Charakterystyka planów ŁKA

Pierwsza koncepcja stworzenia systemu Łódzkiej Kolei Aglome-racyjnej (ŁKA) pojawiła się w marcu 2008 r. Pomysł ten został pozy-tywnie oceniony przez władze samorządowe województwa łódzkiego oraz miasta Łodzi. Głównymi argumentami przemawiającymi za jej po-wstaniem były:

• zjawisko migracji ludności z miasta Łodzi poza jego granice,

• rosnące zapotrzebowanie na sprawny i szybki transport w obrębie aglomeracji,

• coraz większe natężenie ruchu transportu drogowego powodujące zatory1.

Jednak bezpośrednim czynnikiem motywującym była struktura fun-duszy unijnych. Program Infrastruktura i Środowisko pozwalał na zare-zerwowanie znacznej kwoty przeznaczonej na rozwój transportu przy-jaznego środowisku w największych aglomeracjach Polski2. Transport szynowy jest bez wątpienia jedną z bezpieczniejszych dla środowiska form transportu, poza tym czynniki, takie jak ograniczona liczba benefi-cjentów czy wybrane obszary na terenie kraju wymusiły powstanie pro-jektu, by móc w pełni wykorzystać pomoc europejską dla rozwoju Polski3. Według wstępnych założeń ŁKA ma ruszyć w 2013 r. Założenia mó-wią o zakupie 20 szynobusów (18 zakupionych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko i dwa z Funduszu Kolejowego), które mają * Mgr Łukasz Trzeszczak – Katedra Logistyki, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź.

1 http://lka.lodz.pl/index.php/projekt-7-3-19-budowa-systemu-lka-etap-1 [z dn. 11.10.2012].

2 Na konferencji w dniu 27 stycznia 2010 r., poświęconej realizacji projektów infra-strukturalnych realizowanych w ramach POIiŚ, ówczesny minister C. Grabarczyk oznaj-mił, że wielkość środków tego programu to aż 27 mld euro, z czego 19 mld będzie pocho-dziło z funduszy unijnych.

3 www.rzecznik.dlalodzi.info/aktualnosci/286-lodzka-kolej-aglomeracyjna-buzalek [z dn. 11.10.2012].

Łukasz Trzeszczak

178

obsługiwać trasy z Łodzi do Łowicza, Kutna, Zduńskiej Woli oraz Koluszek, a także linię wewnątrz miasta łączącą stację Widzew z Łodzią Kaliską. Oprócz wymienionych stacji granicznych list intencyjny podpisały wła-dze Pabianic, Głowna, Ozorkowa, Strykowa, Łęczycy, Łasku i Zgierza. Finansowanie funkcjonowania kolei będzie zadaniem samorządów lokal-nych (ma być uzależnione od liczby mieszkańców). Podpisane porozu-mienie zawiera informacje dotyczące budowy i modernizacji przystan-ków (stacji) kolejowych na liniach ŁKA oraz jej zaplecza technicznego, poprawy stanu linii kolejowych w obrębie ŁKA, a także wspierania dzia-łania tej kolei już po jej uruchomieniu. Pierwszy okres podpisanej umo-wy dotyczy lat 2013–20184.

Rysunek 25. Mapa Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej

Źródło: opracowanie – Anna Zmysłowska

4 http://logistyka.wnp.pl/lodzka-kolej-aglomeracyjna-ma-ruszyc-w-2013-ro-ku,113716_1_0_0.html [z dn. 11.10.2012].

11. Plany budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej 179 Plany zakładają powstanie czterech głównych linii5:

• nr 14 łączącej Łódź Kaliską z Sieradzem (ewentualnie ze Zduńską Wolą, w przypadku gdyby Sieradz nie był zainteresowany inwestycją), • nr 15 łączącej Łódź Kaliską z Łowiczem,

• nr 16 łączącej Łódź Kaliską z Kutnem, • nr 17 łączącej Łódź Fabryczną z Koluszkami.

Łódzka Kolej Aglomeracyjna ma pełnić funkcję uzupełniającą dla połączeń regionalnych. Szynobusy mają mieć pojemność 160 pasa-żerów, ale za to ich dynamika, w porównaniu ze zwykłymi pociągami, będzie większa. Ma to zapewnić system szybszego startu oraz zatrzy-mywania się6.

Warunki, jakie postawiono przed szynobusami, to m.in.: nowocze-sne, wysokie standardy oraz warunki techniczne, zerowy negatywny wpływ na środowisko, bezpieczeństwo ruchu pasażerskiego, funkcjo-nalne rozwiązania konstrukcyjne w zakresie przewozu osób niepełno-sprawnych, a także bezpieczeństwo przewozu bagażu7.

Wedle planów właścicielem pojazdów ma być specjalnie do tego celu powołana Łódzka Kolej Aglomeracyjna Sp. z o.o., której jedynym udziałowcem będzie województwo łódzkie. Jednak zastrzeżenia budzi fakt, że wedle założeń po zakupie szynobusów spółka nie będzie bra-ła udziału w zadaniach dotyczących eksploatacji pojazdów. Ma to być zlecone przedsiębiorstwu, które posiada uprawnienia przewoźnika ko-lejowego. Istnieją również obawy, iż organizatorem przewozów mogą zostać Przewozy Regionalne, czyli spółka, która nie cieszy się popular-nością wśród podróżujących. Jest to o tyle dziwne, iż coraz większego znaczenia nabiera trend powstawania własnych spółek przewozowych, których zarządcami są województwa (np. Koleje Mazowieckie)8.

Projekt przewiduje, że powstałe oraz zmodernizowane dworce mają mieć charakter multimodalny. Oznacza to, iż poza pociągami będą się tam zatrzymywać autobusy komunikacji miejskiej i PKS. Wskazano też na za-potrzebowanie na duże parkingi samochodowe oraz stojaki na rowery9.

W ramach projektu ma powstać zaplecze techniczne dla taboru Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Obiekt ten usytuowany będzie w po-bliżu stacji Łódź Widzew, a zajmowana przez niego powierzchnia ma

5 Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – Etap I, s. 3.

6 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35136,8080337,Szynobusem_po_po_lodzkiej_aglo-meracji__Unia_doplaci.html [z dn. 8.02.2012].

7 Budowa systemu Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – Etap I, s. 3.

8 www.rzecznik.dlalodzi.info/aktualnosci/286-lodzka-kolej-aglomeracyjna-buzalek [z dn. 9.02.2012].

9 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35153,9389347,UE_doplaci_miliony_do_remontow_ pociagow_i_przystankow.html [z dn. 8.02.2012].

Łukasz Trzeszczak

180

wynosić 4,5 ha. Czynności wykonywane na terenie zaplecza będą zwią-zane z przeprowadzaniem przeglądów technicznych, naprawami oraz bieżącym utrzymywaniem poprawnego stanu taboru. W ramach po-wstania tego obiektu niezbędna jest budowa następujących elementów infrastruktury:

• układ torów wyposażony w system rozjazdów oraz automatyczne sterowanie,

• hala technologiczna wyposażona w niezbędne specjalistyczne urzą-dzenia,

• system myjni taboru, który będzie zaopatrzony w zamknięty obieg wody, a także we własną podoczyszczalnię ścieków,

• układ drogowy wyposażony w miejsca parkingowe i rampy podjazdowe, • stanowiska utrzymania czystości w taborach.

Plany przewidują, iż obiekt będzie gotowy do eksploatacji do końca 2014 r.10

Projekt ŁKA obejmuje również budowę i modernizację przystan-ków. Nowo wybudowane przystanki powstaną m.in. w Bratoszewicach, Domaniewicach (Domaniewice Centrum), Zgierzu (Zgierz Jaracza) oraz w Łodzi (Radogoszcz Wschód, Pabianicka, Dąbrowa). Przebudowa do-tyczyć będzie przystanków w Strykowie, Głownie, Zgierzu, Grotnikach i Chociszewie11.

Celami wyróżnionymi w projekcie budowy ŁKA są12: 1. Wzrost poziomu jakości oraz efektywności przewozów.

2. Niezawodność, punktualność oraz większa częstotliwość kurso-wania pociągów.

3. Skrócenie czasu podróżowania.

4. Wzrost poziomu bezpieczeństwa, a tym samym zmniejszenie ry-zyka wypadków.

5. Obniżenie kosztów aktualnego utrzymania taboru. 6. Polepszenie stanu ochrony środowiska w obrębie linii. 7. Poprawa wygody podróżnych.

8. Eliminacja barier architektonicznych oraz przystosowanie obiek-tów i taboru dla osób niepełnosprawnych.

9. Otwarcie szerokich możliwości przestrzennych.

Korzyści płynące z powstania ŁKA mają głównie charakter społeczno-gospodarczy, środowiskowy oraz dotyczący zrównoważonego rozwoju.

10 http://lka.lodz.pl/index.php/projekt-7-3-19-budowa-systemu-lka-etap-1/zaple-cze [z dn. 9.02.2012].

11 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35153,9885561,Szynobusem_po_regionie_pojedzie-my_z_nowych_przystankow.html [z dn. 9.02.2012].

11. Plany budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej 181 Do tych pierwszych można zaliczyć podniesienie efektywności całego sys-temu transportowego w regionie i wyrównanie szans rozwoju dla ludności spoza ośrodków silnie zurbanizowanych. Aspekty środowiskowe to przede wszystkim spełnienie norm unijnych w zakresie dbałości o przyrodę, a także sprawne ominięcie wszelkich obszarów, które podlegają ochronie. Jeżeli zaś chodzi o zrównoważony rozwój, to nadrzędną założoną korzy-ścią jest zahamowanie spadku liczby osób poruszających się za pomocą kolei – dzięki poprawie jej dostępności oraz „stworzeniu atrakcyjnego, nowoczesnego i mobilnego łańcucha podróży, dostępnego dla różnych grup użytkowników komunikacji, wykorzystującego intermodalność, za-lety transportu szynowego: wysoką prędkość komunikacyjną w obszarze zurbanizowanym, węzły przesiadkowe, atrakcyjny system informacji pa-sażerskiej”13.

Według autorów projektu budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, wpłynie ona na atrakcyjność inwestycyjną województwa łódzkiego w takich aspektach, jak:

1. „Poprawa spójności aglomeracji i regionu.

2. Poprawa mobilności pracowników w aglomeracji i regionie. 3. Otwarcie nowych terenów inwestycyjnych w województwie

łódzkim.

4. Poprawa dostępu mieszkańców województwa łódzkiego do infra-struktury miasta Łodzi (szpitale, muzea, stadiony, urzędy itp.). 5. Poprawa oferty turystycznej w regionie.

6. Poprawa infrastruktury kolejowej wraz z infrastrukturą towarzy-szącą”14.