Inwestycje a rozwój Miasta Radom - synteza zapisów strategii

Efektem inwestycji zagranicznych jest:

napływ nowych technologii, metod zarządzania,

−

wpływ na jakość siły roboczej w regionie,

−

poprawa jakości kapitału ludzkiego,

−

wzrost zatrudnienia / wzrost płac,

−

napływ kolejnych inwestycji zagranicznych,

−

zwiększone wysiłki związane z ochroną środowiska.

−

Źródło: Strategia Rozwoju Miasta Radomia na lata 2008-2020, s. 146-147.

Strategia Miasta Siedlce uwzględnia w szansach rozwoju liberalizację wymiany handlowej z państwami położonymi za wschodnią granicą Polski. Niestety, wątek ten nie został podjęty w działaniach operacyjnych.

Ważne jest zwrócenie uwagi na rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej w obrębie województwa oraz pomiędzy największymi aglomeracjami w kraju, a co za tym idzie ułatwienie transportu z i do poszczególnych miast Mazowsza. Wspólnie z międzynarodowym charakterem Warszawy i zlokalizowanym w niej lotniskiem, czynniki te uznane zostały za ważne w kontekście uatrakcyjnienia inwestycyjnego obszarów pozametropolitalnych. Nadal jednak kontekst charakteru i roli inwestycji pozostaje bez zmian.

Proces gromadzenia danych o strategiach wykazał ponadto, iż praktycznie nie istnieją w nich zagadnienia zwiększania ilości, kierunków i wartości eksportu fi rm. W nielicznych przypadkach można doszukać się odniesienia do tego kontekstu (głównie w analizach), natomiast zauważalny jest brak bezpośrednich działań skierowanych na ten kierunek doskonalenia konkurencyjności gospodarek miast.

W obliczu zidentyfikowanych zapisów, sprowadzających internacjonalizację de facto do poszukiwania inwestorów w kontekście ekonomicznym i społecznym, spodziewać się można osłabiania konkurencyjności gospodarki Mazowsza. Nic nie wskazuje, aby scenariusz ten dotyczył M. St. Warszawy, głównie za sprawą silnych czynników endogenicznych, trudno jednocześnie postawić tezę o braku zagrożenia w pozostałych miastach Mazowsza. Scenariusz taki potwierdza poniekąd brak lub ograniczone oczekiwania wzrostu opartego o nowoczesne technologie w związku z pojawiającymi się inwestycjami. Trudno oprzeć się wrażeniu, iż wzmacnia to i tak już silne dysproporcje w rozwoju województwa pomiędzy obszarem metropolitalnym Warszawy a pozostałymi miastami Mazowsza. Trudno także jednoznacznie określić potencjalny scenariusz, należy natomiast podjąć działania analityczne pozwalające na bieżące kontrolowanie tego aspektu rozwoju województwa.

Rola podmiotów systemu innowacji w strategiach 2.4.

Rola podmiotów systemu innowacji w omawianych strategiach silnie skorelowana jest z interpretacją innowacyjności opisaną w punkcie 2.2. W efekcie tam, gdzie innowacyjność traktowana jest jako narzędzie podnoszenia konkurencyjności miasta (Warszawa, Radom, Siedlce),

65

instytucje otoczenia biznesu (IOB), instytucje B+R (jeżeli istnieją) oraz przedsiębiorstwa traktowane są jako aktorzy nowoczesnej gospodarki. Ich potencjał uznany zatem został jako integralna część warunków/środowiska do rozwoju innowacyjnego, to zaś przejawia się zawarcie celów strategicznych i/lub operacyjnych bezpośrednio dedykowanych albo wzmacnianiu ich kompetencji, albo zwiększeniu ich zaangażowania w procesy rozwojowe⁴¹. W przypadku pozostałych miast rola ww.

instytucji, zwłaszcza IOB, koncentruje się na wspieraniu ogólnie interpretowanej przedsiębiorczości, wpisując się zarazem w obszar oddziaływania polityki przemysłowej. Sektor B+R z kolei sprowadzony został do funkcji edukacyjnej, zarówno w zakresie przedsiębiorczości jak i kształcenia mieszkańców zgodnie z potrzebami lokalnego rynku pracy.

Charakterystyczne jest zwrócenie uwagi na rolę inkubatorów i parków technologicznych (oraz istotę transferu technologii) w rozwoju miast. Zapisy w tym względzie znalazły się w strategii Warszawy, Radomia i Płocka. W pierwszym i drugim przypadku mówić należy o intencjach i potrzebach rozwoju tego typu IOB, Płock zaś wyraźnie podkreśla konieczność wykorzystania istniejącej infrastruktury. Treści dotyczące konieczności tworzenia mechanizmów transferu technologii pozwalają jednocześnie uzupełnić ww. listę o miasta Ostrołęka oraz Siedlce⁴².

Analiza jakościowa skłania do wniosku, iż największą aktywność w zakresie tworzenia, doskonalenia i wykorzystywania potencjału instytucji systemu innowacji wykazywać będzie M. St. Warszawa. Dotyczy to zarówno IOB, sfery B+R jak i innowacyjnych przedsiębiorców i fi rm międzynarodowych. Czynnikiem wzmacniającym te tendencje jest obecność w stolicy wielu instytucji publicznych, krajowych i międzynarodowych, wywierających na najbliższe otoczenie presję realizacji ambitnych przedsięwzięć o dużej masie krytycznej.

Dyfuzja potencjału Warszawy do regionu 2.5.

Warszawa, jako stolica województwa a zarazem najsilniejsza koncentracja potencjału województwa nie odnalazła istotnego miejsca w omawianych strategiach, zarówno w kontekście jej negatywnego jak i pozytywnego wpływu. Po analizie strategii ogólnych, podkreślających jej rolę jako motora rozwoju Mazowsza, można byłoby się spodziewać innego scenariusza. Synteza zapisów zawarta została w tabeli II.3.

Ciężar rozważań dotyczących relacji Warszawa - pozostałe miasta skupiony jest na kwestiach komunikacyjnych, to zatem uznane zostało za kluczowy czynnik wpływający na kierunek i skalę przepływu potencjału w obrębie siatki kluczowych miast Mazowsza. Znamienne dla tego kontekstu jest bardzo pobieżne omówienie wartości wynikających z udrożnienia szlaków komunikacyjnych, z wyjątkiem intencji zawartej w Strategii M. St. Warszawy (wzmacnianie funkcji metropolitalnych).

41 Wpisując się zarazem w logikę zapisów Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2020 roku oraz Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2015.

42 Kontekst skojarzony z obszarem internacjonalizacji gospodarek miast.

66

Tabela II.3. Strategie kluczowych miast Mazowsza a potencjał M. St. Warszawy

Strategia Miasta: Kontekst pozytywny Kontekst negatywny

Radom

zamieszkania w Radomiu i pracy Warszawie

Siedlce − przepływ procesów rozwojowych z Warszawy do regionu

osłabienie więzi z miastem

−

mieszkańców pracujących w Warszawie

Ciechanów − atrakcyjne położenie geografi czne (bliskie aglomeracji warszawskiej)

wysokie bezrobocie wynikające

−

z migracji ludzi do pracy w Warszawie

Analizując aspekty dyfuzji potencjału z Warszawy do regionu przede wszystkim należy podkreślić ogólnikowość zapisów oraz brak charakterystyki oczekiwań względem tego potencjału jako siły motorycznej poszczególnych miast. Zdecydowanie najwięcej uwagi zwrócono na ten aspekt w strategiach miast: Radom i Ostrołęka. W pierwszym przypadku punktem wyjścia była ocena, z której wynika, iż bliskość obu miast, a zarazem fakt podejmowania pracy w Warszawie przez mieszkańców Radomia, może w dłuższej perspektywie prowadzić do przenoszenia aktywności zawodowej do miejsca zamieszkania. Ten sam proces w przypadku Siedlec został zakwalifi kowany jako zagrożenie.

Ostrołęka interpretuje potencjał Warszawy jako kryterium rozwoju przedsiębiorstw oraz szansę na rozwój kompetencyjny i kulturowy mieszkańców miasta. Ten postulat pasuje natomiast do zapisów strategii dla Warszawy, oba natomiast pozostają w konfl ikcie z zapisami RSI dla Mazowsza i SRWM.

Jednym z aspektów dyfuzji potencjału jest zwrócenie uwagi na pojawianie się fi lii warszawskich uczelni wyższych w innych miastach województwa (zwłaszcza w Radomiu). Na fakt ten zwracana jest uwaga przede wszystkim w kontekście charakterystyki potencjału edukacyjnego, uznając zarazem ten stan za silną stronę miasta.

Analiza polityki innowacyjnej sprowadza się do kluczowej rekomendacji wskazującej na potrzebę pogłębienia badań regionalnych dotyczących kierunków i skali transferu potencjału w województwie, w szczególności pomiędzy kluczowymi miastami oraz czynników oddziałujących na te procesy. Wiedza w tym zakresie może posłużyć do udoskonalenia polityki innowacyjnej realizowanej zarówno na szczeblu województwa jak i poszczególnych subregionów i miast.

Niniejsza rekomendacja nabiera mocy w obliczu konieczności zaprogramowania środków w kolejnej perspektywie fi nansowej Funduszy Strukturalnych. Obecnie trudno jest wyprowadzić jednokierunkową i czytelną interpretację zapisów w analizowanych dokumentach strategicznych.

67