Naukowcy zajmujący się problematyką innowacyjności polskiej gospodarki pokazują, że powstawanie innowacji stymuluje rozwój nowych technologii i pro-duktów, w celu zwiększenia asortymentu produktu, udziału w rynku i zwiększenia elastyczności działania na rynku95. Pomykalski podkreśla, że doświadczenie krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo wskazuje też na związek pomiędzy sukcesem
93 L. Segil, Intelligent business alliances. How to profit using today’s most important strategic tool, Three Rivers Press, New York 1996, s. 51.
94 Ch. E. A. V. Lemmens, Innovation technology alliance networks, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 2004, s. 92–95.
95 A. P. Wiatrak, Przedsiębiorczość i innowacyjność w przekroju województw, [w:] Innowacyj-ność polskiej gospodarki w okresie transformacji. Wybrane aspekty, red. A. H. Jasiński, Wydawnic-two Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, s. 141.
działających na rynku firm a ich innowacyjnością96, zaś cały proces komercjalizacji jest podporządkowany sukcesowi organizacji poprzez doprowadzenie do wprowa-dzenia technologii i produktu na rynek oraz powstanie innowacji. Eurostat i Komisja Europejska97 definiują innowacje jako technologię lub produkt wprowadzony na ry- nek lub proces zastosowany w przedsiębiorstwie. Innowacja będzie zatem skomer-cjalizowaną technologią lub produktem98. Przegląd literatury w zakresie analizy pojęcia innowacje, ich rodzajów i klasyfikacji, dokonał Penc99 . W zależności od in- tensywności technologicznej i kapitałowej Penc wskazuje na innowacje o zaawan-sowanej i o prostej technologii. Jasiński100 zaś w analizie pojęcia innowacje zwraca uwagę na inne podobne pojęcie – wynalazek. Posługiwanie się tym terminem daje podstawy do zrozumienia podstaw powstawania technologii i produktu. W konse-kwencji prowadzi do skuteczniejszego, bardziej dostosowanego do wymagań rynku i kompetencji przedsiębiorstwa przygotowania technologii i produktów. W świetle prawa własności przemysłowej101 wynalazek to rozwiązania, które są nowe, mają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego zastosowania102. Przemysłowe zastosowanie może mieć metoda, algorytm lub proces, które są podstawą nowej technologii. W ustawodawstwie amerykańskim można zaobserwować jeszcze dodatkowy czynnik, który pozwala na uzyskanie patentu – użyteczność. Dlatego na rynku amerykańskim jest wiele opatentowanych rozwiązań dotyczących nowych oprogramowań, które nie mogą być chronione w Europie. W procesie komercjalizacji, w którym kształtujemy wynalazek od momentu pojawienia się pomysłu aż do przekształcenia pomysłu w aplikacyjne zastosowanie i jego wprowadzenie na rynek, wynalazkiem może być: rozwiązanie dla nieroz- wiązywalnego dotychczas problemu, rozwiązanie dla nierozpoznawalnego proble- mu, proces (z dodanym lub wyeliminowanym etapem – ulepszenie), zmiana kom-ponentów pozwalająca na skuteczniejsze rozwiązania, efektywniejsze parametry techniczne, rozwiązanie o nowych korzyściach dla rynku, rozwiązanie imitowane przez konkurencję, rozwiązanie zaspakajające nieuświadomione potrzeby i popyt.
96 A. Pomykalski, Innowacyjność podstawą sukcesu organizacji, [w:] Innowacyjność organi-zacji, red. S. Bakalarczyk, P. Pomykalski, Difin, Warszawa 2008, s. 9–28.
97 The measurement of scientific and technological activities. Proposed guidelines for collec-ting and interprecollec-ting technological innovation data, Oslo manual, European Commission, Eurostat, 2005, s. 9.
98 P. Doyle, S. Bridgewater, Innovation in marketing, Butterworth-Heinemann, New York 1998, s. 2.
99 J. Penc, Innowacje i zmiany w firmie. Transformacja i sterowanie rozwojem przedsiębior-stwa, Placet Agencja Wydawnicza, Warszawa 1999, s. 141–156.
100 A. H. Jasiński, Podstawowe pojęcia dotyczące innowacji, [w:] Innowacje małych i średnich przedsiębiorstw w świetle badań empirycznych, red. A. H. Jasiński, Promocja XXI, Warszawa 2008, s. 9–36.
101 Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r., Prawo własności przemysłowej, Dz.U. z 2001 r., nr 49, poz. 508, art. 24, z późn. zm.
102 D. M. Trzmielak, S. Byczko, Zagadnienia własności intelektualnej w transferze technolo-gii, PARP, Łódź 2011, s. 47–50.
Innowacje w przedsiębiorstwie są określane przez trzy składniki: kompeten- cję (innowacyjną), motywację (do innowacji), zdolność (innowacyjną) do tworze-nia implementacji i adaptacji innowacji w otoczeniu103. Innowacje mogą istnieć również w sferze działalności publicznej. Innowacje w sferze publicznej (social
innovation) są eksponowane przez Goldsmitha et al.104
i odnoszą się do rozwiązy-wania problemów w sferze publicznej i instytucji non-profit.
Innowacje mogą być radykalne i kontynuacyjne. Radykalne innowacje nie są porównywalne z żadną istniejącą ideą, technologią lub produktem. Conceição
i Heitor105 sugerują, że w rzeczywistości wymagają one wielu technologicznych
unowocześnień, czasu oraz instytucjonalnego i społecznego dostosowania się. Innowacje kontynuacyjne mają, w odróżnieniu od poprzednich, dobrze zdefinio- wane charakterystyki, a potencjalni nabywcy mogą w klarowny sposób wyarty-kułować zaspokojenie ich potrzeb106 . Innowacje radykalne i kontynuacyjne znaj-dują się na dwóch biegunach innowacyjności. Tidd et al. wprowadzają podział na innowacje radykalne, transformacyjne i przyrostowe107. Technologia jest przede wszystkim wiedzą zastosowaną. Transfer wiedzy ma przynieść efekty w postaci zmian, na przykład kompetencji lub pozycji konku-rencyjnej. Dokonując transferu technologii, myślimy o wprowadzeniu nowych produktów lub usług. Dlatego powstanie innowacji odgrywa tutaj kluczową rolę. Innowacje są znane i adoptowane głównie w dwóch obszarach: systemach społecznych i biznesowych. Adopcja innowacji do systemu społecznego zależy od decyzji indywidualnych konsumentów. Konsumenci, a przede wszystkim zwy- czaje finalnych nabywców decydują o tym, co jest nowe, interesujące, użytecz-ne, praktyczne lub nie. W konsekwencji od zachowań nabywców zależeć będzie również sukces nowej technologii i jej transferu. Sposób, w jaki innowacje są ak-ceptowane, jest często spontaniczny i nie zawsze kontrolowany przez rynkowych graczy lub możliwy do zaprognozowania przed fazą wprowadzenia technologii na rynek. Perera et al.108, analizując teorię dyfuzji innowacji Regersa, wskazują na pięć kluczowych czynników wpływających na adopcję technologii:
103 K. B. Matusiak, Uwarunkowania innowacyjności małych firm, [w:] Innowacje małych i średnich przedsiębiorstw w świetle badań empirycznych, red. A. H. Jasiński, Promocja XXI, War-szawa 2008, s. 54–87.
104 S. Goldsmith, G. Georges, T. G. Burke, The Power of Social Innovation: How Civic Entre-preneurs Ignite Community Networks for Good, John Wiley & Sons, 2010, s. 65–101.
105 P. Conceição, M. Heitor, Innovation for all. Learning from the Portuguese path to technical change and the dynamics of innovation, Praeger, Westport 2005, s. 54–58.
106 J. Mohr, Marketing of high-technology products and innovations, Prentice Hall, New Jersey 2001, s. 15–16.
107 J. Tidd, J. Bessant, K. Pavit, Managing innovation: Integrating technological, market and organizational change, John Wiley & Sons, Chichester 1997, s. 10–20.
108 S. Perera, J. L. McKinnon, G. L. Harrison, Diffusion of transfer pricing innovation in the context of commercialization. A longitudinal case study of a government trading enterprise, „Mana-gement Accounting Research” 2003, vol. 14, s. 140–164.
• stopień, w jakim są postrzegane korzyści rozwoju idei;
• stopień postrzegania innowacji w odniesieniu do oczekiwań potencjal-nych nabywców i obecnej wartości technologii lub nowych produktów; • stopień, w jakim jest postrzegana trudność w zrozumieniu i zastosowaniu (użyciu) innowacji; • stopień, w jakim można wdrożyć nowe technologie i produkty; • stopień, w jakim można postrzegać i zmierzyć korzyści z wdrożenia (za-stosowania) innowacji.
Rogers et al.109 podkreślają, że transfer technologii jest specjalnym typem procesu komunikacji pomiędzy różnymi podmiotami występującymi w procesie komercjalizacji.
Wymiana wiedzy, pomysłów na nowe produkty, w odpowiednim środowisku kulturowym (kultura innowacyjności), politycznym (polityka innowacyjności), przy odpowiedniej infrastrukturze, zasobach finansowych, procesach komercja-lizacji generuje technologie, które przeradzają się w innowacje po dokonaniu transferu do przedsiębiorstw. Należy jeszcze dodatkowo położyć nacisk na istotną rolę autora technologii i jego upowszechniających zachowań w transferze wiedzy i technologii do przemysłu. Technologia będzie uznana za innowację, jeśli jej au-tor będzie się starał odpowiednio upowszechnić ją na rynku110.