w klasie I, II oraz III.
W zakresie ed u kacji p rzyrod niczej w yróżn iam y następ u jące obszary:
Obszar: ś wiat roś lin to poznaw anie roś lin z różnych ekosystem ów, w aru nków ich w zrostu oraz roli roś lin w życiu człowieka; to umiejętnoś ci nazywania i opisyw ania roś lin.
Obszar: ś wiat zwierząt to poznaw anie zwierząt żyjących w różnych ekosystem ach, ich zw yczajów, potrzeb rozwojowych, a także wp ływu zwierząt na życie człowieka; to um iejętnoś ci nazyw ania, op isywania, opowiad ania o zwierzętach.
Obszar: człowiek (od II klasy) to p oznaw anie człowieka, jego bud o wy, funkcjonowania organizmu, d bania o zd rowie; to opisyw anie człowieka.
Obszar: przyroda nieożywiona to poznawanie skał, minerałów, w od y i p owietrza oraz u miejętnoś ci op isyw ania ich.
Obszar: ochrona ś rodowiska to ukazyw anie d zieciom związku człowieka z otoczeniem oraz jego wpływ u na otoczenie bezp oś red nie oraz na cały ekosystem.
Obszar: pogoda i zjaw iska atmosferyczne to p oznaw anie elem entów p ogod y, op isyw anie ich, u kazyw anie wpływ u pogod y na życie człowieka; pokazyw anie związków d ynamiki procesów p ogod ow y ch i zmian w globalnym ekosystem ie.
KLASA I
W klasie I w zakresie ed ukacji przyrod niczej wyróżniamy następ ujące obszary:
Obszar 1: Ś wiat roś lin
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat roś lin rosnących na polu, na łące, w lesie ;
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla w zrostu roś lin w gospodarstw ie domow ym, w szkolnych upraw ach i hodowlach: ś wiatło, temperatura, wilgotnoś ć (myś lenie przyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zmian zachodzących w życiu roś lin w kolejnych porach roku (w nioskow anie o zm ianach).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat roś lin rosnących w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce ;
- zakładania prostych hodow li i upraw ; kąciki przyrody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, wnioskow anie o zmianach, myś lenie przez analogię);
- na temat zagrożeń ze strony roś lin: trujące ow oce, liś cie, grzyby ;
- na temat zasad zachow ania się w przypadku zjedzenia trującej roś liny (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na tem at w ybranych roś lin chronionych;
- na tem at d rzew w ich natu ralnym ś rod ow isk u : bu d ow a d rzew a; rozp oznaw anie i nazyw anie w ybranych gatu nków d rzew; d rzewa iglaste rosnące w lesie i w p arku; charakterystyczne igły i szyszki;
- p oznaw anie rod zajów lasów : lasy liś ciaste i iglaste;
- na tem at p rac w ykonyw an ych p rzez człow ieka na p olu : p race na roli w zależn oś ci od p ory roku ; kolejnoś ć w ykonywania prac – od siania d o zbierania plonów (myś lenie przyczynowo -skutkowe, wnioskow anie o zmianach, regularnoś ci);
- na tem at p rac w ykonyw anych p rzez sad ow nika i ogrod nika: p race w sad zie i w ogrod zie w za leżnoś ci od pory roku; kolejnoś ć w ykonywania prac – od siania i sad zenia d o zbierania plonów (myś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, w nioskow anie o zm ianach, regu larnoś ci);
- rozp oznaw anie i nazyw anie w arzyw i ow oców ;
- na tem at sp osobów p rzetw arzania w arzyw i ow oców : konfitu ry, p ow id ła, d żem y, kiszonki, su szenie;
- na tem at narzęd zi ogrod niczych.
Obszar 2: Ś wiat zwierząt
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat zw ierząt żyjących na polu, na łące, w lesie ;
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla rozw oju zw ierząt: przestrzeń życiow a, bezpieczeństwo, pokarm (myś lenie przyczynow o-skutkowe);
- w iedzę na temat zmian zachodzących w życiu zw ierząt w poszczególnych porach roku: odloty i przyloty ptaków , zapadanie w sen zimow y (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, w n ioskow anie o zm ianach, regularnoś ci);
- na temat sposobów , w jakie człow iek może chronić zw ierzęta i pomóc im przetrw ać zimę oraz upalne lato (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat zw ierząt żyjących w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce (klasyfikow anie);
- na temat pożytków jakie przynoszą zw ierzęta ś rodow isku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kwiatów przez owady, spulchnianie gleby przez dżdżownice ;
- na temat zagrożeń ze strony zw ierząt: niebezpieczne i ch ore zw ierzęta (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, w nioskow anie o zm ianach);
- na temat zasad zachow ania się w przypadku spotkania chorego lub niebezpiecznego zw ierzęcia (myś lenie przyczynowo-skutkowe, w nioskow anie o zmianach);
- na tem at w ybranych zw ierząt chronionych (klasyfikow anie);
- na tem at legow isk zw ierząt leś nych: nora, jam a, gniazd o, d ziu p la, m row isko, gaw ra (klasyfikow anie);
- na tem at zw ierząt żyjących w gosp od arstw ie w iejskim (klasyfikow anie);
- na tem at w ybranych p taków (klasyfikow anie);
- na tem at życia p szczół; sp osobów otrzym yw ania natu ralnego m iod u (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- op iekow ania się zw ierzętam i d om ow ym i.
Obszar 3: Przyroda nieożywiona Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w ied zę na tem at zm ian zachod zących w p rzyrod zie w p oszczególnych p orach roku (regu larnoś ci);
- w ied zę na tem at cyklicznego następ stw a p ór roku (regu larnoś ci).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat znaczenia w ody w życiu człow ieka, roś lin i zw ierząt (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Obszar 4: Ochrona ś rodowiska Budujemy now e umiejęt noś ci i w iedz ę:
- na temat zagrożeń dla ś rodow iska przyrodniczego ze strony człow ieka: w ypalanie łąk i ś ciernisk, zatruw anie powietrza i wód, pożary lasów, wyrzucanie odpadów i spalanie ś mieci (myś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat zasad ochrony przyrody: nieś miecenie, szanow anie roś lin, zachow anie ciszy w parku i w lesie (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat zasad oszczędzania w ody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat zasad segregow ania ś mieci (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, klasyfikow anie);
- na temat sensu stosow ania opakow ań ekologicznych (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Obszar 5: Pogoda i zjaw iska atmosferyczne Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- umiejętnoś ć rozpoznaw ania i nazyw ania zjaw isk atmosferycznych charakterystycznych dla poszczególnych pór roku (klasyfikow anie, regu larnoś ci);
- w iedzę na temat niebezpieczeństw w ynikających z pogody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- umiejętnoś ć słuchania i rozumienia osób zapow iadających pogodę w radiu i telew izji ;
- umiejętnoś ć stosow ania się d o podanych informacji o pogodzie: ubieranie się stosow nie do pogody (myś lenie przyczynowo-skutkowe).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- obserw ow ania pogody i prow adzenia obrazkow ego kalendarza pogody (regu larnoś ci, w nioskow anie o zm ianach, myś lenie przez analogię);
- na temat zagrożeń ze strony zjaw isk atmosferycznych: burzy, huraganu, pow odzi, pożaru (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, m yś lenie p rzez analogię);
- na temat zasad zachow ania się w sytuacji burzy, huraganu, pow odzi, pożaru (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, m yś lenie p rzez analogię).
KLASA II
W klasie II w zakresie ed ukacji przyrod niczej wyróżniamy następ ujące obszary:
Obszar 1: Ś wiat roś lin
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla w zrostu roś lin w gospodarstw ie domow ym, w szkolnych upraw ach i hodowlach: ś wiatło, temperatura, wilgotnoś ć ; um iejętnoś ć przesad zania roś lin d oniczkow ych;(m yś lenie przyczynow o-skutkowe);
- w iedzę na temat zmian zachodzących w życiu roś lin w kolejnych porach roku (w nioskow anie o zm ianach, regu larnoś ci);
- w iedzę na temat roś lin rosnących w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce (klasyfikow anie);
- umiejętnoś ć prow adzenia prostych hodow li i upraw ; kąciki przyrody (m yś lenie p rzyczynow o-skutkowe, wnioskow anie o zmianach, myś lenie przez analo gię);
- w iedzę na temat zagrożeń ze strony roś lin: trujące ow oce, liś cie, grzyby (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad zachow ania się w przypadku zjedzenia trującej roś liny (m yś lenie p rzyczynow o-skutkowe, myś lenie przez analogię);
- w ied zę na tem at w ybranych roś lin chronionych (klasyfikow anie);
- u m iejętnoś ć rozp oznaw ania w arzyw i ow oców (klasyfikow anie).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat roś lin rosnących w zbiornikach w odnych (klasyfikow anie);
- na temat roś lin typow ych dla w ybranych regionów Polski (klasyfikow anie);
- na tem at roś lin rosnących w sad zie; p raca sad ow nika (klasyfikow anie);
- na tem at d rzew i krzew ów ow ocow ych (klasyfikow anie);
- op isyw ania rozw oju roś liny „od nasienia d o nasienia” (regu larnoś ci, m yś lenie p rzyczynow o -sku tkow e);
- na tem at ow oców egzotycznych (klasyfikow anie).
Obszar 2: Ś wiat zwierząt
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat zw ierząt żyjących w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla rozw oju zw ierząt: przestrzeń życiow a, bezpieczeństwo, pokarm (myś lenie przyczynow o-skutkowe);
- w iedzę na temat zmian zachodzących w życiu zw ierząt w poszczególnych porach roku: odloty i przyloty ptaków , zapadanie w sen zimow y (w nioskow anie o zm ianach, regu larn oś ci);
- w iedzę na temat sposobów , w jakie człow iek może chronić zw ierzęta i pomóc im przetrw ać zimę oraz upalne lato (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat pożytków jakie przynoszą zw ierzęta ś rodow isku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kw iatów przez ow ady, spulchnianie gleby przez dżdżow nice (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zagrożeń ze strony zw ierząt: niebezpieczne i chore zw ierzęta (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad zachow ania się w przypadku spotkania chorego lub niebezpiecznego zw ierzęcia (myś lenie przyczynowo-skutkowe);
- w ied zę na tem at w ybranych zw ierząt chronionych (klasyfikow anie);
- w ied zę na tem at w ybranych p taków (klasyfikow anie);
- u m iejętnoś ć op iekow ania się zw ierzętam i d om ow ym i (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat zw ierząt typow ych dla w ybranych regionów Polski (klasyfikow anie);
- na temat w ybranych zw ierząt egzotycznych (klasyfikow anie);
- na temat częś ci ciała i organów w ew nętrznych zw ierząt: serce, płuca, żołądek;
- na tem at p taków : bu d ow a, od żyw ianie, tryb życia; ornitolog;
- orientow ania się w p od ziale zw ierząt na zw ierzęta p ożyteczne i szkod niki (klasyfikow anie);
- na tem at ssaków : bu d ow a ciała, od żyw ianie, tryb życia; ssaki i ich m łod e; różnice m ięd zy ssaka m i a p takam i.
Obszar 3: Człowiek
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- umiejętnoś ć nazyw ania częś ci ciała i organów w ew nętrznych człow ieka: serce, płuca, żołądek ;
- w iedzę na temat podstaw ow ych zasad racjonalnego odżyw iania się (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- umiejętnoś ć rozumienia koniecznoś ci kontrolow ania stanu zdrow ia i stosow ania się do zaleceń stomatologa i lekarza (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, m yś lenie p rzez analogię);
- umiejętnoś ć dbania o zdrow ie i bezpieczeństw o sw oje i innych (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Obszar 3: Przyroda nieożywiona Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w ied zę na tem at cyklicznego następ stw a p ór roku (regu larnoś ci);
- w ied zę na tem at zm ian zachod zących w p rzyrod zie w p oszczególnych p orach roku (regu larnoś ci);
- w iedzę na temat znaczenia w ody w życiu człow ieka, roś lin i zw ierząt (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat charakterystycznych elementów typow ych krajobrazów Polski: nadmorskiego, nizinnego, górskiego (klasyfikow anie);
- w yjaś niania zależnoś ci zjaw isk przyrody od pór roku (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e, regularnoś ci);
- na temat znaczenia pow ietrza i w ody dla życia (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- rozu m ienia następ stw a ru chu obrotow ego ziem i w okół w łasnej osi: p ory d nia (m yś lenie p rzycz ynow o-skutkowe, regu larnoś ci);
- na tem at zm ian stanu sku p ienia w od y: p arow anie, skrap lanie, zam arzanie (m yś lenie p rzyczynow o -sku tkow e);
- na tem at natu ralnego u kształtow anie terenu ; natu ralnych zbiorników w od nych: m orze, jezioro, staw , rzeka;
- rozu m ienia legen d y m ap y fizycznej (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- korzystania z m ap y fizycznej: od czytyw anie nazw krain geograficznych (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- op isyw ania sw ojej m iejscow oś ci: krajobraz, roś liny, zw ierzęta, ku ltu ra;
- nazyw ania p aństw graniczących z Polską, korzystania z m ap y fizycznej (relacje i stosu nki w p rzestrzeni).
Obszar 4: Ochrona ś rodowiska
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy posiadane umiejętnoś ci i w iedzę:
- w iedzę na temat zagrożeń dla ś rodow iska przyrodniczego ze strony człow ieka: w ypalanie łąk i ś ciernisk, zatrudnianie powietrza i wód, pożary lasów, wyrzucanie odpadów i spalanie ś mieci (myś lenie przyczynowo-skutkowe, myś lenie przez analogię);
- w iedzę na temat zasad ochrony przyrody: nieś miecenie, szanow anie roś lin, zachow anie ciszy w parku i w lesie (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad oszczędzania w ody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad segregow ania ś mieci (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- podejmow ania działań na rzecz ochrony przyrody w sw oim ś rodow isku (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat zagrożeń dla ś rodow iska przyrodniczego ze strony człow ieka: nadmierny hałas, kłusownictwo (myś lenie przyczynowo-skutkowe).
Obszar 5: Pogoda i zjaw iska atmosferyczne Pow t arz amy , pogłębiamy , roz sz erz amy :
- umiejętnoś ć rozpoznaw ania i nazyw ania zjaw isk atmosferycznych charakterystycznych dla poszczególnych pór roku (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat niebezpieczeństw w ynikających z pogody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zagrożeń ze strony zjaw isk atmosferycznych: burzy, huraganu, pow odzi, pożaru (myś lenie przyczynowo-skutkowe);
- w iedzę na temat zasad zachow ania się w sytuacji burzy, huraganu, pow odzi, pożaru (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na temat zagrożeń ze strony zjaw isk atmosferycznych: ś nieżycy, law iny (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat zasad zachow ania się w sytuacji ś nieżycy i law iny (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- nazyw ania skład ników p ogod y: tem p eratu ra, ciś n ienie, op ad y, w iatr, nasłonecznienie, zach m u rzenie;
- na tem at u rząd zeń d o obserw acji i p om iarów stanów p ogod y;
- rozu m ienia znaczenia d eszczu w p rzyrod zie: p ow od zie, su sza (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
KLASA III
W klasie III w zakresie ed u kacji p rzyrod niczej w yróżn iam y następ u jące obszary:
Obszar 1: Ś wiat roś lin
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla w zrostu roś lin w gospodarstw ie domow ym, w szkolnych upraw ach i hodowlach: ś wiatło, temperatura, wilgotnoś ć (myś lenie przyczynow o-skutkowe, myś lenie przez analogię);
- w iedzę na temat zmian zachodzących w życiu roś lin w kolejnych porach roku (m yś lenie p rzyczynow o-skutkowe, regu larnoś ci);
- w iedzę na temat roś lin rosnących w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce (klasyfikow anie);
- u m iejętnoś ć u p raw iania w ysianych lu b zasad zonych roś lin: obserw acja, w yciąganie w niosków (myś lenie przyczynowo-skutkowe, w nioskow anie o zmianach, regularnoś ci);
- w iedzę na temat zagrożeń ze strony roś lin: trujące ow oce, liś cie, grzyby (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad zachow ania się w przypadku zjedzenia trującej roś liny (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w ied zę na tem at w ybranych roś lin chronionych (klasyfikow anie);
- u m iejętnoś ć rozp oznaw ania w arzyw i ow oców (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat roś lin rosnących w zbiornikach w odnych (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat roś lin typow ych dla w ybranych regionów Polski (klasyfikow anie);
- w ied zę na tem at roś lin rosnących w sad zie; p raca sad ow nika (klasyfikow anie);
- w ied zę na tem at d rzew i kr zew ów ow ocow ych (klasyfikow anie);
- op isyw ania rozw oju roś liny „od nasienia d o nasienia” (regu larnoś ci, m yś lenie p rzyczynow o -sku tkow e);
- w ied zę na tem at ow oców egzotycznych (klasyfikow anie).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- na tem at roś lin w różnych w arstw ach lasu (klasyfikow anie, m yś lenie p rzyczynow o -sku tkow e);
- na tem at różn ych rod zajów zbóż (klasyfikow anie).
Obszar 2: Ś wiat zwierząt
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- w iedzę na temat zw ierząt żyjących na polu, na łące, w lesie, w parku, w sadzie, w ogrodzie, na działce (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat w arunków , jakie są potrzebne dla rozw oju zw ierząt: przestrzeń życiow a, bezpieczeństwo, pokarm (myś lenie przyczynow o-skutkowe);
- poznaw ania zmian zachodzących w życiu zw ierząt w poszczególnych porach roku: odloty i przyloty ptaków , zapadanie w sen zimow y (regu larnoś ci, m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat sposobów , w jakie człow iek może chronić zw ierzęta i pomóc im przetrw ać zimę oraz upalne lato (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat pożytków jakie przynoszą zw ierzęta ś rodow isku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kwiatów przez owady, spulchnianie gleby przez dżdżownice (myś lenie przyczynowo-sku tkow e);
- w iedzę na temat zagrożeń ze strony zw ierząt: niebezpieczne i chore zw ierzęta (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad zachow ania się w przypadku spotkania chorego lub niebezpiecznego zw ierzęcia (myś lenie przyczynowo-skutkowe);
- w ied zę na tem at w ybranych zw ierząt chronionych (klasyfikow anie);
- w ied zę na tem at w ybranych p taków (klasyfikow anie);
- w ied zę na tem at p taków : bu d ow a, od żyw ianie, tryb życia; ornitolog;
- u m iejętnoś ć op iekow ania się zw ierzętam i d om ow ym i;
- w iedzę temat zw ierząt typow ych dla w ybranych regionów Polski (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat w ybranych zw ierząt egzotycznych (klasyfikow anie);
- w iedzę na temat częś ci ciała i organów w ew nętrznych zw ierząt: serce, płuca, żołądek;
- u m iejętnoś ć orientow ania się w p od ziale zw ierząt na zw ierzęta p ożyteczne i szkod niki (klasyfikow anie);
- u m iejętnoś ć p oznaw ania ssaków : bu d ow a ciała, od żyw ianie, tryb życia; ssaki i ich m łod e; różn ice m ięd zy ssakam i a p takam i.
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- w yróżniania w ś ród zw ierząt ow ad ów , p taków i ssaków (klasyfikow anie);
- na tem at zw ierząt m órz i oceanów (klasyfikow anie);
- w yróżniania zw ierząt roś linożernych, m ięsożernych i w szystkożernych (klasyfikow anie).
Obszar 2: Człowiek
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy:
- umiejętnoś ć nazyw ania częś ci ciała i organów w ew nętrznych człow ieka: serce, płuca, żołądek ;
- w iedzę na temat podstaw ow ych zasad racjonalnego odżyw iania się (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- umiejętnoś ć rozumienia koniecznoś ci kontrolow ania stanu zdrow ia i stosow ania się do zaleceń stomatologa i lekarza (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- umiejętnoś ć dbania o zdrow ie i bezpieczeństw o s w oje i innych (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e).
Obszar 3: Przyroda nieożywiona
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy posiadane umiejętnoś ci i w iedzę:
- w ied zę na tem at cyklicznego następ stw a p ór roku (regu larnoś ci);
- w ied zę na tem at zm ian zachod zących w p rzyrod zie w p oszczególnych p orach roku (regu larnoś ci);
- na temat znaczenia w ody w życiu człow ieka, roś lin i zw ierząt (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat charakterystycznych elementów typow ych krajobrazów Polski: nadmorskiego, nizinnego, górskiego (klasyfikow anie);
- w yjaś niania zależnoś ci zjaw isk przyrody od pór roku (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- na temat znaczenia pow ietrza i w ody dla życia (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- rozu m ienia następ stw a ru chu obrotow ego ziem i w okół w łasnej osi: p ory d nia (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w ied zę na tem at zm ian stanu sku p ienia w od y: p arow anie, skrap lanie, zam arzanie (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w ied zę na tem at natu ralnego u kształtow anie terenu ; natu ralnych zbiorników w od nych: m orze, jezioro, staw , rzeka;
- u m iejętnoś ć rozu m ienia legend y m ap y fizycznej (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- u m iejętnoś ć korzystania z m ap y fizycznej: od czytyw anie nazw krain geograficznych (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- u m iejętnoś ć op isyw ania sw ojej m iejscow oś ci: krajobraz, roś liny, zw ierzęta, ku ltu ra;
- u m iejętnoś ć nazyw ania p aństw graniczących z Polską (relacje i stosu nki w p rzestrzeni).
Budujemy now e umiejętnoś ci i w iedzę:
- rozumienia w pływ u ś w iatła słonecznego na cyklicznoś ć życia na Ziemi (m yś lenie p rzyczynow o-skutkowe, regu larnoś ci);
- na temat znaczenia w ybranych skał i minerałów dla człow ieka: w ęgla, gliny ; - op isyw anie krążenia w od y w p rzyrod zie (regu larnoś ci);
- op isyw ania d rogi rzeki od ź ród ła d o u jś cia;
- orientow ania się na m ap ie fizycznej Polski: kieru nki i znaki na m ap ie, czytanie m a p y (głów ne rzeki, największe miasta), granice Polski, sąsied zi, nasza m iejscowoś ć jako częś ć Polski (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- p ozyskiw ania p od staw ow ych inform acji na tem at sąsiad ów Polski;
- nazyw ania głów nych kieru nków ś w iata (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- op isyw ania p ołożenie sąsiad ów Polski w zględ em Polski (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- nazyw ania i od najd yw ania na m ap ie w ybranych krajów Unii Eu rop ejskiej (relacje i stosu nki w p rzestrzeni);
- na tem at stolic w ybranych krajów Unii Eu rop ejsk iej; trad ycji narod ow ych w tym zw yczajów ś w iątecznych w wybranych krajach Unii Europejskiej, ciekawostek na tem at zabytków i osobliw oś ci.
Obszar 4: Ochrona ś rodowiska
Pow tarz amy, pogłębiamy, rozszerz amy posiadane umiejętnoś ci i w iedzę:
- w iedzę na temat zagrożeń dla ś rodow iska przyrodniczego ze strony człow ieka: w ypalanie łąk i ś ciernisk, zatrudnianie powietrza i wód, pożary lasów, wyrzucanie odpadów i spalanie ś mieci (myś lenie przyczynowo-skutkowe, myś lenie przez analogię);
- w iedzę na temat zasad ochrony prz yrody: nieś miecenie, szanow anie roś lin, zachow anie ciszy w parku i w lesie (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad oszczędzania w ody (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zasad segregow ania ś mieci (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- umiejętnoś ć podejmow ania działań na rzecz ochrony przyrody w sw oim ś rodow isku (m yś lenie p rzyczynow o-sku tkow e);
- w iedzę na temat zagrożeń dla ś rodow iska przyrodniczego ze strony człow ieka: nadmierny hałas, kłusownictwo (myś lenie przyczynowo-skutkowe).
Budujemy now e umiejęt noś ci i w iedz ę:
- na tem at recyklingu jako jed nej z m etod ochrony ś rod ow iska natu ralnego (m yś lenie p rzyczynow o -sku tkow e, klasyfikow anie);
- na tem at ratow ania p rzyrod y: ginących gatu nków roś lin i zw ierząt, ochrony lasów (m yś lenie
- na tem at ratow ania p rzyrod y: ginących gatu nków roś lin i zw ierząt, ochrony lasów (m yś lenie