Cel Szczegółowy (k) zwiększanie równego i szybkiego dostępu do dobrej jakości,

skoncentrowanej na osobie, w tym opieki zdrowotnej; modernizacja systemów ochrony socjalnej, w tym wspieranie dostępu do ochrony socjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i grup w niekorzystnej sytuacji; poprawa dostępności, w tym dla osób z niepełnosprawnościami,

skuteczności i odporności systemów ochrony zdrowia i usług opieki długoterminowej;

2.1.7.3.1 Interwencja w ramach funduszy

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (i), (iii), (iv), (v), (vi) i (vii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów.

Powiązane rodzaje działań – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (i) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów oraz art. 6 rozporządzenia w sprawie EFS+

W Analizie sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa lubuskiego (…) wskazano, iż zmiany w strukturach populacji wskazują na postępujący proces starzenia się społeczeństwa regionu. W roku 2019 mieszkało w nim 178 tysięcy osób w wieku 65 lat i więcej. Stanowiło to 17,6% ogółu

mieszkańców. Spadkowi wielkości populacji towarzyszą niekorzystne zmiany struktury ludności według wieku, które świadczą o rosnącej skali starzenia się populacji. Zaistniała sytuacja powoduje, iż niezbędne jest stworzenie warunków umożliwiających osobom starszym jak najdłuższe

funkcjonowanie w społecznościach lokalnych poprzez zwiększenie dostępu do dobrej jakości, trwałych i przystępnych cenowo usług społecznych. Jest to przedmiotem rekomendacji zawartej w sprawozdaniu – Semestr zimowy 2019, zaś zasadność tego typu interwencji podkreśla diagnoza strategiczna dla SRWL. Ponadto działania związane z interwencją mającą na celu organizację miejsc pobytu dziennego dla osób starszych wpłyną na zmniejszenie liczby osób umieszczanych w

instytucjach pomocowych.

Nowym rozwiązaniem, niestosowanym wcześniej w naszym województwie na szeroką skalę a dotyczącym obszarów wiejskich są tzw. gospodarstwa opiekuńcze/opieka zielona. Jest to szczególny typ rolnictwa społecznego, którego najważniejszą cechą jest wykorzystywanie potencjału

gospodarstwa rolnego do prowadzenia działań o charakterze terapeutycznym, opiekuńczym i integracyjnym celem włączenia społecznego osób przebywających w danym gospodarstwie opiekuńczym, przy jednoczesnym dostosowaniu do potrzeb i możliwości danej osoby

(zindywidualizowane wsparcie), w warunkach zbliżonych do domowych. Osoby przebywające w gospodarstwach opiekuńczych będą miały możliwość podejmowania decyzji ich dotyczących, co da im poczucie sprawowania kontroli nad swoim życiem. Poziom i trudność podejmowanych działań będzie dostosowany do poziomu funkcjonalnego i aktualnego stanu zdrowia uczestników wsparcia.

Będą oni mogli brać udział zarówno w pojedynczych, istotnych dla gospodarstwa działaniach (związanych z opieką nad zwierzętami, ogrodem, sadem, przygotowaniem posiłków,

przygotowywaniem przetworów, dbaniem o czystość), jak i podejmować się czynności mających charakter pracy – ze stałą strukturą i terminarzem działań, aktywnością fizyczną i przynależnością do społeczności lokalnej.

Tworzenie gospodarstw opiekuńczych stanowi część trendu związanego z rozwojem „srebrnej gospodarki”, czyli powstawania nowych miejsc pracy w usługach, ochronie zdrowia, a także w edukacji, kulturze czy turystyce, które są nakierowane na zaspokojenie potrzeb osób starszych.

Gospodarstwa opiekuńcze jako forma gospodarowania polegająca na łączeniu działalności rolniczej z opieką nad osobami potrzebującymi wsparcia, np. osobami starszymi, osobami z

niepełnosprawnościami wpisują się także w ideę deinstytucjonalizacji tj. przejścia od opieki instytucjonalnej do usług świadczonych w społeczności lokalnej szczególnie poprzez umożliwienie osobom pozostanie w środowisku lokalnym. Ponadto realizowane działania będą zapobiegać odizolowaniu osób wspieranych od rodziny, dadzą możliwość podtrzymania więzi rodzinnych oraz sąsiedzkich, pozwolą na rozwój psychofizyczny osób objętych wsparciem oraz wpłyną na zwiększenie zaradności w wykonywaniu codziennych obowiązków.

Wspomniane wyżej wykorzystanie potencjału gospodarstwa rolnego do działań terapeutycznych wpłynie na poczucie przydatności, przynależności do społeczności lokalnej oraz sprawczości. Model gospodarstwa opiekuńczego wpisuje się w proces deinstytucjonalizacji pomocy społecznej w Polsce, a z drugiej strony stanowi sposób zagospodarowania niewykorzystanych zasobów gospodarstw rolnych/wiejskich.

Realizacja tego typu działań poprzez RLKS zapewni oddolny i ukierunkowany na potrzeby lokalnej społeczności charakter wsparcia. Przy tworzeniu Lokalnych Strategii Rozwoju zakładających tworzenie gospodarstw opiekuńczych wzięte zostaną pod uwagę potrzeby i trudności osób zamieszkujących tereny, na których działają Lokalne Grupy Działania. Powyższe przyczyni się do rozwiązania problemu w dostępie do usług społecznych, które szczególnie dotykają mieszkańców mniejszych miejscowości i obszarów wiejskich. Partnerstwo mieszkańców, lokalnych organizacji i przedsiębiorców oraz jednostki sektora publicznego z danego obszaru objętego działalnością

Lokalnej Grupy Działania zagwarantuje kompleksowość wsparcia i usług świadczonych w gospodarstwach opiekuńczych.

Szczegółowy zakres interwencji w obszarze usług społecznych będzie na początku wdrażania Programu wynikał z uzgodnień z podmiotem odpowiedzialnym za koordynację obszaru włączenia społecznego, następnie zaś z regionalnego planu rozwoju usług społecznych. Ponadto działania wdrażane będą zgodnie z Modelem Innowacyjnych Usług Społecznych na terenach wiejskich wypracowanym w perspektywie 2014-2020.

Główne działania planowane do realizacji

 Rozwój usług w gospodarstwach opiekuńczych Główne typy beneficjentów

 LGD, jednostki samorządu terytorialnego (JST), ich związki oraz stowarzyszenia, organizacje non profit,

 organizacje pozarządowe,

 przedsiębiorstwa (MŚP) i ich związki i stowarzyszenia w tym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,

 podmioty ekonomii społecznej¹².

Główne grupy docelowe – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (iii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

 Grupę docelową stanowią mieszkańcy wymagający wsparcia w codziennym funkcjonowaniu z obszarów objętych lokalnymi strategiami rozwoju, szczególnie z obszarów wiejskich.

Działania na rzecz zapewnienia równości, włączenia społecznego i niedyskryminacji – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (iv) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów i art. 6 rozporządzenia w sprawie EFS+:

IZ zapewni, iż wsparcie w ramach każdego podjętego w programie celu szczegółowego będzie realizowane z poszanowaniem zasad horyzontalnych UE o których mowa w Traktacie o Unii

Europejskiej (TUE) oraz praw człowieka określonych w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, a także w zgodzie z zapisami art. 9 rozporządzenia ogólnego w sprawie wspólnych przepisów, w tym między innymi, iż podejmie odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną podczas przygotowywania, wdrażania, monitorowania, sprawozdawczości i ewaluacji programów, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia dostępności dla osób z

niepełnosprawnościami.

Przestrzeganie tych fundamentalnych zasad dotyczy wszystkich instytucji w systemie realizacji Programu, jak i Beneficjentów Programu. Instytucje zapewnią niedyskryminacyjny system naboru i oceny w oparciu o odpowiednie kryteria wyboru, które będą uwzględniały zasady horyzontalne, a Beneficjenci będą zobligowani do przestrzegania wymogów dotyczących zasad równości szans i zapobiegania dyskryminacji czy konieczności zapewnienia odpowiedniej dostępności usług lub infrastruktury.

IZ zapewni, iż w procedurze konkursowej będą włączane kryteria premiujące dla projektów, w których zostaną zaplanowanie działania wyrównujące szanse grup zagrożonych dyskryminacją. W

12 Obowiązujące rozwiązania prawne wskazują, iż zakładanie gospodarstw opiekuńczych odbywa się na zasadzie prowadzenia działalności gospodarczej lub w formie podmiotu ekonomii społecznej (stowarzyszenia, fundacje, spółdzielnie socjalne). Określone typy beneficjentów mogłyby być ewentualnie partnerami – jak np. OPS, który kierować będzie osoby do gospodarstw opiekuńczych.

przypadku projektów neutralnych, kryterium premiujące będzie odnosiło się do działań zapobiegających dyskryminacji i wyrównywaniu szans w odniesieniu do realizacji projektu.

Na etapie wdrażania realizacja zasad horyzontalnych będzie stanowiła element monitorowania realizacji Programu.

Wskazanie konkretnych terytoriów objętych wsparciem, z uwzględnieniem planowanego

wykorzystania narzędzi terytorialnych - art. 22 ust. 3 lit.d) ppkt (v) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Interwencja będzie realizowana na obszarze całego województwa z wykorzystaniem jednego z narzędzi terytorialnych – Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność.

Działania międzyregionalne, transgraniczne i transnarodowe – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (vi) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Na etapie tworzenia projektu programu nie zidentyfikowano propozycji projektów wychodzących poza obszar geograficzny województwa lubuskiego w ramach Celu. W związku z przygranicznym położeniem regionu nie wyklucza się jednak realizacji projektów głównie o charakterze

transgranicznym, jeśli zostaną one zidentyfikowane w trakcie wdrażania interwencji.

Planowane wykorzystanie instrumentów finansowych – art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (vii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

W ramach realizacji CS (k) wsparcie będzie dystrybuowane w formie dotacji. Interwencja określona w celu szczegółowym nie jest ukierunkowana na osiągnięcie zysków, a planowane przedsięwzięcia nie mają potencjału komercyjnego. Ponadto, co jest bardzo istotne przedmiotowe obszary

interwencji w ramach ww. celu, nie przynoszą bezpośrednich korzyści finansowych, a są realizowane ze względu na szeroko rozumiane korzyści społeczne (są to zadania z zakresu usług publicznych).

2.1.7.3.2 Wskaźniki

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (ii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów oraz art. 8 rozporządzenia w sprawie EFRR i Funduszu Spójności

Tabela 2: Wskaźniki produktu

Priorytet Cel szczegółowy Fundusz Kategoria regionu

Nr identyfikacyjny

[5]

Wskaźnik [255] Jednostka miary

Liczba osób objętych usługami świadczonymi w społeczności lokalnej w programie

osoby

11 57

7 4(k) EFS+ Słabiej

rozwinięty EECO17

Liczba osób pochodzących z obszarów wiejskich objętych wsparciem w programie

osoby

6 33

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (ii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Tabela 3: Wskaźniki rezultatu

Priorytet Cel

Wskaźnik [255] Jednostka miary

2.1.7.3.3 Indykatywny podział zaprogramowanych zasobów (UE) według rodzaju interwencji (nie dotyczy EFMRA)

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (viii) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów

Tabela 4: Wymiar 1 – zakres interwencji Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

Tabela 5: Wymiar 2 – forma finansowania Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

Tabela 6: Wymiar 3 – terytorialny mechanizm realizacji i ukierunkowanie terytorialne Nr priorytetu Fundusz Kategoria

regionu

Tabela 7: Wymiar 6 – uzupełniające obszary tematyczne EFS+

Nr priorytetu Fundusz Kategoria regionu

Tabela 8: Wymiar 7 – wymiar „Równouprawnienie płci” w ramach EFS+, EFRR, Funduszu Spójności i FST

Nr priorytetu Fundusz Kategoria regionu

2.1.7.4 Cel Szczegółowy (l) wspieranie integracji społecznej osób zagrożonych ubóstwem lub