Dorota JELONEK

Streszczenie:

Celem artykułu jest przedstawienie kierunków i perspektyw rozwoju rynku informacji gospodarczej z wykorzystaniem sieci Internet. Omówione zostaną znaczenie i zakres pojęć: informacja gospodarcza, rynek informacji gospodarczej oraz podmioty rynku informacji gospodarczej.

Następnie przedstawione zostaną możliwości wykorzystania Internetu w kształtowaniu rynku elektronicznej informacji gospodarczej z uwzględnieniem przeglądu najpopularniejszych gospodarczych baz danych i serwisów informacyj­

nych.

1. Istota informacji gospodarczej

Sens wyrażenia informacja gospodarcza zależy od kontekstu sytuacyjnego w jakim jest używany. Najczęściej określana jest tak informacja o zjawiskach go­

spodarczych obejmująca dane statystyczne, informacje o kursach walut, o kursach akcji, o budżecie państwa lub gminy itp. Drugi, szeroki kontekst to informacja zaspakajająca potrzeby informacyjne decydentów w podejmowaniu decyzji eko­

nomicznych. Decyzje wywołują określone zachowania ludzi i podmiotów gospo­

darczych, zatem można rozpatrywać rolę sterującą informacji w systemie gospo­

darczym. Ponadto informacja jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania każdego systemu gospodarczego.

Uwzględniając powyższe aspekty można określić informację gospodarczą jako wszelką informację, spełniająca przynajmniej jeden z poniższych warunków

[1]:

1- Przedmiotem informacji gospodarczej są obiekty, procesy, zdarzenia, czyli wszystkie zjawiska gospodarcze.

2. Podmiotem informacji gospodarczej, czyli użytkownikiem, jest podmiot (osoba fizyczna, jednostka organizacyjna) aktywny ekonomicznie, to znaczy prowa­

dzący działalność gospodarczą, podejmujący decyzje ekonomiczne jako kon­

sument, producent, podmiot działań na rynku, obiekt oddziaływań o charakte­

rze ekonomicznym innych podmiotów społecznych lub gospodarczych.

3- Informacja gospodarcza wyrażona jest w języku ekonomicznym.

4- Informacja gospodarcza powoduje skutki o charakterze gospodarczym.

5- Informacja gospodarcza to wszelka informacja stanowiąca integralną część systemu gospodarczego.

W świetle powyższych określeń ustalono, że informacja gospodarcza nie funkcjonuje samoistnie. Zależy od podmiotu, który ją wykorzystuje, oraz celu tego wykorzystania. Do użytkowników informacji gospodarczej zaliczymy:

k Podmioty gospodarcze

181

2. Samorząd gospodarczy

3. Związki zawodowe i inne organizacje pracobiorców 4. Organizacje pracodawców

5. Banki i instytucje finansowe

6. Administracją państwową (administracja ogólna i specjalna) 7. Samorząd terytorialny (administracja samorządowa)

8. Instytucje naukowo-badawcze, uczelnie wyższe

9. Instytucje „około-administracyjne”(głównie szczebel regionalny) 10. Szkoły wyższe, instytuty naukowo-badawcze

11. Organizacje polityczne

12. Instytucje kulturalne i oświatowe 13. Środki społecznego przekazu

14. Stowarzyszenia kulturalne, środowiskowe itp.

Rynek regionalnej informacji gospodarczej kształtuje przede wszystkim aktywność użytkowników informacji. Przez aktywność są rozumiane zachowania popytotwórcze — chęć posiadania określonej informacji oraz zachowania podażo- twórcze —oferowanie określonej informacji.

2. Podmioty rynku informacji gospodarczej

Informacja, a zwłaszcza informacja gospodarcza jest stymulatorem roz­

woju gospodarczego. Podmioty działające w szeroko rozumianej sferze gospodar­

czej zgłaszają coraz większe zapotrzebowanie informacyjne. Pojawia się coraz więcej podmiotów oferujących informację gospodarczą. Można zatem obserwować dynamiczny rozwój rynku informacyjnego w skali globalnej, jak i w skali regio­

nalnej. Na rysunku 1 przedstawiono strukturę rynku regionalnej informacji gospo­

darczej

W otoczeniu rynku można wyróżnić elementy, które kształtują rynek in­

formacji gospodarczej. Należą do nich elementy prawne (rozporządzenia, ustawy, przepisy itp.), elementy społeczne i kulturowe, elementy ekonomiczne (np. gospo­

darka, konkurencja) oraz elementy technologiczne (rozwiązania techniczno - tech­

nologiczne w zakresie gromadzenia, przetwarzania i przesyłania informacji.

Rynek regionalnej informacji gospodarczej kształtowany jest przez uczest- ni ™ rynku. Są to źródła podażotwórcze czyli aktywni uczestnicy rynku i zrodła popytotwórcze czyli pasywni uczestnicy rynku.

Aktywni uczestnicy rynku regionalnej informacji gospodarczej to wszyst­

kie po mioty, które posiadają własne zasoby informacyjne i udostępniają je użyt- owm 'om wewnętrznym w celu zaspokojenia ich potrzeb informacyjnych oraz dla użytkowników zewnętrznych. Aktywni uczestnicy kreują rynek informacji gospo­

darczej. Zaliczymy do nich:

Wyspecjalizowane instytucje centralne i regionalne (GUS/WUS, Sądy, Urzędy Skarbowe, Banki, Agencje informacyjne)

Podmioty gospodarcze i ich organizacje (samorząd gospodarczy)

• Administracja państwowa ogólna i specjalna 182

W irtualna przestrzeń informacji

W irtualna przestrzeń komunikacji

Tradycyjna przestrzeń

rynkowa

W irtualna przestrzeń transakcji

W irtualna przestrzeń dystrybucji

• Administracja samorządowa (gminy)

Pasywni uczestnicy rynku regionalnej informacji gospodarczej to wszyst­

kie podmioty, które nie dysponują własnymi zasobami informacyjnymi i zgłaszają jedynie zapotrzebowanie na informację gospodarczą. Do grupy tej należy więk­

szość indywidualnych podmiotów gospodarczych.

3. Informacja gospodarcza w Internecie

Internet spowodował poszerzenie tradycyjnej przestrzeni rynkowej. Po­

wstały nowe obszary w których podmioty gospodarcze mogą poszukiwać informa­

cji, udostępniać i wymieniać informacje, komunikować się i zawierać transakcje.

Poszerzenie tradycyjnej przestrzeni rynkowej o obszary wirtualne przedstawiono na rysunku 1.

Rys.l Rynek informacji gospodarczej wykorzystujący sieć Internet [2]

Wirtualna przestrzeń informacji to przede wszystkim nowe kanały przeka- Zu mformacji. Podmioty gospodarcze wykorzystując World Wide Web mogą udo­

stępniać informacje o sobie, o profilu swojej działalności, oraz prezentować swoją

°fertę handlową lub usługową. Wirtualna przestrzeń informacyjna jest rozległym 183

obszarem, z którego można pozyskać informacje niezbędne w podejmowaniu de- eyzji.

Internet oferuje także sposoby szybkiej, taniej, nie ograniczonej i stosun­

kowo bezpiecznej komunikacji. Jest platformą wymiany poglądów, opinii, pomy­

słów.

Możliwości efektywnego wykorzystania wirtualnej, nowopowstałej prze­

strzeni informacyjnej można upatrywać w koncepcji budowy zintegrowanego sys­

temu regionalnej informacji gospodarczej. System może wykorzystywać platformę rozwiązań Internetowych. Użytkownicy systemu zarówno w dostępie do informacji w tematycznych bazach danych jak i w zakresie przeglądania gotowych raportów i prowadzenia własnych interaktywnych analiz, posługiwać się mogą przeglądarką internetową (Internet Explorer, Netscape Navigotor, etc) jako jedynym interfejsem do systemu. Rozwiązanie takie pozwala na zminimalizowanie kosztów wdrożenia i utrzymania systemu.

Na podstawie obserwacji stanu obecnego można stwierdzić, że aktywni uczestnicy rynku często podejmują próby tworzenia systemów informacyjnych o ograniczonym zakresie i ukierunkowanych na potrzeby własne. Właściwe decyzje administracji lokalnej mogłyby spowodować by podmioty te były zainteresowane współdzieleniem się informacją z innymi uczestnikami rynku. Integracja istnieją­

cych baz danych w jeden system pozwoliłaby pozyskać stałe źródła zasilania zin­

tegrowanego systemu w aktualne informacje.

Najważniejszymi zadaniami realizowanymi przez system powinna być promocja regionu i zapewnienie szerokiego dostępu do informacji podmiotom gospodarczym.

Jak zatem wykorzystać Internetowe bazy danych w zaspokajaniu potrzeb informacyjnych menedżerów?

Rozpoczniemy od prezentacji najbardziej popularnych sposobów wyszu­

kiwania informacji gospodarczej, ale niestety często mało skutecznych.

Obszemość i różnorodność tematyczna zasobów informacyjnych WWW powoduje, że dotarcie do konkretnych informacji nie zawsze jest proste. Pomocne mogą być specjalne sieciowe narzędzia wyszukujące. Narzędzia te można podzielić na trzy podstawowe typy:

• wyszukiwarki,

• agentów wyszukujących, czyli specjalne programy wyszukujące,

• katalogi stron WWW.

Wyszukiwarki to specjalne programy komputerowe przeszukujące zasoby Internetu, które zbierają dane o dostępnych stronach WWW (co i gdzie się znajdu­

je) i gromadzą je w specjalnych bazach danych działających w trybie online. Po połączeniu z taką bazą danych wystarczy podać słowa kluczowe, których szukamy, zaś rezultat poszukiwań zostaje wyświetlony w postaci listy dokumentów związa­

nych z zapytaniem.

Znane wyszukiwarki w zbiorach ogólnoświatowych to:

• Alta Vista (http://www.altawista.com/),

• HotBot (http://www.hotbot.com/),

• Infoseek (http://www.infoseek.com/),

Znane wyszukiwarki w zbiorach polskich to:

• Polska Altavista (http://www.altawista.pl/),

• Infoseek (http://www.infoseek. icm.edu.pl/),

Agenci wyszukujący zbierają na bieżąco informacje z innych witryn, po­

zwala to na wyszukiwanie równoległe angażujące równocześnie kilka wyszukiwa­

rek. Najbardziej skuteczne w tej klasie są:

• Copemic (http://www.copemic.com/),

• MetaCrawler (http://www.metacrawler.com/),

• Dogpile (http://www.dogpile.com/),

Katalogi stron WWW sortują strony na poszczególne kategorie tematycz­

ne. Najlepsze katalogi ogólnoświatowych zasobów Internetu to:

• Yahoo (http://www.yahoo.com/),

• Excite (http://www.excite.com/).

• Magellan (http://www.mckinley.com/)

W Polsce najlepsze katalogi stron WWW to:

• Wirtualna Polska (http://www.wp.pl/),

• Onet (http://www.onet.pl/),

• Netoskop (http://www.chip.pl/),

• Cybemetikos (http://katalog.cyber.pl/),

Jak już wspomniano, wszystkie te narzędzia ułatwiają, ale niestety nie gwarantują, szybkiego dotarcia do poszukiwanych informacji, nawet jeśli stosowa­

ne są opcje wyszukiwania zaawansowanego, z wykorzystaniem operatorów logicz­

nych „and”, „or”, „near” czy „no”. Ze względu na ogrom zasobów informacyjnych Internetu rezultatem poszukiwań najczęściej jest lista zawierająca kilkaset pozycji, których przejrzenie zawiera zbyt wiele czasu zanim przyniesie spodziewany rezul­

tat. Sytuacja ta zniechęca menedżerów, którzy postanowili np. znaleźć nowego dostawcę danego surowca wykorzystując w tym celu Internet.

Zatem, gdzie i jak szukiwać informacji gospodarczej w Internecie?

W celu zwiększenia efektywności poszukiwań konkretnej informacji w Internecie powstają witryny specjalistyczne. Dla menedżerów najcenniejszym źró­

dłem informacji mogą być specjalistyczne

bazy danych gospodarczych

czy

ser­

wisy

informacji gospodarczej.

W polskiej sieci WWW istnieje szereg serwerów utrzymywanych przez firmy oferujące pomoc w obszarze informacji gospodarczej.

Wśród najlepszych polskich katalogów biznesowe warto wymienić Telvi- net dostępny pod internetowym adresem http://www.telvinet.pl./.

W dokumencie Efektywność zastosowań systemów informatycznych. T. 3 (Stron 185-189)