w całym województwie w ramach struktur kół tere-nowych wynosiła 3 728, co stanowiło ponad 83%
całego stanu członkowskiego.
Oprócz tego dalszej intensyfi kacji podlegała dzia-łalność sekcji tematycznych wyodrębnionych już w poprzednich latach. Jednak i ona w pewnym stopniu ewoluowała. Obok odczytów ważną formą aktywności dla sekcji stały się wystąpienia na posiedzeniach terenowych kół, także uczestnictwo w konferencjach i sesjach naukowych oraz semina-riach szkoleniowych i środowiskowych.
Z końcem lat 70. w wyniku stałego rozwoju Oddziału doszło do utworzenia kolejnych jed-nostek organizacyjnych. Były to terenowe Rady Koordynacyjne oraz Branżowa Rada Koordynacyjna przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu. Do ich zadań należała m.in. kontrola pracy kół terenowych oraz wspieranie ich działalno-ści w sytuacjach, kiedy nie były one w stanie podołać określonemu zadaniu we własnym zakresie. Ponadto utworzono zupełnie nową formę członkostwa w poznańskim Oddziale PTE. Ideą zbiorowego członkostwa (bo o tym mowa) było wsparcie fi -nansowe działalności Towarzystwa przez przedsię-biorstwa, które mogły w zamian liczyć na współpracę i nieodpłatne korzystanie z działalności szkoleniowej i konsultacyjnej oferowanej przez Oddział.
W roku 1957 Oddział zapoczątkował także działalność wydawniczą; była ona fi nansowana i zorganizowana w ramach własnych środków Oddziału. W odpowiedzi na zapotrzebowanie zgła-szane przez kadry kierownicze przedsiębiorstw oraz instytucji administracji państwowej w 1959 roku został utworzony Ośrodek Konsultacji i Analiz Gospodarczych. Jego działalność sprowadzała się do sporządzania analiz społeczno-gospodarczych o wysokiej wartości merytorycznej i naukowej, która wspierała działalność praktyczną. Podobną inicja-tywą było powołanie do życia Punktu Informacji Ekonomicznej. Głównym celem tego organu było wzbogacenie warsztatu pracy ekonomistów oraz upowszechnienie praktycznego wykorzystania wie-dzy ekonomicznej.
Działalność Towarzystwa w latach 1972–1984 Funkcjonowanie Oddziału w kolejnych latach charakteryzowało się stabilizacją stanu członkow-skiego, jak i rozwojem rozwiązań instytucjonalnych.
Nowymi rozwiązaniami organizacyjnymi stały się zespoły robocze – o charakterze doraźnym oraz stałe agendy Zarządu, takie jak Klub Postępu Ekonomicznego czy Rada Naukowa Oddziału ds.
Konferencji Naukowych, która funkcjonowała od roku 1983. Utworzono ponadto kolejną sekcję tema-tyczną „Polityka Społeczna”.
W opisywanym okresie aktywność w zakre-sie działalności statutowej przesunęła się w stronę funkcjonowania kół terenowych oraz sekcji tema-tycznych przy Oddziale. Tematyka odczytów i wystąpień organizowanych przez Oddział koncen-trowała się na kolejnych etapach przekształcania polskiej gospodarki. Prace przygotowywane przez członków Towarzystwa prezentowały warto-ściową optykę z poziomu mikro, przedstawiając funkcjonalne oraz instytucjonalne aspekty zmian w zmieniających się stosunkach produkcji. Oprócz tego ważnym obszarem zainteresowań poznańskich ekonomistów i sympatyków Oddziału był istotny nurt rozwoju zasobów wytwórczych i ich wpływu na wzrost gospodarczy. W latach 1981–1984 zorgani-zowano łącznie ponad 400 seminariów i konsultacji w przedsiębiorstwach i ponad 70 w Oddziale doty-czących funkcjonowania przedsiębiorstw.
Zupełnie nową inicjatywą była organizacja we współpracy Zarządu z Akademią Ekonomiczną – Turnieju Wiedzy Ekonomicznej, którego trzy edycje odbyły się w latach 1976–1979. W zamyśle organizatorów tego przedsięwzięcia zmagania tur-niejowe miały tworzyć przestrzeń do wymiany myśli i doświadczeń młodego pokolenia ekonomistów.
Uzupełniającym działaniem popularyzatorskim realizowanym przez poznański Oddział w tym czasie było przeprowadzanie konkursu na najlepszą pracę dyplomową wśród absolwentów średnich szkół eko-nomicznych i policealnych szkół ekoeko-nomicznych.
Sytuacja społeczno-polityczna w ostatnim okresie dekady lat 80. ubiegłego wieku miała spory wpływ na działalność i aktywność członków. Znajdowało to odzwierciedlenie chociażby w liczbie człon-ków zrzeszonych w poznańskim Oddziale, która systematycznie malała w tym czasie. Negatywne tendencje odnotowywane w polskiej gospodarce spowolniły, ale nie zatrzymały zupełnie działalności Towarzystwa w Poznaniu. Kontynuowało ono swoją działalność edukacyjno-popularyzatorską poprzez aktywność kół terenowych oraz sekcji tematycznych.
Warto w tym miejscu podkreślić, że w omawianym czasie po raz pierwszy ukonstytuowały się koła mło-dzieżowe przy poznańskim Oddziale, które miały stanowić płaszczyznę rozwijania ekonomicznych zainteresowań młodzieży. Oprócz działalności stricte
WYBRANE ODDZIAŁY POLSKIEGO ARZYSTWA EKONOMICZNEGO:ORZENIA PO JUBILEUSZ
naukowej i skierowanej do środowiska związanego z ekonomią i gospodarką, Zarząd Oddziału zapo-czątkował nową inicjatywę, która skierowana była do społeczności Miasta Poznania. Były to seminaria, których obszar tematyczny obejmował funkcjono-wanie przedsiębiorstw, sprawy pracownicze, podatki oraz inne kwestie dotyczące mieszkańców miasta Poznania. W tym czasie Oddział był inicjatorem konferencji naukowych (30 ogólnopolskich, 1 mię-dzynarodowej), które były platformą wymiany myśli i doświadczeń między teoretykami, praktykami oraz polityką gospodarczą.
Oprócz działalności Oddziału w Wielkopolsce należy wspomnieć o aktywności członków i przed-stawicieli wielkopolskiego środowiska naukowego w przedsięwzięciach o skali ogólnopolskiej. Na szczególną uwagę zasługuje XIII Kongres Ekonomistów Polskich, który odbył się w listopa-dzie 1987 roku w Krakowie. Wydarzenie to było organizowane przez całe Towarzystwo na pozio-mie krajowym, a w komitecie organizacyjnym pracowali przedstawiciele poznańskiego Oddziału:
profesorowie Janusz Piasny i Wacław Jarmołowicz.
Dodatkowo referat pt. Rozwój systemu funkcjono-wania gospodarki: doświadczenia i perspektywy wygłosił prof. Wacław Wilczyński.
W opisywanym czasie dostrzeżona została również potrzeba intensywniejszej populary-zacji wiedzy ekonomicznej. Stąd z inicjatywy Ministerstwa Oświaty i Wychowania zapocząt-kowano Olimpiadę Wiedzy Ekonomicznej, która od samego początku była afi liowana przy Polskim Towarzystwie Ekonomicznym. Kolejną nową ini-cjatywą Oddziału na poziomie regionalnym było wdrożenie programu podnoszenia kwalifi kacji eko-nomistów. Dzięki temu projektowi, ekonomiści mogli uzyskiwać tytuły zawodowe: „Ekonomista specjalista .... stopnia” oraz „Technik ekonomista ... stopnia”. Na szczególną uwagę zasługuje powo-łanie do życia Zakładu Gospodarczego „PETEX”, który był odpowiedzią na zapotrzebowanie na usługi doradztwa ekonomicznego. Zakład prowadził pio-nierską jak na ówczesne czasy działalność doradczą.
Dla poznańskiego Oddziału „PETEX-u” pracowało blisko 100 pracowników naukowych Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz innych uczelni, którzy opracowywali raporty i analizy, będące odpo-wiedzią na wyzwania i realne problemy gospodarki w okresie przekształceń.
Działalność Towarzystwa po transformacji ustrojowej
Zmiany, jakie dokonały się w polityce i gospo-darce Polski w 1989 roku i latach następnych, w dużym stopniu wpływały na działalność i
aktyw-ność Towarzystwa. Transformacja Polski od ustroju socjalistycznego do demokratycznego oraz od gospo-darki centralnie zarządzanej do gospogospo-darki rynkowej oznaczała wiele niespotykanych do tej pory wyzwań zarówno dla Towarzystwa, jak i dla innych pod-miotów. Można tutaj wyróżnić dwa główne nurty merytoryczne działalności Towarzystwa. Po pierw-sze brało ono aktywny udział w tworzeniu podstaw teoretycznych gospodarki rynkowej i we wprowa-dzaniu tych założeń w życie gospodarcze państwa i przedsiębiorstw. Drugim członem funkcjonowania Oddziału była działalność szkoleniowa, której zada-niem było przygotowanie wykwalifi kowanej kadry, mającej odegrać istotną rolę w przeprowadzaniu reform ustrojowych.
Kontynuacją tradycyjnych form działania Oddziału było organizowanie konferencji odpo-wiadających swoją tematyką najważniejszym problemom i wyzwaniom, jakie wolnorynkowy ustrój stawiał przed polską gospodarką. Towarzystwo w Poznaniu organizowało wydarzenia porusza-jące wspomnianą problematykę na poziomie krajowym, ale również regionalnym we współpracy z takimi instytucjami jak Akademia Ekonomiczna w Poznaniu czy Główny Urząd Statystyczny.
Uzupełnieniem tej działalności był kolejny Kongres Ekonomistów Polskich odbywający się w 1993 roku, na którym wielkopolskie środowisko ekonomiczne po raz kolejny było silnie reprezentowane – z prof.
Bohdanem Gruchmanem na czele. W omawianym okresie Oddział organizował kilkudniowe semi-naria, które miały przygotować kadrę kierowniczą wielkopolskich przedsiębiorstw do funkcjonowania w nowych warunkach rynkowych.
Kolejnym obszarem aktywności Towarzystwa w nowej rzeczywistości gospodarczej była działal-ność redakcyjna. Oprócz wielu wydanych publikacji książkowych, na początku lat 90. reaktywowano wydawanie biuletynu informacyjnego Oddziału, który w latach 1994–1995 ukazywał się jako kwar-talnik o nazwie „Przegląd Ekonomiczny”. Ponadto Oddział rozpoczął w tym okresie szeroko zakro-joną działalność kursową dla osób z wyższym wykształceniem, która umożliwiała im uzyskanie i potwierdzenie kwalifi kacji w nowych i dotychczas nieznanych zawodach takich jak makler giełdowy czy syndyk masy upadłościowej.
W okresie przemian Towarzystwo dalej pro-wadziło działalność popularyzatorską poprzez organizację Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, która z roku na rok cieszyła się rosnącym zain-teresowaniem, znajdującym odzwierciedlenie w systematycznie rosnącej liczbie uczestników oraz dobrych wynikach uzyskiwanych przez uczniów biorących udział w tym przedsięwzięciu.
WYBRANE ODDZIAŁY POLSKIEGO ARZYSTWA EKONOMICZNEGO:ORZENIA PO JUBILEUSZ
Prezesem Zarządu w okresie burzliwych lat trans-formacji ustrojowej był przez cztery kadencje (lata 1989–2001) prof. Józef Orczyk. To za jego prezesury Oddział zanotował wiele znaczących sukcesów.
XXI wiek to dla Oddziału okres stabiliza-cji jego pozystabiliza-cji na rynku oraz dalszego rozwoju poprzez szerzenie wiedzy ekonomicznej w społe-czeństwie Wielkopolski i nie tylko. Początek tego stulecia to również czas podsumowań. W roku 2006 Oddział obchodził 60-lecie swojego istnienia, uczczone uroczystym seminarium, podczas którego prof. Marek Ratajczak wygłosił okolicznościowy wykład pt. Miejsce i rola Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w życiu gospodarczym kraju.
Działalność merytoryczna Oddziału w ostatnich kilkunastu latach koncentrowała się na teoretycz-nych i praktyczteoretycz-nych aspektach przystąpienia Polski do Unii Europejskiej oraz wzroście znaczenia informatyzacji we wszystkich dziedzinach życia, w tym również w ekonomii. Intensyfi kacji uległa działalność Towarzystwa dotycząca organizacji wykładów otwartych. W ich organizację efektyw-nie włączyło się powstałe w 2014 roku Koło PTE na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Ich tematyka w ostatnich latach w dużej mierze doty-czyła przyszłych aspektów integracji europejskiej w kontekście przystąpienia Polski do Unii. Oprócz tego poruszane były tematy rozwoju gospodarczego miasta oraz szersze makroekonomiczne problemy gospodarki światowej, takie jak chociażby globalne kryzysy fi nansowe, rozwój cybergospodarki i coraz silniejszej internacjonalizacji polskiej gospodarki.
Wykładowcami byli nie tylko polscy eksperci, ale również zaproszeni naukowcy z zagranicy (np.
Niemiec, USA, Bułgarii, Włoch).
Oddział kontynuował swoją działalność konfe-rencyjną i seminaryjną. W latach 2010–2017 Odział zorganizował lub był współorganizatorem 17 kon-ferencji i seminariów naukowych. Przedsięwzięcia te często realizował w kooperacji z poznańskimi uczelniami wyższymi (takimi jak: Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Politechnika Poznańska czy Wyższa Szkoła Bankowa), instytucjami zagranicznymi (Fundacja Ludwiga Erharda w Bonn), bankami (PKO S.A.
w Poznaniu) czy też z jednostkami samorządu teryto-rialnego (Urząd Marszałkowski w Poznaniu, Urząd Miasta w Poznaniu). Ciekawą inicjatywą realizo-waną w ostatnim okresie działania Towarzystwa były spotkania dyskusyjne, które miały za zadanie podnosić świadomość i poziom wiedzy ekonomicz-nej wśród mieszkańców województwa. Często były one organizowane we współpracy z młodymi eko-nomistami rekrutującymi się spośród doktorantów i studentów. Oddział kontynuował działalność
szko-leniową; w latach 2010–2017 przeprowadzono 95 cykli szkoleń, w których uczestniczyło ponad 900 osób. Oddział współorganizował również część zajęć realizowanych w ramach studiów podyplomo-wych na UAM.
W roku 2002 Zarząd Oddziału podpisał umowę z Europejską Szkołą Kursów Korespondencyjnych, która niejako uzupełnia działalność szkoleniową Towarzystwa. Na mocy podpisanej umowy Oddział jest odpowiedzialny za weryfi kację wiedzy kursan-tów, którzy korespondencyjnie przygotowują się do egzaminów z takich dziedzin jak księgowość, negocjacje w biznesie czy marketing i zarządzanie.
Działalność we współpracy z ESKK z powodzeniem prowadzona jest do dzisiaj.
W omawianym okresie prowadzono inten-sywną działalność wydawniczą. W roku 2010 wznowiono wydawanie kwartalnika „Przegląd Ekonomiczny”. Do tej pory łącznie ukazało się 15 numerów tego czasopisma. Oprócz autorów pol-skich (przede wszystkim ekonomistów i prawników) w „Przeglądzie Ekonomicznym” publikowali swoje artykuły autorzy zagraniczni (z USA, Rosji, Bułgarii i Ukrainy). W roku 2015 uruchomiono wydawa-nie w formie on-line biuletynu ekonomicznego
„Obserwator Gospodarczy”, który jest swoistym komentarzem do aktualnie odnotowywanych ten-dencji gospodarczych w Polsce. W ostatnich kilku latach Oddział wydał 15 książek naukowych. Część z nich ukazała się w serii Studia Ekonomiczne oraz Studia Prawnicze. Jest to swoiste nawiązanie do tra-dycji publikowania opracowań naukowych autorów poznańskich w ramach serii wydawniczych, jaką zapoczątkował pierwszy Prezes Zarządu Oddziału prof. Edward Taylor.
Najnowsza historia Oddziału przyniosła rów-nież spore zmiany natury organizacyjnej. „Dom Ekonomisty”, który służył Towarzystwu przez kilka-dziesiąt lat, niestety generował zbyt wysokie koszty utrzymania i tym samym nadmiernie obciążał budżet Oddziału. W związku z tym w czerwcu 2017 roku budynek ten został sprzedany, a w lipcu 2017 roku Oddział zmienił siedzibę. Aktualnie Oddział mie-ści się w budynku Collegium Altum Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Ulokowanie siedziby Oddziału w budynku Uniwersytetu Ekonomicznego postrzegane jest przez zarząd Oddziału nie tylko jako zabieg, który służyć ma polepszeniu warunków jego funkcjonowania (organizacyjnych i fi nanso-wych), ale również jako szansa na zintensyfi kowanie współpracy Towarzystwa z ekonomistami działają-cymi na co dzień w Uniwersytecie Ekonomicznym, co powinno stać się pozytywnym impulsem na dro-dze do rozwoju Oddziału.
WYBRANE ODDZIAŁY POLSKIEGO ARZYSTWA EKONOMICZNEGO:ORZENIA PO JUBILEUSZ