Polska gospodarka cyfrowa

Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w Polsce działa 1540 firm z sektora ICT, z czego 218 zajmuje się produkcją, a 1322 usługami. Łącznie w sektorze tym pracuje 174 tys. osób. W 2020 roku udział firm ICT w tworzeniu polskiego PKB ma wynieść od 9,5% do 13,1%. W ujęciu strukturowym branża ICT w Polsce składa się z trzech podsektorów:

• Sprzęt 57%

• Oprogramowanie 14%

• Usługi 29%

ICT obsługuję bardzo dużą ilość branż z których największe znaczenie ma:

• Administracja (24,5%)

• Sektor bankowy (17%)

• Sektor telekomunikacyjny (16,7%)

81

• Przemysł (10,5%)

• Handel (7,9%)

• Sektor finansowy (6,1%)

• Inne (17,3%)

Zgodnie z przewidywaniami ekspertów branżowych i ich klientów najważniejszym czynnikiem rozwoju rynku ICT będzie stan polskiej gospodarki, czyli tempo wzrostu polskiego PKB. Nowa perspektywa Unijna na lata 2014-2020 przewiduje dalsze wsparcie dla opisywanej branży, a programem kierowanym przede wszystkim na rozwój tego sektora jest POiR, ale też inne programy krajowe bądź regionalne.

(https://analizybranzowe.wordpress.com/)

Inwestycje w technologie informacyjno-komunikacyjne, komputery i specjalistyczne oprogramowanie oraz aplikacje i profesjonalne korzystanie z Internetu i usług online pozwalają na wejście w świat, właściwie, nieograniczonych możliwości wytwarzania i dostarczania na rynek produktów i usług. Inspirują, doskonalą komunikację z interesariuszami, pozwalają na budowanie relacji niedostępnych przy tradycyjnych metodach (Starczewska-Krzysztoszek, 2016, s. 12).

Cyfryzacja w gospodarce przejawia się w nadawaniu produktom przemysłu dodatkowych funkcjonalności. Przykładem jest zastosowanie elektroniki, Internetu i innych ICT w samochodach. Technologie informatyczne i komunikacyjne pozwalają na wzbogacenie wyposażenia i zwiększanie osiągów technicznych produkowanych pojazdów. Nastąpiło również przeorientowanie filozofii dostawców - z dostawców produktów, na dostawców usług. Dzięki zastosowaniu technologii wywrotowej – udostępnianie wirtualnej floty środków transportu drogowego, zyskuje na rynek usług przewozowych. (Paprocki, 2016, s. 51)

W dobie cyfryzacji środki transportu stały się elementami sieci. Potencjalny kierowca może uzyskać kod z centralnej bazy danych na swój smartfon. Kod trafia również do sterownika drzwi w pojeździe. Komunikat wysłany ze smartfona do samochodu powoduje odblokowanie drzwi i zeskanowanie stanu technicznego pojazdu. (Paprocki, 2016, s.54)

Polska wciąż znajduje się w grupie krajów o niskim poziomie cyfryzacji (wykres 4). Pomimo dużej dynamiki jesteśmy w „ogonie” Europy.

82

Jak wynika z raportu Ministerstwa Cyfryzacji z 2015r. (z użyciem wskaźnika DESI) bez kompetencji komputerowych jest 77% osób w wieku 55 – 74 lata.

Największy udział osób bez umiejętności obsługi komputera był wśród niepełnosprawnych.

Zaznaczono, że dzięki technologiom firmy mogą zwiększyć wydajność, obniżyć koszty i lepiej angażować klientów, współpracowników oraz partnerów biznesowych.

Ponadto Internet, jako miejsce sprzedaży oferuje dostęp do szerszych rynków i większy potencjał wzrostu (Społeczeństwo informacyjne, 2015).

Wykres 4. Wskaźnik Gospodarki i Społeczeństwa Cyfrowego (DESI)

Źródło: https://ec.europa.eu/digital-single-market/desi

W styczniu 2016 ukazał się raport Czas na przyspieszenie. Cyfryzacja gospodarki Polski wykonany przez centrum analiz polityczno-gospodarczych Polityka Insight. Zauważono w nim, że połowa wzrostu produktywności w unijnych firmach wynika z inwestycji w nowe technologie (ICT) Internet Communication Technology. Według badań (lata 2012-2014) Polska zajmuje 28. pozycję na 30 badanych europejskich krajów pod względem rozwoju usług cyfrowych w sektorze

83

prywatnym, kompetencji pracowników i jakości government. Krajowa e-gospodarka ma udział 4,1% w PKB. Dla porównania w Wielkiej Brytanii, Szwecji czy Danii e-gospodarka stanowi 6–8 % w PKB.

Wciągu pięciu lat będą malały koszty prowadzenia firm a cyfryzacja ułatwi wymianę informacji w ramach łańcucha dostaw i dotarcie do klientów. Polska zajmuje czwarte miejsce w Europie pod względem wzrostu Wskaźnika Cyfryzacji Gospodarki, ale procentowo najwyższy wzrost cyfryzacji miały Bułgaria (108% w ciągu sześciu lat) i Rumunia (101%). Co dziesiąty Polak umie korzystać w zaawansowany sposób z Internetu (tworzyć stronę internetową czy wysyłać maila z załącznikiem).

W Polsce brakuje polityki otwartego rządu – udostępniania rejestrów administracyjnych oraz przetwarzalnych baz danych. Polska nie ujawnia też danych na potrzeby badań naukowych.

Najwięcej danych udostępniają obywatelom i naukowcom Wielka Brytania, Dania, Francja i Finlandia.

Firmy przechodzą na cyfrowość szybciej niż konsumenci. Prawie każda firma w Polsce ma stronę w Internecie (podobnie jak w krajach zachodnich), 60 proc.

przedstawia na niej katalog produktów z cenami, także z możliwością zakupu lub zamówienia produktu. W Europie 53 proc. firm udostępnia taką opcję, a np. w Wielkiej Brytanii tylko 27 proc. Zaznaczono, że polski sektor finansowy jest najbardziej jest najbardziej zaawansowany cyfrowo.

(Arak P., Bobiński A, 2016, s. 7 -9)

W maju 2016 Deloitte Digital zamieścił na swoich stronach raport Digital Transformat on 2016 na temat dojrzałości cyfrowej polskich firm p.t. Cyfrowa transformacja - strategia na przyszłość czy pogoń za rzeczywistością? W badaniu wzięło udział ponad 150-ciu przedstawicieli polskich firm. Były to przedsiębiorstwa reprezentujące szeroką gamę branż, różną wielkość oraz okres funkcjonowania na rynku. Najszerszy zasięg badanie uzyskało w sektorze usług finansowych, jednak to branża TMT, produktów konsumenckich i usług profesjonalnych najbardziej docenia znaczenie transformacji cyfrowej w biznesie (Nowak S., Marcyniuk D., 2016).

Deloitte przewiduje, że w 2016 r. udział krajowego sektora ICT wyniesie 5% w PKB, a w 2020 r. – aż 9,5%. Zdaniem ekspertów Internet ma efekt mnożnikowy – każdy wzrost korzystających z sieci o 10% przekłada się na wzrost PKB o 0,9–1,5%

(www2.Deloitte.Com, 2.11.2016).

84

Jak wynika z Raportu Cyfryzacja polskiego sektora MMŚP Polska jest w grupie sześciu krajów UE, w których pracuje się najdłużej. Powodem jest niska wydajność pracy związana ze słabym uzbrojeniem technicznym i niewielką skalą cyfryzacji polskich firm oraz małymi inwestycjami. Niska efektywność pracy w porównaniu do innych rynków UE zmusza do konkurowania cenami i powoduje, że zarówno praca, jak i kapitał jest w Polsce słabo opłacany. Dużo inwestujemy w budynki i budowle (około 60% całości nakładów na inwestycje). W przypadku firm średnich i dużych na ten cel jest przeznaczanych 40% nakładów inwestycyjnych.

Na potrzeby raportu wyróżniono siedem prostych zastosowań ICT w biznesie:

• obsługa klientów przez Internet z wykorzystaniem poczty elektronicznej,

• wykorzystywanie stron w mediach społecznościowych,

• prowadzenie portalu on-line dla klientów,

• wykorzystywanie portalu dla klientów na urządzenia mobilne,

• wystawianie e-faktur,

• zarządzanie zasobami z wykorzystywaniem odpowiedniego oprogramowania,

• wykorzystywanie chmury przechowywania danych, kontaktu z klientami.

Wyznacznikiem digitalizacji była liczba technologii informatycznych wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa z poszczególnych sektorów. Zauważono, że Polskie przedsiębiorstwa z sektora MMŚP nie są jeszcze cyfrowe, ale powoli dostrzegają biznesowy potencjał tkwiący w korzystaniu z technologii informatycznych. Prawie 40 proc. przedsiębiorstw wykorzystuje, co najmniej 3 z 7 badanych rozwiązań. Wszystkie 7 zastosowań technologii wykorzystuje tylko 1,1 proc. MMŚP. Jednocześnie z żadnej z tych technologii nie korzysta, blisko co czwarta firma MMŚP.

Nadal bardzo mało przedsiębiorstw korzysta z chmury (11,7%). Tymczasem w przypadku mikro i małych firm wydaje się to rozwiązanie efektywne, bo nie wymaga posiadania rozbudowanej infrastruktury informatycznej i zatrudniania specjalistów do zarządzania nią. (Starczewska-Krzysztoszek, 2016, s. 13-15).

Przedsiębiorstwa z sektora MMŚP generalnie nie są zbyt otwarte na świat – niespełna 10% to eksporterzy. Polskie firmy cyfrowe działają przede wszystkim w przemyśle, sektorze usług profesjonalnych, a także branży naukowej i technicznej. (Cyfryzacja polskiego sektora MMŚP, 2016)

85