Gospodarka

Produkt Krajowy Brutto

Małopolska należy do grupy województw charakteryzujących się średnim poziomem PKB na mieszkańca. W 2008 roku wartość tego wskaźnika wyniosła 86,3% średniej krajowej, a wyższy wskaźnik posiadało siedem województw. Dynamika wzrostu PKB na mieszkańca (ceny stałe) w latach 2003-2008 wyniosła 152,4%, co stanowiło szóste miejsce w kraju.

135

Wskaźnik ten był wyższy od średniej krajowej o prawie dwa punkty procentowe (rysunek 19).

Rysunek 19. Dynamika produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca dla województwa małopolskiego i Polski w latach 2004-2008 (rok poprzedni = 100)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych

Przestrzenna struktura wartości produktu krajowego brutto w województwie małopolskim jest zróżnicowana. Najwyższą wartość PKB posiada Kraków, który spośród innych jednostek NUTS 3 w 2008 roku wygenerował 41,4% PKB Małopolski (rysunek 20).

Rysunek 20. Struktura PKB w układzie jednostek NUTS 3 w województwie małopolskim w 2008 roku (w %)

Źródło: Opracowanie własne

Atrakcyjność inwestycyjna

Istotnym elementem decydującym o rozwoju gospodarki jest jej atrakcyjność inwestycyjna. Według raportu sporządzonego przez Instytut Badań nad Gospodarką

100 101 102 103 104 105 106 107 108 2004 2005 2006 2007 2008 Polska Małopolskie 16 41 16 17 10 _{Podregion krakowski} Kraków Podregion nowosądecki Podregion oświęcimski Podregion tarnowski

136

Rynkową, Małopolska w 2008 roku znalazła się na piątej pozycji w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej województw189. Przy czym należy wskazać, że według tego samego opracowania, do mocnych stron Województwa należały takie elementy składające się na atrakcyjność inwestycyjną, jak infrastruktura społeczna oraz zasoby i koszty pracy (w obydwu przypadkach Małopolskie zajęło 2 miejsce w rankingu województw). Natomiast do najsłabszych punktów zaliczono: aktywność województwa wobec inwestorów (11 miejsce), bezpieczeństwo powszechne (9 miejsce) i dostępność transportową (8 miejsce). W tym samym raporcie zostały zawarte wyniki badania atrakcyjności inwestycyjnej podregionów Polski NUTS 3 (tabela 22).

Tabela 22 Atrakcyjność inwestycyjna podregionów Małopolski

Podregion przemysłowa ^{Działalność Działalność usługowa}

Działalność zaawansowanych

technologii

krakowski wysoka najwyższa najwyższa nowosądecki niska przeciętna niska oświęcimski najwyższa przeciętna niska tarnowski przeciętna przeciętna przeciętna

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2008, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2008.

W świetle wyników prezentowanego raportu IBnGR najatrakcyjniejszym podregionem Województwa jest podregion krakowski, natomiast najniższe oceny otrzymał podregion nowosądecki.

Wyniki innych badań dotyczących atrakcyjności inwestycyjnej województwa małopolskiego pozwoliły na wyodrębnienie sześciu grup czynników, które będą ją w przyszłości determinować, są to¹⁹⁰:

1. Najbliższe sąsiedztwo. a) Śląsk,

b) sąsiedztwo obszarów gospodarczo problemowych, ale o spodziewanej wysokiej dynamice rozwoju,

c) sąsiedztwo polsko-słowackie.

189

Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2008, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,

Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2008, s. 51.

190

T. Kudłacz, Atrakcyjność inwestycyjna regionu w świetle badań foresight’ingu, [w:] Problemy i efekty

polityki spójności w polskich regionach, A. Prusek (red.), Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Wyższa

137 2. Uwarunkowania zewnętrzne uniwersalne.

a) Skuteczna polityka interregionalna, w tym, w zakresie absorpcji funduszy UE, b) Regulacje prawne, głównie w zakresie procedur lokalizacji inwestycji, ale także innych, np. dotyczące metropolii i obszarów metropolitalnych.

3. Infrastruktura transportowa. a) infrastruktura drogowa, b) infrastruktura kolejowa, c) infrastruktura lotniskowa.

4. Działania promocyjne i regulacyjne usprawnienia procesów inwestycyjnych. a) promocja regionu, powiatów i gmin,

b) usprawnienia procesu wydawania decyzji lokalizacyjnych, w tym dysponowanie planami zagospodarowania przestrzennego,

c) klimat inwestycyjny i zachęty dla inwestorów.

5. Wzrost podaży zagospodarowanych obszarów do zainwestowania. a) rewitalizacja miejskich obszarów zdegradowanych,

b) strefy i tereny przemysłowo-usługowe w gminach, c) inwestycje komunalne i społeczne.

6. Kraków i Krakowski Obszar Metropolitalny a) rozwój metropolii,

b) wpływ rozwoju miasta i KOM na procesy rozwoju regionu.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne

Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych skumulowanych na terenie Województwa do 2008 roku wyniosła ponad 12 mld USD (3660 USD na mieszkańca).

Wartość corocznych strumieni bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa małopolskiego od 1997 do 2005 roku utrzymywała się na ustabilizowanym poziomie (570-750 mln USD), który znacznie wzrósł w latach 2006-2008 (rysunek 21)191

.

191

Wyjątkiem był 1999 rok, kiedy wartość BIZ była znacząco wyższa od reszty lat w omawianym okresie, co było efektem prywatyzacji Banku Przemysłowo-Handlowego.

138

Rysunek 21. Wartość strumieni bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województwa małopolskiego w latach 1997-2008 (w mln USD)

Źródło: Inwestycje zagraniczne w Małopolsce. Raport z badań, (red. ) B. Domański, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 10.

Cechami wyróżniającymi województwo małopolskie od sąsiednich województw w zakresie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych są¹⁹²:

1. Dywersyfikacja branżowa, wielkościowa oraz pochodzenia kapitału, co czyni Województwo bardziej odpornym na kryzysy pojedynczych sektorów.

2. Obecność Krakowa, który stanowi w skali Polski czołowy ośrodek miejski, przyciągający zagraniczne przedsiębiorstwa z sektora usług opartych na wiedzy (IT, centra badawczo-rozwojowe), natomiast w sąsiednich regionach dominują BIZ z branż przemysłowych.

3. Wyraźny wzrost liczby nowo zarejestrowanych spółek z udziałem kapitału zagranicznego w stosunku do średniej w kraju począwszy od 2004 roku. Sąsiednie województwa wykazują pod tym względem stagnację lub, jak w przypadku województwa śląskiego, mają miejsce coroczne fluktuacje.

4. Mały odsetek firm z udziałem kapitału zagranicznego zlokalizowanych na obszarach specjalnych stref ekonomicznych, co najprawdopodobniej jest efektem ich słabej promocji.

192

Inwestycje zagraniczne w Małopolsce. Raport z badań, B. Domański (red.), Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 20-21.

0 500 1000 1500 2000 2500 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

139

Tabela 23 Inwestycje zagraniczne według powiatów województwa małopolskiego w 2008 roku

Powiaty

Wartość inwestycji Struktura inwestycji 1989-2008 (mln USD) w tym 2008 r. (mln USD) na 1 mieszkańca w tys. USD Przemysł i

budownictwo ^Handel Usługi

Kraków 7 756,1 1434,6 10 253,5 30,7 9,4 59,8 krakowski 959,2 132,7 3 855,3 82,5 3,4 14,1 brzeski 526,0 36,4 5 806,1 96,8 1,9 1,3 wielicki 470,3 55,7 4 356,9 95,8 2,9 1,3 chrzanowski 324,6 66,9 2 542,5 90,8 7,6 1,6 Nowy Sącz 307,2 41,8 3635,7 47,2 12,8 39,9 olkuski 288,5 32,8 2 532,5 85,4 12,3 2,3 bocheński 273,9 96,8 2 701,2 93,9 1,9 4,2 oświęcimski 266,5 34,8 1 738,1 69,9 9,3 20,8 myślenicki 225,8 27,6 1 906,5 97,8 1,3 0,9 Tarnów 220,6 12,2 1 905,6 61,4 28,8 9,9 wadowicki 76,0 10,7 489,8 52,4 33,8 13,8 nowosądecki 73,2 2,2 364,9 89,1 0,3 10,6 tarnowski 66,1 6,7 339,5 68,8 28,1 3,1 gorlicki 61,7 26,3 578,2 78,1 15,6 6,2 nowotarski 34,9 0,6 190,4 32,5 62,5 5,0 tatrzański 24,3 2,7 373,1 2,9 34,5 62,6 proszowicki 16,5 0,0 379,7 100,0 0,0 0,0 miechowski 11,8 1,6 233,9 69,4 27,0 3,6 dąbrowski 10,1 0,5 172,3 66,4 7,6 25,9 suski 5,5 0,0 66,7 56,4 29,1 14,5 limanowski 4,7 1,0 38,1 55,5 34,9 9,6 Ogółem 12003,5 2024,6 3656,9 48,9 8,9 42,2

Źródło: Inwestycje zagraniczne w Małopolsce 2008. Raport z badań, B. Domański (red.), Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 46.

Przestrzenne zróżnicowanie wielkości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w województwie małopolskim jest znaczne. Ponad 64% BIZ skumulowane w latach 1989-2008 w Województwie zostało ulokowane w Krakowie. W dalszej kolejności był powiat krakowski – 8%, brzeski – 4,4% i wielicki – 4%. W większości powiatów bezpośrednie inwestycje zagraniczne ulokowane w latach 1989-2008 dotyczyły sektora przemysłu i budownictwa. Wyjątek stanowią powiaty tatrzański i Kraków, gdzie bezpośrednie inwestycje zagraniczne w omawianym okresie koncentrowały się głównie w sektorze usług. W powiecie tatrzańskim 62,6% całości bezpośrednich inwestycji zagranicznych zostało ulokowanych w tym sektorze, natomiast w przypadku Krakowa 59,8%. W przypadku powiatu

140

nowotarskiego największy odsetek BIZ – 62,5% zostało ulokowane w sektorze handlu (tabela 23).

Rozwój przedsiębiorstw

W 2008 roku w województwie małopolskim było zarejestrowanych 301,6 tys. podmiotów gospodarczych, a więc 985 przedsiębiorstw na 10 tys. ludności. Wskaźnik ten dawał Małopolsce 11 miejsce wśród województw Polski. Liczba nowo zarejestrowanych przedsiębiorstw z roku na rok wzrasta, jednak w porównaniu do średniej krajowej jest nieco niższa (rysunek 22).

Rysunek 22. Liczba nowo zarejestrowanych przedsiębiorstw na 10 tys. mieszkańców w Polsce i w województwie małopolskim

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych

Struktura przedsiębiorstw ze względu na rodzaj prowadzonej działalności jest podobna jak dla całego kraju – nieco ponad 2% przedsiębiorstw działa w zakresie rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, 23,6% w zakresie przemysłu i budownictwa i ponad 74% w zakresie usług193

.

Do powiatów o najwyższym wskaźniku przedsiębiorczości194

w 2008 roku należały: Kraków (1400), powiat tatrzański (1388), powiat olkuski (1023), Nowy Sącz (1001). Najniższymi wskaźnikami przedsiębiorczości charakteryzowały się głównie wschodnie obszary Województwa, a więc powiaty: dąbrowski (436), tarnowski (459), gorlicki (556), brzeski (573) i nowosądecki (580)195. Najwyższą dynamiką przyrostu nowych przedsiębiorstw w latach 1999-2008 charakteryzowały się powiaty: wielicki, oświęcimski i nowosądecki. Najniższą dynamikę posiadały Nowy Sącz i Tarnów¹⁹⁶.

193

Obliczenia własne na podstawie Banku Danych Regionalnych.

194

Wskaźnik przedsiębiorczości oznacza liczbę przedsiębiorstw na 10 tys. mieszkańców.

195

Na podstawie Banku Danych Regionalnych.

196

Województwo Małopolskie 2008, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 195.

750 800 850 900 950 1 000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Polska Małopolskie

141

W województwie małopolskim w 2008 roku zarejestrowanych było 1276 przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego197

. W skali kraju, pod tym względem Małopolskie znajdowało się na piątym miejscu (po Mazowieckim, Dolnośląskim, Wielkopolskim i Śląskim). Zdecydowana większość przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego była ulokowana w Krakowie (ok. 74%). Pozostała część znajdowała się w innych miastach Województwa – Nowy Sącz (ok. 2%), Tarnów (ok. 1,5%) lub gminach położonych w sąsiedztwie Krakowa - Wieliczka (ok. 1,2%), Myślenice (ok. 1%).

Ponad 63% wszystkich przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego stanowiły przedsiębiorstwa o najmniejszym zatrudnieniu (0-9 osób). Ogólna liczba przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego wykazuje tendencję wzrostową. Rysunek 23 prezentuje liczbę tych przedsiębiorstw w rozróżnieniu na wielkość zatrudnienia w latach 2003 i 2008.

Rysunek 23. Liczba przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego według liczby zatrudnionych w 2003 i 2008 roku

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

W 2008 roku w przedsiębiorstwach z udziałem kapitału zagranicznego zatrudnione były 86 283 osoby, o 17 613 osób więcej niż w 2003 roku. Większe niż w Małopolsce zatrudnienie w przedsiębiorstwach z udziałem kapitału zagranicznego w 2008 roku odnotowano w województwach: mazowieckim (535 589 osób), wielkopolskim (205 417 osób), śląskim (157 527 osób) i dolnośląskim (149 644 osoby).

197

Dane dotyczące liczby przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego różnią się od siebie, np. w źródłach pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego dla 2008 roku można znaleźć przynajmniej dwie liczby – 1251 i 1276. 0-9 10-49 50-249 250 i więcej 492 191 96 34 790 279 125 57 2003 2008

142

Do największych pod względem zatrudnienia przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego (powyżej 1000 osób) w województwie małopolskim należą: Grupa Kęty SA (Kęty), Philip Morris Polska SA (Kraków), Bank BPH SA (Kraków), Can-Pack SA (Kraków), Tesco Polska sp. z o. o. (Kraków), Pliva Kraków Zakłady Farmaceutyczne SA, Poszukiwania Nafty i Gazu Kraków sp. z o.o., Delphi SA (Kraków), Valeo Autosystemy sp. z o.o. (Skawina), Fabryka silników elektrycznych „Tamel” SA (Tarnów).

Rysunek 24. Kraje pochodzenia największych zagranicznych udziałowców w przedsiębiorstwach z udziałem kapitału zagranicznego w województwie małopolskim (2007 rok)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych

W 2007 roku wartość kapitału zagranicznego w przedsiębiorstwach w województwie małopolskim wyniosła 10 238,3 mln zł. Dominującą rolę odgrywał kapitał holenderski (7692,2 mln zł), niemiecki (778,6 mln zł) oraz amerykański (294,5 mln zł). Graficzne przedstawienie najważniejszych udziałowców zaprezentowano na rysunku 21.

Handel międzynarodowy

Wartość eksportu w województwie małopolskim w 2008 roku wyniosła 6,4 mln euro, natomiast wartość importu 7,5 mln euro. Zarówno wartość importu jak i eksportu od 2000 roku wykazują tendencję wzrostową, przy czym w ostatnim okresie wzrost wartości importu był nieco większy niż eksportu. Zauważa się także, że dynamika wzrostu eksportu od 2006 roku wykazuje tendencję malejącą (podobna sytuacja uwidacznia się także dla całego kraju). Udział województwa małopolskiego w wartościach eksportu oraz importu Polski w 2008 roku

Holandia Francja

Niemcy ^USA

Belgia ^{Wielka Brytania} Inne

143

wynosił odpowiednio 5,3% i 5,5% i w porównaniu z wcześniejszym rokiem w obydwu przypadkach obniżył się (o odpowiednio 0,2% i 0,4% punktu procentowego)198

.

Do mocnych stron województwa małopolskiego pod względem rozwoju handlu międzynarodowego można zaliczyć199

:

 rozproszoną pod względem geograficznym i produktowym strukturę eksportu, zmniejszającą ryzyko jego załamania,

 atrakcyjność wyspecjalizowanych produktów, w zakresie których Województwo wnosi znaczący wkład w krajowy eksport (np. druty i przewody izolowane),

 atrakcyjność regionalnych produktów, które po spełnieniu formalnych wymogów mogą stanowić towar eksportowy,

 rosnące znaczenie przemysłu samochodowego w strukturze eksportu, który jest zaliczany do przemysłów średnio-wysokich technologii,

 rosnące powiązania handlowe z nowymi krajami Unii Europejskiej (Słowacją, Czechami, Węgrami).

Do słabych stron Małopolski w zakresie handlu międzynarodowego należą200

:

 relatywnie niska wartość obrotów z handlu międzynarodowego w odniesieniu do liczby mieszkańców lub wartości PKB,

 stagnacja udziału Województwa w ogólnokrajowym eksporcie,

 średnie w skali kraju wartości udziału eksportu w PKB województwa oraz w przeliczeniu na mieszkańca,

 relatywnie niski udział Województwa w krajowym eksporcie wyrobów high-tech.

Rozwój turystyki

Małopolska posiada znaczący potencjał dla rozwoju turystyki. Wyniki badań wskazują, że województwo małopolskie należy do grupy najatrakcyjniejszych turystycznie regionów Polski201. Ze względu na dużą różnorodność przyrodniczą, geograficzną i kulturową Małopolska oferuje szeroki zakres produktów turystycznych. Do cech wyróżniających Małopolskę pod względem atrakcyjności turystycznej można zaliczyć:

198

Informacje dotyczące wielkości handlu zagranicznego w przekroju regionalnym nie są dostępne w ramach ogólnodostępnych krajowych baz statystycznych. Zawarte w niniejszym podrozdziale informacje pochodzą z

Województwo Małopolskie 2008, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s.

196-198.

199

K. Gawlikowska-Hueckel, S. Umiński, Handel zagraniczny Małopolski 2008, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 8-9.

200

Ibidem, s. 9.

201

Badania przeprowadzone przez Synovate i PART SA w 2007 roku, za Województwo Małopolskie 2008, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2009, s. 241.

144

 atrakcyjne tereny górskie umożliwiające rozwój turystyki o każdej porze roku,

 bogate dziedzictwo historyczno-kulturowe, w oparciu o które powstały liczne szlaki turystyczne (np. Szlak Architektury Drewnianej, Kraina Orlich Gniazd, Śladami cerkwi łemkowskich) tereny uzdrowiskowe, na których rozwija się turystyka związana z lecznictwem,

 miejsca związane z życiem Jana Pawła II, przyciągające nie tylko turystów krajowych,  obecność pięciu zespołów obiektów wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa

UNESCO, które znajdują się w ośmiu lokalizacjach na terenie Małopolski (Stare Miasto w Krakowie, Auschwitz-Birkenau: Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady, Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce, zespół architektoniczny i krajobrazowy z parkiem pielgrzymkowym w Kalwarii Zebrzydowskiej, drewniane kościoły południowej Małopolski: w Binarowej, Dębnie Podhalańskim, Lipnicy Murowanej i Sękowej202

)

 obecność Krakowa, który ze względu na liczne zabytki, jak również imprezy i wydarzenia o charakterze kulturowym stanowi istotną w skali Europy atrakcję turystyczną.

Pod względem liczby miejsc noclegowych w zbiorowych obiektach zakwaterowania na 1000 mieszkańców, województwo małopolskie w 2008 roku zajmowało piątą pozycję w kraju, natomiast pod względem obiektów hotelarskich w tym samym roku znalazło się na pierwszym miejscu. Od 2005 roku Małopolska zajmuje pierwsze miejsce wśród województw pod względem liczby zagranicznych turystów. Przy czym liczba ta od 2008 roku spada, głównie ze względu na ogólnoświatowy kryzys gospodarczy. Sytuacja jest podobna w przypadku wszystkich turystów, nie tylko zagranicznych oraz dotyczy większości pozostałych województw203

.

Rozmieszczenie obiektów hotelarskich w województwie małopolskim jest nierównomierne. Ich największa liczba jest skoncentrowana w Krakowie (141 obiektów, stanowiących 32% ogółu obiektów w Województwie) i w górskich powiatach południowej części Województwa (tatrzańskim, nowotarskim i nowosądeckim – łącznie 128 obiektów). W niektórych powiatach (chrzanowskim, olkuskim, tarnowskim, proszowickim) znajdują się jeden lub dwa obiekty hotelarskie, natomiast w powiecie gorlickim nie ma żadnego²⁰⁴.

202

Należy uzupełnić, że na liście UNESCO w ramach zespołu „drewnianych kościołów południowej Małopolski” znajdują się ponadto dwa obiekty pozostające wg. obecnego podziału administracyjnego RP na terenie województwa podkarpackiego tj. w miejscowościach: Blizne i Haczów.

203

Bank Danych Regionalnych.

204

145 Instytucje otoczenia biznesu

Jednym z kluczowych elementów systemu gospodarczego decydujących o jego rozwoju i konkurencyjności są instytucje wsparcia. Należą do nich m. in.: agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, stowarzyszenia i fundacje na rzecz rozwoju, izby gospodarcze i izby przemysłowo-handlowe, centra transferu technologii, centra rozwoju biznesu, instytucje proinnowacyjne takie jak: inkubatory przedsiębiorczości, inkubatory technologiczne, centra i parki technologiczne²⁰⁵.

Podstawowym celem funkcjonowania agencji rozwoju regionalnego i lokalnego jest szeroko rozumiane wsparcie rozwoju społeczno-gospodarczego jednostki terytorialnej. W Małopolsce funkcjonują m. in.²⁰⁶: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego SA, Myślenicka Agencja Rozwoju Gospodarczego Sp. z o.o., Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego SA, Agencja Rozwoju Małopolski Zachodniej SA, Sądecka Agencja Rozwoju Regionalnego SA.

Do instytucji działających na rzecz wsparcia działalności gospodarczej w Województwie należą m. in.²⁰⁷: Izba Przemysłowo-Handlowa w Krakowie, Izba Przemysłowo-Handlowa w Tarnowie, Jurajska Izba Gospodarcza, Małopolska Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości, Sądecka Izba Gospodarcza.

Centra transferu technologii i doskonalenia stanowią jednostki, których głównym celem jest kojarzenie partnerów i pomoc w realizacji projektów o innowacyjnym charakterze, opartych na nowoczesnych technologiach, a więc wsparcie współpracy pomiędzy sferą nauki i działalności gospodarczej. Jak wspomniano wcześniej, Małopolska jest jednym z województw o najlepiej rozwiniętej bazie szkolnictwa wyższego, a w szczególności uczelni technicznych, dlatego centra transferu technologii stanowią kluczowy element w procesie propagowania i wykorzystania dorobku naukowego tych uczelni w gospodarce. W województwie małopolskim funkcjonują: Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego, Centrum Nowych Technologii Komputerowych Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, Centrum Transferu Technologii AGH, Centrum Transferu Technologii Politechniki Krakowskiej.

Inną formą wsparcia rozwoju nowoczesnych technologii poprzez, m. in.: wsparcie przedsiębiorczości, komercjalizację technologii, wsparcie innowacyjnych przedsiębiorstw są

205

Instytucje otoczenia biznesu i jednostki naukowo-badawcze w Małopolsce. Informator, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2008.

206

Na podstawie Instytucje otoczenia biznesu i jednostki naukowo-badawcze…

207

146

inkubatory technologiczne. Na terenie Województwa działają: Inkubator Technologiczny Krakowskiego Parku Technologicznego oraz akademickie inkubatory przedsiębiorczości.

Najbardziej zaawansowaną formą wsparcia rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach są parki technologiczne. Stanowią one zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną oferujący przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie doradztwa w prowadzeniu działalności gospodarczej, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne oraz stwarzający wspomnianym przedsiębiorstwom możliwość korzystania z nieruchomości i infrastruktury technicznej²⁰⁸. W Małopolsce funkcjonują: Krakowski Park Technologiczny, Park Lifescience Kraków, Zielony Park Przemysłowy w Tarnowie oraz Chrzanowsko-Trzebiński Park Przemysłowy.

Formą współpracy na rzecz rozwoju opartą na geograficznej bliskości przedsiębiorstw i instytucji wsparcia, najczęściej działających w pokrewnych sektorach są klastry209

. Na obszarze województwa małopolskiego funkcjonuje osiem klastrów, są to: Małopolski Klaster technologii Informacyjnych, Tarnowski Klaster Przemysłowy SA, Klaster Multimediów i Systemów Informacyjnych, E-Klaster - Małopolski Klaster Informatyczny, Małopolsko-Podkarpacki Klaster Czystej Energii, Międzyregionalny Klaster Innowacyjnych Technologii MINATECH, Europejskie Centrum Gier, Strefa Dizajnu.

4.3 Internacjonalizacja gospodarki w najważniejszych dokumentach

W dokumencie Internacjonalizacja gospodarki jako czynnik rozwoju regionalnego (Stron 134-146)