sr^aceacy o cfoaraklarae wypoezynkoiwyc

56/ rjujotoifeowani«| bodowia /hobby/

57/ watiorjy rodzinna o £yciu pu&Ucanya* iiuliuralnyo* renaka^t nad aawodest nauczycielskim#

2Hi/ ^ontal;Jy ^z^daieóni^ °.t'5a£^^SrS®,.c2J:i c£s2iz2ra«vi?^yl}0!: VVPft&

I3U Inno osynno^ol.

Dążeniom nucsym było tak sklasyfikować csynno; ji, eiby każdy *601 dowolni© yętttUttyctad sebrany materiał m różne ypoooby nie narusaadąc tylko warunku podporBądkoaa- nia klasyfikacji taoatowi preoyi "Udział nauczycieli w ży­ ciu kul turolnym"# $ak aklaayfikwany materiał uo&m ponadto

wyfcorssyatać do opracowania niektórych innych &a&auileń

a*lą©anyoti i życiem nauczycieli np« M f l M i ekonomioanyck, zdrowotnych itp,

0 nic ;al wyczerpująaym charakterze kiaąyflkooji siwiaccsy aięday innyui znikory odsetek poaycji "inna czynno-ci" stanowiący 0*8 i OMum waayetUoh caynaooci beaanetiO bud­ żetu cz&uu*w w* w w w w w w mm wi

ty uniknąć mżących nieporozumień w trafcie kodo­ wania pwwadaoao bleżąoa ttUrtU “iiwcJ dotyoaąoe apoaobu kodownla" /pafcr# takat « załączaniu/6'', co ułatwia ©kreś­ lenie imania kategorii poezoaesólaycb czynności#

l ino takiej samokontroli niektóre podobne czynności w każ­ dym przypadku klasyfikowano w innej kategorii ze wzglądu na towarayszące Iza okoliczności* z%>. raz jafeowapacerw,

..

lanym razem "odpoczynek", josacze inaczej jako ”uuział

I v życiu towarzyskim lub rodsinnym"* Ostatecznie zuecydowa- no o tym na podstawie dodatkowych okoliczności* t każdyi.

I rzypai&u kategorycznym nakazem, którego nie naruaaaao

był podział na z a s a d n i c z e g r u p y *

S tCoO punktu widzenia podział w każdym przypadku był jedne snaczny, wyczerpujący i kontradyktoryjny* Potelerdza to przeprowadzona kontrola rzetelności kodowania*

Kodowaniu kontrolnemu poddano

70

kwestionariuszy, co etanowi 16,2 31 zabranych tekstów'^*

Wyniki kodowania kontrolnego byty nletaal w pełni zgodne a pierwotnymi* Różnice wystąpiły w kwestiach drugoraędnyoifc, pety czym jednoczesne uznanie poprawności różniących się obu wersji xHe narueaa cboóby w najassiejezym stopniu po* działu aa zasadnicze $rupy* t wyniku kodowania kontrolnej zmieniono, stosownie do uwag i propoaycji, zaklasyfikowanie niektórych czynności zgodnie z sugestiami prowacząceoO

kodowanie kontrolne i przy eposobno ci skontrolowano spo- | sób zakodowania tych kategorii czyunoćci we wszystkich po- j zostałych kwestionariuszach*

Eray pomocy kwestionariusza służącego badaniu "budżetów czasu** nauczycieli, uzyskano różniące się cha­ rakterem

1

rodzajem materiały*

Z jednej strony materiały w nasadzie obiektywne choć

-oparte na autorejestrueji- stanowiące rejestrację bieżąco wy&onyiaanych caynno ci, z tiru* lej zaś, materiały subi

aktyw-,ł. I ne, na które przeznaczono miejaoe w końcu kweGtlonariuoza.

Zapis bieżących czynności badani prowadzili do pewnego stopnia wedłag zawartej w dowożonej ulotce-instruktożu* Odnowie wy ołniania rubryki • uwagit wnloeki, rerieksje - pozostawiono pełną swobodę nauczycielom • nie sugerując

ani tematyki, ani sposobu jej urażania,

w

douczonej

ulotce zaznaczono tylkoi "*> koacu doręczonej W m ankiety zostało przewiozłam miejsce dla uwag, które wy będziecie mogli poczynić ustosunkowując się do badań lub do innych probierców uznanych przez las za Istotne'**

2 powyższych względów - uwagi, ■•■-nioski i refleksje - uzimć [ należy za wypowiedzi Jak najbardziej spontaniczne, a zara­ zom ze względu na ową spontaniczność za najbardziej re­ prezentatywne dla problematyki uznawanej przez nauczycieli

za Istotną* Aż

52

nauczycieli uznało potrzebę wypowiedzenia

się w różnych kwestiach - znaszając razem na 106 kwestio­ nariuszach uwagi, głoszone uwagi, wnioski i refleksje różnią się między sobą charakterem 1 różnorodnością poru­ szanej problematyki. fttftntą się także głębokością uzasad­ nień 1 czytelnym zróżnicowaniem napięć emocjonalnych*

! lmo zróżnicowania rozległości problemów zawartych w upa-

t»chf wnioskach 1 refleksjach - wyraźnie zaznaczyły się częstotliwością powtarzaA następujące probleyyt niezado­ wolenie z ogólnych warunków praoy nauczyciela, spadek prestiżu - w przekonaniu respondentów * zawodu nauczyciela

w bi«x**Ohii zawoćów, niezadowolenie z działalności nać- aoru pedagogicznego, niezadowolenie z organizacji pracy wewnątrz azkół itp*

Mele i&iejaoa w uwagach poświecili ba<

2

a»i oce­ nie owych kolegów# "Ogarnia m i ę coryca - pit*za kierownik ezfcotjr - na fikutek nalej auuiennoftci niekuórycli nauczy­ cieli” /29A - ^Obiety jako nauczycielki nauczyły naif pracy z dzieckiem, ale kobitta-kierownik pokazała mi wio- la przykładta bała^eniarcawa, traku organizacji, biadole­ nia i krzywdzenia ludzi awoją plotkaraką taktyką” />/• - ”i

'0

stanowiska kierowników sakoł nie powoływać osób po— ni&ej lat

29

- iuuai juieć m $ p t @ m ©ta& życiowy, bardzo potrzebny w kierowaniu M d w l ^ A

2

/*

Niektóre u^tsi odnoszą aię tylko do pojedyócaych przykładów i ich &eneraiiaacja byłaby niesłuszna, np* uwaga o kierownikaefc-plotiŁarlwoh* Kia oanacaa to jecnak, -a postępująca faiuiniaacja nie nadaje pewnej awoiefcoóci etanowi nauczycielakieau. ;,woietoóć ta, Jak m & m powsaeci*-

nic stwierdzić nie polega jednak m ©przyjaniu plotkaswtwwi i

i wadach organizacji, &tyb nożna z powoeUMnie® wskazać

szkoły wzorowo prowadzana przez kierowników-kobiety 9 juk

róvaiiefe złe szkoły prowadzone praca kierownikOw-ciężcayan.

8

Niezadowolenio aa stosuaków panujących w szkole

skrajnie wyraził Jo Cen z naucayciell biologii stwierdza­

jąc z ironią po uprzetanich krytycznych uwagach pod adre­ sem swojo®© kierownika w konkluzji wywoddwt "2© charakter

kierownika i Łito^uaki panujące w oie stanowią żywo potwierdzenie tezy o zwierz ęcyta pochodzeniu człowiekat gdyż ćciile odpowiadają oeehoet zachowań wgrftej zorisanlao- wartych zwierząt***

Prezentowana opinia o kierowniku szkoły wyra&a oczy^i. cio skrajn© niezadowolenie, lecz podobno oc«*ny w isaiej ostrych barwach są zjawiakien dosyć powazechnyn w szkołach*

Głowa uznania słyszy się rzadko - chociaż wypada zaznaczyć i& rożnów na powyższe tentty autor nie prowokował w żad­

nym przypadku* »

Pow^zeebno^ć konfliktów

1

elch następstwa dla pracy szkoły wyi^ają odrębnych badań - w naszym przekorni- niu sprzyjającą okolicznością, potęgującą i wywołującą konflikty w tyr cronie jest skądinąd bari-zo pożyteczna

prania tyka zawodowa, zapewniająca onuczyciclowi wysoki

status prawny i ochronę, io co dla "rwięte^O spokoju" to­ leruje się w innych grupach zawodowych* jest zauważalne i nie tolerowane w cronię nauczycielski* ^ ^

status prawny nauczyciela, poczucie stabilności i nieza­ leżność zawodowej pracy nie sprsyja czasem nawet tej nie- zbędnej dawce konfcruizsiu - koniecznego dla zapewnieni© sprawne, o funkcjonowania ka&dej instytucji*

&kąpe wypowiedzi na tesaat pragnień* odczuwanych potrzeb i saoierseń uniemożliwiają przedstawienie pełnej© obrazu aspiracji badanej crupy nauczycieli, co skądinąd byłoby waftup* komponentem obrazu kulturowego sauoayclela*

l _H

Łtateriał, którym dysponujmy upoweSnie m e do stwierdzenia, i:t jwegatenia nauczycieli koncentrują się w obrąbie ele­ mentarnych potrzeb* "laruzo chciałabym mleć telewizor"/?**/, "S*ttgja$Łobya barda©, aby eulktięły kolejki w sklepach*'* /J?1/,

"Haiti gorącyci pragnieniem jeet to* aby w praysało; ci mesa f pensja aaatała swówytoaona** / H A

rozaicany charakter tych pragnień związany jeet z kapi- tylnej ©agi problemem jakim jeet uazozuplenie, czy jak

niektórzy nauczyciele ticnśilli "rabunek

11

tak cemc^o Osii* I powszechnie "wolnego czasu”, owej przestrzeni osobowo: ci

oalowleka* co prowadzi do sytuacji, 14 w U>&zt buciki dzie*-

cięce w niektórych mieeiącach koostują

120

*- *t« plua około

20

gadzin opukania.

2

tre> ci pojsoctalyeh rnmg* poćjeednlo wdrażających aspiracje można wnosi* , ifc jafcgjaienieia nau­ czyciela jest znajomoóć bielącej literatury przedmiotowo

pedagogicznej, korzystanie z teatrów* kin* praca W

0

lli»

wiejąca roawój indywidualności nauczycielą, awłaaacaa w za­ kresie sposobu i*ealizaeji progresu szkolnego, praca pod

okiera óot.fdacoaion

®#30

kierownika i prawienie

estetyczniej-\ |

eaogo i schludniejszej jeezcae zapewnienia sobie wyglądu sewn?trsnc©o»

Piele uwag kierowanych jest do rodziców aa "zbyt

m l ą aaiftter sowanle rodziców poatępani dzieci w ciągu

roku, co powoduje, &e oceoy końcowe nie aą dla nich aadowa- łające# fi iosiąc czerwiec jest plae;ą dla wychowawców i kie- i równików? - dopiero wtedy przypominają sobie rodzice, de

• 45 -w

aa ją dzicol - chodzą więc za nauczycielami, » czysto nawet chcą ozttntażoyaac leli, by uzyskać laj^ae stopnie * przediaio* tÓW lub M0to0MUll4ta> />V»

Udajemy sobie sprawę, iż wielu nauczycieli rubry­ kę • uwagi, cioski, refleksjo - potraktowało jako

siaoist©-go rodzaju skr&jakę życzeń 1 zażaleń wpisując swoje Indy* widuelne 1 subiektywne podlący 1 przekonania. Je»ll nawet godzimy się, iż wiele ze z^o&zonych uwag m taki władnie sublektyv;ny 1 indy. ICualny charakter to nie umniejsza to poznawesych funkcji omawianego materiału* ty® bardziej,

iż wiele z wysualętych spostrzeżeń potwierdza się w kott» frontaoji z wynikać*! pochodzącyal z inąycfc źródeł.

• Ą ‘ ' . • f - ■

I udanlom budżetów czasu wyznaczono w tej pracy

ważną, chociaż nie samodzielną rolę*

Eonloułońć 1 waga budżetów czasu wynika z saiae&o ich cha­ rakteru 1 rodzaju prowadzenia badań# lydaje się, 1ż buc~c- ty czasu zebrane metodą bieżącej autorejestracjl uznać na— leży za jeden z najbardziej uniwersalnych rodzajów uoku*» aentów socjologicznych, oćyż w te&o rodzaju materiałach działanie badanego wyraża się najprawdzlwlej 1 najautentyca niej i z tego rodzaju danych, chociaż saoknlyitfch raaauil czasu, fra^entów życia ludzkiego można najpewniej wno­ sić o tendencjach rozwojowych badanej jednostki czy isrupy*

Analiza budżetu czasu nauczyciela pozwolą uchwy­ cie wszystkie najistotniejsze problemy sytuacji społeczno- kulturowej tej &rupy*

• 47

i&uoa iw&ioji *>viaUo m problemy pracy,

ozam wolnego, Aycia tawaraya&ia## 1 życia ratiaianagp i aalntero-aowań intelektualnych UiO&liwlająe wniknięcia do "akiytyoh waorów* kulturowych*

Składniki budaetów aaafitt ró&nią się oharaktereu, etalońcią, roas .lazml 1 lunkcją w i^oiu oałowieka. l*ia*a(>- re podlegają nicufetaonyw auiaao&j nawet w atoaur&owo krót- Kich odat^peoh ca&cu, ina© próżnia ją aię aiesuaienuo^cią roatiiarów i enacse.la w iyciu całowieka*

W naaaych roawa&anlaoh ułówaya ^nłaćuaioteu. aaintoreaov

4

a j

aą solenne składniki bucćetu i ich sene socjologiczny,

«i pracy wy^oraystujeiay również ateopubllko?;ane dotyehcaae i ai©opracowane badania budżetów oaasu pracyro-

wndzom vn c<>u nauoayotetl warsaawskich w

19&2

*Oku prsea atoiucany i&

0

# ZHP* w Wareaawie A? drugiej połowie gswłnia/ Listo, za baaaniaci cieboćą rapreaaatatywną objęto tesa 795 nauczycieli /

7 ,5

j* ogółu aatrudnionych/ w tyci

593

kobiet}

200

uv‘żaayan m aaaystkich typów bakół, do wyników tych

badan odnosimy się bardzo ksytycanio.

O pewnym opracowania i aasfcoeowaniu analogicznych tuetod obiicaen jak w aasaych badaniach ich porównywalność «iy~ daje aiy* aopusacaaina, ze l ;4auo:;ofccią jednak iatotąyeh Otpranioaeń wynikających głównie z otiiaienno^ot attod badań#

■ Łaćaaia .;■■ .ov;adaon© .e - odą oociasiennych sapiaów w specjalnie w tyra cela opnacoyaaya i wydrukowaiiyi.; praca

bufetu czasu nauczyciela”. Kweiitiojaarltse^EsSą

8

e»tóMi dal©11 się m 44 rubryki, który naucaycicle ieli wypeł­ niać w ciągu tjygocnia* K»e©tionaritt©ee podzielono na trzy cz$&ci i pierwsza zawlemł© głównie inforuooja oso­ biste

1

deiaogrsificzne o respondencie /&Ło&$ wiek* etan «y ilny, dzieci, wykształcenie

9

staA pra©y

9

stanowisk© w sarodsie, wyrokoić zarobków, standard wyposażenia &lea»t kania !%>/, drugo, ozęśó ~ najważniejsza a punktu widzenia' oclu badań * zawierała tokot dzteaaegp kwestionariusza

o , ; r .:■■ j ~n*te czynności/

ou-dzielni# zaznaczonymi wft»ryfcaiai* czas tolap od pracy sa- iMNKMNtót <3886 związany a pnaeą zawodową# flaijrugya osa© • | miny od preoy zawodowej iskate^rywowail© w 29 9&H&ktujb» kategoriach, czas związany z procą aa.fodową ta 14 ru^ry- leaohHst®te©oriack •

W kwestionariuszu-książeczce wyodrębniono w &ómej po­ zycji rubrykę "Ogółem minut", w dolnej flfti eaęfcci wp&sa*

no 1440 stlnutu Cseńć trzecia zawierała

Łoto-dycjaną, która maty® zdaniem budzi najwięcej Bastrzwac/i* W instrukcji, w części ogólnej pisanof wB^psro«a$a«nte badań uuo&łiwla ocenę rzeczywiście zu&yioko oaaou a© za­ jęcia w szkoło w porównaniu a norualnyei tjoozi&atii oraz W

3

?faaśe w jakim stopniu czas ten jest opłacalny, Oszukuje l aię, iż uisyŁ&ane i.aterlały pozwolą na przedstawianie

wniosków dotyczących poprawy warunków praay i bytu nau­ czyciela”.

- 4ti «

W uwa&ach koucowrych instrukcji czytaeyt IĄozny czaa na dzien­

n y askuszu budżetu czasu musi wynieńt* 1440 minut 24 * 60/”#

Wyeksponowanie utylitarnego celu badań i żądanie* by na ka&» dyia arkuszu łączny czas wyniósł: 1440 minut * przesąćIziły

prawdopodobnie o obanisttssi odpowiedzi, o ni<dateładno6 oi i sztuoanya as post* dopełnianiu tlonych.* by osiągnąć ouoy*

Niefortunny był w naazyn przekonaniu równio£ wybór czasu badań 15-21 grudnia, co musiało aawa&yó na wielko *ol czasu poówięoanego na "eayanoóci doriowe"* najęcia kulturalne* pracę dodatkową, zakupy itp*

Heaautaująo - wadą warszawek! ego kwestionariusza było wyrąbanie od badanych, aby ©ani euuowali czas przeanaoao- ny na daną kategorię czynności, co zmuszało zaróaao do pier­ wotnej rajeatracji Jak wtósnyoh oparaoji arytmetycznych po­ przedzonych ponadto kategoryzacją*

Z powyższych waglydów dane uzyskane w badaniach

warozawekich wykorzystujemy ze 6wiadomoócią poczynionych zastrzeżeń, traktując Je Jako orientacyjne* tym bardziej,

I

tym bardziej* Se przeprowadzono Je w roku szkolnym 1<>>2/03* tok róźnyiii od roku szkolnego 19^6/6? i następujących po nim lat - reiTorm systemu szkolnictwa i wszystkimi wynikającymi

50

-Sino, 16 laeaMgr ©aterlal

sósłby być opracowany także odćsielaie* & uwa^ na swą autonouicsnoóć we w eyetfeloh fosach t M w o l a I ponąfto- wa*iia t.aaycht czynności slicronia i bauawose srelatyulso- wcrne były do proble&u • teaatu praoy* liadto <fcolic

8

no

3

ó|

£e bacania.il objęto jednoroczną epołecsno-aawoćową

weoacnia ujawnione cccby, relacje

1

prawidłowości*

iłlebagatelneso pray tyo onaooenla nabiera isaat» id © U m - | tur© pooatavowych eeoh deao©»afiQanyoh nauczycieli w wy­ losowanej próbce • badanej aa po&ocą ankiety

1

w grupie stuosobowej - basanej aa poraocą kweoilonariussa, są sbll* &one a danyoi Kuratorium Otf^B i skolnetjo a* bodsl, co powala je traktować jako reprezentatywne#

£la porównanie dane Kuratoriua aeręgu i skolne^o a* Lodoi

osnacaaoy rayaaką cyfrą l

9

poohOdsenla ankietowego c na­

szych badań XIt aobrane prcy poaocy kwestionariusza bud­ żetów czasuu III*

dąsyoh obiektywnych K o :> .yiko pięć

1

wykę attitealt dotyoaą

1

y

0

uA

>7

r** okresu porównywalnej pod tya ws^lę- dęci s naospol badaniami, $dyd struktura wieku odnosi ©

1

$ do 1<J67/60 r* l Jad to wyodrębnione w ewidencji iv*a>t: klaay wl©iax sacasuję istotne cechy zbiorowości nauoayuleli, np* w klasie "poniżej

50

lat" - jak wynlica a aa^ssych badań

- nauczyciele lat - sta*'*owią ad

59,9

s*

strukturo naucayciell aakół podstawowych u, ^oasl 19Gcytsy aodług pleit wykształcenia i g/leku /w procentach/

W dokumencie Udział nauczycieli wielkiego miasta w życiu kulturalnym (Stron 49-59)