNIKAT NR. 115. MLKJIHGFEDCBA d z a t e n r o l n i k , k t ó r y ż a ł u j ą c w y d a ł - O p ł a t y o d s z c z e p i e n i a t r z o d y a ą Z n a s t a n i e m c i e p l e j s z y c h d n i n a - k u k i l k u z ł o t y c h n a p r z e p r o w a d z e n i e n a s t ę p u j ą c e : p r o s i ę t a 5 0 g r ; o d 1 - n . e j w i e d z a r o k r o c z n i e s z e r e g c h l e w n i s z c z e p i e n i a , n a r a ż a s i ę n a w y z d y c h a - s z t u k i , w a r c h l a k i o d 2 5 k g . d o 5 0 k g . n a s z e g o p o w i a t u r ó ż y c a ś w i ń . T r z o - n i e c a ł e j c h l e w n i . D l a z a p o b i e ż e n i a 7 5 gr. o d 5 0 k g . d o 1 0 0 k g . 1 , 0 0 z ł . p o d a c h l e w n a d o t k n i ę t a t ą c h o r o b ą g o - r ó ż y c y T R P . w W ą b r z e ź n i e o r g a n i - ( w y ż e j 1 0 0 k g . 1 , 5 0 d o 2 . 0 0 z ł . S z c z e - r ą c z k u j e , t r a c i a p e t y t , i c z ę s t o p a d a , z u j e w z o r e m l a t u b i e g ł y c h p o p o r o - p i e n i e p r z e p r o w a d z o n e b ę d z i e p o d - Ś w i n i e n a p o d g a r d l u i u s z a c h d o s t a - ' z u m i e n i u s i ę z l e k a r z a m i w e t e r y n a r j i w o j n i e t o z n a c z y s u r o w i c ą i k u l t u r ą , j ą c z e r w o n e p l a m y . Z n a k t o , ż e w i o c h r o n n e s z c z e p i e n i e ś w i ń . K ó ł k a !
z a g r o d z i e w y b u c h ł a c z e n w o n k a . — ( R o l n i c z e w i n n y z a t e m z g ł a s z a ć c h ę ć i ZA ZARZĄD T. R. P.
N i e b e z p i e c z n e j t e j c h o r o b i e z a p o - 1 p r z e p r o w a d z e n i a s z c z e p i e n i a d o I n - (— ) Wł. Klimek, p r e z e s b i e g a ć t r z e b a z a w c z a s u . Ź l e s i ę u r z ą - s t r u k t o r j a t u T . R . P . i (— ) J. Ewertowski, i n s t r u k t o r
B R O N I S Ł A W P R U S W I Ś N I E W S K I
Jakie są istotne przyczyny kryzysu gospodarczego
U r z ę d o w i e k o n o m i ś c i n a s t ę p n e g o p o n a s p o k o l e n i a w b a d a n i a c h n a d p r z y c z y n ą d z i s i e j s z e g o k r y z y s u g o s p o d a r c z e g o b ę d ą o t y l e s z c z ę ś l i - w s i o d s w o i c h k o l e g ó w z c z a s ó w w s p ó ł c z e s n y c h ż e o p e r u j ą c s t o j ą c y m d o i c h d y s p o z y c j i o b f i t y m m a t e r j a ł e m h i s t o r y c z n y m , t r a k t o w a ć g o b ę d ą m o g l i z n a l e ż y t y m o b i e k t y w i z m e m , j a k o z a g a d n i e n i e , n a l e ż ą c e j u ż d o p r z e s z ł o ś c i .
A n a l i z u j ą c w i ę c c z y n n i k i k r y z y s u w r o l n i c t w i e p o l s k i e m , n i e w ą t p l i w i e d o j d ą o n i d o w n i o s k u , ż e p o d ł o ż e m j e g o b y ł y p r z e d e w s z y - s t k i e m n a s z e g o s p o d a r c z e s t o s u n k i w e w n ę t r z n e
— o b o k o g ó l n o - p o l i t y c z n y c h , n i e z a ś t y l k o s k o m p l i k o w a n i e s i ę ó w c z e s n e p r o c e s ó w w y m i a n y d ó b r w y t w ó r c z y c h w s k a l i ś w i a t o w e j i w y n i k ł y n a t e r n t l e c h a o s w s t o s u n k a c h g o s p o d a r c z y c h m i ę d z y n a r o d o w y c h , c z y t e ż m i ę d z y p a ń s t w o w y c h .
U s t a l e n i u t e g o p o d s t a w o w e g o w n i o s k u t o w a r z y s z y ć b ę d z i e u ś w i a d o m i e n i e s o b i e , ż e w o k r e s i e k r y z y s u p a n o w a ł w P o l s c e p o w s z e c h n y , p o z a s f e r ą r o l n i c z o - s p o ł e c z n ą , b r a k z r o z u m i e n i a d l a d o m i n u j ą c e j r o l i i z n a c z e n i a , j a k i e p o n a d w s z e l k ą w ą t p l i w o ś ć , s p e c y f i c z n i e d l a P o l s k i i j e j g e o p o l i t y c z n e g o s t a n o w i s k a n a k a r c i e ś w i a t a , p o s i a d a n a l e ż y t e w y k o r z y s t a n i e i e k s p l o a t a c j a p r z e z p a ń s t w o g o s p o d a r s t w a r o l n e g o o b o k z d y n a m i l i z o w a n a o l b r z y m i c h z a p a s ó w e n e r - g j i p o t e n c j a l n e j , t k w i ą c e j d z i ś p o d ś w i a d o m i e i b e z c z y n n i e w r s z e r o k i c h m a s a c h r o l n i c z y c h , k t ó r e s t a n o w ń 2 / 3 o g ó ł u l u d n o ś c i .
N i e z a w o d n i e t e ż d o j d ą o n i d o w n i o s k u , ż e t e k i l k a n a ś c i e j u ż l a t p o o d z y s k a n i u n i e p o d l e g ł o ś c i — a z a p e w n e j e s z c z e i k i l k a l a t d a l s z y c h — b y ł y o k r e s e m n i e u s t a n n e g o e k s p e r y m e n t o w a n i a w d z i e d z i n i e s p o ł e c z n e j , s o c j a l n e j , g o s p o d a r c z o - f i n a n s o w e j i p o l i t y c z n e j , p r z e z b ę d ą c e w o w y m c z a s i e u w ł a d z y c z y n n i k i , a o b j e k t e m t e g o e k s p e r y m e n t o w a n i a b y ł o p r z e d e w s z y s t k i e m r o l n i c t w o . Z a r a z e m t e ż u s t a l ą o n e z a p e w n e f a k t , ż e w ’ p a ń s t w o w e j p o l i t y c e g o s p o d a r c z e j w s t o s u n k u d o r o l n i c t w a j a s k r a w i ę w y s t ę p o w a ł b r a k k o o r d y n a c j i p o l i t y k p o s z c z e g ó l n y c h r e s o r t ó w m i n i s t e r i a l n y c h — p r z e d e w 's z y s t k i e m g o s p o d a r c z y c h , a p o z a t e m a d m i n i s t r a c y j n y c h i s o c j a l n o - s p o ł e c z n y c h , b r a k j a s n e j w i ę z i , a n a w e t s z e r e g z a s a d n i c z y c h r o z b i e ż n o ś c i w c a ł o k s z t a ł c i e t e j p o l i t y k i p a ń s t w o w e j .
T y p o w y m o b j a w e m t y c h r o z b i e ż n o ś c i b ę d z i e
d l a p ó ź n i e j s z y c h b a d a c z ó w o b e c n e j d o b y k r y z y s o w e j n . p . t a k i s t a n r z e c z y , ż e u s i ł o w a n i a r e s o r t u r o l n i c z e g o w k i e r u n k u u t r z y m a n i a z a p o -
m o c ą p r e m j o w a n i a w y w o z u p o z i o m u c e n w y t - n o c z e ś n i e f i s k a l i z m k o m u n i g m i n m i e j s k i c h o b - w o r ó w r o l n i c t w n n a r y n k u w e w n ę t r z n y m p r z y - c i ą ż a o p ł a t a m i r z e ź n e m i i t a r g o w i s k o w e m i n a j m n i e j n a t a k i e j w y s o k o ś c i , k t ó r a b y w o g ó l e
j e s z c z e d a w a ł a r o l n i k o w i m o ż n o ś ć p r o d u k o w a n i a , p a r a l i ż o w a n e b y ł y s k u t e c z n i e p r z e z w y b u j a ł y f i s k a l i z m . D z i ę k i t e j r o z b i e ż n o ś c i p o l i t y k d w ó c h r e s o r t ó w r o l n i k w o k r e s i e k r y z y s o w y m w y r z u c a ć b y ł z m u s z o n y n a r y n e k c o r a z w i ę k s z e j i l o ś c i s w o i c h w y t w o r ó w — s t o p n i o w o o - c z y w i ś c i e o g r a n i c z a j ą c c o r a z b a r d z i e j s w o j e w ł a s n e p o t r z e b y s p o ż y w c z e i n a b y w c z e — c o w y w o ł a ł o z j a w ń s k o s z t u c z n e j n a d p r o d u k c j i , o - s i ą g a n e j k o s z t e m n i e d o j a d a n i a c o r a z s z e r s z y c h m a s l u d n o ś c i w ł o ś c i a ń s k i e j , a c o , r z e c z p r o s t a , p r z e c i w d z i a ł a ł o z a r a z e m d e c y d u j ą c e m u d ą ż e n i u d o p o d t r z y m a n i a p o z i o m u c e n w y t w o r ó w r o l n i c t w a n a r y n k u w e w n ę t r z n y m .
D a l s z e b a d a n i a p o s z c z e g ó l n y c h f r a g m e n t ó w , c z y t e ż „ o d c i n k ó w '" ż y c i a g o s p o d a r c z e g o , n a p r o w a d z ą n a s k o n s t a t o w a n i e s z e r e g u i n n y c h j e s z c z e r o z b i e ż n o ś c i w p o l i t y c e p a ń s t w o w e j . U s i ł o w a n i a w i ę c r e s o r t u r o l n i c z e g o , p o c h ł o n i ę t e g o c o p r a w d a w l w i e j c z ę ś c i z a g a d n i e n i e m a g r a r n e m w k i e r u n k u r o z d r o b n i e n i a w i ę k s z y c h w a r s z t a t ó w r o l n y c h , d o t y c h c z a s p r z e w a ż n i e c z y n n y c h j e s z c z e w b i l a n s i e p r o d u k c j i , n a o b j e k t y d r o b n o - w ł o ś c i a ń s k i e g o w ł a d a n i a , n a o g ó ł o i l e p o w s t a ł y z p a r c e l a c j i , w b i l a n s i e p r o d u k c j i r o l n i c z e j b i e r n e u s i ł o w a n i a , m a j ą c e n a c e l u p o p r a w rę s t o s u n k ó w w p r o c e s i e w y m i a n y d ó b r , w y t w a r z a n y c h p r z e z r o l n i c t w o , n e u t r a l i z o w a n e b y ł y z p o w o d z e n i e m p r z e z c z y n n i k i p r z e m y s ł o w o - h a n d l o w e d r o g ą s k u t e c z n y c h z a b i e g ó w n a t e r e n i e i c h w ł a s n e g o r e s o r t u w z a k r e s i e z a w i e r a n . a t r a k t a t ó w h a n d l o w y c h , p o l i t y k i i i m p o r t o w e j , k o n c e s j i i t . d . W y n i k i e m t y c h b a d a ń b ę d z i e z a p e w n e t u w n i o s e k , ż e p o ł ą c z e n i e t y c h d w ó c h r e s o r t ó w w j e d n o M i n i s t e r s t w o g o s p o d a r s t w a n a r o d o w e g o w z o r e m p r a k t y k i n i e k t ó r y c h i n n y c h p a ń s t w b y ł o b y s i ę o k a z a ł o , b y ć m o ż e , d l a c a ł o - k s z t a ł t u n a s z e j p o l i t y k i g o s p o d a r c z e j — w s z c z e g ó l n o ś c i z a ś r o l n i c z e j — w i e l c e c e l o w e m .
S t w i e r d z o n e m z o s t a n i e z a p e w n e t a k ż e , ż e r o z w i j a j ą c n a s e r j o a k c j ę n a r z e c z p r e f e r e n c j i d l a s u r o w c ó w r o d z i m e g o p o c h o d z e n i a , n i e m o ż n a b y ł o t o l e r o w a ć z a r a z e m t a k i c h d y s p r o p o r c j i ,
j a k n . p . l u k i w r ó ż n y c h t r a k t a t a c h h a n d l o w y c h
k t ó r e m i p r z e s ą c z a s i ę i m p o r t , l u b , ż e n i e m o ż n a m ó w i ć o r o z w o j u , d a j m y n a t o , o w c z a r s t w a , o j e g o p r o p a g o w a n i u i s u b s y d j o w a n i u , g d y j e d -
( w b r e w b r z m i e n i u o d n o ś n y c h u s t a w p a ń s t w o w y c h ) ż y w i e c p o g ł o w i a o w c z e g o w w y s o k o ś c i n i e r a z p o n a d 6 0 p r o c , a d v a l o r e m t a r g o w e j c e n y ż y w c a , o d s u w a j ą c a d i n f i n i t u m w s z e l k ą m o ż l i w o ś ć p r z y b l i ż e n i a s i ę c h o ć b y t y l k o d o p o z i o m u o p ł a c a l n o ś c i w h o d o w l i o w i e c .
N i e w ą t p l i w i e d o j d ą p ó ź n i e j s i b a d a c z e e k o n o m i c z n i d o w n i o s k u , ż e t a k z w . „ ś c i n a n i e w y b u j a ł o ś c i i p r z e r o s t ó w " w c e l u z a m k n i ę c i a
„ n o ż y c " w s k a ź n i k ó w c e n h u r t ó w , w r o l n i c t w i e i p r z e m y ś l e o k a z a ł o s i ę u t o p j ą w ś w i e t l e n i e z a p r z e c z a l n e j p r a w d y ż y c i o w e j , ż e p r z e m y s ł j e s t z a w s z e w m o ż n o ś c i n o r m o w a ć i o g r a n i c z a ć p r o d u k c j ę d l a u t r z y m a n i a s w o i c h c e n , a n i e m o ż e s w o j e j p r o d u k c j i o g r a n i c z y ć r o l n i c t w u . P r o c e s d e f l a c y j n y z a t e m , k t ó r y w k o ń c u m u s i a ł s i ę z a ł a m a ć , c a ł e m b r z e m i e n i e m s w e g o c i ę ż a r u k ł a d ł s i ę w y ł ą c z n i e n a b a r k a c h r o l n i c t w a .
A n a l i z a d z i e d z i n y w a l k i z p o ś r e d n i c t w e m , b a r d z o e f e k t o w n i e w o k r e s i e k r y z y s o w y m g ł o s z o n e j , j a k o h a s ł o s k r ó c e n i a d r o g i „ o d r ę k i d o u s t " , d o p r o w a d z i n i e w ą t p l i w i e d o o d k r y c i a z j a w i s k a t w m r z e n i a w t y m ż e c z a s i e r o z m a i t y c h p o z a b u d ż e t o w y c h „ F u n d u s z ó w " , z o s o b n e m i a p a r a t a m i a d m i n i s t r a c y j n e m i — w r o d z a j u n . p .
„ F u n d u s z u P r a c y " , b ę d ą c e g o w ł a ś c i w i e z b ę d n y m J z u p e ł n i e , a b a r d z o k o s z t o w n y m p o ś r e d n i k i e m
; p o m i ę d z y p a ń s t w e m , a s a m o r z ą d a m i , w z g l . s p o ł e c z e ń s t w e m — p o ś r e d n i k i e m p o c h ł a n i a j ą c y m d u ż e s u m y n a w ł a s n ą a d m i n i s t r a c j ę .
O b o k t e g o p r z y p u s z c z a l n i e u s t a l o n e m z o s t a n i e , ż e w c z a s i e , g d y d o c h ó d s p o ł e c z n y s p a d ł d o s u m y o k . 9 m i l j a r d ó w z ł . r o c z n i e p r z y o b i e g u p i e n i ę ż n y m , n i e p r z e k r a c z a j ą c y m 1 m i l j a r d a z ł . , n i e m o ż n a b y ł o m ó w i ć p o w a ż n i e o m o ż l i w o ś c i w y b r n i ę c i a z k r y z y s u w ś w i e t l e f a k t u , ż e p r z y o b c i ą ż e n i u s p o ł e c z e ń s t w a d a n i n a m i p u b l i - c z n e m i w w y s o k o ś c i c k . 5 m i l j a r d ó w z ł . s p o ł e c z e ń s t w o t o m u s i a ł o p r z e z 6 m i e s i ę c y w c i ą g u k a ż d e g o r o k u p r a c o w a ć w y ł ą c z n i e n a t o , a b y n a d ą ż y ć z a s p o k o j e n i u p o t r z e b f i n a n s o w y c h
c i a ł p u b l i c z n y c h .
— 3 — A
W k o ń c o w y c h w y w o d a c h b a d a ń w y p r o w a d z ą n i e z a w o d n i e k o n k l u z j e o g ó l n e w t y m s e n s i e , ż e n a z a r a d z e n i e s k u t k o m k r y z y s u w r o l n i c t w i e p o l s k i e m n i e b y ł o w p r a w d z i e ś r o d k ó w c u d o t w ó r c z y c h i o d r a z u d a j ą c y c h c a ł k o w i t ą p o p r a w ę , ż e n i e m o g ł o d o k o n a ć t e g o s a m o g ł o s z e n i e t y l k o s z u m n i e b r z m i ą c y c h e n u n c j a c j i i g r o m k i c h h a s e ł , l e c z ż e p r z e m y ś l a n e p o w i ą z a n i e i s h a r m o n i z o w a n i e c a ł o ś c i p o l i t y k i g o s p o d a r c z e j , ż e w y k o r z y s t a n i e s k w a p l i w e i u m i e j ę t n e w s z y s t k i c h d r o b n y c h n a w e t n a p o z ó r ś r o d k ó w k u p o p r a w i e w r o l n i c t w i e , ż e s k o j a r z e n i e w r e s z c i e w s z y s t k i c h z a b i e g ó w i s p r o m i e n i o w a n i e i c h w j e d n y m k i e r u n k u m o g ł o b y ł o w d u ż y m s t o p n i u p r z y n i e ś ć u l g ę i s t a ć s i ę z a c z ą t k i e m , a c z k o l w i e k p o w o l n e j , b y ć m o ż e , a l e n i e w ą t p l i w i e s t a l e p o s t ę p u j ą c e j n a p r z ó d r e g e n e r a c j i w t e j p o d s t a w o w e j d l a n a s z e j p a ń s t w o w e j i g o s p o d a r c z e j e g z y s t e n c j i w d z i e d z i n i e w y t w ó r c z o ś c i . z
W n i o s k i t e z a p e w n e m i e ć b ę d ą d o n i o s ł e d y d a k t y c z n e z n a c z e n i e d l a d a l s z e j k i e d y ś p r z y s z ł o ś c i . N i e s t e t y , d l a b i e ż ą c e g o o k r e s u k r y z y s o w e g o b ę d ą o n e o c z y w i ś c i e b e z z n a c z e n i a , j a k o j u ż e x p o s t p o w z i ę t e .
Dział parad praktycznych
RADY DLA ROLNIKÓW NA CZERWIEC W polu.
— O b r e d l a ć i g d z i e t y l k o o b s y c h a g r a - c o w a ć w u p r a w a c h r z ę d o wy c h . Ni c u s t a w a ć z p i e l o n k ą , c h w a s t ó w n i c p o w i n n o b y ć n i g
d z i e . a n i w o k o p o w y c h , a n i w z b o ż a c h . O s e t a* , y c i n a ć l u b z a s y p y w a ć k a i n i t e m . R o z p o c z ą ć
u p r a w ę u g o r ó w, p o d o r u j ą c p ł y c i u t k o , p o c z e i n z a r a z wa l — b r o n a . S p r ę ż y n ó wk a d o k o n a r e s z t y . S t o s o w a n i e u g o r u w s k a z a n e n a z i e m i a c h z a c h w a s z c z o n y c h i n i e d o r o b n y c h . — N a i n n y c h s i a ć m i e s z a n k i . W u g o r z e n a j p o - r ę c z n i e j d o k o n y w a ć d r e n o w a n i a i w a p n o w a n i a . Na z i e m i a c h p o l c ś n y c h , r u d y c h , s ł a b y c h s i a ć t a t a r k ę , a n a s u c h y c h p i a s k a c h ł u b i n ż ó ł t y . N a l e p s z y c h c z a s j e s z c z e d o p o ł o wy
m i e s i ą c a n a z a s i e w l n u . p r o s a . K o ń c z y ć s p r z ę t s i a n a i k o n i c z y n y , s u s z y ć n a k o z ł a c h . P o p r a wi a ć l i c h e ł ą k i p r z e z n a w o ż e n i e k o m p o s t e m , d r a p a n i e s k a r y f i k a t o r e n i i t y l k o w o s t a t e c z n o ś c i p r z e z g r u n t o w n ą u p r a w ę p ł u g i e m . Bu l w n i k d o f l a n c o w a ć , ż e b y p o l e b y
ł o z w a r t e . W s i a ć ł u b i n w b u l wę i w z i e m n i a k i n a p i a s k u . C h w a s t y z p ó l i w y k o s y n i e z d a t n e n a p a s z ę wy w o z i ć n a k o m p o s t , a n i e z o s t a w i a ć w b r u z d a c h . T a k s a m o w y s k r o b k i z r o wó w , k t ó r e t e r a z p o p r a wi a ć ,
o d n a wi a ć .
W sadzie.
— D r z e w k a p o s a d z o n e , s z c z e g ó l n i e wi o
s n ą , n a l e ż y c z ę s t o i o b f i c i e p o d l e wa ć . W t y m c z a s i e m o ż n a j e s z c z e d r z e w a z a s i l a ć n a w o z a mi p ł y n n e m i . Na d r z e w a c h p r z e s z c z e p i o n y c h . w m i a r ę c o r a z w i ę k s z e g o r o z w i j a n i a s i ę p ę d ó w s z l a c h e t n y c h , u s u w a ć p o z o s t a w i o
n e p a l i c z k i , a p ę d y f o r m o w a ć . T ę p i ć w d a l s z y m c i ą g u s z k o d n i k i d r z e w o w o c o wy c h ,
j a k p r z ą d k ę p i e r ś c i e n i c ę , o w o c ó w k ę j a b ł - k o wk ę . p r z e d z i n i k a i i n n e — ś r o d k a m i j a k z i e l e ń p a r y s k a , k u p r o a r s o l e i i n n e . S k r u p i a ć d r z e w a o wo c o w e 1 p r o c , c i e c z ą b o r d o - s k ą p r z e c i w k o g r z y b k o m . O k o p y w a ć k a p u s t y i n a w o z i ć w o k ó l k ę p o m i o t e m p t a s i m i g n o j ó w k ą . W y c i n a ć wi c i , o d r o s t k i k o r z e
n i o w e w s a d z i e i w s z k ó ł c e .
Przy inwentarzu.
— K r o w o m , j e ż e l i p a s t w i s k o n i e w y s t a r c z a , d o d a w a ć z i e l o n k i , a d o b r y m m l e c z n i c o m t a k ż e i o t r ą b . C i e l ę t o m n i e s k ą p i ć o w s a . — C h r o n i ć i n w e n t a r z e o d m u c h . S ł a ć m o c n o , ż e b y d o b r e g o n a wo z u p r z y b y w a ł o . — O p a t r z y ć i n a p r a w i ć m a s z y n y ż n i w n e , n a r z ę d z i a i m ł o c a r n i e . N a s p i c h r z u , w r a z i e p o j a w i e n i a s i ę w ó l k a , u s u n ą ć z b o ż e , a p o m i e s z c z e n i e wy k a d z i ć s i a r k ą l u b f o r m a l i n ą .
NIEBEZPIECZEŃSTWO CHRABĄSZCZOWE.
W r o k u b i e ż ą c y m p r z y p a d a o k r e s wz m o ż o n e j r ó j k i c h r a b ą s z c z o w e j , k t ó r a , w w y p a d k u n i e p r z e c i w d z i a ł a ć j e j . m o ż e p o c z y n i ć d u ż e s z k o d y , z w ł a s z c z a w o w o c a c h i j a r z y n a c h . R ó j k a w y p a d a z a z w y c z a j w m a j u , w t y m r o k u j e d n a k , w o b e c p a n u j ą c y c h w m a j u c h ł o d ó w , a n a we t , w p i e r ws z y c h
d n i a c h m i e s i ą c a , p r z y m r o z k ó w i o p a d ó w ś n i e ż n y c h , p r z e s u n i e s i ę n a c z e r w i e c . Z a w c z a s u n a l e ż a ł o b y z a t e m z o r g a n i z o w a ć e n e r g i c z n e z wa l c z a n i e t e g o g r o ź n e g o n i e b e z p i e
c z e ń s t w a . —
TĘPIENIE CHRABĄSZCZY.
C h r a b ą s z c z m a j o w y s ł u s z n i e j e s t u - w a ż a n y z a j e d n . z w i ę k s z y c h s z k o d n i k ó w o g r o d o w y c h i r o l n y c h . P ę d r a k i j e g o p o d g r y z a j ą k o r z e n i e r o ś l i n u p r a w n y c h , a n a w e t m ł o d y c h d r z e w e k , p o w o d u j ą c i c h u s y c h a n i e . P ę d r a k i w y l ę g a j ą s i ę z j a j e k , z ł o ż o n y c h p r z e z s a m i c z k ę c h r a b ą s z c z a w z i e m i i t a m p r z e b y w a j ą p r z e z 3 d o 4 l a t , p o w o d u j ą c l i c z n e s z k o d y , z w ł a s z c z a w 3 i 4 r o k u ż y c i a , k i e d y o d z n a c z a j ą s i ę n a j i w i ę k s z ą ż a r ł o c z n o ś c i ą .
P r z y t ę p i e n i u p ę d r a k ó w , w i e l k ą p o m o c ą s ą d l a n a s p t a k i , a w i ę c w r o n y i s z p a k i , k t ó r ę i d ą c z a o r a c z e m w y b i e r a j ą s k r z ę t n i e s z k o d n i k a . N i s z c z e n i e p ę d r a k ó w w o g r o d z i e , p o l e g a n a r ę c z n y m i c h w y b i e r a n i u o - r a z n a w y p u s z c z a n i u d o o g r o d u d r o b i u , d l a k t ó r e g o p ę d r a k j e s t s m a c z n y m i p o ż y w n y m i p o k a r m e m . N i e m a ł ą p o m o c ą s ą d l a n a s k r e t y i j e ż e , k t ó r e m a s o w o n i s z c z ą p ę d r a k i .
W s z y s t k i e t e s p o s o b y s ą t r u d n e w w y k o n a n i u . N a j l e p s z ą i n a j s k u t e c z n i e j s z ą w a l k ą z c h r a b ą s z c z e m j e s t s t r ą c a n i e o w a d ó w z d r z e w w c z a s i e r ó j k i n a r o z ł o ż o n e p ł a c h t y i i c h z b i e r a n i e . Z e b r a n e c h r a b ą s z c z e m o ż n a p a r z y ć w b e c z k a c h g o r ą c ą w o d ą i d a w a ć n a p o k a r m d l a ś w i ń , d r o b i u , r y b l u b p o m i e s z a n e z w a p n e m
z u ż y w a ć n a ' k o m p o s t .
Antena radiowa jako piorunochron
Bu r z ę m o ż n a w y t ł u m a c z y ć m e t e o r o l o g i c z n i e j a k o w t a r g n i ę c i e z i m n e j m a s y p o w i e t r z a d o m a s y p o w i e t r z a o g r a z n e g o . P o wi e t r z a d o m a s y p o wi e t r z a o g r z a n e g o . P o wi e - b i a , w y d z i e l a j ą c p r z y t e m / s i e b i e c a ł ą z a w a r t o ś ć p a r y w o d n e j . P o d c z a s g wa ł t o w n i e p r ą c e g o w g ó r ę p r ą d u p o w i e t r z a , r o z p r y s k u j ą s i ę wi e l k i e p o c z ą t k o wo k r o p l e d e s z c z u n u k r o p l e r ó ż n e j w i e l k o ś c i i z d e r z a j ą c s i ę s p a d a j ą n a z i e m i ę . P r z y z d e r z e n i u s i ę k r o p e l m a ł y c h z d u ż e m i p o w s t a j ą ł a d u n k i e l e k t r y c z n e , c z y l i p r ą d e l e k t r y c z n y w t r o p o s f e r z e .
P o w i e r z c l i n i a z i e m i n a b i e r a ł a d u n k u d o d a t n i e g o w s t o s u n k u d o u n o s z ą c y c h s i ę w p o w i e t r z u k r o p e l u j e m n y c h . G d y w d a n e m m i e j s c u n a t ę ż e n i e p o l a w z r o ś n i e d o w a r t o ś c i k r y t y c z n e j 3 m i l j o n ó w v o l t ó w. w ó wc z a s n a s t ę p u j e s a m o c z y n n e w y ł a d o w a n i e s i ę e n e r - g j i e l e k t r y c z n e j . P o w i e t r z e j o n i z u j e s i ę s i l n i e i n a s t . z j a w i s k o o ś w i e c e n i a ( b ł y s k a w i c a ) .
E l e k t y r c z n o ś ć d r g a wz d ł u ż d r o g i b ł y s k a w i c y w f o r m i e o s c y l a c y j , p r z e b i e g a j ą c d r o g ę t a m i s p o w r o t e m, j a k w a n t e n i e s t a c j i n a d a w c z e j l u b w y s t ę p u j e i mp u l s p r ą d u w o k r e ś l o n y m
k i e r u n k u , k t ó r y s z y b k o w z r a s t a , a n a s t ę p n i e w o l n o m a l e j e .
N a t ę ż e n i e p r ą d u p i o r u n a w y n o s i o k . 2 0 t y s . a m p e r ó w , a c z a s j e g o t r w a n i a 0 , 0 0 1 d o 0 , 0 1 s e k u n d y , p r z e z c o o d d z i a ł y w a n i e j e s t 1 ) . d u ż e . Ni e b ę d z i e m y z a s t a n a w i a ć s i ę . c o s i ę s t a n i e , g d y p i o r u n u d e r z y w a n t e n ę , a l e r a c z e j n a l e ż y r o z w a ż y ć j a k i m o ż e m i e ć wp ł y w , g d y u d e r z y w p o b l i ż u a n t e n y . W t a k i m w y p a d k u d z i a ł a n i e p i o r u n a b ę d z i e o d p o w i a d a ć o d d z i a ł y wa n i u a n t e n y s t a c j i n a d a w c z e j o k o
l o s a l n e j e n e r g j i , c z y l i , ż e n a p i ę c i e i n d u k o w a n e w a n t e n i e o d b i o r c z e j b ę d ą p r z e wy ż s z a ć n a p i ę c i a p o c h o d z ą c e o d n a j s i l n i e j s z y c h s t a c y j n a d a wc z y c h . Z a ł ą c z o n y o d b i o r n i k , b e z z a b e z p i e c z e n i a a n t e n y n a r a ż o n y j e s t n a s t r a s z n e s k u t k i b u r z y . P r ą d i n d u k o w a n y
p r z e z p i o r u n n i e p r z e j d z i e p r z e z c e w k i o d b i o r n i k a , l e c z p o p ł y n i e w p r o s t d o z i e m i , n i s z c z ą c p o d r o d z e p r z e w o d y i l a m p y . W a n t e n a c h o d b i o r c z y c h n a t ę ż e n i e p r ą d u i n d u k o - wa n e g o p r z e z p i o r u n w y n o s i 2 0 — 3 0 a m p e r ó w, p r z e z c o m o ż e n a s t ą p i ć z a p a l e n i e m a - t e r j a ł ó w ł a t w o p a l n y c h , z n a j d u j ą c y c h s i ę w p o b l i ż u , a p o n a d t o p o r a ż e n i e r a d i o s ł u c h a c z a
m a n i p u l u j ą c e g o p r z y o d b i o r n i k u .
Z a b e z p i e c z e n i e p r z e d g r o ż ą c e m n i e b e z p i e c z e ń s t w e m s t a n o w i ą r ó ż n e o d m i a n y o d g r o m n i k ó w a n t e n o w y c h , b y l e b y ł y p r a wi d ł o w o w y k o n a n e i z a ł o ż o n e . P r z e w ó d u z i e m i a j ą c y p o w i n i e n b y ć k r ó t k i i s t a n o w i ć l i n j ę p r o s t ą
( b e z z a ł a m a ń ) . N a j l e p i e j p o d c z a s b u r z y o d ł ą c z y ć o d a p a r a t u a n t e n ę i u z i e m i e n i e .
D o b r a a n t e n a z e wn ę t r z n a p o m a g a s y s t e - [ m a t y c z n e m u r o z ł a d o w a n i u n a p i ę ć a t m o s f e r y
c z n y c h , z a n i m z d ą ż ą o n e s t a ć s i ę n i e b e z -
p i e c z n e m i . Bł ę d n e m n a t o m i a s t j e s t m n i e m a n i e , ż e a n t e n a z e w n ę t r z n a m o ż e s p o w o d o w a ć
ś c i ą g a n i e p i o r u n ó w.
![Rolnik : dodatek poświęcony sprawom rolniczym : organ T.R.P. : dodatek do "Głosu Wąbrzeskiego" 1936.01.23, R. 4[!], nr 3]()