III* AktywnoAó kulturom nauczycieli*

awyplay do w zd zi& Ł u U

1/ $• - Sruktat o dobrej robocie,

1955

* n*220,

229, 296*

*Wys9QXMi&* a wir^cae& epeujcdiaecji nil na duo* da© jej sanleehania, leos no <3ro<2ae jej ŁubU-acJi, pogłębienia, roiw iw m l t 4*4 aaaięgtt we własnej &*le* tiainlOf na tfrouse towarayeaąeeeo tenu prooeeowi jako6»

«low©c»o roefcwltu mi ^yjuele a ciasnoty opłotków pro- wati&i w tyta proypadfctt nie p^zez uoicoak? ouem aa płoty, leoa przez rosa^oreenia i wabooocajiioą uprawę terenu, który ausl sofrtać oparteniony •••• 1 dalej«««« nikt, kto trseźwy nie cofce dąiś palić eię do hasła, by unie*

wesyatko, by się px*seodo*.mio

20

wyró&nlad we wszystkich umie J<; tnokcisoh* *

"ftle fomułujecy hasła s robić wiele rótoych m o c z y nie popraeeta^ąc na robieniu cactsoć Jednego* ico* propft©**

J«ay hasło> robić wiele różnych rsecay p rzo e fco# &o e t ę

Jak najlepiej robi ooć Jednego*

Chopin w yp o w ied zia ł o ię w sposób nieckofteaer4.e botnty pray peiaooy OOsie&O prawie tyto fortepianu. Je^o kokpo- syoje nn Inne instmionty stanowią nielioane wyjątki, śmieję tnie aabrał głoa w poruszonej tu materii pewien dzielny pracownik naukowy, :ozwóJ uczonego - iaówił - v;lnien przypoialnać klepsydry* Zaczynać oię powinien od szerokiej podbudowy encyklopedycznej, po mym wlano na~ atąpió skupienie specjalizacyjna, a wrosacie potetr. anowu

• 52

atopnio»e rozszerzanie sakreuu problemów* tficcbaj po- a t a t g t o ąptejałnoii •tesle się tśiKklii ifilfsnojl ©praw wielorakich, prsgrwraoają© w ten apoeób bogactw i orgjjftiemftśd życia wcwnętranegO Jednostki"* Ł66i» 1955# e. 222.

"Nikt, kto tBatźwjjr ale no&© Osia palić sl$ do hasła, by

m Xgź wasyetko, by aię praeoóowilci&o tsyró&nlad w© wszel- kioh u-iiojętnośoiaciw 'łyp uaiwcrsalnego iMaJatora w sty lu Leonardów Jaot już ni© sta oaai..i©» tiobiy był w fasie pocaątków różayeh umiejętności* Waaraec Hippiasaa a Elity całeka, ictóiy ra«k©oo "s&ał otę na «Bt|ell£lan, może nie bankrutować. tylko w i.x*odo»iakut scaie mało kto ana alf

i na cayakolwiek lub też scai© - m&stląe jaskrawiej - nikt | ni© ^na się na nicaysi, suaie w syatfci© aaleJ«tfio6al anaj- ebują aię w powijakach* lais, kto nana alf aa weayatki;:;^*, ten prav.copoćobni© ni© ana aię w istocie aa nicayia"*a*221'

nt e specjalista l«pi©J robi na ogół swoją robotę nii "oiunibufi", to nio ulega w^tpIisKtóuii t e najlepiej pra- cuje, kto Joet n a j s k r a j n i o j a a y a specja listą - to psaeolv<ai©, wabatiaa powabne wątpliwości"*s.*20 '

”Jfi© wyglądać xm ©wiat cossa to inąym oknem, leca prajf* | gląaoó aię woaelkic preejaaosi cwiata ©tal© praea to saco [| okno”. ©• 2%.

2/ ~jvobleay te szeroko oodwion© aostały cifcSay inaywi w pun cach* A*&łoakowska "Kultura i^aaosa", wyń. BSJT* 19641 teyiwłtof Iteecławeki ,ł« iasto i całowiek", seria "&jr

• 54

Aleiteander WalłiB % oc jolo&la ufi©lfciee> miar ta”, biblio*

t<fca ”ó.*e{

R,,| Jon ŁalaittMti&t **Jtoeunfcl fclaoovre

i ró&niae

apoieoaa© w aieóoie”, «yt * 3SHf 19®7*

3/ rolety i uozAcatanty tfó&nyoh opooobd® Uauaaia toud&ctócs czasu ocmsiM w procy n O&m „oiay i Jotp probltmt^fea

si^oioos^^iycłłomwoaft” i«Meiti|

VlaoftG&a road&ia*

XIX * atre - ! • &&3&*

w h

AA "Prohloap o w o c e m wolnatjo

oaam*% vjyd. CHS®, 1967#

4/

Uv?asi

an

ten

tNMMti

patrss

J* <

ookowŁki "Ilauoayaloie aafeól . podstawowych s wytomym ngi&BatałoaftlaB « asisol© i x>o»a

oakoią", wgrt* BVHt 19 6$, 6* $>37#

5/ £w9stionorlt!8S do badania hmizet ^n czam wjkoimno w dru

karni HSW "n^aa" w dwóch. kolorach* amsąyu* 1 aB©rvotoa®i,

ca papierze XXX kl# pitóa#, fornatu A-4 podwójna*#, piray

stosowaniu ró&nych tracionoi: • od typu

JI

i b*^>u]&to«

teyah do tiŁca

10 1

o-pui^tiowycu oęuss twelaokaal t^pu

$fet#« iłOsOBWwlaJąc ai&o i,icji?ca dla i^pondontów*

/ Uwo^i dot^yoa*©© epoaotou {Kodowania!

- csa w karty, ayjafcdy do raajot ?ck, odariodsiąy eąaŁadki,

aborcjo, pmydaciół dO - "22,

- oaaa pi5©;ja»du /aa t^jąurioia wyękL~*mioa©3 posgrc;Ji

przejazd <3o praoy Allwylm

cayrniodoi otaaowią©e;J

cel podródy, npt jeCli poasólomm do kościoła «* caaa j

ton wŁącsono do nJ1"i na wtyoiaoakf do nW itp«,

- 55

• poeycje ni* wy e aioao passo* respondentów dodawał er.

« u^/* - ódró&niając IM09 rodsaju dopiec aystbolan "Jrn,

• pobyt a okodsliftą ttkolaą w ouaeuBi w »a«aaah MaliMo^l

prograua Bsskolmsgfl klaayilkowalew do - n4»w*

- poprawianie aecsytóft aakolayofc - nawet jeśli caynuość

tę apełniono w doeiu klosylikowałeci do «• **6%

• lekcje prowadzono w ceat^pafcwie do • w17”,

• 0 tt$4cayan *2" o&naoaa, pimliiii tg^ko ©pożywanie,

• caa© apo.*ywonia posiłków w restauracjach wlioayłeta do

• 16,

• beapośiwdiiie ucaeetniotwo w aeocu do * **>4%

• do 1" klaayfikowałea tak&e tłidę ©pad* "kład} się

spać" - je&eii respondent nie aaanaoaał innych ceya-

ności,

- do pacoo w odrabianiu lekcji, kontrola, roa^owy

o przeczytanych kaią&kaah, o tyra "co robiłaś, /e* /

w uakole” i%>»

- roswiosywaale krsyfcówok praev»D&aia do - 256 ioib 2V1#

7/ Kodowanie kontrolne przeprowadził mgr pedagogiki

Alukacutter WeaelaU • długoletni pracownik Mxratorlu&

Otręgu i«koino$ot na podstawie doręcaonej inatrukcji

kodowej.

• 56 •*

B O Z D U A & XI <

niektóro oochy i epołacanc.

Skład społeczny i demognailczny każdej grupy aa- wotiowej wyznaczają zmieniające się czynniki takie, jaki strukturo klasowa danego społeozeiistwa, panujące przekona** Ula ideologiczne i religijne, warunki ekonomiczne, płacowe,

tradycje, zwyczaje, stosuskl prawne, charakter czynności zawodowych, przywileje zawodowe i Inne*

W miarę postępu społecznego kryteria określają- oe wybór zawodu i kariery zawodową ulegają demokratyzacji. Jedne z wymienionych tracą na znaczeniu np* bariera pocho dzenia społeczne&o i płci inne przesuwają się coraz bar dziej w aferę wyboru Jednostek — w której wykształcenie, kwalifikacje i osobiste zaangażowanie odgrywają kluczową rolę sprzyjającą

1

określającą przebieg kariery zawodowej#

UetróJ socjalistyczny stwarza pod tym względem obywatelom najkorzystniejsze obiektywnie warunki, w których każdy prawie może określić swoją przyszłość zawodową#

Nigdzie Je nak zawód - Jak dotychczas - nie Jest Jedynie akteoi tylko swobodnego wyboru Jednostek# Wśród przyczyn określających wybór zawodu nauczyciela v^mienia sięi powszechny awans roli wykształcenia 1 wychowania, x*ozwóJ

1

demokratyzację oś .laty

1

szkolnictwa wszystkich stopni, ochrony prawną zawodu, charakter selekcji kandydatów ubie-

Gojących się o przyjęcie do zakładów kształcenia nauczycie li, warunki aateriolno-płacowe, poczucie wysokiej

satysfak-x / ojl z ważności wykonywanego zawodu itp#

*/ Ila podstawie rozmów z nauczycielami i odpowiedzi na

pytanie z ankiety* nJakie osobistyu zdaniem kolegi zale-l ty i wady ma zawód nauczyciela?”

Atrakcyjność wymienionych przyczyn jest różna

wśród mężczyzn

1

kobiet, rolników, robotników, inteligent

cji i rzemieślników* Niektóre zachęcają i przyoiąeają do zawodu, np* długie wakacje, ferie Inne zniechęcają do te^o zawodu, np. płace* W sumie ogólno warunki społeczne w głów nej mierze określają strukturę demograficzną tej zbioro wości i jej cechy społeczne* %pły~w cech społeczno-deuo&ra- fieznych na wykonywanie czynności zawodowych nauczyciela był przedmiotem obszernych badań w polskiej soojologii -0 czym informuje Jan Noskowski w pracy "O pozycji

społecz-1

/

nej nauczyciela”*

* całej gospodarce narodowej stan zatrudnienia 1 wykształcenia pracowników ulegają zmianom* Ma miejsca opuszczających z różnych przyczyn stanowiska pracy - przy- j chouzą inni często spoza zbiorowości zatrasaioayBfeottiteaęlM* dostarczających dotychczas większość zatrudnionych*

“Odrębność tej prawidłowości w odniesieniu do pracowników oświaty polega na tym,£9 o ile w innych działach gospodarki narodowej, wymiana ta jest w większości przypadków nieskrę powana jakimiś przepisami, to w przypadku nauczycieli

funkcjonuje bardzo poważny regulator ograniczający przypływ; pracowników spoza zbiorowości. Jest nim x*>siadanie określo nych przepisani kwalifikacji do nauczania i wychowania* W zasadzie więc przypływ obejmuje absolwentów zakładów kształcenia nauczycieli"*^

• 56 ~

»/ J*Iżycki, J,V.ołczyk - Hanowanie zatrudnienia kadr oświatowych, W-wa, S B , s.64-65*

Głównyoi pravrtdłov*>śclati wyznsczaj*icy«

2

i zuiany w ogólnej ; strukturze zawodowe;} elity roboczej we wszystkich uprze mysłowionych krajach sąt

- spadek zatrudnienia w rolnictwie, przepływ siły roboczej do gałęzi cospodas&i o wyżissoj społecznie wydajności pracy?

• £>rocos szybszego tempa wzrostu aat udnienia kadr wykwa lifikowanych niż ogólnejo zatrudnienia;

«* proporcji zatrudnienia aięćay poezozególnyaii po— k;

zioioazai i grupami zawodów

9

np. tendencja do zaian w pro- porcjach zatrudnienia i p r o m u kadr ze średnim wykształ

ceniem

- wzrost udziału kobiet wśród ogółu zatrudnionych4^.

i»ą to zasadnicze prawidłowo-ci określające cha-,

rakter i strukturę zatrudnienia, w odniesieniu do obiaty

4

czynniki©© wp£ywoj&&cyi& na zatrudnienie jest nadto ogólna polityka oświatowa i licaebnode dzieci w wieku szkolnym, a zwłaszcza w wieku obowiązku Siikolnego.

W okresie między

19^0

1967

rokiem we wszyst kich wielkich miastach następował zasadniczo wzrost liczby uczniÓW| a co za tym idzie i nauczycieli.

Oto dane dla poszczególnych wielkich miasta w Warszawie - wziost uczniów wynosił 16,2 %, nauczycieli 28,2> J*l w Sro

kowie - uczniów o

27,2

%, nauczycieli o 46,o %\ analogicz

nie - w Poznaniu - 7*® i #1 Wrocławiu - 1?*o %

a odsetek nauczycioli wzrósł o 4,6 Ogólny względny pssjpsost liczby nauczycieli był więc wyższy niż uczniów

na co złożyły się takie między innymi czynniki, Jaki dąże-

nie do zmniejszenia obcina Ciiie nauczycieli godzinami nad** liczbowymi, dzielenie klas na t^rupy przedmiotowe, ws»oet zajęć poaalokcyjnych*

W ciąyu najbliższych lat liczba ałocaieży w wło ku obowiązku szkolnego będzie się zmniejszać i oeiŁ$£ jiic minimum w 19?4/*/S roku sakolnyr/:v*

W Łodzi liczebność uczniów uzkoły x>odsta <ovjc* j zmniejszy się ze 101*9^9 w

19

0

6

I do 66*000 w 19?5 r«§ tj* o $4,6 %*| 'Saki etini rzeczy ctrorzy dodatkowe problemy dla szkolni** ctwa podstawowego# ^iozstrzyi^nii^la i postanowi enia w tym WzjjjŁędzle muszej mieć na uwadze wicie aspektów takich jaki

zmniejszenie obciążenia nauczyciela, popi^we jatco&ci pasacy szkoły, W

3

®o&nicjs®e rozpoczynanie pooaąUsowetsa nauczania oraa aspekty skanomicane*

&Łiao smniejezająceGO się,przy i&ezmienianych warunkach pracy, zapotraebowonia na nauczycieli w najbliższym okre sie szcsogólowsza analiza pyocesów fiępolectsno^detsKJgrfi^ic

3

*» nych, jaki o dokonały się i dokonują wśród nauczycieli

szkół podstawowych Łodzi nie traci z S

0

ejQl

0

{jiczna

@0

punk-

tu widzenia na znaczeniu, skutki tendencji dokonują

cych aię zmian trwać mogą do około dwutjyaię znego .-oku. a/ iioczniK. JUtatys tyczny makoinictwa s*^y-1U0.

»3ł/ E.Rosset - Perspektywy demograilc zn© rolski, uyd»BSf2» e. 536-’^40 oraz “Łódź między IV i V Ujazdem PKP® -Corobak i zamierzenia’', wyd. EŁ PSHZ, październik 1966, 8*94*

£>f

Charokter^tyczac/Di ooobanl auion społecznych ł dejoepRi- ilOBaycii {)akie dofeoaały się « bacn&oj zbl0r0V70óci podetnie jak weród nauoayoiaii Wareaawy^ sąi p U M B n o i o się puai&- tu cię&kości w s U ^ tarze sgtotatoeals ku nauczycielom z dodatkowymi kwaXi£ikacjatalt w&rćd ubywających z pracy w szkolnictwie podstawowym awi^aaa si<? odsetek naucsyeio- XI o nojwgr.Hoayoh kwalifikacjach Aia&i&trdK/t prseouwaiiio aię

13

układzie płci na komsy&6 warar tającego aatrucinienia kobiet.

/umliza ilościowa podwala dokładnie aoricnto-4/

t9Qć eię w zasięgu wekaztutych au-iaa' •

Oauetok nuuczycieli a uicpcłis/ni vqydsąytt v;iyl;cztałconiaa wzrósł a $

3»7

% w

1960/61

**• do 72,1 w 1966/k7?/f a od-

eotak nauczycieli a wy^aUłicaaiiŁi średni® pedaGOGioanyŁi

znniejesył się a

55,1

i» do 16,9 amlany w strukturze

wykształcenia azcze£óXnie korzystno cą w poi acacgólnyah (grapach wieku* O ile w

1960/61

w srupio wioku 16-24 lata aż 60,5 X*gityiaosuało si* wykoatołcenieiii średnici pedago- uicanyn to obecnie odsetek ten © tej kategorii vdaku aau- caycieli wynosi 5,4 #• iisaloGicanie z niepełnym wy&oayia 1960/G1 - 51,2 %\ 1966/67 - 92,7 #• O&ttśtti dana dXa ix>- sostałyob j^rup wieku potwierdzają teadoncję przesuwania eię punktu cięźhoćoi w strukturze wykształcenia ku nauczy ciel >a a uodaikowyai kwalifiłcao jaui«

s/ Dane odnoszą się do Lodzi - brak danych unieoo&iiwia rozpoznanie tego zjawisko w innych EiaŁtach*

U w a g a * Do kategorii niepełne wy&aze w teia pray*-padku zaliczcuay tak2e ozoby a wykształceni* na poziCŁiie I-c

00

stopnia*

Wśród nauczycieli z wykształceniem średnia przeważają

1966/67

r* nauczyciele starsi - w grupie

50

i więcej lat

Ubraa struktury wykształcenia a władcami id do aauodn przybywają ludaie ju& w obwili rozpoczynania pracy lepiej przygotowani do niej formalnie*

W 1960/61 r. nauczyciele w klaaie wieku 16*59 lat ae śred nim wyksatałceniem stanowili

36,9

% cal aj zbiorowości nau czycieli szkół podstawowych, w

1966/67

r* - tylko

10,9

% a a niepełnym wyższym w

1960/61

r»

22,8

% i w 1966/57 r*

65,1 Występujące różnice w poziomie wykaz tałcenia w wy-

odrętmionych kategoriach wieku odzwierciedlają generalną prawidłowość - różnice w poaiomie wykształcenia pomiyuzy Pokoleniami, młodszysli mającymi większe możliwości ado* bywania wieday po wojnie, a staraaymi, których młodość przypadła na Okrea międzywojenny i okupacyjny*

Korayatne zmiany w atruktu^ae wykształcenia następowały dotychczas nie tylko w drouae praypływu nowych pracowników apoaa zbiorowości leoa w powabnym atopniu takie wskutek uayaklwania i podnoszenia kwalifikacji w trakcie pracy zawodowej^*

Ogólnemu waroatowi poziomu wykształcenia • to- warayuay chyba w całym aakolnictwie podstawowym zmniejsaa* jący aię odaetek naucaycieli o najwyższych kwalifikacjach magistrów, addbywających ten poaioa kwalifikacji w trak*

oie pracy* W okresie objętym badaniami odaetek majstrów amniejsaył się o około

5f3

% ogółu zatrudnionych w tej

-kategorii wykształcenia, przy uwzglęcnieniu faktu, iż nau czyciele

8

wykształć cnien magisterskim stanowią około 3 % ogółu zbiorowości * uznać należy jako poważny uszczerbek. Jeżeli liczebność magistrów pracujących w szkolnictwie podstawowym w

1960/61

r. przyjąć aa

100

to ich stan li- czebny w

1966/67

zmniejszył aię do

76,6

Wobec ogólnie stwierdzonej zależności miętizy Cłyksa tałoenlem a intensywnością życia kulturalnego należało by zakładać, że korzystne zmiany w strukturze wykształce nia nauczycieli wywarły dodatni wpływ na ich udział w ży ciu kulturalnym.

Czy i w jakiej mierze wzrost wykształcenia był równoległy do udziału w życiu kulturalnym?

W jakiej mierze wykształceni® różnicuje żyoie kulturalne badanego środowiska?

Jakie czynniki nlweozą ewentualnie potęgują potencjalna możliwości , jakie zawiera w sobie wykształcanie, zwiększa nia chłonności intelektualnej nauczyciela?

Jaka jest społeczna rola-płci w tych procesach? Oto kwestie rozważane w dalszych rozdziałach*

Znamienną cechą zawodu nauczycielskiego jest

dego postępująca feminlzacja. Procesy te widoczne są

1

terenie Łodzi, wśród ogółu eatrutmionyoh nauczycieli szkół

podstawowych kobiety stanowiły w 1960/51 r. -

83,5

1966/57 - 85,2 *•

i

Rozrzut femlnlzaojl według &evq? wieku unaocznia jeszcze!

->apóciej tKj teauenoj^ w 1 ^ / o 1 r« w gropi* wieku 1o~2y

lot; Kobiety stanowiły 65>*1 fti m 1966A>V ** &7i9 #• Analogio*-

Jłie w gpitipie Ł®ti ?4,4 (jw 1 ćMJ,4 jf*

brudno byłoby u^trywać praycayn feminlaac jl

Gł

6

vmie w ostro^u politycznyu państwa* gdyj& ciynaiaika wupoutu utrudnienia kobiet w a&kolnietwte awła&ftOta stopnia eloacuw |

tameLx>f podstawowego uwidaosnia aię w skali ai^daynorodowej • £&Aetwa o amlociosnyu odsetku zatrudnienia kobiet w szkol nictwie eleoentaruym - podstawowym reprezentują różne ustroje, sóiłne poaiocjy podoju ekonoroioanoGO, systemy oświaty i różny otopiań urbanizacji itp«

« a?,o &s fc>t»ny £jednoczone A&erykl - o?*o ,*i Z&RU - .>1,0 Ifeltikt - 73*0 ;■•>! AS&lia i ia lia «* ?5*0

l5o paastw, w kyfcyoh oosetak nauczycielek jest najniższy n ^

0,'uruja - J6»o $ | Albania - 42,o $ | HxZJ? - 4iit o ;'ij iio- *a»dia - 52,o ft§

Daniu

- 55*0 #• ^

Rosnący udział kobiet w ogólnej sirukturae s*a- trudnienia nie wywłuje na ogół aiamistycsriyck zastrzeżeń. F«salaiaacja niaktóryoh zewodOw staje alg jednak ooraa

02ę6oiej praetoiotec Krytycznej refleksji publicznej uoi^a- ^ ^ o e j cię- uffA&et barier foaMainycb. ograniczających dopływ kobiet do niektórych zawodów#

Bziałaiai gospodarki uspołecznionej najbardziej sfeminizo wanymi w naszym kioju sq ochrona zdrowia, opieka społeczna

i kulturo fizyczna -

77,8

%, instytucje finansowe i ubez-

pieczeniowe «*

68,6

%, oświata, nauka i kulturo —

66,0

obrót towarowy ■— 64,9 administracja publiczna i insty

tucje wymiaru sprawiedliwości • 46,8 ^ • Oświata nie jest wigo działem gospodarki o najwyższym odsetku zatrudnienia kobiet, budzi jednak najwięcej uwag i problemów* Najlica- niej reprezentowane są kobiety w szkolnictwie stopnia poćh> stawowego, "nie Jest to przejawem większego powołania ko biet do zajmowania się dzloćmi młodszymi, ile raczej wy

razem tendencji do wypierania kobiet z lepiej płatnych zawodów"^#

Niektóre aspekty feminizacji zawodu nauczycielskiego są najczęściej przedmiotem narzekań zwłaszcza kierownictw

szkół i administracji szkolnej#

W rozmowach i dyskusjach podnosi się następująoe kwestie "kobiety w większośoi traktują swój zawód jako dodatek do praoy lepiej zarabiającego m?*a", "kobiety trudniej dają sobie radę

8

zachowaniem dyscypliny wśród młodzieży", "zainteresowania domen z konieczności pochłaniają w więk szym stopniu ich osobowość", "kobiety są bardziej zacofane światopoglądowo", "nie mają czasu na prooę w środowisku, op w niektórych społecznościach jest równorzędnym źródłom autorytetu i uznania

00

praca w szkole", "problem absencji w praoy" itp* W badaniach następstw feminizacji w wielu

krajach podnoszono obok zjawisk ne^tgrwnych także 1 po— aytywne, doustnie} "kobiety sq bardziej czułe, bardziej uspołecznione* baruzioj postypowe w stosowanych cetoctaoh nauczania i wychowania" - kobiety wkładają do zawodu wię

cej uczucia i jakiś bardziej ludzki eto minek, więcej też

przejmują się brakami uozniów^0^*

W naszyoh badaniach próbujemy udzielić odpo

wiedzi na pytania i »V jakim stopniu funkcje rodzime kobiet

nauczycielek wpływają na zakres ich udziału w życiu kultu ralnym?

&dykalne zmiany w strukturze klasowej kraju wpłynęły tyl ko w niewielkim stopniu na zmianę bazy rekrutacyjnej kan dydatów do zawodu nauczycielskiego* wieś oiągle nie stra ciła swofcp tradycyjnego znaczenia jako bazy najliczniej— szych grup refloktantów na nauczycieli* 1 otulerd^ają to wyniki badań Jana SVoskowskio©o przeprowauzone na terenie całego kraju* ;ynika z nich, &e wśród nauczycieli rekrutu jących się ze środowiska wiejskiego odsetek pochoczenia chłopskiego wynosi 56§5 ,«» pocuouzenia robotniczego 17»V rzemieślniczej 9§1 >■** urzędniczego 6,5 , nauczycielskie go 4,6 % inne 5*6

V;oród nauczycieli rekrutujących się z miast -

11,9

% jest pochodzenia rolniczego, 26,6 ■/* robotniczego, 16,5 % rze mieślniczego, 20,8 % urzędniczego oraz 6,3 pochodni z ro dzin nauczycielskich, inne

15»9

JbreuB struktury pocbouaenia społeoaneeo oauczy* oleli 16takich Jest octoiennyf podajeoy wedłu© zat^ady uale* Jącego odsetkat nauczycieli pochodzenia robotniczego — 3«M

kJk

roemleślniczego *

15,8

chłopskiego * 11,6 $,

nauczy-M» /

cielskiem - 5,6 , inne - 51,2 V*, brak uanych * % •

kobiety wóróu nauczycieli pochodzenia chłopskiego staiun wlą

85,9

ri$ robotnica ego 85,7 nauczycielskiego o5,o jrf

,V • |

rzemieślniczego 85,7 %% lane 87,6 %• ynika att^a, że ro dzice oa^śaiej dla córek wybierają zawód nauczycielki, dla chłopców anii wybierają inne zawody - potwierdzają to aiy. aay innytal takuo badaoia praepnowod^one w t.ojraaawie w

1959

roku1*^. u pytanie® "W jakiej uczelni chclałbyć - by twoje dziecko się uczyło? ** awróoono ©i$ do rodziców poszczegól nych środowisk warszawskich. -'acne a rodziców nie wyraziło byczenia by eyn w prssycałouoi studiował w fcyźszej takole

edafcjogicaneJ* Wie wyrazili takiego iyosenia rodzice synów ae urooowiek inteligenckich 1 XH>botnic»ych*

? ockiice córek ae środowisk inteligenckich takie nie wyro-lii aili podobnego życzenia# Katauiiast spod ród rodziców córek - ae drodowiok x*obotnioaycb - 15,6 % wyraziło życzenie, by Ich córki studiowały w przyszłości w yższej iakole roua- GOcicaneJ. lis dal więc w rodzinach przywiązuje alg inne

anaczenle do wyboru aawodu dla syna nl& dla córki* Byó m t e Istotną rolę odgrywa tu trodycja sięoająca czasów tpiwernan-, t*ek« ł.ył to aawód "tak z przyczyn 1 instytucji Jak 1 pub- licznego obyczaju najwcześniej otwarty dla kobiet"1-^* a/ Jeżeli nie aaanaczaoy inaczej - dane czerpiotay

nego z wiekiom nauczycieli można stwierdzić, te wśród naj-

młodszych m 1*3-24 lat największy odsetek jest pochodzenia robotniczego

50,9

%* rzemieślniczego -

17*2

% najmniej po chodzenia rolniczego i nauczycielskiego3^*

W miarę przechodzenia do starszych grup wieku odsetek na

uczycieli pochodzenia chłopskiego rośnie i w grupie 25-29

lat - 10,1 %\ 30-39 lat - 18,9 %\ 40 i więcej lat - 30,4 %* Odsetek nauczycieli pochodzenia robotniczego zwiększa się tylko w pierwszych dwóch grupach wieku 18-24 — 30,9 %\

25-29 lat -

37,2

% potem zmniejsza się w grupie 30-39 lat

- 31,7 %\ 50 i więcej lat - 25#3 %• Pochodzenia rzemieślni

czego 18-24 lat - 17,2 %\ 25-29 lat -

10,1

%% 3039 lat

-17,6 %% 40-49 lat - 19»3 %\

50

i więcej - 23*9

Odsetek nauczycieli pochodzenia robotniozego i rzemieślni czego według wieku Jest bardziej równomierny, co świadczy, &e odsetek aspirantów do zawodu w tych grupach nie zmniej sza się* niewielki odsetek nauczycieli pochodzenia chłop skiego w grupie 18-24 i 25-29 lat można wyjaśnić działaniem bariery utrudniającej dopływ nauczycielom do pracy w duśych miastach* 19 naszym przypadku srani ca, od której zmniejsza się udział w danej grupie wieku nauczycieli pochodzenia chłopskiego pokrywa się niemal z powzięciem decyzji utrud zających migrację(b Łodzi*

Badania wskazują na istnienia zależności między pochodźe- hlem społecznym, a wykształceniem* "W kategorii nauczycieli */ rzy tym porównaniu należy pamiętać, &e Łóćź od

1956

• 69 *»

* wyższym wykształceniem - pi&ze Jan Woakowski - wyrajała tiule je udział /w liczbach względnyoh i absolutnych/ m * czycteli pochodzenia chłopskiego* x*óbotai czego a szczegół—

W dokumencie Udział nauczycieli wielkiego miasta w życiu kulturalnym (Stron 60-84)

1955

20

t<fca ”ó.*e{

R,,| Jon ŁalaittMti&t **Jtoeunfcl fclaoovre

si^oioos^^iycłłomwoaft” i«Meiti|

VlaoftG&a road&ia*

XIX * atre - ! • &&*3&

AA "Prohloap o w o c e m wolnatjo

oaam*% vjyd. CHS®, 1967#

4/

an

tNMMti

J* <

5/ £w9stionorlt!8S do badania hmizet ^n czam wjkoimno w dru­

karni HSW "n^aa" w dwóch. kolorach* amsąyu* 1 aB©rvotoa®i,

ca papierze XXX kl# pitóa#, fornatu A-4 podwójna*#, piray

stosowaniu ró&nych tracionoi: • od typu

JI

i b*^>u]&to«

teyah do tiŁca

o-pui^tiowycu oęuss twelaokaal t^pu

$fet#« iłOsOBWwlaJąc ai&o i,icji?ca dla i^pondontów*

/ Uwo^i dot^yoa*©© epoaotou {Kodowania!

- csa w karty, ayjafcdy do raajot ?ck, odariodsiąy eąaŁadki,

aborcjo, pmydaciół dO - "22,

- oaaa pi*5©;ja»du /aa t^jąurioia wyękL*~*mioa©3 posgrc;Ji

przejazd <3o praoy Allwylm

cayrniodoi otaaowią©e;J

cel podródy, np*t jeCli poasólomm* do kościoła «* caaa j

ton wŁącsono do nJ1"i na wtyoiaoakf do nW itp«,

• poeycje ni* wy e aioao passo* respondentów dodawał er.

• pobyt a okodsliftą ttkolaą w ouaeuBi w »a«aaah MaliMo^l

prograua Bsskolmsgfl klaayilkowalew do - n4»w*

• lekcje prowadzono w ceat^pafcwie do • w17”,

• caa© apo.*ywonia posiłków w restauracjach wlioayłeta do

• **16**,

• beapośiwdiiie ucaeetniotwo w aeocu do * **>4%

• do **1" klaayfikowałea tak&e tłidę ©pad*** "kład} się

spać" - je&eii respondent nie aaanaoaał innych ceya-

ności,

- do pacoo w odrabianiu lekcji, kontrola, roa^owy

o przeczytanych kaią&kaah, o tyra "co robiłaś, /e* /

w uakole” i%>»

- roswiosywaale krsyfcówok praev»D&aia do - *256** ioib **2V*1#

7/ Kodowanie kontrolne przeprowadził mgr pedagogiki

Alukacutter WeaelaU • długoletni pracownik Mxratorlu&

Otręgu i«koino$ot na podstawie doręcaonej inatrukcji

kodowej.

1

1

1

1

/

2

9

4

19^0

1967

27,2

19

0

6

3

3

0

0

@0

13

3»7

1960/61

55,1

1960/61

00

1966/67

50

36,9

1966/67

10,9

1960/61

XIX * atre - ! • &&3&*

5/ £w9stionorlt!8S do badania hmizet ^n czam wjkoimno w dru

- oaaa pi5©;ja»du /aa t^jąurioia wyękL~*mioa©3 posgrc;Ji

cel podródy, npt jeCli poasólomm do kościoła «* caaa j

• 16,

• do 1" klaayfikowałea tak&e tłidę ©pad* "kład} się

- roswiosywaale krsyfcówok praev»D&aia do - 256 ioib 2V1#