Urzàdzenia bezpieczeƒstwa ruchu drogowego, z którymi pojazd wchodzi w bezpoÊredni kontakt podczas niezamierzonych zdarzeƒ w ruchu, np.
podczas kolizji lub wypadków drogowych, okreÊlo-ne sà jako aktywokreÊlo-ne.
Urzàdzenia te sà konstrukcyjnie przystosowane do bezpoÊredniego kontaktu z pojazdem ze szczegól-nym uwzgl´dnieniem minimalizacji nast´pstw bezpoÊrednich uderzeƒ w urzàdzenia, zw∏aszcza ich nast´pstw dla osób znajdujàcych si´ w pojeê-dzie.
Do aktywnych urzàdzeƒ bezpieczeƒstwa ruchu dro-gowego nale˝à drogowe bariery ochronne i os∏ony energoch∏onne.
7.1. Drogowe bariery ochronne
Drogowe bariery ochronne sà urzàdzeniami bez-pieczeƒstwa ruchu drogowego stosowanymi w ce-lu fizycznego zapobie˝enia zjechaniu pojazdu z dro-gi w miejscach, gdzie jest to niebezpieczne, wyje-chaniu pojazdu poza koron´ drogi, przejewyje-chaniu pojazdu na jezdni´ przeznaczonà dla przeciwnego kierunku ruchu lub niedopuszczenia do powstania kolizji pojazdu z obiektami lub przeszkodami sta∏y-mi znajdujàcysta∏y-mi si´ w pobli˝u jezdni.
Stosowanie drogowych barier ochronnych do-puszczalne jest tylko wtedy i w takich miejscach,
w których przewidywane skutki wypadków b´dà powa˝niejsze ni˝ skutki najechania pojazdu na ba-rier´.
Ze wzgl´du na funkcj´ drogowe bariery ochronne podzieliç mo˝na na:
— skrajne — umieszczane przy kraw´dzi jezdni, ko-rony drogi lub obiektu mostowego,
— dzielàce — umieszczane na pasie dzielàcym drogi dwujezdniowej lub bocznym pasie dzielà-cym,
— os∏onowe — umieszczane mi´dzy jezdnià a obiektami lub przeszkodami sta∏ymi znajdujà-cymi si´ w pobli˝u jezdni.
Ze wzgl´du na materia∏ rozró˝niamy bariery:
— stalowe U-14a,
— betonowe U-14b,
— stalowo-betonowe U-14c,
— stalowe linowe U-14d,
— z tworzyw sztucznych U-14e wype∏niane pia-skiem lub wodà do zabezpieczeƒ tymczasowych.
Ze wzgl´du na odkszta∏cenie w czasie kolizji rozró˝-niamy nast´pujàce bariery:
— sztywne, których odkszta∏cenie jest równe lub bliskie zero,
— wzmocnione, w których odkszta∏cenie mo˝e do-chodziç do 0,85 m,
— podatne, w których odkszta∏cenie wynosi od 0,6 do 3,5 m.
Lokalizacj´ drogowych barier ochronnych przed-stawiono na rysunkach od 7.1 do 7.11.
Rys. 7.1. Lokalizacja stalowych barier ochronnych przy kraw´dzi pasa awaryjnego (utwardzonego po-bocza)
Rys. 7.2. Lokalizacja stalowych barier ochronnych przy kraw´dzi pasa ruchu przy braku utwardzonego pobocza
Rys. 7.3. Lokalizacja stalowych barier ochronnych przy kraw´˝niku w odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ 0,5 m
Rys. 7.4. Lokalizacja stalowych barier ochronnych przy kraw´˝niku w odleg∏oÊci nie wi´kszej ni˝ 0,2 m
Rys. 7.5. Lokalizacja stalowych barier ochronnych w pa-sie dzielàcym dróg dwujezdniowych bez kra-w´˝ników
Rys. 7.6. Lokalizacja stalowych barier ochronnych w pasie dzielàcym dróg dwujezdniowych z kraw´˝nikami
Rys. 7.7. Lokalizacja betonowych barier ochronnych przy kraw´dzi pasa awaryjnego (utwardzonego po-bocza)
Rys. 7.8. Lokalizacja betonowych barier ochronnych od kraw´dzi pasa ruchu przy braku utwardzonego pobocza
Rys. 7.9. Lokalizacja betonowych barier ochronnych z por´czà przy kraw´˝niku w odleg∏oÊci wi´k-szej ni˝ 0,5 m
Rys. 7.10. Lokalizacja betonowych barier ochronnych z por´czà przy kraw´˝niku w odleg∏oÊci mniej-szej ni˝ 0,2 m
Rys. 7.11. Lokalizacja betonowych barier ochronnych na drogach dwukierunkowych jednojezdniowych
Bariery linowe U-14d mogà byç stosowane przy kraw´dzi pasa ruchu lub w pasie dzielàcym jezdnie pod warunkiem spe∏nienia warunków odkszta∏ce-nia w czasie kolizji i posiadaodkszta∏ce-nia atestów bezpie-czeƒstwa.
Bariery U-14e powinny byç wykonane z tworzywa sztucznego o odpowiedniej wytrzyma∏oÊci i umo˝-liwiaç obcià˝enie ich wn´trza poprzez zasypanie piaskiem lub zalanie wodà. W tabeli 7.1 podano wymiary gabarytowe pojedynczych elementów ba-rier U-14e (rys. 7.12) bez uwzgl´dnienia rozwiàzaƒ
technicznych po∏àczeƒ oraz szczegó∏ów dotyczà-cych profilowania powierzchni. Dopuszcza si´ do stosowania bariery z∏o˝one z elementów o nast´-pujàcych barwach:
— ˝ó∏tej,
— bia∏ej,
— bia∏ej i czerwonej, montowanych na przemian.
Rys. 7.12. Przyk∏adowy element bariery U-14e
Tabela 7.1. Wymiary gabarytowe i masa pojedynczych elementów barier U-14e
Dopuszcza si´ stosowanie na koƒcowych elemen-tach barier urzàdzeƒ i rozwiàzaƒ amortyzujàcych
si-∏´ uderzenia, w przypadku kolizji, pod warunkiem posiadania aprobaty technicznej.
7.2. Os∏ony energoch∏onne i zabezpieczajàce
Os∏ony energoch∏onne U-15a cechujà si´ przede wszystkim poch∏anianiem energii pojazdu uderza-jàcego w os∏on´, a tym samym zmniejszeniem skutków wypadków, do jakich dochodzi∏oby przy uderzeniu pojazdów bezpoÊrednio w przeszkod´
bez os∏ony. Os∏ony energoch∏onne mogà byç wy-konywane jako wielosegmentowe (rys. 7.2.1).
Dopuszcza si´ stosowanie os∏on zabezpieczajàcych w postaci monobloków U-15b (rys.7.2.2).
Rys. 7.2.1. Os∏ona energoch∏onna wielosegmentowa U-15a
Rys. 7.2.2. Przyk∏ad os∏ony zabezpieczajàcej U-15b w po-staci monobloku
Zabudowanie os∏ony w pasie drogowym musi za-pewniç jej stabilnoÊç. Os∏ony mogà byç przytwier-dzane bezpoÊrednio do nawierzchni lub obiektu znajdujàcego si´ w pasie drogowym. Budowa mo-nobloków U-15b powinna umo˝liwiaç docià˝anie ich wn´trza wodà lub piaskiem.
Os∏ony energoch∏onne i os∏ony zabezpieczajàce powinny byç oznakowane na powierzchni
czo-∏owej bia∏ymi strza∏ami na zielonym tle z folii od-blaskowej, wskazujàcymi kierunek omijania os∏on.
Wymiary bia∏ych strza∏ do oznaczania os∏on ener-goch∏onnych i os∏on zabezpieczajàcych wed∏ug wzoru na rysunku 7.2.3 przedstawiono w tabe-li 7.2.
Rys. 7.2.3. Strza∏a do oznaczania kierunku omijania os∏on energoch∏onnych i zabezpieczajàcych Tabela 7.2. Zasadnicze wymiary i minimalna masa os∏on
zabezpieczajàcych U-15b w postaci mono-bloków
W szczególnie niebezpiecznych miejscach ze wzgl´du na mo˝liwoÊç najechania pojazdu na obiekty znajdujàce si´ w pasie drogowym (tunele, podpory mostów i wiaduktów itp.) zaleca si´ stoso-wanie os∏on energoch∏onnych.
Os∏ony energoch∏onne mogà byç umieszczane przed barierami ochronnymi w miejscach takich jak:
— rozwidlenia i odga∏´zienia ∏àcznic wyjazdowych z autostrad i dróg ekspresowych,
— poczàtki dróg ekspresowych na odcinkach mi´-dzyw´z∏owych stanowiàcych przed∏u˝enie dróg ogólnodost´pnych.
Przyk∏ady oznakowania os∏on energoch∏onnych U-15a przed wjazdem do tunelu przedstawiono na rysunku 7.2.4, a w miejscu rozwidlenia lub odga∏´-zienia — na rys. 7.2.5.
Rys. 7.2.4. Przyk∏ad zastosowania os∏on energoch∏on-nych U-15a przed wjazdem do tunelu