Cel Szczegółowy (iii) Wzmacnianie trwałego wzrostu i konkurencyjności MŚP oraz

2.1.1.3.1 Interwencja w ramach funduszy

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (i), (iii), (iv), (v), (vi) i (vii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów.

Powiązane rodzaje działań – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (i) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów oraz art. 6 rozporządzenia w sprawie EFS+

Planowana interwencja ma na celu wzmocnienie konkurencyjności lubuskich przedsiębiorstw.

Działania zaplanowane w ramach celu szczegółowego mają przyczynić się do rozwoju lubuskiej gospodarki i osiągnięcia wyzwań określonych w regionalnej strategii rozwoju oraz Programie Rozwoju Innowacji.

Wsparcie lubuskiej przedsiębiorczości powinno być prowadzone m.in. poprzez podejmowanie działań na rzecz poprawy dostępu do zewnętrznych środków finansowych i rynków, biznesowego know-how oraz zdolności do podnoszenia jakości łańcucha wartości. Istotnym działaniem będzie pomoc w rozwoju nowych przedsiębiorstw, które od samego początku swojej działalności powinny stać się innowacyjne.

Pomoc skierowana do nowo powstałych przedsiębiorstw skoncentrowana jest na specjalistycznym doradztwie i możliwości zasilenia kapitałem. Istotnym problemem nowopowstających

przedsiębiorstw ukierunkowanych na rozwój innowacyjnych produktów, usług jest dostęp do kapitału. Wsparcie ich na etapie rozwoju i ekspansji ma ogromne znaczenie dla pobudzenia wzrostu innowacji w regionie oraz osiągnięcia trwałej zmiany w tym zakresie.

Działania podejmowane w tym celu szczegółowym powinny przyczynić się do budowy inteligentnych, innowacyjnych przedsiębiorstw, z perspektywą rozwoju i tworzenia miejsc pracy. Istniejące

przedsiębiorstwa powinny uzyskać możliwość rozwoju opartego o specjalistyczne doradztwo, internacjonalizację (ekspansję na rynki zagraniczne), tworzenie innowacyjnej oferty, wspartej

działaniami w obszarze B+R. Lubuskie znajduje się na 11 miejscu w kraju pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. Doradztwo dla przedsiębiorstw, promocja gospodarcza regionu pozwolą na zmianę sytuacji nowych i istniejących przedsiębiorstw w regionie. Dlatego też planowane są działania związane z promowaniem regionalnej gospodarki oraz przedsiębiorstw poprzez ich udział w targach i misjach oraz działania pozwalające na zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu m.in. poprzez modernizację i budowę infrastruktury biznesowej, terenów inwestycyjnych oraz poprawy warunków i lepszej jakości usług obsługi inwestorów.

Przy wyborze przedsięwzięć realizowanych w ramach przedmiotowego celu preferowane będą projekty wpisujące się w zdiagnozowane obszary inteligentnych specjalizacji.

Główne działania planowane do realizacji

 Wsparcie rozwoju i konkurencyjności MŚP.

 Wdrożenie wyników prac B+R i innowacji przez MŚP – bez poprzedzającego etapu prac B+R (projekty kompleksowe dotyczącego działalności B+R będą realizowane w CS (i).

 Wsparcie dla nowo powstałych przedsiębiorstw, w tym: platformy startowe, usługi inkubacyjne, usługi dotyczące prowadzenia działalności na wczesnym etapie rozwoju, wsparcie inkubatorów przedsiębiorczości, usługi w zakresie akceleracji świadczone przez inkubatory.

 Doradztwo dla MŚP, możliwe jako odrębny projekt lub element projektu kompleksowego.

 Promocja gospodarki regionalnej, w tym wsparcie internacjonalizacji MŚP oraz promocji eksportu (wydarzenia gospodarcze inne niż realizowane na poziomie krajowym oraz inne niż Polskie Mosty Technologiczne).

 Wsparcie JST w tworzeniu warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz obsługi inwestora, w tym na rzecz powstawania terenów inwestycyjnych, infrastruktury biznesowej (w tym m. in.:

hale, magazyny, przestrzeń produkcyjna).

Główne typy beneficjentów

 przedsiębiorstwa,

 partnerstwa/zrzeszenia MŚP,

 konsorcja/porozumienia przedsiębiorstw i uczelni wyższych oraz ich spółek celowych,

 Instytucje Otoczenia Biznesu,

 uczelnie/szkoły wyższe oraz ich spółki celowe,

 jednostki samorządu terytorialnego (JST), ich związki, stowarzyszenia i porozumienia, jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną, spółki komunalne.

Główne grupy docelowe – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (iii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Mieszkanki i mieszkańcy regionu, mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, grupy przedsiębiorstw i porozumień MMŚP z innymi podmiotami, JST, Instytucje Otoczenia Biznesu, inwestorzy i przyszli inwestorzy, pracowniczki i pracownicy wspartych podmiotów objęci komponentem szkoleniowym.

Działania na rzecz zapewnienia równości, włączenia społecznego i niedyskryminacji – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (iv) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów i art. 6 rozporządzenia w sprawie EFS+:

IZ zapewni, iż wsparcie w ramach każdego podjętego w programie celu szczegółowego będzie realizowane z poszanowaniem zasad horyzontalnych UE o których mowa w Traktacie o Unii

Europejskiej (TUE) oraz praw człowieka określonych w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, a także w zgodzie z zapisami art. 9 rozporządzenia ogólnego w sprawie wspólnych przepisów, w tym między innymi, iż podejmie odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną podczas przygotowywania, wdrażania, monitorowania, sprawozdawczości i ewaluacji programów, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia dostępności dla osób z

niepełnosprawnościami.

Przestrzeganie tych fundamentalnych zasad dotyczy wszystkich instytucji w systemie realizacji Programu, jak i Beneficjentów Programu. Instytucje zapewnią niedyskryminacyjny system naboru i oceny w oparciu o odpowiednie kryteria wyboru, które będą uwzględniały zasady horyzontalne, a Beneficjenci będą zobligowani do przestrzegania wymogów dotyczących zasad równości szans i zapobiegania dyskryminacji czy konieczności zapewnienia odpowiedniej dostępności usług lub infrastruktury.

IZ zapewni, iż w procedurze konkursowej będą włączane kryteria premiujące dla projektów, w których zostaną zaplanowanie działania wyrównujące szanse grup zagrożonych dyskryminacją. W przypadku projektów neutralnych, kryterium premiujące będzie odnosiło się do działań

zapobiegających dyskryminacji i wyrównywaniu szans w odniesieniu do realizacji projektu.

Na etapie wdrażania realizacja zasad horyzontalnych będzie stanowiła element monitorowania realizacji Programu.

Wskazanie konkretnych terytoriów objętych wsparciem, z uwzględnieniem planowanego

wykorzystania narzędzi terytorialnych - art. 22 ust. 3 lit.d) ppkt (v) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Interwencja CS będzie realizowana na obszarze całego województwa.

W ramach realizacji CS przewiduje się możliwość zastosowania instrumentów terytorialnych:

1. ZIT miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich 2. ZIT miejskich obszarów funkcjonalnych miast średnich

3. IIT – partnerstwa międzygminne.

Działania międzyregionalne, transgraniczne i transnarodowe – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (vi) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

W związku z przygranicznym położeniem regionu w CS (iii) istnieje przestrzeń do realizacji projektów o charakterze transgranicznym. Planuje się umożliwienie realizacji projektów z partnerami z

niemieckich regionów przygranicznych szczególnie w zakresie działań związanych z promocją gospodarki regionalnej, w tym wsparcie internacjonalizacji MŚP oraz promocji eksportu. W systemie wdrażania CS (iii) określone zostaną specjalne preferencje dla projektów uwzgledniających aspekt transgraniczny (wykorzystane mogą być m.in. takie instrumenty jak: kryteria premiujące projekty uwzględniające komponent transgraniczny, typy interwencji z obligatoryjnym komponentem transgranicznym (w zależności od potrzeb), specjalne konkursy dla projektów zawierających komponent transgraniczny).

Planowane wykorzystanie instrumentów finansowych – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (vii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

W ramach realizacji CS wsparcie będzie dystrybuowane w formie dotacji oraz instrumentów finansowych – pożyczek. Wsparcie skierowane do przedsiębiorców ukierunkowane jest przede wszystkim na przedsięwzięcia generujące przychody. Celem wsparcia jest ograniczenie tzw. luki finansowej (zapewnienie dostępu do finansowania MŚP) oraz stworzenie zachęt do inwestowania w obszarach ważnych dla rozwoju lubuskiego.

Dotacje:

 Przedsięwzięcia ukierunkowane na wsparcie dla nowopowstałych przedsiębiorstw, w tym:

platformy startowe, usługi inkubacyjne, usługi dotyczące prowadzenia działalności na wczesnym etapie rozwoju, wsparcie inkubatorów przedsiębiorczości, usługi w zakresie akceleracji

świadczone przez inkubatory, a także doradztwo dla MŚP (możliwe jako odrębny projekt lub element projektu kompleksowego) finansowane będą w formie dotacyjnej. Przedsięwzięcia powyższe nie są nastawione na osiąganie zysków. Rentowność tego rodzaju przedsięwzięć jest bardzo niska. Generowane przychody i oszczędności są pośrednim efektem projektów z zakresu nabycia ww. usług. Korzystanie z nich przez przedsiębiorstwa powinno przełożyć się na wzrost ich konkurencyjności i produktywności, jednakże efekty w postaci oszczędności, przychodów lub zysków mogą pojawić się dopiero w dłuższej perspektywie czasowej, a ostateczne efekty przedmiotowych usług, również te ekonomiczne, są trudne do oszacowania. Ponadto ich osiągnięcie wymaga dodatkowych nakładów związanych z ich wdrożeniem i realizacją kolejnych inwestycji. Podmioty podejmujące się działań w przedmiotowym zakresie to podmioty nie

działające dla zysku lub przekazujące zyski na realizację celów statutowych. Podstawą ich działania jest wspieranie nowych, młodych podmiotów, doradztwo przedsiębiorcom, co z założenia nie generuje przychodów pozwalających na funkcjonowanie na rynkowych zasadach. Dodatkowo problemem jest uzyskanie odpowiedniej masy krytycznej dla realizacji instrumentu zwrotnego dedykowanego tego rodzaju podmiotom. Duże znaczenie w systemie realizacji wsparcia zwrotnego dedykowanego IOB ma potencjał pośredników finansowych, którego brak. Wyższe opłaty za zarządzanie tego rodzaju instrumentem niwelują efektywność ekonomiczną wsparcia, w przypadku, gdy finansowana będzie poprzez instrumenty zwrotne

 Przedsięwzięcia związane ze wsparciem JST w tworzeniu warunków dla rozwoju

przedsiębiorczości oraz obsługi inwestora , w tym wsparcie na rzecz terenów inwestycyjnych, infrastruktury biznesowej (w tym m. in.: hale, magazyny, przestrzeń produkcyjna) finansowane będzie poprzez dotacje. Działania JST w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju

przedsiębiorczości co do zasady, ze względu na charakter będą finansowane poprzez dotacje. Są to działania mające na celu pobudzenie potencjału gospodarczego i poprawy warunków

gospodarczych. Działania te nie generują oszczędności i przychodów, a ich efektem ma być zwiększenie liczby podmiotów gospodarczych, poprawa warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz obsługi inwestora. Z kolei działania samorządów na rzecz terenów inwestycyjnych i

infrastruktury biznesowej realizowane są przede wszystkim w celu zmiany niekorzystnej sytuacji gospodarczej na ich terenie. Inwestycje prowadzone w celu stworzenia atrakcyjnych miejsc do

inwestowania ma przyczynić się w dłuższej perspektywie do powstania nowych miejsc pracy i działania nowych przedsiębiorstw. Realizacja tego typu przedsięwzięć jest złożona i wymaga wysokich kosztów, natomiast okres zwrotu z inwestycji jest bardzo długi, na co nie są gotowi pośrednicy finansowi działający w obszarze dystrybucji instrumentów finansowych. JST realizuje działania w przedmiotowym zakresie w celu poprawy warunków inwestycyjnych i gospodarczych na swoim terenie. Dlatego efekty w postaci przychodów z przedmiotowej działalności nie są generowane bezpośrednio do budżetu JST. Przedsięwzięcia z zakresu wsparcia terenów

inwestycyjnych, infrastruktury biznesowej będą miały charakter jednostkowy, czyli nie wygenerują odpowiedniej masy krytycznej, a to nie przełoży się na odpowiednią organizację sytemu wsparcia zwrotnego oraz może generować wysokie koszty zarządzania tego rodzaju instrumentem

zwrotnym.

 Wdrożenie prac B+R i innowacji przez MŚP - bez poprzedzającego etapu prac B+R (projekty kompleksowe dotyczącego działalności B+R będą realizowane w CS (i)) będzie finansowane poprzez wsparcie dotacyjne. Co do zasady przedsięwzięcia w przedmiotowym zakresie są

obarczone relatywnie wysokim ryzykiem realizacji (porównując do przedsięwzięć inwestycyjnych MŚP), cechują się dużą niepewnością co do uzyskania zwrotów z nakładów na wdrożenie wyników prac B+R. Przedmiotowa interwencja jest obszarem działania przedsiębiorstw, który wpisuje się strategiczne działania samorządu województwa na rzecz wzrostu nakładów na innowacje i działalność innowacyjną regionu. Dodatkowo system wsparcia w przedmiotowym zakresie powinien zachęcać przedsiębiorców do podejmowania ryzyka i wysiłku na rzecz podnoszenia innowacyjności przedsiębiorstw, jak i działalności w zakresie prac B+R i wdrożeń. Z kolei region powinien stymulować działania w zakresie rozwoju inteligentnych specjalizacji, które są potencjałami wzrostu w regionie. Dodatkowo bardzo trudno oszacować korzyści ekonomiczne związane z realizacją tego rodzaju przedsięwzięć. Odległe w czasie, potencjalne przychody zniechęcają zarówno przedsiębiorstwa do korzystania ze wsparcia zwrotnego, jak i pośredników finansowych do angażowania się tego rodzaju finansowanie. Dodatkowo poziom ryzyka

identyfikowanego na etapie podejmowania decyzji o rozpoczęciu badań w wielu przypadkach powstrzymuje przedsiębiorców przed aktywnością w przedmiotowym obszarze. W konsekwencji zamiast działań B+R, firmy wybierają bezpieczniejsze, mniej ryzykowne sposoby na poprawę swojej konkurencyjności. Zaletą wsparcia dotacyjnego w szeroko rozumianym obszarze B+R jest wywieranie efektu zachęty znacznie silniejszego niż w przypadku zastosowania instrumentów zwrotnych, co przełoży się na silny impuls rozwojowy dla lubuskiej gospodarki. Wsparcie dotacyjne ma działanie silnie motywujące z punktu widzenia przedsiębiorców do inicjowania działalności B+R.

 Przedsięwzięcia związane z promocją gospodarki regionalnej będą finansowane w formie dotacji.

Będą to działania zmierzające do pobudzenia potencjału gospodarczego regionu. Projekty nie będą nastawione na zysk. Nie będą także generować przychodów. Działania samorządu województwa w przedmiotowym zakresie mają na celu poprawę warunków funkcjonowania przedsiębiorstw, zwiększenie ich potencjału do rozwoju. Nie będzie przekładało się to na osiąganie zwrotu z inwestycji realizowanych przez samorząd w przedmiotowym obszarze.

Ponadto ograniczeniem, które jest istotne przy planowaniu instrumentów zwrotnych we wskazanych powyżej obszarach interwencji programu są trudności ze znalezieniem właściwych pośredników finansowych, w tym zaangażowaniem przez nich wkładu własnego do IF. Niekomercyjny charakter przedsięwzięć, odległe w czasie i niepewne przychody, brak doświadczonych pośredników

finansowych udzielających wsparcia zwrotnego w ramach przedmiotowej interwencji programu naraża IZ na ryzyko braku efektywności wsparcia. Dodatkowo zastosowanie wyższych opłat za zarządzenia w formie zachęty dla potencjalnych pośredników finansowych może skutkować tym, iż efektywność wsparcia będzie taka sama lub mniejsza niż w przypadku dotacji.

Instrumenty Finansowe:

 Internacjonalizacja MŚP realizowana przez indywidualne przedsiębiorstwa będzie finansowana poprzez instrumenty finansowe. Działania w przedmiotowym obszarze powinny generować dla

przedsiębiorców określone korzyści w postaci zwiększenia potencjału eksportowego, zwiększenia przychodów związanych z ekspansją na rynki zagraniczne lub eksportem dóbr i usług. Dlatego też, ten obszar działania przedsiębiorstw posiada potencjał do zastosowania instrumentów

finansowych.

 Instrumenty finansowe będą miały zastosowanie do przedsięwzięć związanych ze wsparciem rozwoju i konkurencyjności MŚP zakresie budowy, rozbudowy lub odtworzenia infrastruktury przedsiębiorstw, mających na celu utrzymanie lub zwiększenie zdolności produkcyjnych, które charakteryzują się niewielkim ryzykiem inwestycyjnym i małym potencjałem innowacyjnym, natomiast dużym potencjałem do generowania przychodów.

2.1.1.3.2 Wskaźniki

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (ii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów oraz art. 8 rozporządzenia w sprawie EFRR i Funduszu Spójności

Tabela 2: Wskaźniki produktu

Priorytet Cel szczegółowy Fundusz Kategoria regionu

Nr identyfikacyjny

[5]

Wskaźnik [255] Jednostka miary

RCO 01 Przedsiębiorstwa objęte wsparciem (w tym: mikro, małe, średnie, duże)

przedsiębiorstwa 7 169

1 1(iii) EFRR Słabiej

rozwinięty

RCO 02 Przedsiębiorstwa objęte wsparciem w formie dotacji

przedsiębiorstwa 2 10

1 1(iii) EFRR Słabiej

rozwinięty

RCO 03 Przedsiębiorstwa objęte wsparciem z instrumentów finansowych

przedsiębiorstwa 0 104

1 1(iii) EFRR Słabiej

rozwinięty

RCO 04 Przedsiębiorstwa otrzymujące wsparcie niefinansowe

przedsiębiorstwa 5 55

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (ii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Tabela 3: Wskaźniki rezultatu

Priorytet Cel

Wskaźnik [255] Jednostka miary

RCR 02 Inwestycje prywatne uzupełniające wsparcie

2.1.1.3.3 Indykatywny podział zaprogramowanych zasobów (UE) według rodzaju interwencji (nie dotyczy EFMRA)

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (viii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Tabela 4: Wymiar 1 – zakres interwencji Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

1 EFRR Słabiej

Tabela 5: Wymiar 2 – forma finansowania Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

Tabela 6: Wymiar 3 – terytorialny mechanizm realizacji i ukierunkowanie terytorialne Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

Tabela 7: Wymiar 6 – uzupełniające obszary tematyczne EFS+

Nr priorytetu Fundusz Kategoria regionu

1(iii) Nie dotyczy Nie dotyczy

Tabela 8: Wymiar 7 – wymiar „Równouprawnienie płci” w ramach EFS+, EFRR, Funduszu Spójności i FST

Nr priorytetu Fundusz Kategoria regionu

2.1.1.4 Cel Szczegółowy (iv) Rozwijanie umiejętności w zakresie inteligentnej specjalizacji,

W dokumencie Fundusze Europejskie dla Lubuskiego Załącznik. do uchwały Nr 252/3407/22. Zarządu Województwa Lubuskiego. z dnia 15 marca 2022 r. (Stron 54-60)