1.4. Znaczenie fazy przedinwestycyjnej w procesie inwestycyjnym
1.4.5. Działania kontrolne w cyklu życia projektu
O powodzeniu projektów inwestycyjnych decyduje wiele czynników, zwłaszcza jakość działań podejmowanych we wszystkich fazach projektu. Szczególną uwagę należy zwracać na jakość prac wykonywanych w fazie wstępnej (tj. studium moż-liwości i studium wykonalności – stanowią one niekiedy tzw. fazę koncepcyjną projektu, w zasadniczym stopniu determinującą jego czas trwania i finalne koszty)111.
Wraz z przechodzeniem do kolejnych etapów cyklu projektu inwestycyjnego zwiększają się ilość i zakres informacji potrzebnych do podejmowania decyzji związanych bezpośrednio z projektem. Wszystkie dane, które mają lub mogą być wykorzystane przy opracowywaniu nowego przedsięwzięcia, w pierwszej kolejno-ści powinny zostać dokładnie sprawdzone pod kątem ich jakokolejno-ści i wiarygodnokolejno-ści. Dopiero wtedy można przejść do następnych czynności, a mianowicie sporządzenia prognoz wraz z uzasadnieniami w postaci danych pomocniczych, a także przy-gotowania kilku wariantów projektu (dla studium możliwości), z których później (na etapie studium wykonalności) będzie można wybrać najkorzystniejszy112.
Realizując projekt inwestycyjny, należy zatem bezwzględnie pamiętać, aby – mając na uwadze nakreślone dla niego cele – stale kontrolować wszelkie parametry jakościowe i kosztowe, przestrzegać przyjętych harmonogramów i nie przekraczać założonego budżetu. W tym celu w przypadku każdego projektu inwestycyjnego
111K. Marcinek, Ryzyko projektów…, op.cit., s. 33.
Rozdział I. Istota projektu inwestycyjnego 49
warto wyróżnić etap kontroli, który obejmie wszystkie fazy i etapy jego cyklu życia i będzie stanowił ich kluczowy element113. W ramach funkcji kontrolnej można ustanowić, że dopóki projekt spełnia wymagania stawiane w poszczególnych fazach i etapach cyklu życia, dopóty nie ma podstaw do jego odrzucenia114. Jeśli zaś jakość stosowanych danych stanie się wątpliwa, to nie ma sensu prowadzić skomplikowa-nych analiz finansowych i za wszelką cenę dążyć do zmaterializowania projektu. Warto mieć jednak świadomość, że dla skutecznego i efektywnego zarządzania projektami inwestycyjnymi, szczególnie w przypadku realizacji dużych inwesty-cji, do tego długookresowych i kapitałochłonnych, fundamentalne znaczenie ma posiadanie sprawnie funkcjonującego systemu informacji i kontroli115.
Bibliografia
1. A Guide To The Project Management Body of Knowledge, wydanie polskie, Management Training & Development Center, Warszawa 2009.
2. Behrens W., Hawranek P. M., Poradnik przygotowania przemysłowych studiów
feasibi-lity, Warszawa 1993.
3. Błoch H., Decyzje finansowe, CIM, Warszawa 1992.
4. Brochocka U., Gajęcki R., Metody oceny projektów inwestycyjnych, SGH, Warszawa 1997. 5. Chapman Ch., Ward S., How to Manage Project Opportunity and Risk: Why Uncertainty
Management Can be a Much Better Approach Than Risk Management, third edition,
John Wiley & Sons, Ltd, United Kingdom 2011.
6. Chapman Ch., Ward S., Project Risk Management, Processes, Techniques and Insights, University of Southampton, John Wiley & Sons, Ltd, United Kingdom 2003.
7. Ciborowski R. W., Gruszewska E., Meredyk K., Podstawy rachunku efektywności
inwe-stycji, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2001.
8. Corrie R. K., Project evaluation, Thomas Telford, London 1991.
9. Drucker P. F., Myśli przewodnie Druckera, Harvard Business School, Wydawnictwo MT Biznes Sp. z o.o., Warszawa 2002.
10. Dziworska K., Decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdań-skiego, Gdańsk 2000.
11. Efektywność przedsięwzięć rozwojowych, red. R. Borowiecki, AE, TNOiK, Warszawa – Kraków 1996.
12. Gajęcki R, Badania własne dla IFGN, SGH, Warszawa 1996.
13. Gajęcki R., Kałowski A., Wysocki J., Praktyczne metody oceny projektów inwestycyjnych, Badania własne dla IFGN, SGH, Warszawa 1997.
113A. Lubryka, op.cit., s. 27.
114R. Pike, B. Neale, Corporate Finance…, op.cit., s. 195.
Adam Kałowski, Jacek Wysocki
50
14. Gotze U., Northcott D., Schuster P., Investment Appraisal, Methods and Models, Springer-Verlag, Berlin & Heidelberg 2008.
15. Grabiec W., Łukasik W., Rachunek ekonomiczny jako narzędzie procesów decyzyjnych
działalności przedsiębiorstw, „Zeszyty naukowe”, nr 223, Uniwersytet Szczeciński,
Szczecin 1998.
16. Hirschleifer J., Investment Decision under Uncertainty: Choice – Theoretic Approaches, „The Quarterly Journal of Economics” 1965, 79 (4), s. 509–536.
17. Jabłoński W., Procesy inwestycyjne i ocena ich ekonomicznej efektywności. Zarządzanie
projektami zmian w firmie, Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu, Sosnowiec 2002.
18. Jajuga K., Jajuga T., Inwestycje, instrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria
finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
19. Jajuga T., Słoński T., Finanse spółek. Długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1997.
20. Karpiński A., Restrukturyzacja gospodarki w Polsce i na świecie, PWE, Warszawa 1986. 21. Kawa P., Wydymus S., Metodologia oceny efektywności projektów inwestycyjnych według
standardów Unii Europejskiej, Text, Kraków 1998.
22. Kerzner H., Project management. A systems approach to planning, scheduling, and
con-trolling, fifth edition, Van Nostrand Reinhold, An International Thompson Publishing
Company, New York 1995.
23. Kozłowski W., Zarządzanie inwestycjami rzeczowymi, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
24. Kurek W., Metody oceny rzeczowych przedsięwzięć inwestycyjnych, Wydawnictwo Uni-wersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.
25. Kurowski L., Przygotowanie i ocena projektów inwestycyjnych, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1984.
26. Lewis J. P., Wong L., Accelerated project management. How to be the first to market, McGraw-Hill, New York 2005.
27. Liskiewicz J., Listkiewicz S., Niedziółka P., Szymczak P., Metody realizacji projektów
inwestycyjnych – planowanie, finansowanie, ocena, Ośrodek Doradztwa
i Doskonale-nia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2004.
28. Lubryka A., Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw, Wydawnictwo AMR, Katowice 2004. 29. Marcinek K., Finansowanie projektów inwestycyjnych na zasadach Project Finance,
Aka-demia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice 2001.
30. Marcinek K., Ryzyko projektów inwestycyjnych, Akademia Ekonomiczna im. K. Ada-mieckiego, Katowice 2001.
31. Marcinek K., Wybrane problemy rachunku ekonomicznej efektywności inwestycji, Aka-demia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice 1990.
32. Niedzielski P., Markiewicz J., Norek T., Rzempała J., Skweres-Kuchta M., Jak oceniać
inwestycje? Wybrane aspekty analizy efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych,
Wydaw-nictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.
33. Nowoczesne zarządzanie projektami, red. M. Trocki, PWE, Warszawa 2012. 34. Ostrowska E., Ryzyko projektów inwestycyjnych, PWE, Warszawa 2002.
35. Pazio W. J., Analiza finansowa i ocena efektywności projektów inwestycyjnych
Rozdział I. Istota projektu inwestycyjnego 51 36. Pazio W. J., Ocena finansowa przedsięwzięć rozwojowych firm, PW, Warszawa 1992. 37. Pike R., Neale B., Corporate Finance and Investment, Decisions and Strategies, third
edi-tion, Prentice Hall Europe, London 1999.
38. Poradnik przygotowania analizy przemysłowych projektów inwestycyjnych, Zrzeszenie WKTiR, Warszawa 1989.
39. Problemy i metody w zarządzaniu przedsięwzięciami rozwojowymi przedsiębiorstw,
red. R. Gajęcki, SGH, Warszawa 1996.
40. Rocznik Statystyczny 2000, GUS, Warszawa 2000.
41. Rogowski W., Rachunek efektywności inwestycji, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Kra-ków 2008.
42. Rogowski W., Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Oficyna Ekono-miczna, Kraków 2004.
43. Rogowski W., Michalczewski A., Zarządzanie ryzykiem w przedsięwzięciach
inwesty-cyjnych, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005.
44. Różański J., Inwestycje rzeczowe w procesach rozwojowych przedsiębiorstw, Wydawnic-two Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998.
45. Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
46. Sierpińska M., Jachna T., Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
47. Sudoł S., Przedsiębiorstwo przemysłowe, PWE, Warszawa 1988.
48. Towarnicka H., Strategia inwestycyjna przedsiębiorstwa, AE, Wrocław 2004.
49. Towarnicka H., Broszkiewicz A., Przygotowanie i ocena inwestycji rzeczowych, Akade-mia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1994.
50. Trocki M., Grucza B., Ogonek K., Zarządzanie projektami, PWE, Warszawa 2003. 51. Trocki M., Grucza B., Ogonek K., Zarządzanie projektami, PWE, Warszawa 2009. 52. Turner J. R., The Handbook of Project-based Management, Improving the Processes for
Achieving Strategic Objectives, McGraw-Hill Book Co., London,1993.
53. Vademecum prywatyzacji II, Centrum Prywatyzacji, Poltex, Warszawa 1992.
54. Walica H., Inwestycje i controlling w przedsiębiorstwie, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbro-wie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2006.
Małgorzata Rószkiewicz