Charakterystyka lekkiej kolei nadziemnej

Lekka kolej została uruchomiona w 1987 r. do obsługi dzielnicy London Docklands. Trzy lata wcześniej przetarg na budowę wygrała firma GEC-Mowlem Railway, która zobowiązała się zaprojektować, wybudować i wyposażyć kolej. W skład jej infrastruktury w dniu otwarcia wchodziło 11 pociągów i 15 stacji. Obsługiwała połączenia pomiędzy Tower Gateway, Stratford i Island Gardens. Po wielu rozbudowach i modernizacjach osią-gnęła stan dzisiejszy: 34 km torów, 40 stacji i 100 pociągów. Swoim za-sięgiem obejmuje lokalizacje takie jak: Bank, Beckton, Lewisham, London City Airport i Woolwich Arsenal. System obsługuje 67 mln pasażerów rocznie, ale do 2012 r. ta liczba miała wzrosnąć do 100 mln1. Zarządzana jest przez Docklands Light Railway Ltd (DLR), które jest częścią Transport for London. Na podstawie umowy franczyzowej utrzymaniem systemu w ruchu oraz jego renowacją zajmuje się firma Serco Docklands. DLR jest odpowiedzialna za planowanie i wprowadzanie projektów rozszerzających zasięg połączeń. Zajmuje się także rozwijaniem i ulepszaniem infrastruk-tury. Firma jest wspierana przez trzech koncesjonariuszy, którzy zapro-jektowali, zbudowali i sfinansowali ostanie rozbudowy.

Jednym z kluczowych założeń rozwoju lekkiej kolei jest regenera-cja terenów objętych jej połączeniami. System odegrał kluczową rolę w rozwoju i rewitalizacji obszaru wschodniego i południowo-wschod-niego Londynu, umownie nazwanego London Docklands. W przeszłości na tych terenach mieścił się jeden z największych portów na świecie – Port of London, odizolowany od reszty miasta, posiadający swoją spe-cyficzną kulturę i slang, ze słabo rozwiniętą infrastrukturą drogową i ko-munikacyjną. Kiedy w latach 70. XX wieku transport wodny wprowadził system przewozów, cargo port upadł ze względu na niemożność obsługi * Mgr Magdalena Drzewoszewska – Katedra Logistyki, Wydział Zarządzania Uniwer-sytetu Łódzkiego, ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź.

Magdalena Drzewoszewska

166

ogromnych kontenerów. Pozostawił po sobie 21 km2 opuszczonego tere-nu, zasiedlonego przez rzesze bezrobotnych. Ogromny projekt rewitali-zacyjny w latach 1980–1990 sprawił, że London Docklands stało się dru-gim finansowym centrum miasta, a dzielnica Canary Wharf – ogromnym skupiskiem drapaczy chmur. Kluczową rolę odegrał rozwój komunikacji, do którego przyczyniło się stworzenie lekkiej kolei (DLR) łączącej teren dawnego portu z centrum miasta. Dalszy rozwój połączeń pomógł zre-witalizować tereny wokół Docklands, min. Greenwich2.

DLR jest zintegrowana z innymi systemami transportowymi. Ma bez-pośrednie połączenie ze 100 liniami autobusowymi, 8 liniami metra, 4 liniami London Overground (miejskie połączenia kolejowe zarządzane przez British Rail), a także z siecią autokarów, taksówek i transportem rzecznym.

Kolejka DLR jest liderem w transporcie przyjaznym dla środowiska. Znajdują tutaj zastosowanie pionierskie metody, pozwalające chronić śro-dowisko poprzez oszczędność energii, wody i poddanie śmieci recyklin-gowi. Oto niektóre rozwiązania wprowadzone w systemie i na stacjach: • pociąg hamując traci energię, a dzięki systemowi energooszczędnego

hamowania jest ona akumulowana w torach i zasila następny prze-jeżdżający pociąg,

• gazety i śmieci pozostawione w wagonach są poddawane recyklingowi, • woda przeznaczona do mycia taboru jest używana kilkakrotnie, • oświetlenie stacji wyłącza się automatycznie, kiedy nie jest

potrzeb-ne, dzięki zainstalowanym sensorom światła dziennego,

• używanie materiałów z recyklingu do budowy zadaszeń na stacjach (np. na stacji West India Quay zadaszenie jest wykonane w 90% z ta-kich materiałów),

• ruchome schody na nowych stacjach Tower Gateway, South Quay i obecnie budowanej Stratford International będą jechały z pełną mocą tylko wtedy, gdy będą aktualnie używane przez pasażerów, • garaże rowerowe posiadają oświetlenie zasilane panelami słonecznymi, • w toku są prace nad wdrożeniem paneli słonecznych do zasilania

sygnalizacji.

DLR podczas budowy stacji Stratford International stara się jak naj-bardziej zredukować szkodliwość dla otoczenia oraz korzystać z przy-jaznych dla środowiska praktyk. Prawie 90% gruzu, który wykopano w celu budowy nowej infrastruktury zostało poddane procesowi recyklin-gu. Stare tory dawnej linii North London zostały odnowione i użyte w no-wym systemie. Wszystkie maszyny napędzane były paliwami o niskiej zawartości siarki, aby zmniejszyć negatywny wpływ na jakość powietrza.

10. Rodzaje miejskiego transportu szynowego w Londynie 167 Lekka kolej DLR odgrywała kluczową rolę w transporcie ludzi podczas Igrzysk Olimpijskich w 2012 r. W zasięgu sieci znajdują się 4 miejsca roz-grywek: Olimpic Park, ExCel, Greenwich Park i Woolwich Artillery Barracks. System musiał obsłużyć około 500 tys. pasażerów dziennie. Zwykła prze-pustowość to tylko 250 tys. tygodniowo. Wszystkie projekty związane z przygotowaniami do rozgrywek olimpijskich pozostawiły po sobie infra-strukturę, która znacząco wspomoże przyszły rozwój i funkcjonowanie sto-licy. Następujące projekty były ukończone do czasu otwarcia Olimpiady:

1) budowa linii DLR od Canning Town do Stratford international, 2) powiększenie pociągów jeżdżących na trasach pomiędzy Poplar

i Beckton z dwóch do trzech wagonów. Ad 1)

Linia pomiędzy Canning Town a Stratford była budowana w ramach projektu rozwoju obszaru pomiędzy tymi lokalizacjami. Nowe połącze-nie ma być impulsem do powstania miejsc pracy, mieszkań, sklepów, centrów rozrywki i kultury. Poprawi dostęp mieszkańców do komunika-cji i da im perspektywę inną od poruszania się autem. Stworzy połą-czenie międzynarodowej stacji kolejowej Stratford z siecią komunikacji miejskiej Londynu. Nowo powstała linia była kluczowa dla obsługi Parku Olimpijskiego w Stratford podczas Igrzysk w Londynie w 2012 r.

Linia ma długość 6 km i zakłada powstanie czterech nowych stacji: • Stratford International,

• Stratford High Street, • Abbey Road,

• Star Lane.

Projekt wykorzystuje dawne stacje North London Line (północnej linii kolejowej), które będą przystosowane do wymogów systemu DLR. Podróż od stacji Stratford International do Canning Town ma trwać 10 min3.

Ad 2)

W związku ze wzrostem liczby podróżujących z 70 mln rocznie do 100 mln w 2012 r. DLR dołoży do kursujących na najpopularniejszych połączeniach składów dodatkowy wagon. Powiększone pociągi jeżdżą na wybranych trasach od 2010 r. i powiększą liczbę miejsc dla pasa-żerów o 50%. Po powiększeniu infrastruktury, DLR będzie zarządzało 149 wagonami. Na realizację projektu składają się następujące prace4: • wydłużenie platform na 17 stacjach,

• wzmocnienie wiaduktów i mostów,

3 www.tfl.gov.uk/assets/downloads/corporate/dlr-factsheet-july-2009.pdf [z dn. 9.01.2010].

Magdalena Drzewoszewska

168

• budowa nowej stacji South Quay Station,

• budowa nowych węzłów kolejowych w pobliżu: West India Quay, Canning Town i Tower Gateway, aby zwiększyć częstotliwość kursowania,

• budowa większej ilości wind i ruchomych schodów na stacjach, • zakup 55 nowych wagonów.

Nowa stacja South Quay została otwarta 26 października 2009 r. Zastąpi starą stacje Quay Station, która z powodów konstrukcyjnych nie mogła być przebudowana na potrzeby trzywagonowych pociągów. Nowa infrastruktura znajduje się w odległości 200 m od dawnej lokali-zacji i jest łatwo dostępna dzięki czterem ruchomym schodom i dodat-kowym windom. Remont dla podróżujących oznacza bardziej komforto-we warunki, więcej miejsca na peronach i w pociągach.

10.2. Specyfika południowolondyńskiej sieci tramwajowej