CEGŁA CEMENTOWA (PN/B-30G)

Cegła cementowa jest to sztuczny kamień w yrabiany z mieszaniny normalnego cementu portlandzkiego, kruszywa i wody i należycie stwardniały.

Rodzaj kruszywa. Kruszywo stosowane do wyrobów ce­

gły cementowej winno zawi&rać ziarna nie większe od 6 mm, przy tym pożądane są ziarna różnych wymiarów w takich ilościach, aby kruszywo było najgęstsze. Jako kru­

szywo może być stosowane: piasek, piasek ze żwirkiem, żużel wielkopiecowy lub węglowy.

Wygląd zewnętrzny i wymiary. Cegła cementowa winna posiadać kształt prostopadłościanu (wymiar po stw ardnie­

niu 27 X 13 X 6 mm) o prostych, ostrych krawędziach i płaskich powierzchniach. Powierzchnie cegieł ja k też i przełom niepowinny wykazywać niejednolitego wymiesza­

nia, ani też rys lub pęknięć, występujących w postaci ciem­

nych linii po zwilżeniu cegły wodą. Pożądanym jest aby cegła cementowa posiadała otwory — wgłębienia sięgają­

ce do % grubości (rys. 1). D ają one oszczędność na m a­

teriale i wadze, a poza tym stanowią pewnego rodzaju izolację piewietrzną. Cegła przeznaczona do licowania mo­

że mieć na stronie licowej w arstw ę tłustszej zaprawy (1 : 3), k tóra -winna być ściśle złączona z cegłą (rys. 2).

Można również w zewnętrznej w arstw ie dodawać do ce­

mentu farbę.

Rys.

2

Cegła cementoioa

155

Rodzaj mieszaniny. Do wyrobu cegły używane są zwy­

kle chude’mieszaniny tj. zawierające stosunkowo mniejsze ilości cementu. Bardziej wytrzymałe cegły wykonywa się z mieszaniny 1: 4 (tj. na 1 cz. cementu 4 cz. kruszywa w jednostkach objętościowych), mniej wytrzymałe z mie­

szaniny 1 : 6 -i- 1 : 8. Wymieszanie składników musi być jaknajstaranniejsze. Gotowa m asa nie powinna być zbyt mokra, gdyż wówczas wyjmowanie cegieł z formy przed­

staw ia duże trudności i powoduje ich uszkodzenie. W ła­

ściwy stopień nawilżania masy można ustalić praktycz­

nie w ten sposób, że biorąc do ręki pewną ilość przyrzą­

dzonej mieszaniny, zgniata się ją wdłoni, przy czym wo­

da nie powinna wyciekać między palcami. Po otwarciu rę­

ki m asa w kształcie bryłki powinna pozostać na dłoni, nie przylegając do palców'.

Formowanie cegły. Cegły cementowe wyrabia się ręcz­

nie lub w formach drewnianych jedno lub dwucegłowych, bądź w formach żelaznych znacznie wygodniejszych pod względem obsługi. Te ostatnie mogą być większego typu do jednoczesnego w ytw arzania 5 lub 10 cegieł — zwane ceglarkami, lub mniejszego typu do formowania tylko 2-ch cegieł — zwane poprostu formami żelaznymi. Przed rozpo­

częciem formowania cegły cementowej boki form, zwłasz­

cza drewnianych, należy posmarować zlekka n aftą, mydłem lub oliwą, żeby m asa betonowa do nich nie przystawała i można było łatwo wyjmować cegłę z formy. Do form na- sypuje się masę betonową w nadmiarze i ubija się ją jak n ajstaran n iej ubijakiem tak, aby m asa wypełniała po­

szczególne form y ja k najściślej, poczym nadm iar masy usu­

wa się strychulcem. W czasie pierwszych dni tw ardnienia cegły należy często polewać wodą — polewaczką z sitkiem.

Po 2 — 3 dniach można ustawić cegły w kozły o 8 — 12 warstwach, w których muszą pozostawać przez 6 — 12 tygodni, aby dostatecznie stw ardniały i nie zawierały wil­

goci.

Własności wytrzymałościowe i fizyczne. Cegła cemento­

wa wg norm winna wykazywać:

1) wytrzymałość na ściskanie w stanie suchym nie mniej ja k 130 kg/cm 2, w stanie nasyconym wodą n a j­

mniej 100 kg/cnv;

2) nosiąkliwość wodą dla cegły zwykłej najwyżej 15%, dla cegły z w arstw ą licowrą najwyżej 10% ciężaru suchej cegły;

3) całkowitą odporność na zmiany termiczne. (Cegły

nasycone wodą poddawane 20 krotnemu zamrażaniu i odmarzaniu nie powinny wykazać pęknięć, rys bądź odprysków );

Cegły w ilości 15 sztuk z każdej dostawy poddaje się badaniom wg P N /B — 320 nie wcześniej ja k po 28 dniach od daty ich wykonania.

Pustaki są to bloki z betonu zwykłego lub porowatego, posiadające wewnątrz puste miejsca (wydrążenia) w fo r­

mie kanałów. Kanały te tworzą w ścianie komory powietrz­

ne zwiększające zdolność izolacyjną ściany.

Rodzaj kruszywa. Do wyrobu pustaków przeważnie sto­

suje się jako kruszywo piasek, bądź piasek ze żwirkiem.

Dobrze jest zastąpić żwirek żużlem węglowym, a najle­

piej użyć żużel wielkopiecowy granulowany lub termobet.

Wygląd zewnętrzny i wymiary. Istnieje cały szereg opa­

tentowanych typów pustaków tak co do kształtu zewnętrz­

nego jak i rozmiarów i ilości otworów. Ostateczną formę rozwoju pustaków ściennych przedstaw iają najbardziej dziś rozpowszechnione pustaki „A lfa” (rys. 3) i „Omega”.

Różnią się one między sobą tylko wymiarami i drobnymi szczegółami. Pustaki „A lfa” m ają wymiary 50 X 25 X 25 cm. Posiadają one trzy rzędy kanałów, dzięki czemu ścia­

n a z tych pustaków w żadnym przekroju nie ma pełnej w ar-2. PUSTAKI BETONOWE.

Rys. S.

stwy betonu. Próżnie te w kierunku pionowym nie przechodzą na wylot, lecz przedzielone są cien­

ką przeponą betonową i tworzą w murze oddziel­

nie zamknięte komory, w których powietrze pozo­

staje nieruchome. P u sta­

ki „Omega” m ają wy­

m iary 40 X 25 X 20 cm i różnią się od poprzed­

nich tym, że pierwsze dwa rzędy kanałów są przesklepione, zaś trzeci rząd przechodzi na wy­

lot. Maszyny do wyrobu

P ustaki batonowe

157

obu typów pusta­

ków są tak zbudo­

wane, że umożli­

w iają formowanie nie tylko całych pustaków o wy­

m iarach podanych wyżej, lecz także jego części, a więc:

połówki podłużne, t r z y ć w i e r- c i ó w k i pod­

łużne, połówki poprzeczne, oraz części dowolnej, długości.

Pustaki stropowe, jako elementy wypełniające, a nie nośne, powinny być przede wszystkim lekkie. Najczęściej spoty­

kany typ pustaków jest identyczny z typem Ackermana pu­

staków ceglanych, (rys. 4).

Rodzaj mieszaniny. Mieszanina stosowana do wyrobów pustaków waha się w granicach 1 : 6 -i- 1 : 10 (jako stosu­

nek objętościowy cementu do kruszywa), względnie 1 : 3 : 5 -r- 1 : 5 : 10 (jako stosunek objętościowy cementu: pia­

sku: żwirku lub żużla). Ilość wody dodawanej do betonu powinna być nieznaczna, aby dopiero po ukończeniu ubi­

jan ia betonu w formie zaczęła na jego powierzchni wystę­

pować wilgoć. Dodanie do wody zarobowej 10 — 20% cia­

sta wapiennego w stosunku do wagi cemetu wpływa do­

datnio na wytrzymałość i szczelność pustaków.

Formowanie pustaków. Pustaki wykonywa się podobnie jak' inne wyroby betonowe ręcznie w specjalnych dla da­

nego typu formach żelaznych. Masę betonową dokładnie przemieszaną nakłada się warstwami do maszyny i ubi­

ja za pomocą ubjaka, aż do napełnienia całej formy. Gór­

ną powierzchnię pustaka wygładza się strychulcem i pu­

stak wyrzuca się z formy w prost na wyrównaną ziemię, zlekka przysypaną piaskiem, skąd po upływie 2 — 3 dni może być przeniesiony na plac składowy. W ciągu pierw­

szego tygodnia po wyrobieniu, pustaki należy starannie polewać wodą 2 razy dziennie. Po upływie 3 — 4 tygod­

ni pustaki mogą być użyte do budowy.

Własności wytrzymałościowe. Pustaki betonowe winny wykazywać: wytrzymałość na ściskanie (licząc tylko na przekrój betonu) nie mniejszą od 25 kg/cm5 dla domów

parterowych i nie mniejszą od 40 kg/cm" dla domów jedno i dwupiętrowych. Badania należy przeprowadzać po 28 dniach od daty wykonania pustaków'.