Ogólna analiza portfela projektów RPO i PO KL (komponent regionalny) powiązanych z RSI dla Mazowsza

Istotnym elementem oceny doskonałości procesów wdrażania RSI jest odniesienie się do projektów kluczowych zakładanych do realizacji w latach 2007-2013 w ramach Priorytetu I RPO WM.

O ile listę należy ocenić pozytywnie, bowiem projekty te wpisują się w przedmiot i zakres RSI dla Mazowsza⁴⁸, to informacje zawarte na witrynie internetowej Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych (stan na dzień 01.10.2010 r.) wskazują, iż tylko ostatnie przedsięwzięcie uzyskało fi nansowanie (w ramach Działania 1.7).

48 Lista obejmuje następujące projekty kluczowe:

Stworzenie powiązań kooperacyjnych miedzy sferą badawczą a przedsiębiorstwami w celu poprawy konkurencyjności regionu – i zwiększenia spójności gospodarczej i społecznej,

Wzmocnienie potencjału innowacyjnego ośrodka w Świerku w zakresie rozwoju technologii wykorzystujących promieniowanie, –

Centrum Badawcze PAN „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne”, –

Warszawska Przestrzeń Technologiczna - Centrum Przedsiębiorczości Smolna 6, –

Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny I, –

Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny II, –

Budowa Parku Naukowo-Technologicznego wraz z modernizacją infrastruktury towarzyszącej ośrodka w Świerku, –

Przyspieszenie wzrostu konkurencyjności województwa mazowieckiego przez budowanie społeczeństwa informacyjnego – i gospodarki opartej na wiedzy poprzez stworzenie zintegrowanych baz wiedzy o Mazowszu.

74

Źródłem istotnych refl eksji są dane dotyczące liczby projektów dofi nansowanych w ramach poszczególnych Działań RPO WM, które uznane zostały za silnie skorelowane z celami RSI dla Mazowsza⁴⁹. Wykres III.1, wskazujący na liczbę dofi nansowanych projektów dla Osi Priorytetowej I (na dzień 01.10.2010 r.) unaocznia silne spolaryzowanie wydatków dla poszczególnych Działań, z dominującą rolą Działania 1.5 Rozwój przedsiębiorczości.

Wykres III.1. Liczba projektów Priorytetu I RPO w podziale na Działania

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Nieco inaczej przedstawia się struktura liczby projektów drugiej osi priorytetowej (wykres III.2).

Wykres III.2. Liczba projektów Priorytetu II RPO w podziale na Działania

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

49 Dane pochodzą ze statystyki Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli SIMIK.

338

0 0 2

18 1

1

Działanie 1.1

Działanie 1.5 Działanie 1.3

Działanie 1.7 Działanie 1.2

Działanie 1.6 Działanie 1.4

Działanie 1.8

Działanie 2.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu

Działanie 2.3 Technologie informacyjne i komunikacyjne dla MSP

Działanie 2.2 Rozwój e-usług 8

27 34

0

75

Liczba realizowanych projektów w obu osiach jest oczywiście funkcją mechanizmów dystrybucji oraz wartością portfela środków dla poszczególnych Działań. Dane te mają zatem charakter informacyjny. Podstawą do wyciągania wniosków mogą być natomiast dane wartości wydatkowanych środków względem alokacji na poszczególne Działania. Wizualizacja dla poszczególnych Osi Priorytetowych I i II zawarta jest na wykresach III.3 i III.4.

Wykres III.3. Szacunkowa wielkość wykorzystanych środków Priorytetu I RPO w podziale na Działania

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Wykres III.4. Szacunkowa wielkość wykorzystanych środków Priorytetu II RPO w podziale na Działania

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Planowany budżet działania do wykorzystania

Stopień bieżącego wykorzystania środków w danym działaniu (na dany dzień analizy)

Planowany budżet działania do wykorzystania

Stopień bieżącego wykorzystania środków w danym działaniu (na dany dzień analizy)

800 000 000,00 700 000 000,00 600 000 000,00 500 000 000,00 400 000 000,00 300 000 000,00 200 000 000,00 100 000 000,00 0,00

800 000 000,00 700 000 000,00 600 000 000,00 500 000 000,00 400 000 000,00 300 000 000,00 200 000 000,00 100 000 000,00 0,00

Działanie

1.1 Działanie

1.2 Działanie

1.3 Działanie

1.4 Działanie

1.5 Działanie

1.6 Działanie

1.7 Działanie 1.8

Działanie 2.1

Działanie 2.2

Działanie 2.3

76

Z powyższych danych wyraźnie odznacza się Działanie 1.5, zarówno co do liczby projektów, jak i skali wykorzystania dostępnej alokacji środków. Podkreślona wcześniej siła związków tego Działania z celami RSI dla Mazowsza⁵⁰ wskazuje na dużą wagę realizowanych projektów. Analiza projektów ujawniła zarazem, iż wprawdzie realizowanych jest (lub było) bardzo dużo przedsięwzięć polegających na podniesieniu konkurencyjności mazowieckich przedsiębiorstw, rzadko jest to jednak innowacyjność w obrębie wysokich technologii – powszechne są raczej drobne usprawnienia mające charakter innowacyjności kroczącej (rozbudowa, modernizacja, wymiana parku maszynowego, ogólne inwestycje, itp.). Pozwala to na refl eksję o ograniczonej efektywności wykorzystania tego Działania na rzecz poprawy innowacyjności regionu. Podobny wpływ, choć w tym przypadku chodzi o liczbę realizowanych przedsięwzięć i skalę wydatkowania środków, mogą wywierać projekty realizowane w poszczególnych pozostałych działaniach I i II Osi priorytetowej. Oczywiście trudno bez kompleksowego systemu monitoringu i ewaluacji projektów wskazać faktyczną dynamikę zmian innowacyjności regionu, natomiast można bezpośrednio wskazać, iż procesy rozwojowe pozbawione są ważnych elementów, chociażby wpisujących się w założenia Działania 1.1 czy 1.2,⁵¹ czyli wzmacniania sektora badawczo-rozwojowego oraz budowy sieci współpracy nauka-gospodarka (nie zidentyfi kowano żadnych realizowanych projektów w tych obszarach).

Wykres III.5. Całkowita liczba projektów w podziale na typ benefi cjenta

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Sukces Działania 1.5 przełożył się bezpośrednio na strukturę aktywności podmiotów regionalnych. Konsekwentnie zatem przedsiębiorstwa wykazują największą aktywność projektową – skalę różnic przedstawia wykres III.5. Sytuację tę należy uznać jako niedostatek zbilansowanego

50 Silny związek z 3 celami operacyjnymi, średni związek z 3 kolejnymi, łącznie wpisuje się w realizację wszystkich celów strategicznych RSI dla Mazowsza.

51 Uruchamianie szeregu działań np. 1.2 RPO WM było uwarunkowane brakiem właściwych regulacji prawnych, problem ten we wskazanym przypadku został rozwiązany przyjęciem Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie udzielania pomocy na projekty w zakresie badań i rozwoju w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z dnia 25 czerwca 2010 r.).

23 4 3 3 2 2 1

Przedsiębiorca lub przedsiębiorstwo Jednostka samorządu terytorialnego Zakład Opieki Zdrowotnej Związek lub stowarzyszenie Fundacja, stowarzyszenie lub organizacja pozarządowa

Szkoła Administracja rządowa/Jednostka państwowa Uczelnia wyższa Kościół lub związek wyznaniowy lub osoba prawna kościołów i związków wyznaniowych Jednostka naukowa

36

87

370

77

rozwoju innowacyjności województwa rozumianego jako aktywność podmiotów wszystkich sfer (co jest szczególnie ważne w obszarze kompetencji instytucjonalnych). Dysponując 1/3 potencjału naukowo-badawczego Polski, Mazowsze nie może pochwalić się jego wystarczającym zaangażowaniem w doskonalenie systemu innowacji szczególnie w kontekście realizacji projektów budujących i podnoszących kompetencje instytucji (np. niedostatek realizacji projektów kluczowych). Dalsze pogłębione wnioski możliwe są do wskazania w ramach monitoringu i ewaluacji RSI dla Mazowsza.

Ważnym wątkiem poruszanym w niniejszej analizie jest przestrzenne rozproszenie środków w ramach zidentyfi kowanych strumieni środków RPO WM służących wdrażaniu RSI dla Mazowsza.

Jeżeli chodzi o rozkład projektów proinnowacyjnych w subregionach, to ma on charakter równomierny (z wyjątkiem subregionu Warszawskiego Zachodniego, w którym zlokalizowano 75 inicjatyw). Grafi czna prezentacja podziału na subregiony przedstawiona jest na rysunku III.1.

Rysunek III.1. Aktywność projektowa subregionów

98 99 75

96

95

88

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Równomierny podział projektów w subregionach nie powinien być zaskoczeniem – zjawisko to wynika wprost ze zdominowania portfela realizowanych projektów inicjatywami realizowanymi przez rozproszonych przedsiębiorców w ramach działania 1.5 RPO⁵². Przechodząc jednak z analizą na poziom powiatów, dane zdają się potwierdzać generalną tendencję rozwierania się nożyc potencjału pomiędzy M. St. Warszawą i resztą województwa. Dane na wykresie III.6 prezentujące liczbę projektów realizowanych w poszczególnych powiatach potwierdzają tę tezę.

Najwięcej projektów wdrażających cele RSI dla Mazowsza było/jest realizowanych⁵³ w Warszawie (prawie 100). Zauważalne jest także zaangażowanie miasta Radom i powiatu mińskiego (o ok. 50% mniej realizowanych inicjatyw niż w stolicy) oraz miasta Płock (38 projektów) i powiatu wołomińskiego (26 projektów). Należy jednocześnie podkreślić, iż w strukturze projektów, oprócz

52 Z punktu widzenia statystycznego zjawisko odpowiada w pewnym sensie generowaniu histogramu o szerokim przedziale prób.

53 Ze względu na ograniczenia w dostępnych zestawieniach projektów, w analizie przyjęto założenie, iż dany projekt jest przypisywany do powiatu, w którym ulokowana jest instytucja składająca dany wniosek.

96

75 98

95

99

88

78

największej liczby projektów Warszawa przoduje w ilości projektów w Działaniu 2.3 - Technologie informacyjne i komunikacyjne dla MSP (20 projektów z 34 w całym Działaniu).

Wykres III.6. Całkowita liczba projektów (RPO Priorytet I i II oraz działania 7.2) w podziale na powiaty

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Systemu Informatycznego Monitoringu i Kontroli fi nansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności SIMIK 2007-2013.

Na podstawie analizy zestawienia dofi nansowanych projektów w ramach poszczególnych działań RPO można wyciągnąć kolejne wnioski:

przedsięwzięcia realizowane w ramach Działania 1.3 (

− Kompleksowe przygotowanie terenów pod

działalność gospodarczą) tworzą warunki do zapewnienia gotowości inwestycyjnej subregionów województwa mazowieckiego,

projekty Działania 1.4 bardzo dobrze wpisują się w swoje zadania szczególnie w kontekście

−

wzmacniania potencjału fi nansowego instytucji (np. projekt pt. Rozwój instrumentów fi nansowania Mazowieckiego Funduszu Poręczeń Kredytowych poprzez dokapitalizowanie Funduszu; dotowanie funduszy pożyczkowych) i tworzą dobre warunki do budowania trwałych podstaw systemu innowacyjności w regionie mazowieckim w obszarze narzędzi i instrumentów fi nansowego wsparcia innowacyjności,

w ramach Działania 1.7 uruchomiono wspomniany wcześniej jeden duży projekt systemowy,

−

szansą na zintensyfi kowanie dotychczasowych wysiłków są pozostałe środki w ramach działania

−

1.1 (tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego), 1.6 (powiązania kooperacyjne –

47 98

szczególnie ważne) i 1.8 (Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik). Działania te mogą w znaczącym stopniu oddziaływać na realizację celów RSI dla Mazowsza, należy wyrazić pozytywną opinię na temat merytorycznego zakresu portfela projektów

−

realizowanych w ramach Priorytetu II Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza. Projekty te zawierają konkretne pomysły na podniesienie pozycji konkurencyjnej fi rm i instytucji w zakresie informatyzacji. Pamiętać tutaj jednak należy o stosunkowo niewielkim oddziaływaniu Priorytetu II RPO na cele RSI dla Mazowsza,

projekty uruchomione w ramach Działania 7.2 dotyczyły z zasady modernizacji

−

lub (roz)budowy infrastruktury edukacyjno-sportowej na poziomie licealnym i niższym.

Na podstawie zdobytych danych nie możliwe było stwierdzenie czy projekty te w jakimkolwiek zakresie uwzględniły potrzebę budowy lub modernizacji laboratoriów dydaktycznych (możliwych także do fi nansowania z tego działania RPO).

W ramach niniejszego zadania analizowano także projekty realizowane w ramach Priorytetu VIII PO KL komponentu regionalnego – inicjatywy te mogą także wpływać na realizację celów RSI dla Mazowsza. Analizę tego portfela projektów podsumowano poniżej:

Można postawić tezę, że zachowana jest ogólna tendencja do orientacji projektów w ramach 1.

Działania 8.1 na ogólne przedsięwzięcia (niekoniecznie związane z RSI), co nie jest błędem, a jednakże pozwala na refl eksję co do niewykorzystanej szansy - ostatecznie musi to potwierdzić ewaluacja PO KL.

W regionie realizowanych jest / było stosunkowo niewiele projektów Działania 8.2 PO KL.

2.

W grupie projektów Poddziałania 8.2.1 (Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw) znalazło się kilka ciekawych przedsięwzięć, które powinny być intensyfi kowane i kontynuowane (np. z obszaru transferu wiedzy i tworzenia fi rm spin-off ). W ramach Poddziałania 8.2.2 (Regionalne Strategie Innowacji) realizowane są łącznie 4 projekty (stan na dzień 01.10.2010 r.).

Na uwagę zasługują następujące projekty własne UMWM (Poddziałania 8.2.2) silnie związane 3.

z RSI dla Mazowsza:

Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla

−

Mazowsza (nr PO KL.08.02.02-14-001/09),

Podniesienie kompetencji kadr Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego

−

odpowiedzialnych za proces implementacji RSI – budowa profesjonalnych kadr regionu Mazowsza (nr PO KL.08.02.02-14-002/09),

Opracowanie koncepcji funkcjonowania Mazowieckiej Sieci Ośrodków Doradczo-Informacyjnych

−

w zakresie innowacji (nr PO KL.08.02.02-14-003/09).

2.3. Stan wykorzystania środków w ramach zidentyfi kowanych źródeł oraz perspektywa

W dokumencie INNOWACYJNE MAZOWSZE (Stron 74-80)