ŁKA a inne inwestycje w regionie

Równolegle z powstawaniem Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, na te-renu regionu łódzkiego prowadzone są inne inwestycje mające na celu poprawienie atrakcyjności tego obszaru. Projekty te w dużej mierze dotyczą infrastruktury transportowej, jednakże istnieją również przed-sięwzięcia o innym charakterze15.

Inwestycją mającą znaczenie krajowe jest budowa ringu autostra-dowego wokół Łodzi. Jest to szereg dróg i autostrad, które pozwolą

13 http://lka.lodz.pl/index.php/projekt-7-3-19-budowa-systemu-lka-etap-1/cele -i-korzysci-projektu [z dn. 8.02.2012].

14 Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – Etap I, s. 12.

15 Do takich przedsięwzięć zalicza się węzeł autostradowy Stryków, który – jak pod-kreślał minister C. Grabarczyk – jest drugim co do wielkości tego typu obiektem w Polsce.

Łukasz Trzeszczak

182

odciążyć miasto z ruchu samochodowego. Od północy metropolia bę-dzie zamknięta autostradą A2, od wschodu autostradą A1, od południa drogą ekspresową S8, a od zachodu drogą ekspresową S14. Ma to duże znaczenie, gdyż obecnie Łódź postrzegana jest przez kierowców jako jeden wielki korek. Przez centrum miasta przebiega bowiem m.in. droga krajowa nr 1 (łącząca Cieszyn z Gdańskiem) oraz nr 14 (łącząca Walichnowy z Łowiczem). Zakończenie prac i otwarcie w pełni spraw-nego pierścienia drogowego wokół Łodzi przewidywane jest na rok 2015 (rys. 26). C. Grabarczyk podkreśla, że gdy on pełnił funkcję ministra infrastruktury, duże inwestycje strukturalne przestały omijać region łódzki, który jest kluczowy, jeśli chcemy mieć dobrze skomuni-kowany kraj.

Rysunek 26. Ring autostradowy

Źródło: opracowanie – Anna Zmysłowska

Warto wspomnieć, iż w fazie planowania A1 oraz S14 dochodziło do licznych protestów ze strony mieszkańców. Najczęściej dotyczyły one przebiegu tras, a nadrzędnym problemem stały się wysiedlenia miesz-kańców z budynków przeznaczonych do wyburzenia16.

16 K. Dmochowska-Dudek, Konflikty społeczne wokół inwestycji w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym, [w:] A. Jewtuchowicz, M. Wójcik (red.), Łódzka metropolia. Problemy integracji gospodarczej, Wyd. Biblioteka, Łódź 2010, s. 63–65.

11. Plany budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej 183 Kolejną inwestycją o znacznych rozmiarach jest przebudowa Dworca Fabrycznego. To część projektu związanego z modernizacją linii kolejo-wych Warszawa–Łódź oraz odcinka Łódź Widzew–Łódź Fabryczna. Cały projekt figuruje pod nazwą POIiŚ 7.1–24.2. W jego skład wchodzą: • budowa tunelu z czterotorową linią, na której będzie prowadzony ruch

dalekobieżny, aglomeracyjny, regionalny i kolei dużych prędkości, • budowa stacji podziemnej Łódź Fabryczna,

• budowa konstrukcji dworcowej Łódź Fabryczna,

• budowa podziemnego przystanku dla stacji Łódź Niciarniana,

• przebudowa stacji Łódź Widzew, który będzie posiadał m.in. 6 torów przeznaczonych na ruch pasażerski,

• inne działania związane z ruchem pieszym oraz infrastrukturą telein-formatyczną17.

Resort C. Grabarczyka zaplanował realizację tej inwestycji w po-dziale na etapy. W pierwszym z nich zostanie zbudowany dworzec pod-ziemny Łódź Fabryczna i połączony tunelem z dworcem Łódź Widzew. W drugim etapie zbudowane będą tunele do dworca Łódź Kaliska, za-równo dla kolei tradycyjnej, jak i KDP.

Oprócz wymienionych działań w zakresie transportu kolejowego projekt zawiera także inwestycje związane z przekształceniem dworca Łódź Fabryczna w obiekt multimodalny. Dlatego też przewiduje się bu-dowę trzykondygnacyjnego parkingu podziemnego, przystanków auto-busowych dla komunikacji międzymiastowej, znajdujących się również pod powierzchnią ziemi oraz budowę drogi dojazdowej do tego węzła. Wzięto też pod uwagę modernizację linii tramwajowych wraz z przy-stankami, powstanie przystanków dla komunikacji miejskiej i parkin-gów typu Park & Ride oraz przeznaczonych dla rowerów18.

Dworzec podziemny Łódź Fabryczna na głębokości 16 metrów bę-dzie posiadał 4 perony (jeden przeznaczony dla kolei dużych prędkości). Kasy biletowe i sala odpraw będą usytuowane 8 metrów wyżej, a w czę-ści nadziemnej, która może posiadać 6 kondygnacji, znajdować się będą budynki przeznaczone na działalność komercyjną19.

Inwestycją powiązaną z powstaniem podziemnego dworca Łódź Fabryczna jest budowa tunelu średnicowego pod Łodzią. Miałaby ona po-łączyć Łódź Fabryczną z Łodzią Kaliską. W Studium wykonalności budowy linii kolejowej na odcinku od dworca Łódź Fabryczna w kierunku dworca

17 http://www.plk-inwestycje.pl/inwestycje/program-operacyjny-infrastruktura--i-srodowisko/poiis-71-242 [z dn. 10.02.2012].

18 Nowe Centrum Łodzi oraz Łódzki Węzeł Kolejowy, s. 29.

19 J. Gałuszka, Idee i cele przebudowy centrum Łodzi w kontekście społeczno-prze-strzennej specyfiki miasta, [w:] J. Gałuszka (red.), Wokół Nowego Centrum Łodzi, EC1 – Miasto Kultury, Łódź 2010, s. 20.

Łukasz Trzeszczak

184

Łódź Kaliska zarekomendowano wariant I, który dla kolei dużych prędko-ści prowadzony jest na styku z halą widowiskową Atlas Arena. Dla kolei konwencjonalnych wariant „poprowadzony jest po wyjściu z północnej części głowicy rozjazdowej projektowanej stacji Łódź Fabryczna pod cen-trum miasta w kierunku północno-zachodnim, w rejon ulic Ogrodowej/ Karskiego/Drewnowskiej. W tym rejonie została zlokalizowana stacja po-średnia. Za nią następuje odchylenie w kierunku zachodnim. Tu następu-je rozgałęzienie tuneli, mające na celu umożliwienie kierunkowych i bez-kolizyjnych włączeń do linii nr 15 Bednary–Łódź Kaliska. Ma to miejsce na odcinku prostym szlaku Łódź Żabieniec–Łódź Kaliska”20.

Rysunek 27. Mapa przedstawiająca przebieg tuneli średnicowych pod Łodzią

Źródło: opracowanie – Anna Zmysłowska

W wybranym wariancie łączna długość linii wynosi 11 050 m dla linii zwykłych oraz 11 300 m dla linii KDP, natomiast długość tuneli przed-stawia się odpowiednio: 8257 m i 5100 m. Prędkości maksymalne w tu-nelach to 160 km/h dla KDP oraz 100 km/h dla linii konwencjonalnych21.

20 Projektowane linie średnicowe w Łodzi jako element systemu KDP oraz kolei kon-wencjonalnych – prezentacja ustaleń studium wykonalności, Warszawa–Łódź, grudzień 2011, s. 7.

11. Plany budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej 185 Na początku 2012 r. wspólne działania samorządów województwa i mia-sta przy wsparciu C. Grabarczyka doprowadziły do przygotowania stu-dium wykonalności tuneli średnicowych pod Łodzią.

Zaletami, które miały wpływ na wybór takiego przebiegu linii kolei dużych prędkości są m.in.: przebieg dużej części tras w korytarzach niezabudowanych lub zajętych już do celów transportowych, najkrót-sza długość tuneli w porównaniu z innymi wariantami, wyelimino-wanie skrzyżowań z trasami tuneli kolei zwykłych, zminimalizowyelimino-wanie styczności z ruchem samochodowym. Jeżeli chodzi o czynniki mające na wpływ na trasę linii konwencjonalnych, były to: bezpośrednie po-łączenie najbardziej znaczących ośrodków aglomeracji łódzkiej (Łódź Widzew, Łódź Fabryczna, Manufaktura, Atlas Arena, stadion miejski, a także ewentualnie w przyszłości rejon Portu Lotniczego), minimaliza-cja liczby koniecznych skrzyżowań z innymi trasami kolejowymi, brak zakłóceń w przypadku rozbudowy stacji Łódź Kaliska, stacja pośred-nia zlokalizowana w pobliżu centrum handlowego Manufaktura pozwoli na powstanie dogodnych warunków obsługi pasażerów dojeżdżających z innych miast lub innych rejonów miasta, czego efektem może być zmiana struktury dominującej gałęzi transportu w tej części Łodzi22.

Inwestycją, która ma na celu poprawienie kulturowego wizerun-ku Łodzi jest budowa Nowego Centrum Łodzi. Geneza pomysłu to po-szukiwania obiektów pofabrycznych, które mogłyby stać się centrum sztuki. Idealna do tego celu okazała się nieczynna elektrociepłownia EC1. Z upływem czasu idea zaczęła się rozrastać i od jednego obiektu urosła do planów stworzenia „dzielnicy kultury”. Przeniesienie Dworca Fabrycznego pod powierzchnię ziemi oraz budowa tunelu średnicowego pozwoli na wyodrębnienie ogromnego obszaru, który stanie się tere-nem nowych inwestycji. Nowe Centrum Łodzi będzie ograniczone ulica-mi Narutowicza, Sienkiewicza, Tuwima oraz Kopcińskiego. Plany zakła-dają podzielenie obszarów na dwie strefy: pierwsza z nich, obejmująca ok. 30 ha, to skupisko działań kulturalnych. Pozostałe 50 ha będzie przeznaczone na inwestycje komercyjne23.

W ramach powstającego Nowego Centrum Łodzi funkcje kulturalne będą pełnić24:

• EC1 Zachód – powstanie tutaj ośrodek muzealno-edukacyjno-naukowy, • EC1 Wschód – obiekty kulturalno-artystyczne,

• EC1 Południowy Wschód – wytwórnia filmów rysunkowych SE-MA- -FOR, a także Muzeum Bajki,

22 Tamże, s. 10–14.

23 J. Gałuszka, Idee i cele przebudowy centrum Łodzi…, s. 13–16. 24 Tamże, s. 16–20.

Łukasz Trzeszczak

186

• Specjalna Strefa Sztuki, Specjalna Strefa Kultury oraz Ulice Czterech Kultur,

• Centrum Festiwalowo-Kongresowe.