Dziaalno porczeniowa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rol-nictwa prowadzona jest w ostatnich latach równolegle do programów pomoco-wych finansowanych przy udziale rodków unijnych i stanowi ich uzupenienie.
Od pierwszych lat dziaalnoci Agencja moe udziela gwarancji kredytowych oraz porcze spaty kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie czci kosztów inwestycji w gospodarstwach rolnych, dziaach specjalnych produkcji rolnej lub przetwórstwie produktów rolnych. Agencja moe równie udziela porcze i gwarancji spaty kredytów klskowych i porcze kredytów studenc-kich udzielanych studentom z obszarów wiejsstudenc-kich73.
Gwarancje i porczenia mog by udzielane w ramach zawartych z bankami kredytujcymi umów o wspópracy, regulujcych w pierwszej kolej-noci warunki stosowania dopat do oprocentowania kredytów bankowych.
Zakres dziaalnoci porczeniowej Agencji w ostatnich latach ulega zmia-nie, co w duej mierze wynikao z koniecznoci dostosowania przepisów krajo-wych do wymogów wspólnotokrajo-wych (tab. 2.7).
72 Raport o stanie funduszy porczeniowych w Polsce – stan na dzie 31.12.2014 r., Krajowe Stowarzyszenie Funduszy Porczeniowych, Warszawa 2015.
73 Rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 roku w sprawie szczegóowych kierunków dziaa ARiMR oraz sposobów ich realizacji (Dz.U. Nr 1, poz. 82 z pó n zm.)
Tabela 2.7. Zasady udzielania przez ARiMR gwarancji i porcze spaty kredytów inwestycyjnych w latach 1996-2014
Beneficjent pomocy
- kredytobiorcy, którzy nie posiadaj penego i wymaganego procedurami banku za-bezpieczenia kredytu
- od 2007 roku pomoc w zakresie porczeniowej moga zosta przyznana równie
podmiotom prowadzcym gospodarstwo rolne bdce maym lub rednim przedsibior-stwem w rozumieniu przepisów KE74
Przedmiot porczenia i gwarancji
do 30.04.2007 roku:
- porczenia i gwarancje spaty kredytów inwestycyjnych, - porczenia spaty kredytów studenckich,
- porczenia i gwarancje spaty kredytów klskowych, po 30.04.2007 roku:
- porczenia i gwarancje spaty kredytów inwestycyjnych i klskowych, - porcze spaty kredytów studenckich,
oraz w okresie od 2010 roku do 2014 roku porcze i gwarancji spat kredytów na zakup akcji lub udziaów spóek prowadzcych dziaalno w zakresie przetwórstwa produktów rolnych lub przetwórstwa ryb, skorupiaków i miczaków oraz kredytów na zakup udziaów jednoosobowych spóek Skarbu Pastwa utworzonych w celu prowa-dzenia dziaalnoci w zakresie sztucznego unasienniania75
Wysoko
pomocy
- porczenie spaty kredytu inwestycyjnego do wysokoci 60% wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu i nie wicej ni do kwoty 1 mln z;
- gwarancja spaty kredytu inwestycyjnego do wysokoci 80% wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu i nie wicej ni do kwoty 1 mln z
Prowizja uzaleniona od okresu, na jaki ma zosta udzielona gwarancja lub porczenie i wynosi:
- do 5 lat wcznie - 0,3% kwoty porczenia lub 0,5% kwoty gwarancji
- powyej 5 lat do 10 lat wcznie - 0,4% kwoty porczenia lub 0,7% kwoty gwarancji - powyej 10 lat - 0,5% kwoty porczenia lub 1% gwarancji
Dodatkowe zabez-pieczenia
ARiMR moe da od kredytobiorcy ustanowienia na jej rzeczy zabezpiecze udzie-lonej gwarancji lub porczenia
Tryb rozpatrywania wniosków
(1) uproszczony, w którym udzielane s porczenia spaty kredytów inwestycyjnych.
Ich wysoko nie przekracza 50% wykorzystanej kwoty kredytu i kwoty 500 tys. z.
Udzielane porczenia maj charakter warunkowy, co oznacza, e bank bdzie zaspaka-ja swoj wierzytelno w pierwszej kolejnoci i innych ni porczenie Agencji zabez-piecze kredytowych oraz majtku kredytobiorcy. Podmioty ubiegajce si
o porczenie musz przedoy zawiadczenie o niezaleganiu z patnociami podatków i skadek na ubezpieczenie spoeczne oraz analiz kredytow. Agencja rozpatruje wnio-ski w terminie 15 dni od daty wpywu kompletu dokumentów. Zawarcie umowy nast-puje bezporednio w banku kredytujcym
(2) zwyky, w którym udzielane s pozostae porczenia i gwarancje spaty kredytów inwestycyjnych, których wysoko przekracza 50% wykorzystanej kwoty kredytu lub kwot 500 tys. z. Podstaw ubiegania si o udzielenie porczenia lub gwarancji jest zoenie za porednictwem banku kredytujcego wniosku wraz z kompletem dokumen-tów niezbdnych do oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej, majtkowej oraz prawnej kredytobiorcy przez Agencj. Nastpnie Agencja powiadamia bank oraz kredytobiorc
w terminie do 30 dni od zoenie dokumentów o przyznaniu bd nie porczenia lub gwarancji
rodo: Opracowanie wasne na podstawie danych ARiMR.
74 Rozporzdzenie Komisji Europejskiej (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 roku w sprawie stosowania art. 87 88 Traktatu Wspólnot Europejskich w odniesieniu do pomocy pastwa dla maych i rednich przedsibiorstw (Dz. Urz. WE L 10 z 13.01.2001, str. 33, z pó . zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 2, s. 141).
75 Rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 roku w sprawie realizacji zada
ARiMR (Dz.U. Nr 22, poz. 121 ze zm.).
Zasady udzielania przez Agencj porcze i gwarancji spaty kredytów bankowych ulegy zmianie w 2015 roku76. W porównaniu do poprzednich lat ograniczono udzielanie porcze i gwarancji do wybranych linii kredytowych, zwikszono porczenie spaty kredytu inwestycyjnego do kwoty 1,5 mln z
(by-o 1 mln z) oraz gwarancji spaty kredytu inwestycyjnego do kwoty 2 mln z
(byo 1,5 mln z). Tryb rozpatrywania wniosków nie uleg zmianom (z wyjtkiem zmian w trybie uproszczonym, w którym zwikszono wysokoci wykorzystanej kwoty kredytu z 50% i 500 tys. z do 60% i 750 tys. z) (tab. 2.8).
Wprowadzono zapis, zgodnie z którym kredyt moe by udzielony, jeeli po-moc Agencji w formie gwarancji lub porczenia wywouje efekt zachty. Uzna-je si, e pomoc wywouUzna-je efekt zachty, Uzna-jeeli prace nad danym proUzna-jektem lub odpowiednie dziaania rozpoczy si nie wczeniej ni w dniu zoenia wniosku o gwarancj lub porczenie. Efekt ten nie obowizuje w przypadku gwarancji lub porcze stosowanych jako pomoc de minimis.
76 Rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 roku w sprawie szczegóowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadan ARiMR (Dz.U. Nr 187 ze zm.).
Tabela 2.8. Zasady udzielania przez ARiMR gwarancji i porcze spaty kredytów inwestycyjnych w 2015 roku
Beneficjent pomocy
- kredytobiorca, który spenia warunki do uzyskania kredytu z dopatami Agen-cji do oprocentowania z linii RR, PR, K01 i K02 (odpowiednio kredyt na inwe-stycje w rolnictwie i rybactwie ródldowym, kredyt na inweinwe-stycje w przetwór-stwie produktów rolnych, ryb skorupiaków i miczaków oraz na zakup akcji lub udziaów oraz kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i dziaach specjalnych produkcji rolnej, w których wystpi szkody spowodo-wane przez okrelone klski ywioowe)
- nie posiada penego i wymaganego procedurami banku zabezpieczenia kredytu - posiada, wedug oceny banku, zdolno do spaty zabezpieczonego przez Agencj kredytu wraz z odsetkami, w terminach okrelonych w umowie - nie zalega z patnociami z tytuu podatków i skadek na ubezpieczenie
spo-eczne oraz nie posiada wymagalnych zobowiza wobec Agencji z tytuu udzielonej pomocy
- nie jest przedsibiorstwem znajdujcym si w trudnej sytuacji zgodnie z Roz-porzdzeniem KE77
Przedmiot porczenia i gwarancji
- porczenia i gwarancje spaty kredytów inwestycyjnych - porczenia spaty kredytów studenckich
- porczenia i gwarancje spaty kredytów klskowych Wysoko
pomocy
- porczenie spaty kredytu inwestycyjnego do wysokoci 60% wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu i nie wicej nie do kwoty 1,5 mln z
- gwarancja spaty kredytu inwestycyjnego do wysokoci 80% wykorzystanej kwoty przyznanego kredytu i nie wicej ni do kwoty 2 mln z
Prowizja - 2% gwarantowanej kwoty kredytu bankowego
- 1% porczonej kwoty kredyty bankowego Dodatkowe
zabezpieczenie
ARiMR moe da od kredytobiorcy ustanowienia na jej rzeczy zabezpiecze
udzielonej gwarancji lub porczenia Termin gwarancji
lub porczenia
gwarancje lub porczenia s udzielane s maksymalnie na okres objty umow
kredytu wyduony o 3 m-ce oraz do 5 lat w przypadku porcze i gwarancji udzielanych w ramach pomocy de minimis
Tryb rozpatrywa-nia wniosków
(1) uproszczony, w którym udzielane s porczenia spaty kredytów inwesty-cyjnych. Ich wysoko nie przekracza 60% wykorzystanej kwoty kredytu i kwoty 750 tys. z. Udzielane porczenia maj charakter warunkowy, co ozna-cza, e bank bdzie zaspokaja swoj wierzytelno w pierwszej kolejnoci i innych ni porczenie Agencji zabezpiecze kredytowych oraz majtku kre-dytobiorcy. Agencja rozpatruje wnioski w terminie 15 dni od daty wpywu kompletu dokumentów. Zawarcie umowy nastpuje bezporednio w banku kredytujcym.
(2) zwyky, w którym udzielane s pozostae porczenia i gwarancje spaty kredytów inwestycyjnych, które nie speniaj warunków udzielenia gwarancji w trybie uproszczonym. Podstaw ubiegania si o udzielenie porczenia lub gwarancji jest zoenie za porednictwem banku kredytujcego wniosku wraz z kompletem dokumentów niezbdnych do oceny sytuacji ekonomiczno--finansowej, majtkowej oraz prawnej kredytobiorcy przez Agencj. Nastpnie Agencja powiadamia bank oraz kredytobiorc w terminie do 30 dni od zoenie dokumentów o przyznaniu bd nie porczenia lub gwarancji
ródo:opracowanie wasne na podstawie danych ARiMR.
77 Rozporzdzenie Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 roku uznajcego niektó-re kategorie pomocy w sektorach rolnym i lenym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewntrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu UE (Dz.Urz. UE L 193, z 1.07.2014, s. 1).
2.7. Realizacja porcze i gwarancji spaty kredytów bankowych