Gospodarka cyfrowa

Cyfrowa rewolucja ogarniająca wiele aspektów codziennego życia, wpływa też na gospodarkę. Firmy tworzą swoje odpowiedniki w wirtualnym świecie lub przenoszą w tę przestrzeń cała swoją działalność.

Gospodarka cyfrowa digital economy jest zespołem nowych zjawisk, procesów i zależności ekonomicznych, finansowych oraz kulturowych, opierających się na nowych technologiach informacyjnych i automatyzacji. Bazuje na zdolnościach

75

generowania, przetwarzania i komercjalizowania informacji, realizuje działania w skali światowej, funkcjonuje w zintegrowanych układach sieci łączących wielu różnych uczestników (Unold, 2015, s.110-111). Gospodarka cyfrowa obejmuje przedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) oraz firmy działające w Internecie.

ICT obejmuje:

• Internet, sieci bezprzewodowe, sieci Bluetooth, telefonia stacjonarna, komórkowa, satelitarna, technologie komunikacji dźwięku i obrazu, radio, telewizje,

• media umożliwiające zapis informacji (pamięci przenośne, dyski twarde, dyski CD/DVD, taśmy,

• sprzęty umożliwiające przetwarzanie informacji (komputery osobiste, serwery, klastry, sieci komputerowe itp.),

• aplikacje informatyczne oraz złożone systemy IT umożliwiające realizację przetwarzania i przesyłania danych na wyższym poziomie abstrakcji niż poziom sprzętowy (http://www.istshare.eu/ict-technologie-informacyjno-komunikacyjne.html).

Pojęcie e-biznesu electronic business wprowadziło IBM w 1995 roku. W gospodarce cybernetycznej mamy do czynienia rożnymi relacjami w śród nich należy wyróżnić:

• B2B (business-to-business),

• B2C (business-to-consumer),

• Intra-business (intranet) – elektroniczny biznes wewnątrz przedsiębiorstwa,

• C2C (consumer-to-consumer),

• B2P (business-to-public),

• G2C (government-to-citizen),

• G2B (government-to-business),

• A2B (application-to-business) wynajmowanie programów, czy usług komputerowych firmom za pośrednictwem Internetu,

• B2A (business-to-administration) – wykorzystanie technik elektronicznych do wymiany informacji pomiędzy przedsiębiorstwem a administracją publiczną,

76

• C2A (consumer-to-administration) – kontakty klienta z jednostkami rządowymi i administracyjnymi, w celu ogłaszania przetargów, realizacji wypłat,

• F2B (finance-to-business) –usługi bankowe, brokerskie, ubezpieczeniowe, doradztwo inwestycyjne,

• F2C (finance-to-consumer) – relacja, która podobna jest do modelu F2B, z tym że jest skierowana do klientów indywidualnych,

• B2E (business-to-employee) – wykorzystuje elektroniczne środki przekazu (Internet, intranet, rozwiązania mobilne itp.) do komunikacji z pracownikami, ułatwienia lub umożliwienia im realizacji zadań, np. praca zdalna.

Szeroko rozumiana branża ICT jest krwiobiegiem gospodarki opartej na wiedzy, w której dominujące znaczenie ma społeczeństwo informacyjne. Ze względu na fakt, że technologie te wykorzystywane są we wszystkich sektory gospodarki, zagadnienia związane z ICT są w centrum zainteresowań zarówno ekonomistów, jak i polityków gospodarczych – w krajach rozwiniętych oraz rozwijających się.

(https://analizybranzowe.wordpress.com/, 20.12.2016).

Na gospodarkę cyfrową należy patrzeć przez pryzmat trwającej, czwartej rewolucji przemysłowej, która oznacza wykorzystywanie automatyzacji, przetwarzania i wymiany danych oraz technik wytwórczych. Chodzi o łączne zastosowanie lub używanie systemów cyber-fizycznych, Internetu rzeczy i przetwarzania chmurowego.

Systemy cyber-fizyczne sterują procesami fizycznymi, tworzą wirtualne (cyfrowe) kopie świata realnego i podejmują zdecentralizowane decyzje, a poprzez Internet rzeczy w czasie rzeczywistym komunikują się i współpracują ze sobą oraz z ludźmi, natomiast dzięki przetwarzaniu chmurowemu są oferowane i użytkowane usługi wewnętrzne i międzyoperacyjne.

Faza rozwoju społeczno – gospodarczego, którą określa się czwartą rewolucją przemysłową, charakteryzuje się:

• powszechną cyfryzacją i stałym porozumiewaniem się P2P (People two People), P2M (People two Machine), M2M (Machine two Machine),

77

• wprowadzaniem innowacji wywrotowych, które pozwalają skokowo zwiększyć sprawność i efektywność funkcjonowania systemu społeczno – gospodarczego,

• wykorzystaniem w maszynach sztucznej inteligencji.

Inteligentne podmioty, z cyber-fizycznymi systemami produkcji, składają się z:

• Internetu ludzi (sieci społecznościowe i biznesowe),

• Internetu rzeczy (inteligentna mobilność),

• Internetu usług (inteligentne sieci i logistyka),

• Internetu danych (inteligentne budynki, mieszkania) (Hermann, Pentek, 2015).

Cechą charakterystyczną gospodarki cyfrowej jest jej konwergentność, która oznacza, że:

• wszystkie technologie łączą się w jedną,

• dochodzi do fuzja korporacji medialnych - umieszczanie tych samych produktów na różnych platformach,

• odbiorcy są konwergentni - poruszając się między platformami (Łuszczek, 2015, s. 27)

Konwergencja dotyczy zjawisk zachodzących we współczesnych mediach, informatyce i telekomunikacji. Określa się tym mianem upodobnianie się urządzeń, które zaczynają pełnić podobne funkcje, choć pierwotnie nie były ze sobą technicznie spokrewnione. Konwergencja jest rezultatem cyfrowej rewolucji i przenikania się różnych sektorów rynku:

• telekomunikacyjnego,

• mediów,

• informatycznego.

Rozwój konwergencji związany jest z rozwojem Internetu, biznesu elektronicznego (e-business), rozwojem aplikacji informatycznych i multimedialnych, wzrostem mocy obliczeniowej komputerów i spadkiem ich ceny. Wyróżnić można konwergencję techniczną, transmisyjną, rynkową, produktów, usług (F. Kamiński, 2000, s. 23-26).

Konwergencja techniczna polega na wytwarzaniu i udostępnianiu produktów o zbliżonych pewnych cechach. Internet wykorzystywany jest do transmisji programów

78

rozgłośni radiowych i telewizyjnych, których sygnał jest emitowany tradycyjnie lub transmisji realizowanych specjalnie dla użytkowników sieci.

Tak więc, gospodarki i społeczeństwa cyfrowe mają następujące cechy:

• wszechobecna łączność hyperconnectivity termin wprowadzony przez kanadyjskich naukowców Anabel Quan- Haase i Barry Wellman,

• tworzenie nowych modeli biznesowych, w tym handlu elektronicznego e-commerce,

• Internet rzeczy rozumiany, jako ekosystem wprowadza nowe usługi wykorzystując interakcje człowiek - maszyna P2M, maszyna – maszyna M2M,

• mobilność - liczba urządzeń mobilnych przekroczyła ilość komputerów stacjonarnych podłączonych do sieci,

• Internet wszechrzeczy – inaczej Internet X – dotyczy przedmiotów, ludzi, informacji, procesów biznesowych, ciągle podłączonych do Internetu za pośrednictwem komputerów, smartfonów, tabletów, oprogramowania, czujników sensorów,

• rozproszone przetwarzanie danych (chmura obliczeniowa cloud computing) oparty na użytkowaniu usługi dostarczonej przez zewnętrzne podmioty, dostępnej na żądanie w dowolnej chwili oraz skalującej się w miarę zapotrzebowania,

• dostępność do nieograniczonych danych,

• zapotrzebowanie na zaawansowane narzędzia analityczne Big Data a także usługi Big-Data-as-a-Service,

• wielopłaszczyznowość - wykorzystywanie wielu technologii, w tym Internet rzeczy, systemy cyberfizyczne, chmurę obliczeniową, analitykę biznesową, robotykę, druk 3D i technologie addytywne czy rozszerzoną rzeczywistość (system łączenia świata rzeczywistego ze światem wirtualnym) (Pieriegud, 2016, s.11-30).

Kevin Ashton użył pojęcia Internet rzeczy Internet of thinks (IoT) podczas wykładu i prezentacji dla firmy Procter&Gamble. Życie człowieka opiera się na rzeczach a komputery potrafią dużo szybciej i na dużą skalę przechowywać i przetwarzać dane.

79

Mogą przewidzieć wymianę części w urządzeniach domowych, w transporcie, w przemyśle, optymalnie dobrać ogrzewanie domu, określić czy produkty w lodówce są świeże. Tym samym mogą:

• minimalizować koszty,

• ograniczyć zanieczyszczanie środowiska - minimalizować odpady,

• rozwijać relacje międzyludzkie – na odległość (Łuszczek, 2015, s. 20).

Podstawą gospodarki cyfrowej jest wiedza, informacja i innowacyjność a kluczowe znaczenie dla niej ma:

• kapitał intelektualny,

• globalizacja,

• postęp technologiczny.

Wiedza – zwłaszcza w sektorach wysokich technologii takich jak informacyjno-komunikacyjnych (ICT) staje się kluczowym czynnikiem wzrostu gospodarczego. W Polsce gdzie branża ICT funkcjonuje na styku wielu branż i należy do najdynamiczniej rozwijających się sektorów gospodarki. (https://analizybranzowe.wordpress.com)

Okres dynamicznych zmian i cyfrowej przemiany można obserwować w przemyśle, instytucjach państwowych, bankach, handlu - Amazon, w lotnictwie – Ryanair, w transporcie – Uber, w branży hotelarskiej – Airbnb i w energetyce.

Pojawiają się nowe szanse, innowacje i możliwości inwestycji. Pomysły dotyczą bardzo ważnych sfer naszego życia, a więc ochrony zdrowie, lepszej komunikacji, pokonania dużych odległości, wczesnego ostrzegania, sterowania przedmiotami i maszynami na odległość jak również zmniejszenia rozwarstwienia społeczeństw, lepszego zaopatrzenia w wodę pitną i żywność.

Przykładami cyfrowych innowacji są:

• obraz wykreowany przez komputer - system rzucania obrazu bezpośrednio na siatkówkę oka człowieka,

• nanoarchitektura,

• komunikacja cat to car - łączność pozwala na ostrzeganie się przed zagrożeniami, unikanie wypadków, minimalizacje korków,

• projekt Loon - udostępniania Internetu przez balony wypełnione helem – ma umożliwić korzystanie z sieci ponad 4 mld ludzi, do których nie docierają światłowody czy sygnał komórkowy,

80

• ciekła biopsja - możliwość błyskawicznego sekwencjonowania DNA daje nową szansę wykrycia komórek nowotworowych i DNA we krwi pacjenta,

• odsalanie wody na skalę przemysłową – wykorzystanie np. procesu odwróconej osmozy do taniej produkcji wody pitnej z wody morskiej - obecnie tego typu instalacje zapewniają ok. 40 proc. pitnej wody w Izraelu,

• system płatności z wykorzystaniem smartfona – na rynku obecne są nie tylko Apple i Google, ale też Visa i MasterCard oraz nasze banki oferujące specjalne aplikacje na smartfony,

• wytwarzanie organów w laboratorium,

• turbofotosynteza.- genetycznie zmodyfikowane rośliny uprawne (przede wszystkim ryż) będą mogły skuteczniej wykorzystywać światło słoneczne i przyspieszać fotosyntezę,

Światowa baza danych z informacjami o DNA umożliwiłaby szybkie porównywanie efektywności leczenia osób o podobnej konstrukcji genetycznej. Brakuje jednak standardu wymiany danych między oddzielnymi bazami prowadzonymi przez szpitale, międzynarodowe konsorcja czy instytucje państwowe. (Kościelniak, http://www.rp.pl/Nowe-technologie 12.11.2016)