CHARAKTERYSTYKA BRANŻY I POZYCJA GRUPY KAPITAŁOWEJ

WĘGIEL METALURGICZNY (KOKSOWY) – SUROWIEC KRYTYCZNY

Zarówno rynek węgla metalurgicznego (koksowego), jak i koksu ma wymiar globalny. Popyt na węgiel metalurgiczny (koksowy) oraz koks - główne produkty Grupy - jest pochodną przede wszystkim kondycji przemysłu stalowego, który zużywa powyższe surowce w wielkich piecach w procesie

SEGMENT WĘGLOWY

Obejmujący wydobycie i sprzedaż węgla kamiennego

SEGMENT KOKSOWY

Obejmujący wytwarzanie i sprzedaż koksu oraz węglopochodnych

POZOSTAŁE SEGMENTY

Obejmujący pozostałą działalność jednostek Grupy

14,4 mln ton

wyprodukowanego węgla

1 552,3 mln PLN

na nakłady inwestycyjne

3,3 mln ton

wyprodukowanego koksu

127,6 mln PLN

na nakłady inwestycyjne

387,8 mln PLN

przychodów ze sprzedaży

216,1 mln PLN

na nakłady inwestycyjne

[DATA]

SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ORAZ GRUPY KAPITAŁOWEJ JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ZA ROK OBROTOWY ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2020 ROKU

węgiel metalurgiczny (koksowy) oraz ruda żelaza. Węgiel metalurgiczny (koksowy) jest przetwarzany we własnych koksowniach koncernów stalowych na koks.

Dla europejskiego przemysłu stalowego ważna jest gwarancja stabilnych dostaw swoich podstawowych surowców na konkurencyjnych warunkach. Brak własnych wystarczających źródeł podaży powoduje, że Unia Europejska („UE”) jest praktycznie w całości zależna od importu zarówno rudy żelaza jak i węgla metalurgicznego (koksowego).

Komisja Europejska w 2020 roku ponownie potwierdziła status węgla koksowego jako surowca krytycznego na liście 30 surowców, dla których ryzyko niedoboru dostaw oraz jego skutki dla gospodarki są większe niż w przypadku innych surowców.

Wysokie ryzyko niedoboru lub braku podaży wynika z ograniczonej ilości źródeł ich pochodzenia. Światowa produkcja węgla metalurgicznego (koksowego) skoncentrowana jest w kilku krajach, w tym udział samych tylko Chin i Australii wynosi blisko 80%. Chiny będące największym w skali globalnej producentem, praktycznie całość wydobycia kierują na rynek krajowy, natomiast węgiel australijski prawie w 100% przeznaczony jest na eksport. Dla użytkowników zależnych od importu węgla ważna jest dostępność surowca w handlu na rynku międzynarodowym, który obejmuje około 30% światowego zapotrzebowania na węgiel koksowy. Ilość uczestników na tym segmencie rynku po stronie podaży jest również ograniczona do kilku głównych eksporterów, w tym: Australii, USA, Kanady i Rosji, które łącznie odpowiadają za ponad 90% dostaw węgla na rynek zamorski.

Obecnie w krajach członkowskich Unii Europejskiej produkcja węgla metalurgicznego (koksowego) ma miejsce tylko w Polsce oraz Czechach.

W 2020 roku zapadła w Czechach ostateczna decyzja o zamknięciu dwóch z czterech kopalń należących do OKD do końca I kwartału 2021 roku i pozostałych dwóch kopalń do końca 2022 roku. Oznacza to, że JSW stanie się jedynym znaczącym producentem węgla metalurgicznego (koksowego) w Unii Europejskiej wcześniej, niż to pierwotnie zakładano. Deficyt węgla metalurgicznego (koksowego) na rynku UE zaspokajany jest głównie przez import z Australii, USA, Kanady i Rosji, oraz w ostatnich latach z Mozambiku i Kolumbii. Potrzeby importowe krajów europejskich będą wzrastać w związku z planowanym wygaszaniem działalności czeskich kopalń OKD. Największym producentem węgla metalurgicznego (koksowego) w kraju jest JSW. Jednostka dominująca jako jedyna w kraju produkuje węgiel metalurgiczny (koksowy) typu hard, natomiast węgiel semi-soft jest również wydobywany w kopalniach PGG S.A., ale w relatywnie małych ilościach (ok. 0,5 mln ton w 2020 roku).

PRODUKCJA KOKSU

Największym i kluczowym odbiorcą koksu jest hutnictwo żelaza i stali, gdzie wykorzystywany jest głównie do produkcji surówki żelaza w procesie wielkopiecowym, natomiast drobniejsze sortymenty do procesu spiekania rud żelaza oraz do produkcji żelazostopów. Do tej grupy odbiorców należą również odlewnie wykorzystujące wysokiej jakości koks odlewniczy. Pozostałe rodzaje koksu stosowane są w procesie wytopu metali nieżelaznych (w hutnictwie cynku, ołowiu i miedzi), w przemyśle wapienniczym, chemicznym (głównie do produkcji karbidu), branży sodowej (produkcja szkła), w sektorze spożywczym (cukrownie, suszarnie) oraz w sektorze komunalnym (koks opałowy).

Koks wytwarzany jest głównie w koksowniach zintegrowanych z hutami na potrzeby własne koncernów hutniczych. Tylko niewielka ilość ok. 4%

globalnej produkcji koksu jest przedmiotem eksportu. W Unii Europejskiej również funkcjonują głównie koksownie zintegrowane z hutami, natomiast w Polsce koksownie są niezależne. Wyjątek stanowiła koksownia w Krakowie wchodzącej w skład Grupy ArcelorMittal, ale po trwałym zamknięciu wielkich pieców w 2020 roku koksownia ta będzie również koksownią niezintegrowaną. Kilka niezależnych koksowni znajduje się również w innych krajach: na Węgrzech, w Czechach, w Bośni. Przewaga koksowni Grupy JSW nad innymi producentami koksu jest związana z dostępnością surowca – koksownie bazują głównie na węglu metalurgicznym (koksowym) z własnych kopalń uzupełnianym zamorskimi węglami hard premium w celu stabilizacji parametrów jakościowych koksu.

W stabilnej od lat strukturze zużycia koksu na świecie branża hutnicza ma około 80% udział, tak więc o poziomie zapotrzebowania na koks, a tym samym na węgiel metalurgiczny (koksowy) decydują takie czynniki jak: wielkość produkcji stali surowej w procesie wielkopiecowym oraz wskaźnik jednostkowego zużycia koksu w produkcji surówki żelaza.

Zależność Grupy od rynków zewnętrznych przy zbyciu koksu powoduje, że musi konkurować zarówno jakością, jak i ceną z dostawcami tego produktu nie tylko z Europy, ale również z Chin, Rosji czy Kolumbii.

Ze względu na silną koncentrację podaży węgla metalurgicznego (koksowego) ograniczoną do kilku kluczowych dostawców oraz koncentracji popytu ze strony kilku kluczowych regionów, rynek jest bardzo wrażliwy na zdarzenia mogące wpływać na ograniczenia dostępności węgli oraz zahamowanie popytu w którymś z kluczowych regionów konsumujących ten surowiec, reagując gwałtownym wzrostem lub obniżką cen.

W ostatnich latach znacząco na rynek wpływają czynniki pogodowe w Australii oraz decyzje administracyjne w Chinach. Ponieważ węgiel metalurgiczny (koksowy) jest głównym składnikiem kosztowym produkcji koksu, zazwyczaj ceny koksu podążają za zmianami cen węgla

[DATA]

SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ORAZ GRUPY KAPITAŁOWEJ JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ZA ROK OBROTOWY ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2020 ROKU

metalurgicznego (koksowego). Zdarza się, iż w przypadku gwałtownych zmian cen węgla metalurgicznego (koksowego) ceny koksu reagują z opóźnieniem, lub przy znaczącym ograniczeniu podaży koksu dynamika cen koksu wyprzedza wzrost cen węgla.

POZYCJA GRUPY KAPITAŁOWEJ

Grupa jest istotnym dostawcą wysokiej jakości węgla metalurgicznego (koksowego) na rynku lokalnym i europejskim. Grupa posiadając własne koksownie może korzystać z efektu synergii dostarczając do odbiorców węgiel metalurgiczny (koksowy) i koks. Silna pozycja Grupy wynika z posiadanych zasobów oraz korzystnej lokalizacji względem kluczowych europejskich koncernów hutniczych, będących głównymi odbiorcami węgla metalurgicznego (koksowego) i koksu z Grupy.

Lokalizacja najważniejszych odbiorców

W skali globalnej udział produkcji węgla kamiennego Grupy nie jest znaczący i wynosi ok. 0,2%. Na świecie produkuje się rocznie ponad 7 mld ton węgla, z czego ok. 1,0 mld ton stanowi węgiel metalurgiczny na potrzeby koksownictwa i hutnictwa, obejmujący węgiel metalurgiczny (koksowy) i PCI. Pozostała produkcja węgla, to produkty z przeznaczeniem głównie na cele energetyczne. Udział Grupy w światowej produkcji węgla metalurgicznego wynosi ok. 0,9%, natomiast w krajach UE Grupa jest największym producentem węgla metalurgicznego (koksowego) w tym wiodącym producentem węgli typu hard z udziałem ponad 70%.

Produkcja węgla kamiennego w Polsce w latach 2016-2020 (mln ton)

Źródło: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A.

57,1 53,0 51,3 49,5 42,1

13,3 12,5 12,1 12,1

12,3

70,4 65,5 63,4 61,6

54,4

2016 2017 2018 2019 2020

WĘGIEL ENERGETYCZNY WĘGIEL KOKSOWY RAZEM

-7,0%

-3,2% -2,8%

-11,7%

[DATA]

SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ORAZ GRUPY KAPITAŁOWEJ JASTRZĘBSKIEJ SPÓŁKI WĘGLOWEJ S.A.

ZA ROK OBROTOWY ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2020 ROKU

Sprzedaż węgla kamiennego ogółem w 2020 roku wyniosła 52,9 mln ton i była o 5,5 mln ton niższa niż w roku 2019, z czego węgiel energetyczny stanowił 41,0 mln ton (spadek o 5,7 mln ton w stosunku do 2019 roku), a węgiel metalurgiczny (koksowy) 11,9 mln ton (wzrost o 0,2 mln ton w stosunku do roku 2019). Sprzedaż węgla kamiennego ogółem na rynek krajowy wyniosła 48,6 mln ton i była o 6,1 mln ton niższa niż w roku 2019, z czego węgiel energetyczny stanowił 40,0 mln ton (spadek o 5,6 mln ton w stosunku do roku 2019), a węgiel metalurgiczny (koksowy) 8,6 mln ton.

Grupa prowadzi również sprzedaż koksu, który wytwarzany jest przez koksownie należące do Grupy. Kluczowe miejsce zajmuje sprzedaż koksu wielkopiecowego. Udział sprzedaży koksu wielkopiecowego w Grupie w 2020 roku wyniósł 77%. Pozostałe 23% to zasadniczo koks przemysłowy z niewielkim udziałem koksu metalurgicznego i odlewniczego. Produkcja koksu w Polsce w 2020 roku wyniosła według szacunków 7,6 mln ton i była niższa o 1,0 mln ton, tj. 11,6% w porównaniu do 2019 roku. Grupa, z wielkością produkcji 3,3 mln ton, stanowiła 44% krajowej produkcji koksu w tym okresie. W 2020 roku Grupa zwiększyła wolumen wyprodukowanego koksu o 0,1 mln ton, czyli o 3,1%, podczas gdy produkcja koksu u innych polskich producentów była niższa niż w 2019 roku. W Europie koks produkowany jest przede wszystkim przez koksownie zintegrowane z hutami, a Grupa JSW jest największym niezintegrowanym jego producentem w regionie. Udział Grupy w światowym handlu koksem wynosi ok. 15% przy wolumenie handlu koksem na świecie szacowanym przez Coke Market Report na ok. 21,7 mln ton w 2020 roku.

Udział produkcji JSW w krajowej produkcji węgla i koksu

Źródło: Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., opracowanie własne.

W procesie koksowania węgla, uzyskuje się także produkty węglopochodne. Produktami węglopochodnymi o największej skali wartości w ich sprzedaży, poza gazem koksowniczym, są smoła koksownicza i benzol. Pozostałe produkty węglopochodne to siarczan amonu i siarka płynna.