Cechy oryginalności koncepcji efektywnościo- efektywnościo-wej

Istnieją trzy główne cechy stanowiące oryginalność w realizacji inwestycji rządowych z wykorzystaniem koncepcji OIP. Pierwszą z nich jest sposób rozumienia i traktowania projektów rządowych.

Owe projekty, które nazywa się często inwestycjami publicznymi, w powszechnej praktyce gospodarczej i teorii przedmiotu są trak-towane jako procesy do tworzenia lub naprawy określonych akty-wów celu publicznego. Inwestycje te mają więc na celu stworzenie nowego dobra publicznego, którego to osiągnięcie leży w intere-sie publicznym. Ustawowe zdefiniowanie celów publicznych można znaleźć chociażby w ustawie o gospodarce nieruchomościami³⁰¹ czy ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym³⁰², gdzie ustawodawca wprowadza pojęcie inwestycji celu publicznego.

Takie jednak podejście do inwestycji jako procesu osiągania okre-ślonego celu jest dla potrzeb definiowania koncepcji optymaliza-cji inwestyoptymaliza-cji publicznych niewystarczające. Inwestycje publiczne będą zatem traktowane z perspektywy ekonomicznej, a nie narzę-dziowej, tylko jako proces do realizacji określonego celu. W po-dejściu wykorzystywanym w koncepcji OIP ważny jest zatem nie tylko osiągnięty cel pożytku publicznego, ale także sam proces do niego zmierzający i sposób w jaki ów cel jest osiągany. Można zatem powiedzieć, iż inwestycja publiczna, w rozumieniu efektyw-nościowym, będzie traktowana jako projekt gospodarczy czy eko-nomiczny, związany z odpowiednim nakładem środków, którego celem jest realizacja celu użyteczności publicznej, możliwego do osiągnięcia przy zaabsorbowaniu odpowiednich kompetencji bizne-sowych optymalizujących proces ich realizacji. W koncepcji efek-tywnościowej odchodzimy całkowicie od przedmiotowego trakto-wania procesu osiągania celu publicznego na rzecz potraktotrakto-wania go jako istotny podmiot modelu. Co więcej, sam proces osiąga-nia celu staje się tu podmiotem optymalizacji i rozważań. Sposób

301 por. Art. 6 Sejm RP, Ustawa o gospodarce nieruchomościami , 1997.

302 por. Sejm RP, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, 2003.

osiągania założonego celu i jego optymalizacja stanowi ipso facto najważniejszy element koncepcji optymalizacji inwestycji publicz-nych. Oczywiście nie zapomina się tu o ważności samego celu pu-blicznego, jednak w definiowaniu koncepcji OIP jest on w pewnym sensie egzogeniczny w stosunku do tutejszych rozważań.

Na drugim miejscu należy wspomnieć o sposobie podchodze-nia do kosztów inwestycyjnych, co również charakteryzuje inwe-stycje publiczne w ujęciu efektywnościowym. Obecna praktyka gospodarcza, w kontekście realizacji inwestycji pożytku publicz-nego, wartość tejże inwestycji określa mianem ceny. Ważnym dla definiowania koncepcji OIP jest więc odpowiednie zdefiniowanie pojęcia samej ceny. Ogólne podejście do inwestycji rządowych traktuje cenę jako „wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę”³⁰³. Taka definicja ceny jest wykorzystywana w prak-tyce gospodarczej dotyczącej realizacji inwestycji publicznych cho-ciażby w oparciu o prawo zamówień publicznych³⁰⁴. Można zatem przyjąć, że wartość inwestycji rządowej jest określana wysokością ceny, którą publiczny zamawiający jest w stanie za nią zapłacić.

Patrząc się z perspektywy kosztowej, możemy przyjąć, iż tak rozu-miana cena jest traktowana jako dopuszczalny koszt wytworzenia dobra publicznego. Takie podejście do definiowania ceny w for-mułowaniu koncepcji optymalizacji inwestycji rządowych nie jest kompletne. Charakterystyka samej koncepcji OIP i jej celowości skupionej na optymalizacji realizacji zadań publicznych wymusza w pewnym sensie szersze podejście do definicji ceny. W tym celu, w dalszych częściach, zostanie wprowadzona nowa kategoria ceny użyteczności publicznej.

Trzecią cechą charakterystyczną koncepcji optymalizacji inwe-stycji publicznych jest fakt, iż w logikę globalnego sourcingu wpi-suje się projekty będące zadaniami sektora publicznego. Powyżej zostało już powiedziane, że koncepcja OIP jest pewnego rodzaju poszukiwaniem przez administrację rządową odpowiednich

kom-303Art. 3 Sejm RP, Ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług , 2014.

304 por. Sejm RP, Ustawa Prawo zamówień publicznych, 2004.

petencji, za właściwe wynagrodzenie, z odpowiedniego źródła, we właściwej lokalizacji w celu optymalizacji realizacji celów publicz-nych³⁰⁵. Takie definiowanie procesu optymalizacji wpisuje przed-miotową koncepcję w logikę globalnego sourcingu. Nie byłoby ni-czym nadzwyczajnym takie podejście strategiczne organizacji go-spodarczych, gdyby nie charakter samego celu tychże zadań. Cały dorobek nauki i praktyki gospodarczej w zakresie globalnego sour-cingu dotyczy wszak projektów i inwestycji sektora prywatnego³⁰⁶. Rodzaje usług, różnorakie kryteria determinujące zasadność prak-tyki globalnego sourcingu, podział transakcji i usług, metodolo-gia dotarcia na rynki czy nawet różne modele rozwoju wymiany usług dotyczą w sposób oczywisty działalności organizacji sektora tylko i wyłącznie prywatnego³⁰⁷. Istnieją oczywiście różne podej-ścia w definiowaniu przedmiotu globalnego sourcingu, lecz dotyczą one tylko typologii sektorowej, która definiuje sektor produkcji rol-niczej, sektor produkcji przemysłowej i przemysłu wydobywczego oraz sektor usług jako takich. Definicji tego trzeciego jest wiele i do dnia dzisiejszego toczą się debaty nad jej ostateczną formą.

„Tym niemniej w odpowiedniej literaturze fachowej jakby nadal dominuje definicja autorstwa T.P. Hilla, która dosłownie brzmi następująco: usługę można określić jako zmianę warunków funk-cjonowania osoby lub dobra będącego własnością określonego pod-miotu gospodarczego, która ma miejsce wskutek działania innego podmiotu, pod warunkiem wszakże udzielenia na to pozwolenia w postaci odpowiedniego porozumienia tejże osoby lub tego dru-giego podmiotu. Jest to definicja pojemna, logiczna i wewnętrznie spójna”³⁰⁸ lecz wciąż dotyczy podmiotów gospodarczych sektora prywatnego. W tę oto logikę globalnego sourcingu wpisane zostały usługi pożytku społecznego formułą koncepcji optymalizacji

inwe-305 por. K. Rybiński, Outsourcing i Offshoring usług. Siatka pojęć, trendy i bariery rozwojowe, op. cit., s. 171.

306 por. A. Wodecka-Hyjek, Ewolucja koncepcji outsourcingu, „Zeszyty Na-ukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie”, 2008, nr 775, s. 98–101.

307 por. J. Misala, Międzynarodowa wymiana usług w świetle teorii , [w:] Glo-balizacja usług. Outsourcing, Offshoring i Shared Services Centers, Wydawn.

Naukowe INPiD UAM, Poznań 2007, s. 15–30.

308 Ibid., s. 14–15.

stycji publicznych. Jest to kolejna cecha charakterystyczna odróż-niająca koncepcję OIP od innych form optymalizujących osiąganie celów publicznych. W świetle powyższego można powiedzieć, że koncepcja optymalizacji inwestycji rządowych będzie polegała na delokalizacji określonych zadań użyteczności społecznej w logice globalnego sourcingu w celu optymalizacji ich realizacji.

Traktowanie samego zadania celu społecznego i jego realizację jako inwestycje stricte gospodarcze, szerokie podejście do kwestii ceny w kategoriach kosztów rzeczywistych i potencjalnych oraz im-plikowanie publicznego charakteru inwestycji w logikę globalnego sourcingu stanowią łącznie trzy podstawowe wyróżniki koncepcji optymalizacji inwestycji rządowych. Łączne współistnienie powyż-szych trzech cech w jednej koncepcji sprawia wrażenie innowacyj-nego podejścia do zarządzania i realizacji inwestycji pożytku pu-blicznego. W tym miejscu, dla pewnego zebrania powyższych zało-żeń koncepcyjnych, można przypomnieć definicję projektu publicz-nego. W ujęciu optymalizującym będzie on projektem gospodar-czym bądź ekonomicznym, związanym z odpowiednimi nakładami środków, którego celem jest realizacja przez organizacje rządowe celu użyteczności publicznej, który to jest możliwy do osiągnię-cia przy zaabsorbowaniu odpowiednich kompetencji biznesowych partnerów sektora prywatnego, optymalizujących proces ich reali-zacji.

2.3.3 Schemat koncepcji optymalizacji inwestycji