Historia
Polonistyka na University of Wisconsin w Madison jest najstarszym tego typu ośrodkiem w Stanach Zjednoczonych. Dzięki zabiegom polityków pol-skiego pochodzenia ufundowana została w 1935 r. Katedra Studiów Polskich (Department of Polish Studies). Pierwszym wykładowcą w roku 1936/1937 był prof. dr Witold Doroszewski, znany w Polsce i za granicą lingwista i lek-sykograf, a następnie, po jego powrocie do Polski, prof. dr Józef Birkenma-jer (1937-1939), zaś w latach 1939-1978 – prof. dr Edmund Zawacki.
W 1942 r. Katedra Studiów Polskich zmieniła orientację i nazwę na Wy-dział Języków i Literatur Słowiańskich. Po przejściu Edmunda Zawackiego na emeryturę lektoraty języka polskiego objęła Lillian Vallee (1978-1982). Od r. 1982 sekcją polonistyczną kieruje prof. dr Halina Filipowicz, badaczka XIX-i XX-wXIX-iecznego teatru XIX-i dramatu, a także lXIX-iteratury emXIX-igracyjnej XIX-i problema-tyki polsko/żydowskiej, autorka studiów krytycznych i teoretycznych, m.in.
o dyskursie feministycznym i maskulinistycznym w kulturze polskiej. Lek-toraty języka polskiego prowadzi dr Ewa Miernowska, specjalizująca się w nowoczesnej metodologii nauczania języków obcych. Z sekcją polonisty-czną współpracują m.in. prof. dr David Danaher i prof. dr Benjamin Rifkin.
Dydaktyka
Program studiów polonistycznych sformułowano tu po raz pierwszy w 1936 r. Jest to najstarszy i największy w USA program tego rodzaju. Obec-nie proponowane są:
1) czterostopniowe kursy języka polskiego:
- First-Year Polish - Second-Year Polish - Third-Year Polish - Fourth-Year Polish;
2) intensywny kurs języka polskiego dla doktorantów z innych kierunków studiów:
- Introduction to Intensive Polish;
3) pięć cykli wykładów z historii literatury i kultury polskiej w języku an-gielskim:
- Polish Literature, 14th to the Mid-19th Century (kurs dla początku-jących)
- Polish Literature, Late 19th and 20th Centuries (kurs dla początku-jących)
- Polish Literature, Middle Ages to 1863 (kurs dla zaawansowanych z elementami teorii literatury)
- Polish Literature since 1863 (kurs dla zaawansowanych z elementami teorii literatury)
- Polish Culture and Literature;
4) trzy cykle wykładów z historii literatury polskiej w języku polskim:
- Zarys historii literatury polskiej
- Historia literatury polskiej do roku 1863 - Historia literatury polskiej po roku 1863;
5) konwersatoria z literatury polskiej dla słuchaczy studiów magisterskich i doktoranckich.
Studenci mogą uzyskać licencjat (B.A. major in Polish, a wkrótce – B.A.
major in Central European Studies), a także stopień magistra i doktora. Wy-różniającym się studentom przyznawane są stypendia (m.in. Xenia Gąsio-rowska Fellowship) i nagrody (Edmund and Helen Zawacki Award).
Prace doktorskie
W ostatnich latach powstała m.in. praca doktorska Megan Dixon pt. Ma-king Prophecy the Poet’s Mission: Adam Mickiewicz and Vladimir Solo-viev Analyze the Example of Aleksandr Pushkin (1999).
Publikacje
Z ważniejszych publikacji powstałych w ośrodku wymienić należy:
Michael Cherlin, Halina Filipowicz, Richard Rudolph (red.), The Great Tradition and Its Legacy: The Evolution of Dramatic and
Musical Theatre in Austria and Central Europe. New York, Oxford:
Berghahn Books, 2002.
Alyssa Dinega, That Distant Road, That Sadness: Poems of Exile by Maria Pawlikowska-Jasnorzewska and Marina Tsvetaeva.
W: Polish Letters and European Culture: Comparative Studies.
Red. Patricia P. Brodsky. Amsterdam: Harwood Academic Publishers, 2000.
Megan Dixon, Maria Beyond Marriage in Zygmunt Krasinski’s Nie-Boska komedia. „Slavic and East European Journal” 41.3 (1997), s. 442-57.
Megan Dixon, Russia as Exotic: Adam Mickiewicz’s „Crimean Sonnets” and „Digression” from „Forefathers’ Eve, Part 3”. „Sla-vic and East European Journal” (w druku).
Halina Filipowicz, The Daughters of Emilia Plater. W: Engende-ring Slavic Literatures. Red. Pamela Chester i Sibelan Forrester.
Bloomington: Indiana University Press, 1996, s. 34-58.
Halina Filipowicz, Hera’s Glass Eyes: A Counterreading of Zbi-gniew Herbert’s Plays. W: The Other Herbert. Red. Bozena Shall-cross. „Indiana Slavic Studies” 9 (1998), s. 9-27.
Halina Filipowicz, Jews and Poles on the Barricades of Warsaw:
Two Polish Plays on the Warsaw Ghetto Uprising. W: The Phoney Peace: Power and Culture in Central Europe 1945-49. Red. Ro-bert B. Pynsent. London: School of Slavonic and East European Studies, 2000, s. 58-70.
Halina Filipowicz, A Laboratory of Impure Forms: The Plays of Tadeusz Rozewicz. New York: Greenwood Press, 1991.
Halina Filipowicz, Othering the Kosciuszko Uprising: Women as Problem in Polish Insurgent Discourse. W: Examining „the Other”
in Polish Culture: Studies in Language, Literature, and Cultural Mythology. Red. Elwira M. Grossman. Lampeter, Wales: Edwin Mel-len Press, 2001. 41-69.
Halina Filipowicz, Performing Bodies, Performing Mickiewicz:
Drama as Problem in Performance Studies. „Slavic and East Euro-pean Journal” 43.1 (1999), s. 1-18.
Halina Filipowicz, The Puzzle of Tadeusz Rozewicz’s White Mar-riage. W: Contemporary Literary Criticism. Red. Jeff Hunter (w dru-ku).
Halina Filipowicz, Theatrical Reality in the Plays of Tadeusz Ro-zewicz. W: Contemporary Literary Criticism. Red. Jeff Hunter (w druku).
Halina Filipowicz, Where is Gurutowski? W: The Grotowski So-urcebook. Red. Richard Schechner and Lisa Wolford. London, New York: Routledge, 1997, s. 402-6.
Stuart Goldberg, Konrad and Jacob: A Hypothetical Kabbali-stic Subtext in Adam Mickiewicz’s „Forefathers’ Eve, Part 3”. „Sla-vic and East European Journal” (w druku).
Ann Komaromi, The Aporia of Temporal Existence in Sep Sza-rzynski’s Poetry. „Slavic and East European Journal” 43.1 (1999), s.
122-36.
Inne informacje
Polonistyka w Madison dysponuje jednym z najbogatszych w Stanach Zjednoczonych księgozbiorów o tematyce polskiej, zarówno w Bibliotece Głównej (Memorial Library), jak w zbiorach starodruków polskich i litew-skich XV-XVII w. (Rare Book Collection). Co roku, we wrześniu lub paź-dzierniku, odbywają się tu konferencje stanowego oddziału Amerykańskie-go Stowarzyszenia Nauczycieli Języków Słowiańskich i Wschodnioeuropej-skich (American Association of Teachers of Slavic and East European Lan-guages). Jesienią organizowany jest także festiwal filmu polskiego.
Halina Filipowicz jest profesorem literatur słowiańskich i dyrektorem studium doktoranckiego na Wydziale Języków i Literatur Słowiańskich na University of Wisconsin w Madison (USA). Badaczka XIX- i XX-wiecz-nego teatru i dramatu, a także literatury emigracyjnej i problematyki polsko/
żydowskiej. Autorka studiów krytycznych i teoretycznych m.in. o dys-kursie feministycznym i maskulinistycznym w kulturze polskiej. Najważ-niejsze publikacje książkowe: A Laboratory of Impure Forms: The Plays of Tadeusz Różewicz (Greenwood, 1991) i The Great Tradition and Its Legacy: The Evolution of Dramatic and Musical Theatre in Austria and Central Europe (Berghahn, 2002). W przygotowaniu – książka pt. Figu-ring Transgression: The Performance of Polish Cultural Mythology, 1820-1 9 8 9 .