Rok 1 Czwartek, dni® 5 lutego 1925 Nr, 5 Cena 10 gr.
CODZIENNY
EXPRESS POMORSKI
Wychodzi 7 razy tygodniowo o godzinie 7-ej rano, w poniedziałki o godzinie 10-ej — z tygodniowym dodatkiem ilustrowanymQPONMLKJIHGFEDCBA
P R E N U M E R A T A
w ek sp ed y cji m iesięcznie 2,50 zł, z odnoszeniem lub poza- m iejsco w e 2,75 zł, za g ran icą 4 ,— zł. - R ed ak cja, ad m in i
stracja i ek sp ed y cja zn ajd u ją się w T o ru n iu przy P iek a
rach n r. 14. - T elefon n r. 647. - R ed ak to r p rzy jm u je od godz. 5 do 7 w iecz. - A d m in istracja czynna od godz.
S p ra n o do godz, 6 w iecz,
O G Ł O S Z E N I A
C ena za w iersz m ilim etro w y n a stro n ie 7-łam ow ej 10 gr.
N a str. 4-łam . 30 gr. n a I str. 6 0 g r. Z a ogłoszenia skóm plik.
i z zastrzeżen iem m iejsca 25 % n ad w y żk i. - O głoszenia d ro b n e; w iersz n ap iso w y 15 gr, k ażd e n astęp n e sło w o 8 gr.
R uch w tow arz. 20 g r, w iersz. - O gł. zagr. lO O °/o nadw yżki.
K onto czekow e: P . K . O . P oznań 201 060.
Horoskopy gospodarcze na tle budżetu.
N a p o d staw ie ck sp o se M in istra S k a r
b u w K o m isji B u d żeto w ej S ejm u oraz re feratu generalnego referenta budżetu M inisterstw a Skarbu, p. M ichalskiego, m ożna sobie w yrobić pojęcie o stanie go spodarczym Polski.
M ow a m inistra G rabskiego da je w y
czerpujący obraz w szelkich zm ian, do
konanych w Polsce w ciągu roku ubie
głego zarów no w dziedzinie uzdrow ienia w aluty jakoteż — Skarbu Państw a.
Prezydent m inistrów podkreślił m o
m enty dodatnie, a p. M ichalski, kandy
dat na m inistra skarbu, otoczył gęstą czarną farbą ujemne strony naszego o- becnego położenia gospodarczego, choć nie w skazał żadnych realnych środków zaradczych.
Jako reprezentant w ielkiego obszar- nictw a narzeka na dw a zjaw iska: na zbyt w ysokie — jego zdaniem — podatki bezpośrednie, oraz na małą wydajność produkcji w Polsce. Co do pierw szego w iadom o pow szechnie, że w łaśnie sfery najbiedniejsze, pracow nicze, dźw igają na sw oich barkach najw iększy ciężar po datkow ry. Co się zaś tyczy w ydajności produkcji polskiej, to nie w dążeniu do zniesienia zdobyczy socjalnych, ale w udoskonaleniu środków technicznych
naszych fabryk i potanieniu kredytów,
w idzim y, jedyną drogę do skutecznej po
prawy stosunków. B ez tych zastrzeżeń, tracą słuszne m iejscam i uw agi p. M i
chalskiego w szelką w artość społeczną.
P. m inister G rabski zanalizow ał cy
frow o budżet r. ub., aby w ykazać, że do
chody, osiągnięte z budżetu 1924 r. dały przew yżkę 11 proc, od prelim inow anych.
D ochody w tym roku w yrastały stale, przekraczając znacznie tezę angielskiego doradcy Skarbow ego p. Y onga, że Polska nie będzie m ogła znieść w iększej liczby dochodów , niż 72.000.000 złotych m ie
sięcznie. Z niosła je jednak i to w stop
niu znacznie w yższym . D ochody w kw ar tale czw artym 1924 r. w yniosły bow iem 518 m iljoów złotych, na co złożyły się na stępujące w pływ y: październik 157 niil- jonów , listopad 161 m ilj., grudzień 198 m iljonów złotych. R ząd zam knął w ięc rachunkow ość skarbow ą nadw yżką 429 m iljonów złotych. Jest to niew ątpliw ie sukces, gdy zw ażym y, że na początku r. 1924 rezerw y skarbow e nie w ynosiy 1/10 tej sum y.
Tę dodatnią stronę działalności R ządu w roku ubiegłym zaciem nia — w zrasta
jący kryzys gospodarczy. P. M ichalski użył obrazow ego określenia, że ,,nędza i ubóstw o) w w ym iarze dotychczas niena- potykanym w O drodzonej Polsce, puka do drzw i naszych w si. C zy tylko w si?
A przy tej nędzy nie bez trafności jest
określenie: że ,,kasy państw ow e są peł
ne... a obcy produkt łącznie z cłem jest o 70 proc, tańszy od naszego 14. W idzi to rów nież p. G rabski, który zapow iada w tym roku zajęcie się kryzysem gospodar czym , będącym , zdaniem p. M ichalskie
go kryzysem całego ustroju gospodar
czego Polski, który m usi być przeorgani zow any na poziom ie w spółczesnej linji św iata44. Jak się do tego zadania zabie
ra R ząd? ,,T rzeba pracow ać — m ów i p.
G rabski — aby kryzys gospodarczy ła
godzić44. Prem jer zdaje sobie spraw ę z doniosłości zagadnienia bezrobocia. W ie on jednak, że ożyw ienie przem ysłu i na G órnym Śląsku i w Łodzi i w całem Z a
głębiu przem ysłow em , bynajm niej nie
Kpiny z traktatów.
N iesłychana decyzja pana M ac D onella w spraw ie poczty polskiej w G dańsku
G D A Ń SK , 4. 2. (PA T) Wysoki komisarz Ligi Narodów w Gdańsku wydał dziś decyzję w spra
wie poczty polskiej, orzekając, że poczta polska w Gdańsku nie ma prawa utrzy
mywać urządzeń pocztowych oprócz centrali na placu Heveljusa. Decyzję tę opiera wysoki komisarz na interpretacji dawnych decyzyj wysokiego komisarza
Podwójne święta
zostaną przywrócone.
W A RSZA W A , 4. 2. (Teł w ł.)
(H ) Sejm ow a K om isja O chrony Pracy uchw aliła jednogłośn. w niosek N . P. R popierany przez C h. D . i C h. N ., o zm ianę rozporządzenie o ogranicz, św iąt w tym sensie, aby w liczbie obowiązkowych świąt pozostały także 2-gie święto Boż.
Narodzenia, Wielkanocy i Ziel. Świąt.
W niosk N . P. R. i C h. D . o przyw róce-
Ubezpieczenie
pracowników umysłowych na wypadek bezrobocia.
W A R SZA W A , 4. 2. (Tel. w ł.) (H ) Sejm ow a K om isja O chr. Pracy przyjęła rezolucję, w zyw ającą R ząd do w niesienia w ciągu m iesiąca projektu
w yraziło się w odpow iednim stopniu w zm niejszeniu ilości bezrobotnych.
Jest w ięc konieczną rzeczą doprow a- w adzić tem po pracy w naszym przem y
śle do w yższego stopnia. K onieczne jest, aby nasze tkaniny znalazły jakieś ujście zagranicę, aby były zdolne do konkuren
ci z zagranicą. Oto pogląd prem jera na to doniosłe zagadnienie. Szkoda tylko, źe poruszając to zagadnienie, nie rozbił p. G rabski legendy o w ysokich zarob
kach pracow nika polskiego, które tyleż odpow iadają praw dzie, co w iadom ości o ofiarności K apitału na rzecz Skarbu Pań stw a.
W program ie gospodarczym R ządu słusznie um ieścił prem jer zasadę podsta
nie odnoszących się do urządzeń poczto wych polskich w porcie gdańskim, pomi jając traktat wersalski i obowiązujące u- mowy między stronami, jak również pro tokół do umowy warszawskiej zawiera jący odmienne oświadczenie stron. Decy zja powyż. niema żadnej siły wykonaw czej. Polska zakłada rekurs do Ligi Na
rodów, która wyda ostateczną decyzję.
nie św ięta M atki B oskiej G rom więk szość prawicowo - żydowska odrzuciła.
Pos. T repka z Z w iązku L udow o N aro
dow ego ostaw ił w niosek, aby pracow nicy św iętujący w św ięta zniesione, byli zobo
wiązani odpracować dodatk. odpowie dni przeciąg czasu. N iesłychany ten w nio sek, godzący poprostu w w olność osobi
stą procow ników , upadl. E ndecja znow u pokazała sw oje kapitalistyczne pazury.
utsaw y o zabezpieczeniu pracow ników um ysł, na w ypadek bezrobocia. U chw ała ta została spow odow ana w nioskiem N . P.
R.
w ow ą, że podniesienie produkcji krajo
w ej m usi być uw arunkow ane tern, aby nasze ceny nie były w yżse, niż ceny św ia tow e.
Z asada słuszna. A le jak ją urzeczy
w istnić? K apitał radby przy tej okazji pójść drogą, dyktow aną przez L ew jata- ny: obniżenia płacy zarobkow ej. Z astą
pić to m a konieczność pow ażnych inw e- styC yj gospodarczych, w prow adzenia u- m iejętnego i m niej kosztow nego kierow nictw a i oszczędności w kosztach pro
dukcji.
W dziedzinie ożyw iania polskiego or
ganizm u gospodarczego, uzyskanie kre
dytów zagranicznych, odgryw a pow ażną rolę. P rem jer zdaje sobie spraw ę, że po zrów now ażeniu budżetu i utrw aleniu w aluty, nadszedł czas, kiedy nietylko za
daniem , ale w prost obow iązkiem R ządu jest zabieganie o uzyskanie znaczniej
szych kredytów zagranicznych. Z ada
niem tych kredytów będzie przedew szyst.
kiem ożyw ienie inw estycji, w zm ożenie ruchu budow lanego i stw orzenie źródeł kredytow ych dla przem ysłu. D otych
czas przem ysł zaciągnął zagranicą poży
czki w w ysokości 200 m iljonów złotych, bez gw arancji R ządu i około 50 m iljo
nów (cukrow nicy) z gw arancją R ządu O becnie jak w iadom o, starania o pożyczkę am erykańską doprow adziły do pom yślnych rezultatów . Już w naj
bliższych dniach oczekiw ane jest osta
teczne podpisanie odnośnej um ow y. Po
życzkę tę sprzeda R ząd w obcej w alucie B anku Polskiem u, za co otrzym a złote, których obieg dotychczas niew ystarcza
jący, będzie w ten sposób znacznie po
w iększony.
Szerokie m asy pracow nicze od pierw szej chw ili odbudow ania Polski N iepod
ległej dźw igały na sw oich barkach zna
kom itą część w szelkich ofiar, jakich pań stw o od obyw ateli wymagało. W o- kresie inflacji ciężary te przytłaczały w prost ludzi pracy i m niej zam ożną lu- dnokść m iejską. O becnie w okresie kry
zysu gospodarczego^ klęska bezrobocia yest przedew szystkiem klęską pracow ni ków tak um ysłow ych i fizycznych.
G dy w ięc otw ierają się horoskopy lepszej przyszłości gospodarczej, któro dać m ają krajow i znaczne kredyty za
graniczne — trzeba odrazu uprzedzić i R ząd i przem ysł, że klasa pracująca nie pozw oli jak w okresie inflacji na obar
czenie się now em i ciężaram i.
W nioski te narzucaąj się w prost sam o
rzutnie, gdy się bada ekspose przedsta
w icieli przem ysłu w Sejm ie. Z achodzi tylko pytanie, czy Rząd/ ostoi się ich w pływ om i koncentracyjnym atakom ?
.C O D Z IEN N Y E X P R E S S P O M O R SZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA N r . 5
P r z e m o e ą z a m k n i ę t a '
w d o m u o b ł ą k a n y c h .
T a j e m n i c z e „ s a n a t o r j a “ w e F r a n c j i .
W p ł y n ę ł a o s t a t n i # d o s ą ,d ó w p a r y s k i c h s k a r g a h r a b i n y H e l e n y C h a t e a u b r i a n d , z a m ie s z k a ł e j w P a r y ż u w p a ł a c u w ł a s n y m p r z y A r c d e T r i o m p h e , ż e z a m k n i ę t o j ą p r z e m o c ą w s a n a t o r i u m d l a o b ł ą k a n y c h .
D a w n e p r a w o , i s t n i e j ą c e o d l a t p r z e s z ł o s t u p o z w a la r o d z i n o m z a m k n ą ć k o g o ś z k r e w n y c h , z a z a ś w i a d c z e n i e m j a k i e g o k o l w i e k l e k a r z a , w d o m u o b ł ą k a n y c h .
Z darza się, że zaśw iad czen ie tak ie b yw a d aw an e p rzez „grzeczn ość11 w c e l u u s u n ię c i a n i e w y g o d n e j o s o b y .
W s k a r d z e h r a b i n y C h a t e a u b r ia n d p r z e c i w k r e w n y m , w y c h o d z i n a j a w i s t n ie n i e t a j e m n i c z y c h s a n a t o r i ó w , g d z i e c z ł o w i e k n o r m a l n y , z p o w o d u m ę c z a r n i , j a k i e t a m p r z e c h o d z i , m o ż e d o s t a ć a t a k u f u r j i . D o t y c h c z a s n i e w i a d o m o z j a k i c h p r z y c z y n z m u s z o n o n i e s z c z ę ś l i w ą h r a b i n ę d o s p ę d z e n i a k i l k u m i e s i ę c y w t a k im p i e k l e z w a n y m , , S a n a t o r j u m “ . I s tn i e je j e d n a k p r z y p u s z c z e n i e , ż e c h o d z i t u o s p r a w y m a ją t k o w e . S p a d k o b i e r c z y n i w i e l k i e j f o r t u n y z o s t a ła o d e r w a n a o d j e d y n e g o s y n a i
gw ałtem osad zon a w tajem n iczej „kli- n ice“.
O d d ł u ż s z e g o j u ż c z a s u r o d z in a h r a b i n y g r o z i ł a j e j , i ż b ę d z i e z a m k n i ę ta w d o m u d l a o b ł ą k a n y c h i b i e d n a k o b i e t a s z p i e g o w a n a n a k a ż d y m k r o k u , n i e w i e d z i a ł a j a k s i ę m a b r o n i ć .
P e w n e g o d n i a , g d y h r a b i n a w r a c a ł a o d a d w o k a ta , z a s t a ła p r z e d d r z w i a m i p a ł a c u j a k i e g o ś p a n a . Z b li ż y w s z y s io d o n i e j , j e g o m o ś ć ó w p r z e d s t a w i ł s ię , j a k o p r o k u r a t o r R e p u b l ik i . H r a b in a n i e u w i e r z y ł a m u i c h c ia ł a w e j ś ć d o d o m u , z o s t a l a j e d n a k z a t r z y m a n a s ł o w a m i :
„P roszę za m ną, p rzych od zę w im ien iu prokuratora".
H r a b i n a z d e n e r w o w a n a n i e o ś m i e l i ł a s i ę o p i e r a ć d ł u ż e j i w s i a d ła z o w y m p a n e m d o a u t o m o b i lu i z o s t a ła z a w i e z i o n a d o d o m u z d r o w i a ,,M a l m a i s o n " . T o w a r z y s z j e j , j a k s i ę o k a z a ł o , b y ł d o k t o r e m , d z i a ł a j ą c y m z p o l e c e n i a r o d z i n y C h a - t e a u b r i a n d ‘ó w . W s a n a t o r i u m z b a d a n o h r a b i n ę a p o n i e w a ż ,,M a l m i s o n “ j e s t p o w a ż n ą , i n s t y t u c j ą , d y r e k t o r s a n a to r i u m w i d z ą c , ż e m a d o c z y n i e n i a z o s o b ą z d r o w ą u m y s ł o w o , o d m ó w ił p r z y j ę c i a j e j p o d s w ó j d o z ó r .
P rzem ocą w sad zon a z p ow rotem do au ta z o s t a ł a o d s t a w i o n a d o d o m u z d r o w i a w S u r e s n e s . g d z ie n i m z d ą ż y ł a w y m ó w i ć j e d n o s ł o w o j u ż d w u s i l n y c h p o s ł u g a c z y z a c i ą g n ę ł o j ą d o j a k i e g o ś p o k o j u i z a m k n i ę t o n a k l u c z . W i e c z o r e m w s z e d ł d o k t o r , b y z r o b i ć j e j i n j e k c j ę . B r o n i ła s ię z c a ł e j s i ł y , a l e t r z y m a n a p r z e z c z t e r y p i e l ę g n i a r k i m u s ia ł a s i ę p o d d a ć .
F R . C O N R I N G .
„ B E G U M “
B e g u m A l la h V i s a y a , o k r y w s z y t w a r z g ę s t y m w ro a l e m , w y m k n ę ł a s i ę z d o m u . U k r y t a w c i e n i u d r z e w ' f i g o w y c h , p r z y s t a n ę ł a n a c h w i lk ę , b a c z n i e ś l e d z ą c , c z y k t o ś z d e m u n i e z a u w a ż y ł j e j w y j ś c i a . P o t e m p o s p i e s z n i e p o b i e g ł a d a l e j — m i j a j ą c p o d r o d z e k a r a w a n ę w ie lb ł* ą d ó w r, p a ł a c g u b e r n a t o r a i b a r a k i p o l i c y jn e .
D o p a d ł a w r e s z c i e d o k a s y n a o f i c e r s k ie g o . K i e d y z a m ie r z a ł a j u ż w e j ś ć n a s c h o d y , z a t r z y m a ł j ą ż o T n ie r z w r m u n d u r z e k h a k i , p e ł n i ą c y t a m s łu ż b ę , - - p y t a j ą c k r ó t k o , c z e g o t u t a j s z u k a . R ó w n o c z e ś n i e n i e m a l z u c h y l o n y c h d r z w i w y b i e g ł m ł o d y c h ł o p a k w c z e r w o n e j l i b e r j i
„ C h c ę m ó w i ć z k a p i t a n e m B o n s o m - b y " .
Ż o ł n i e r z s p o j r z a ł n a n i ą u w a ż n i e j I n t r y g o w a ł a g o t a g ę s t a w o a l k a n a t w a r z y . C z y ż b y n i e m i a ł a w c a le n o s a ? M o ż l i w o t o b y ł o z u p e ł n i e , w t y m k r a j u , ! g d z i e w e d l e u ś w i ę c o n y c h z w y c z a jó w m ą ż m a p r a w o o b c i ą ć n o s n i e w ie r n e j m a ł ż o n c e . W r e s z c i e z a p y t a ł o s t r o :
„ C z e g o t u s z u k a s z o ’ t e j p o r z e , — k t o t y j e s t e ś w ł a ś c i w ie ? C z e g o c h c e s z o d k a p i t a n a B o n s o m b y ? T e r a z o b i a d .
N a s z c z ę ś c ie k t ó r y ś z o f i c e r ó w p r z y - I
P o k i l k u t y g o d n i a c h z o s t a ła z a b r a n ą z t e g o ,,s a n a t o r j u m “ p r z e z s w o ją m a t k ę . Z a m i a s t j e d n a k p o w r ó c ić d o p a ł a c u , z a w i e z io n o j ą d o j a k ie g o ś d o m u i u m i e s z c z o n o w p o k o j u , g d z ie
ok n a b yły szczeln ie zam k nięte a' drzw i zaop atrzon e w łań cu chy.
Z o s t a w i o n o j ą t a m z e s ł u ż ą c ą , k t ó r a j a k l e k a r z , b y ł a p r z e k u p i o n ą p r z e z r o d z i n ę . H r a b in a p r a g n ę ł a z m i ę k c z y ć s e r c e s w e j ,,o p i e k u n k i " i z a c z ę ł a j ą b ł a g a ć z e ł z a m i, b y j ą o d w i o z ł a d o p a ł a c u .
P o d ł u g i c h p e r t r a k t a c j a c h s ą d z i ł a , ż e z d o ł a ł a n a r e s z c i e p r z e k o n a ć d z i e w c z y n ę i d b i e w s i a d y d o a u t a . D z i e w c z y n a u s a - d o w w s z y h r a b i n ę , p o d e s z ł a d o s z o f e r a i p o w i e d z i a ł a m u a d r e s c i c h y m g ł o s e m . P o n i e w a ż j u ż b y ł o z u p e ł n ie c i e m n o h r a b i n a n i e z o r j e n t o w a ł a s i ę k t ó r ę d y j a d ą . N a r a z a u t o s i ę z a t r z y m a ł a i h r a b i n a u j ę t a p o d r ę c e p r z e z s ł u ż ą c ą i s z o f e r a zn alazła się z p ow rotem w ow em osła-
w ion em san atoriu m w S u resnes.
O lb r z y m ia d e f r a u d a c j a w G d a ń s k u .
(a) T rzej goń cy p ew n ej p ow ażn ej in stytu cji w G d ań sk u p rzyw łaszczyli sob ie w cale p ok aźn ą su m kę, n a którą złożyły się: 600 000 gu ld en ów gd ań sk ich , 6000 d o
lar. i 6000 złotych . D efrau d an ci, p osiad a jący p aszp orty gd ań sk i zb iegli w n ie
w iad om ym k ieru n k u . N a z w i s k a i c h s ą :
Bedzie Ms klapa.
G D A Ń S K , 4 . 2 ./ P A T ; W p r a s i e t u t e j s z e j u k a z a ł y s i ę k r ó tk i e a r t y k u l i k i p o ś w i ę c o n e t a r g o m g d a ń s k i m / k t ó r e o ł w a r t c b ę d ą w d n i u j u t r z e j s z y m . W a r t y k u ł a c h t y c h c z y t a m y : W ś r ó d p a w i l o n ó w w y s t a w o w y c h w i d n i e j ą j e s z c z e d z i ś w i e lk i e l u k i . E k s p o n a t y p r z e z n a c z o n e n a t a r g i n a d c h o d z ą z o g r o m n e m o p ó ż n i e n i e m . N a l e ż y s i ę l i c z y ć z f a k t e m , ż e w i e l e , s t o i s k n a t a r g a c h w r o k u b i e ż ą c y m b ę d z i e ś w i e c i ło p u s t k a m i , a t o m i. z t e g o p o w o d u , ż e k u p c y p o l s c y , k t ó r z y n a
F i l j a a d m i n i s t r a c j i i e k s p e d y c j i
„ C o d z . E x p r e s s u P o m o r s k i e g o "
m i e ś c i s i ę p r z y u l . ś w . K a t a r z y n y n r . 3 ( t e l . 3 2 6 ) . F i l j a p r z y j m u j e p r e n u m e r a t ę , o g ł o s z e n i a i s p r z e d a j e p o j e d y n c z e e g z e m p l a r z e .
w o ł a ł w t e j c h w i l i ż o ł n i e r z a d o s i e b i e K o r z y s t a j ą c z e s ę o s o b n o ś c i , z a w o a lo w a - n a d a m a w y d o b y ła z t o r e b k i d z i e s i ę ć r u - p i j , i w r ę c z a j ą c je s t o j ą c e m u o p o d a l c h ł o p c u w l i b e r j i , r z e k ł a :
,,M a s z , — t o d l a c i e b i e , a l e p r o w a d ź m i ę n a t y c h m i a s t d o s a h i b a ! " — C h ł o p a k n i e d a ł s i ę d ł u g o p r o s i ć ; z a n i m ż o ł n ie r z w r ó c i ł, — j u ż z n a l e ź l i s i ę o b o je w j a d a l n i p o d o f i c e r ó w , g d z ie w ł a ś n i e n a t k n ę li
s i ę n a o r d y n a n s a k a p i t a n a . O r d y n a n s n a w i d o k w c h o d z ą c e j o t w o r z y ł s z e r o k o o • c z y — o s t a t e c z n i e j e d n a k p o s z e d ł z a m e l
d o w a ć j ą s w e m u p a n u .
K a p i t a n B o n s o m b y , s p o k o j n y d o b r o d u s z n y I r l a n d c z y k , o d n i e d a w n a d o p i e r o p r z e n i e s i o n y z o s ta ł d o I n d y j i o n i e b e z p i e c z e ń s t w a c h s w e j s ł u ż b y , n i e m i a ł j e s z c z e j a s n e g o p o j ę c i a . P o w i ta ł p r z y b y ł ą d a m ę b a r d z o u p r z e j m i e , a k i e d y o d r z u c i ł a z t w a r z y w e l o n , s k o n s ta t o w a ł z p r z y je m n o ś c i ą , ż e j e s t o n a p r a w d z iw i e p i ę k n ą .
— C d p a n i ą t u s p r o w a d z a ? s p y t a ł g r z e c z n i e , p o d s u w a j ą c j e j k r z e s ł o Z a r u m i e n ił a s ię m o c n o i t a k p r z e m ó w i ła :
— W i a d o m o p a n u o t e r n , k a p i ta n i e , ż e m n i e j w i ę c e j p r z e d r o k i e m o t e j s a m e j p o r z e j e d e n z o f i c e r ó w p a ń s k i e g o p u ł k u
z o s ta ł z a s z t y l e t o w a n y p r z e z s w e g o o r - d y n a n s a , — t y l k o d l a t e g o , ż e b y ł b i a ł y m i ż e k a ż d y H i n d u s u w a ż a s o b i e z a z a s z c z y t z a m o r d o w a n i a s a h i b a ?
K a p i t a n B o n s o m b y s p o j r z a ł z u w a g ą n a m ó w i ą c ą . C o t o m i a ł o z n a c z y ć ? K i m b y ł a t a t a je m n ic z a d a m a ?
S p o s t r z e g ł s z y j e g o p o d e j r z l i w y w z r o k
— d o d a ł a s z y b k o :
— N i e l ę k a j s i ę , — p r z y s z ł a m p r z e c i e ż p o to , a b y p a n a o s t r z e c !
K a p i t a n , c h o ć b y ł d z i e l n y m i o d w a ż n y m ż o ł n i e r z e m , p o c z u ł s i ę d z i w n i e n i e s w o j o :
— N ie , — n i e s ł y s z a ł e m n i c o t a m t e m m o r d e r s t w i e , o d n i e d a w n a d o p i e r o p r z e n i e s io n o m n i e z L o n d y n u d o I n d y j ... O p o w i a d a ą m i j u ż - w i e l e , a le ... u r w a ł n a g l e , p o c z e m r z u c i ł n i e s p o k o j n i e : C h c e m i ę p a n i o s t r z e c ? P r z e d c z e m ? P r z e d k i m ?
— N i e w e m , j a k s i ę n a z y w a . . w i e m t y l k o , ż e p o c h o d z i z t e j s a m e j o k o l i c y , c o i t a m t e n ... m b r d e r c a z z e s z ł e g o r o k u ...
— N i e m o ż e p a n i p o d a ć m i b l i ż s z y c h s z c z e g ó łó w ? S k ą d p a n i w i e o t e m ? . . Z a r u m i e n ił a s i ę j e s z c z e s i l n i e j i o d p a r ła l e - d wro d o s ł y s z a l n y m g ł o s e m :
— O f ic e r w o j s k k r a j o w y c h ... M a h o o b A li...
— Z n a m g o !
— ...z n a l a z ł u m n i e f o t o g r a f j ę ( t u z a k r y ł a o c z y p o w i e k a m i i z n i ż y ł a g ł o s p r a w i e d o s z e p t u ) ... f o t o g r a f j ę , k t ó r ą k i e d y ś s a m a z r o b i ł a m m o i m k o d a k i e m , — k i e -
d y p a n p r z e j e ż d ż a ł k o h n o k o ł o m e g o d o 4
m u .. A ż e o n m i ę k o c h a i j e s t n i e s ły c h a n i e z a z d r o s n y , z a p r z y s i ą g ł p a n u ś m ie r ć ...
O n t o w y s z u k a ł j a k i e g o ś c z ło w i e k a , k t ó r e g o n a z w i s k a n i e z n a m , — i n a k ł o n ił g o d o t e g o m o r d e r s t w a .
K a p i t a n B o n s o m b y z e r w a ł s i ę z k r z e s ł a .
— I k i e d y ż t o s i ę m a s t a ć ?
— D z i ś — p r z y o b i e d z i e .
S p o j r z a ł n a n i ą n i e u f n i e — c z y ż b y o s z a l a ł a ? A l e n i e — w j e j j a s n y c h , z w r ó c o n y c h k u n i e m u o c z a c h , m a lo w a ł a s i ę s z c z e r a p r a w d a ! W y c i ą g n ą ł k u n i e j r ę k ę :
J e s te ś p a n i , j a k w i d z ę , ż y c z l i w ie u s p o s o b i o n ą d l a A n g l i k ó w ?
— N i e d l a w s z y s t k i c h , o d r z e k ł a r u m i e n ią c s ię g w a ł t o w m i e i p o d a j ą c m u s w ą w ą s k ą , b r u n a t n ą r ą c z k ę , u s t r o jo n ą w p i e r ś c i e n i e .
— S e r d e c z n i e p a n i d z i ę k u j ę ! A m o g ę d o w i e d z i e ć s i ę n a z w i s k a ?
— B e g u m A l l a h V i s a y a .
— A c h , — t e r a z p a n i ą p o z n a j ę ! M i e s z k a p a n i w t y m d o m u w ś r ó d d r z e w f i g o w y c h , n a d k a n a ł e m S a r r a - Y a m i . R a z j e d e n t y l k o p a n ią w i d z i a ł e m !
B ó u k r y w a ł a m s i ę , i l e k r o ć p r z e c h o d z i ł p a n m i m o m e g o m i e s z k a n i a . — P o ż e g n a ł a g o i o d e s z ł a , o k r y w s z y t w a r z s z c z e l n i e w e l o n e m .
( D o k . n a s t.) D y r e k t o r p o w i t a ł p r z e r a ż o n ą i d o p r o
w a d z o n ą p r a w i e d o o b ł ę d u h r a b in ę s ł o w a m i :
— Z o s t a n ie p a n i t u t a j a ż d o c h w i l i , g d y w s t ą p i w p a n i ą w i a r a w r o d z i n ę , k t ó r a p o d ł u g p a n i j ą p r z e ś l a d u j e :
U m ę c z o n a k o 'b i e t a p r z e b y ł a z n ó w k i l k a t y g o d n i w t e r n i s t n e m p i e k l e , a ż d o c h w i l i , g d y w z r u s z e n i j e j l o s e m p i e l ę g n i a r k a i p o s ł u g a c z d o p o m o g l i j e j u c i e c z z a k ł a d u . P o w r ó c i ła d o s i e b i e z u p e ł n i e w y c z e r p a n a m o r a ln i e i f i z y c z n i e . N a j e j w ł a s n e ż ą d a n i e z a w e z w a n o d o p a ł a c u 4 n a j s ł a w n i e j s z y c h p s y c h j a t r ó w p a r y s k ic h k t ó r z y z b a d a w s z y h r a b i n ę
orzek li, że zn ajd u je się on a przy zd ro
w ych zm ysłach ,
n i e p o t r z e b u j e ż a d n e j k u r a c ji i m a b y ć p o z o s t a w io n ą w s p o k o j u w e w ł a s n y m d o m u .
T a j e m n i c z a t a h i s to r j a w w y s o k i m s t o p n i u p o r u s z y ł a a r y s t o k r a t y c z n e s f e r y P a r y ż a i w s z y s c y o c z e k u j ą z o g r o m n e m z a c ie k a w ie n i e m w y ś w ie t l e n i a s p r a w y .
P elpliń sk i Z ygfryd ur. 10. 4. 1908, E d el Jan ur. 19. 5. 1908 i R iem er G inther ur.
25. 8. 1904.
G d ań sk a p olicja zw róciła się do w ład z p olsk ich z prośbą o ew en tu aln e zatrzy
m an ie złoczyńców .
d e s ł a l i s w e z g ł o s z e n i a n a t a r g i u c h y l i l i s i ę w o s t a tn i e j c h w i li o d w z i ę c i a w n i c h u d z i a ł u .
G D A Ń S K , 4 . 2 . ( P A T ; D z iś p o p o ł u d n i u z a r z ą d t a r g ó w g d a ń s k i c h z a p r o s i ł p r z e d s t a w i c i e l i p r a s y n a z w i e d z e n i e t a r g ó w . O k a z a ł o s i ę , ż e l i c z b a w y s t a w c ó w j e s t n i e w i e le w i ę k s z a p o n a d p o ł o w ę l i c z b y w y s t a w c ó w z p a ź d z ie r n i k a r o k u u b . Z a z n a c z y ć n a l e ż y , ż e z a r ó w n o g m i n a w . m . G d a ń s k a j a k i s e n a t p r z y z n a l y t a r g o m s u b w e n c j ę p o 5 0 0 0 0 g u l d e n ó w .
Z e ś w i a t a .
M ajątek S tan ów Z jed n oczon ych . W e d le s ta t y s y k i d e p a r t a m e n t u h a n d l u , m a j ą te k n a r o d o w y S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h z k o ń c e m 1 9 2 2 r . w y n o s i ł 3 2 1 m i l j a r d ó w d o l a r ó w . P r z y r o s t w a r to ś c i m a j ą t k u w o s t a tn i c h d z i e s i ę c iu l a t a c h , t j . o d 1 9 1 2 i 1 9 2 2 w y n o s i ł 7 2 p r o c ., g d y ż w r . 1 9 1 2 m a j ą te k t e n w y n o s i ł 1 8 6 ,5 m i l j a r d ó w d o l a r ó w .
W ielk a k om p rom itacja socjalistyczn ych d ygn itarzy n iem ieck ich .
P o d c z a s ś l e d z t w a w s p r a w i e s k a n d a ló w , w y w o ł a n y c h p r z e z r o d z i n ę S a r m a t ó w w N i e m c z e c h w y s z ł o n a j a w . ż e w i e l k i e p r z e d s i ę b i o r s t w a n i e m i e c k i e , j a k S t i n n e s i K r u p p , n i e m o g ł y u z y s k a ć k r e - d y tó w T w P a ń s t w o w y m B a n k u P r u s k i m , p o d c z a s g d y B a r m a t o w i e z ł a t w o ś c i ą o - I t r z y m y w a l i m i l j o n o w e k r e d y ty .
P o d c z a s d a l s z e g o p r z e b i e g u ś l e d z t w a w y s z ł o n a j a w , ż e d y g n it a r z e s o c j a li s t y c z n i , j a k b y ł y m i n i s t e r S p r a w W e w n ę t r z n y c h S e v e r i n g i b y ł y k a n c l e r z R z e s z y B a u e r , s ą m o c n o w ; s p r a w n e B a in n a - t ó w s k o m p r o m i t o w a n i .
T rzęsien ie ziem i.
, Z B u d a p e s z t u ( W ę g r y ) d o n o s z ą , ż e d n i a 3 1 . I . o d c z u to w c z ę ś c i k o m i ta t u H e v e s n a w rs c h ó d o d M a t r a s i l n e t r z ę s i e n i e z i e m i , k t ó r e s i ę p o w t ó r z y ł o n a s t ę p n i e w k r ó t k i c h o d s tę p a c h c z a s u W ś r ó d l u d n o ś c i z a p a n o w a ł a p a n i k a . L u d z i e u c i e k a li z d o m ó w r n a u l i c ę . W E t l a u k i l k a d o m ó w z a w a l i ł o 1 s ię . W i e ż a k o ś c i o ł a M i n o r it ó w p r z e c h y l i ła s ię . T r z ę s i e n i e z i e m i w y w o ł a ł o s z k o d y r ó w n i e ż w s ą s i e d n i c h w s i a c h .
N iep raw d op odob n e m rozy.
D o n o s z ą z N e w J o r k u , iż z p o w o d u w y j ą t k o w o s i l n y c h m r o z ó w , z a m a r z ł t a m p o r t .
Kawiarnia i Restauracja
Pomorzanka
Toru, ul. Szeroka nr. 20 p o l e c a
wyśmienite obiady z 4-ch dań
w < c n i e c d 1 z ł 2 5 g r . o d g o d z . 1 2 - e j d o 1 6 - e j
Paszteciki,buljon, ciepłe Izimne potrawy o każdejporze dnia. Ciastka własn.wyrobu
O b w i ą z k i p a n i d o m u
K a ż d a p a n i d o m u p o w i n n a p a m i ę t a ć n a p i e r w s z e g o , ż e j e s t o b o w i ą z k i e m j e j ;
1 ) u trzym ać d o m b e z d e f i c y t u ; 2 ) p rzetrzym ać k r y z y s f i n a n s o w y : 3 ) w ytrzym ać w s z y s t k i e z ł e h u m o r y m ę ż a ;
4 ) zatrzym ać s i ę z z a k u p n e m n o w e j g a r d e r o b y ;
5 ) d otrzym ać w i a r y m a ł ż e ń s k i e j ; 6 ) p od trzym ać c h w d e j ą c e g o s i ę m ę ż a 7) p ow strzym ać s i ę o d d o k u c z a n ia ; i W T e s z c ie trzym ać się t y c h w s z y s t k i c h p r a w i d e ł .
