Analiza działalności usługi Amazon Fresh pozwala na identyfikację dobrych praktyk, możliwych do zastosowania przez polskie sklepy internetowe z żywnością. Zidentyfiko-wane wzorce odwołują się do trzech płaszczyzn funkcjonowania usługi AF: organizacyj-nej, logistycznej i marketingowej.
Pierwszą zidentyfikowaną dobrą praktyką jest wybór obszaru funkcjonowania e-sklepu z żywnością. Ze względu na wysokie koszty logistyki, a z drugiej strony brak moż-liwości podnoszenia cen produktów spożywczych powyżej cen w tradycyjnych kana-łach dystrybucji konieczne jest ograniczenie zasięgu obsługi do obszarów gęsto zalud-nionych, cechujących się populacją o co najmniej średnim dochodzie. Jak pokazuje przy-kład Londynu, a także fakt wycofania się z obsługi obszarów podmiejskich w niektórych stanach USA, zasięg działania nie musi obejmować całego miasta. Ograniczenie geogra-ficznego zasięgu działania pozwala na zminimalizowanie kosztów transportu (tzw. pro-blem ostatniej mili), a także może przyczynić się do uruchomienia opcji szybszej dosta-wy. Powyższa zależność jest znana i wykorzystywana przez inne e-sklepy spożywcze, jednak nowością wdrożoną przez AF jest ograniczenie obszaru dostawy do wybranych dzielnic.
Drugą dobrą praktyką jest rozważne wchodzenie na kolejne lokalne rynki. Usługa AF po raz pierwszy została uruchomiona w 2007 r. w Seattle. Następne e-sklepy rozpoczęły działalność w 2013 r. (Los Angeles, San Francisco), a później w 2014 r. (San Diego, Nowy Jork). Takie powolne posuwanie się naprzód pozwala zgromadzić doświadczenie, zbu-dować markę, a przede wszystkim uniknąć narażania firmy na zbyt duże koszty budowy infrastruktury logistycznej, kluczowej dla dystrybucji produktów spożywczych.
Trzecią dobrą praktyką jest możliwość odbioru dostawy w dniu złożenia zamówie-nia. W Londynie, w zależności od obszaru i godziny złożenia zamówienia, możliwe
sta-wienia. Dostawa tego samego dnia jest ważnym instrumentem konkurowania w przy-padku produktów spożywczych (szczególnie świeżych).
Czwartą dobrą praktyką jest wprowadzenie abonamentu. Takie rozwiązanie umoż-liwia pozbycie się klientów, którzy kupują rzadko lub/i dokonują zakupów o niskiej war-tości. Należy jednak pamiętać, że wprowadzenie abonamentu ogranicza udział w ryn-ku. Ten aspekt jest szczególnie istotny dla Polski, gdzie odsetek kupujących żywność on-line jest niski, zaś wprowadzenie abonamentu mogłoby zatrzymać zainteresowanie za-kupami. Dlatego kluczowe są okresy próbne (dłuższe nawet niż 30-dniowe) oraz ekspe-rymentowanie z ceną abonamentu.
Piąta dobra praktyka wiążę się z zaoferowaniem odpowiednio szerokiego asorty-mentu. Według deklaracji w ofercie AF znajduje się 130 000 linii produktowych, a więc bardzo dużo. Dla porównania sieć detaliczna Biedronka oferuje około 2 000 pozycji asortymentowych, zaś e-sklep eZakupy Tesco – około 17 000 pozycji asortymentowych [Skrzat 2017; MondayNews 2016]. W związku z tym zaoferowanie około 40 000 pozycji asortymentowych pozwoliłoby na zaspokojenie popytu nawet na bardziej wysublimo-wane produkty, a z drugiej strony nie doprowadziłoby do nadmiernych strat wynikają-cych z niesprzedania artykułów spożywczych. Szacuje się, że straty tego typu mogą się-gnąć 10% wartości zapasów magazynowych danego produktu [Weinbren 2016].
Szóstą dobrą praktykę stanowi współpraca z lokalnymi, ekologicznymi producenta-mi żywności. Amazon udostępnił ofertę lokalnych rolników, piekarzy, cukierników itd., zwiększając oferowany asortyment, a z drugiej strony oferując ekologiczne, organiczne produkty, dzięki czemu zagospodarował kolejną niszę rynkową.
Podsumowanie
Przedsiębiorstwo Amazon Inc. jest liderem sprzedaży internetowej. Świadczona w jego ramach usługa Amazon Fresh wchodzi na kolejne rynki i umacnia swoją pozycję ryn-kową. Dobra pozycja konkurencyjna usługi AF skłania do przyjrzenia się stosowanym w jej ramach rozwiązaniom. Analiza działalności usługi Amazon Fresh pozwala na iden-tyfikację dobrych praktyk, możliwych do zastosowania przez polskie sklepy interneto-we z żywnością. Wzorce te dotyczą kinterneto-westii, które mogą być implementowane w Polsce, nie obejmują natomiast rozwiązań specyficznych dla firmy Amazon (np. kompleksowej
nizacyjnych, dwóch logistycznych i jednej marketingowej. Ich implementacja powinna przyczynić się do lepszego dopasowania oferty do oczekiwań nabywców. Jednak ich skuteczne wdrożenie na „polskim gruncie” wymaga przeprowadzenia szczegółowych analiz i odpowiedzi na pytanie, jak osiągnąć optimum (np. czy wiąże się to z ceną abona-mentu, szerokością asortyabona-mentu, momentem wchodzenia na kolejne rynki).
Uruchomienie usługi Amazon Fresh na polskim rynku w najbliższym czasie nie wy-daje się prawdopodobne. Ewentualne wejście dotyczyłoby Warszawy, jako obszaru spełniającego warunek dochodowości przedsięwzięcia. Dopóki Amazon nie zdecydu-je się na wejście ze swoją pełną ofertą do Polski (a nie tylko uruchomienie polskojęzycz-nej wersji serwisu Amazon.de) i nie uruchomi usługi Amazon Prime, funkcjonujące obec-nie sklepy internetowe z żywnością mogą dalej doskonalić swoje działaobec-nie w płaszczyźobec-nie operacyjnej, logistycznej i rynkowej, korzystając m.in. z wypracowanych dobrych praktyk.
Bibliografia
Amazon Fresh (2018), Postcodes Eligible for AmazonFresh Deliveries [online], https://www.ama-zon.co.uk/gp/help/customer/display.html/ref=help_search_1-1?ie=UTF8&nodeId=202077730 &qid=1517497258&sr=1-1, dostęp: 25.01.2018.
CBOS (2017), Korzystanie z Internetu, Komunikat z badań nr 49/2017 [online], http://www.cbos.pl/ SPISKOM.POL/2017/K_049_17.PDF, dostęp: 25 stycznia 2018.
Conlumino White Paper (2016), Amazon Fresh Briefing [online], http://insights.retailenvi- ronments.org/wp-content/uploads/2016/07/Conlumino-White-Paper-Amazon-Fresh-14-June-2016.pdf, dostęp: 25.01.2018.
Garcia K. (2018), Amazon’s Grocery Sales Are Growing – Along with Manufacturers’ Worries [online],
https://retail.emarketer.com/article/amazons-grocery-sales-growingalong-with-manufacturers-worries/5a62707bebd40008bc79120e%20?ecid=NL1014, dostęp: 25 stycznia 2018.
Harris P., Dall’Olmo Riley F., Riley D., Hand C. (2017), Online and store patronage: a typology of grocery shoppers, „International Journal of Retail & Distribution Management”, vol. 45, iss. 4, ss. 419–445.
Karwińska A., Wiktor D. (2008), Przedsiębiorczość i korzyści społeczne: identyfikacja dobrych praktyk w ekonomii społecznej, „Ekonomia społeczna teksty”, nr 6.
Kats R. (2017), Why Some Consumers Waffle About Online Grocery Shopping [online],
https://reta-il.emarketer.com/article/why-some-consumers-waffle-about-online-grocery-shopping/5a2724 caebd4000570c897f7?ecid=NL1014, dostęp: 25.01.2018.
Lauchlan S. (2016), Amazon gets Fresh – game over for the online grocery market? [online], https://
diginomica.com/2016/06/09/amazon-gets-fresh-game-over-for-the-online-grocery-market/, dostęp: 25.01.2018.
Mazurkiewicz P. (2017), Przekonujemy się do spożywczych e-zakupów, „Rzeczpospolita”
[onli-ne], http://www.rp.pl/Handel/306299824-Przekonujemy-sie-do-spozywczych-e-zakupow.html, dostęp: 25.01.2018.
MondayNews (2016), Biedronka dogoniła Lidl pod względem szerokości asortymentu [online], http://www.dlahandlu.pl/detal/wiadomosci/biedronka-dogonila-lidl-pod-wzgledem-szerokosci-asortymentu,50394.html, dostęp: 25.01.2018.
Moroz M. (2017), Tempo wzrostu sektora handlu internetowego w Polsce w latach 2010–2016: ana-liza porównawcza, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. XVIII, z. 4, cz. 1, ss. 195–212.
Olczak A.B. (2013), Integracja sieci detalicznej z e-commerce w branży spożywczej. Uwarunkowa-nia i synergiczne korzyści, „Marketing i Rynek”, nr 3, ss. 25–30.
Robinson H., Dall’Olmo R., Rettie R., Rolls-Willson G. (2007), The role of situational variables in online grocery shopping in the UK, ,,The Marketing Review”, vol. 7, nr 1, ss. 89–106.
Szczepańska M. (2017), Polacy bez e-apetytu, „Puls Biznesu”, 05.11.2017 [online], https://www.
pb.pl/polacy-bez-e-ape-897377?utm_medium=email&utm_source=newsletter. pb.pl , dostęp: 25 stycznia 2018 .
Weinbren E. (2016), Could Amazon Fresh deliver a knockout blow to Ocado? [online], https://
www.thegrocer.co.uk/channels/online/could-amazon-fresh-deliver-a-knockout-blow-to-ocado/538199.article, dostęp: 25.01.2018.
Zaczkiewicz A. (2017), Amazon, Wal-Mart and Apple Top List of Biggest E-commerce Retailers [online],
http://wwd.com/business-news/business-features/amazon-wal-mart-apple-biggest-e-commerce-retailers-10862796/, dostęp: 25.01.2018.
Tom XIX | Zeszyt 5 | Część I | ss. 99–116