Parki Technologiczne

Park technologiczny (technopolia, park naukowy lub badawczy) to zainicjowany i subwencjonowany ze środków publicznych, zorganizowany kompleks gospodarczy, w ramach którego jest realizowana polityka w zakresie:

wspomagania młodych innowacyjnych przedsiębiorstw nastawionych na rozwój produktów –

i metod wytwarzania w technologicznie zaawansowanych branżach;

optymalizacji warunków transferu technologii i komercjalizacji rezultatów badań z instytucji –

naukowych do praktyki gospodarczej.

Można wskazać wspólne cechy spotykanych na całym świecie technopoli, parków naukowych, badawczych i technologicznych:

bazują na wyodrębnionej i samodzielnie zarządzanej nieruchomości obejmującej konkretny –

teren i/lub budynki;

posiadają koncepcję zagospodarowania i rozwoju obejmującą aktywności naukowo-badawcze –

i produkcyjne związane z kreacją nowej wiedzy i technologii;

posiadają formalne powiązania z instytucjami naukowo-badawczymi i edukacyjnymi, –

lokalną i regionalną administracją publiczną, działającymi w regionie instytucjami wspierania przedsiębiorczości i transferu technologii oraz fi nansowania ryzyka (venture capital).

159

Parki technologiczne umożliwiają rozwój elastycznych relacji sieciowych nauki i biznesu, co jest polską i mazowiecką słabością. Dobrze przygotowane inicjatywy dają szanse na łączenie potrzeb i oczekiwań przedsiębiorstw ze zorientowaną rynkowo ofertą naukowców. Należy podkreślić złożoność procesu innowacyjnego, związaną z koniecznością kreatywnej integracji różnorodnych aspektów technologicznych, organizacyjnych i marketingowych. Parki powinny dysponować kompleksowymi instrumentami wsparcia komercjalizacji wyników badań. W praktyce są w stanie stworzyć korzystne warunki dla efektywnej współpracy, prowadzącej do tworzenia nowych fi rm technologicznych i poprawy konkurencyjności istniejących podmiotów. Na podstawie międzynarodowych doświadczeń parkowych można sformułować następujące główne czynniki sukcesu¹¹⁹:

bliskość wyższej uczelni aktywnej w obszarze przedsiębiorczości akademickiej

− ¹²⁰,

lokalny klimat partnerstwa między administracją, biznesem i nauką, społeczna akceptacja projektu,

−

funkcjonowanie parkowego inkubatora technologicznego i preferencje dla rozpoczynających

−

działalność gospodarczą,

dostęp do usług wsparcia przedsiębiorczości oraz wyspecjalizowanych usług proinnowacyjnych,

−

dostęp do instrumentów fi nansowania ryzyka: fundusze zalążkowe, pożyczkowe, poręczeniowe,

−

sieci aniołów biznesu, fundusze venture capital, leasing i dotacje itp.,

powstawanie skupiska (klastra) fi rm technologicznych, przyciągającego przedsiębiorstwa

−

sieciowe i innych potencjalnych lokatorów,

wysoki standard infrastruktury komunikacyjnej i technicznej,

−

dostępność komunikacyjna, w tym bliskość międzynarodowego portu lotniczego,

−

dobór lokatorów generujący synergię pomiędzy nimi,

−

współpraca i dobra łączność między parkiem a środowiskiem naukowym,

−

atrakcyjne otoczenie jako pożądane miejsce do zamieszkania.

−

W województwie mazowieckim realizowany jest obecnie (od 2004 r.) jeden projekt parku technologicznego – Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny, obejmujący zagospodarowanie 200 ha terenów przy PKN Orlen SA. Płocki Park realizowany jest z dużym rozmachem. Rola, zadania oraz perspektywy rozwoju PPP-T określone zostały w programie rozwoju podmiotu zarządzającego na lata 2007-2013 pn.: Budowa i rozwój komponentu technologicznego oraz naukowo-badawczego PPP-T w Płocku dla ponadregionalnej działalności innowacyjnej. Program rozwoju Płockiego Parku

119 Matusiak K.B., Budowa powiązań … op. cit. …, s. 137-139.

120 Amerykańskie badania wskazują na silny wpływ bliskości parku i uniwersytetu na dynamikę biznesu. Parki technologiczne zlokalizowane bezpośrednio w otoczeniu szkoły wyższej rozwijają się przeciętnie o ponad 3% szybciej od położonych w dalszej odległości. Oszacowano wpływ oddalenia przestrzennego na spadek dynamiki wzrostu – ma przeciętnie ok. 8% na każde 10 mil. Zob. A.N. Link, J.T. Scott, The economics of university research parks „Oxford Review of Economic Policy” 2007, vol. 23, no. 4, s. 661-674.

160

został - decyzją Zarządu Województwa Mazowieckiego - wpisany na listę kluczowych projektów inwestycyjnych w ramach RPO Województwa Mazowieckiego. Przewiduje się do realizacji siedem powiązanych ze sobą funkcjonalnie projektów inwestycyjnych, których przeprowadzenie pozwoli na stworzenie warunków dla rozwoju w Płocku i regionie sfery naukowo-technologicznej w ścisłym powiązaniu z potrzebą i oczekiwaniami podmiotów sfery biznesowej i gospodarczej. Istotnym, z punktu widzenia strategicznego rozwoju sfery naukowo- badawczej i wykorzystania istniejącego w Płocku potencjału, jest projekt budowy infrastruktury badawczo-wdrożeniowo-laboratoryjnej planowany do realizacji wspólnie z płocką fi lią Politechniki Warszawskiej. Obszary specjalizacji technologicznej dotyczą zaawansowanej chemii, nowoczesnych materiałów, alternatywnych, ekologicznych źródeł energii odnawialnej czy biotechnologii (biotechnologia biała, szara i zielona), zwłaszcza służących wykorzystaniu biomasy do celów energetycznych i wytwarzania surowców węglowodorowych, obecnie pozyskiwanych z ropy naftowej i gazu ziemnego oraz technologii wiedzy i opartej na wiedzy. Park ma sformalizowane powiązania z następującymi instytucjami naukowo-badawczymi: (1) Politechnika Warszawska - Szkoła Nauk Technicznych i Społecznych w Płocku (SNTiS), (2) Centrum Doskonałości CERED przy SNTiS w Płocku, (3) Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafi neryjnego w Płocku, (4) Fundacja Rektorów Polskich. Na terenie Parku funkcjonuje obecnie 17 podmiotów zatrudniających około 1200 pracowników.

Kolejny projekt w trakcie przygotowywania to Park Naukowo-Technologiczny w Świerku, który ma stanowić zaplecze dla rozwoju nowatorskich, innowacyjnych podmiotów gospodarczych w obszarze zaawansowanych technologii, bazujących na wiedzy i doświadczeniu Instytutu Problemów Jądrowych. Profi l technologiczny ma być związany z rozwojem technologii jądrowych i ich wykorzystaniem w przemyśle, medycynie, energetyce, ochronie środowiska, biologii, inżynierii materiałowej. Wprowadzenie pierwszych fi rm do Parku oraz uruchomienie nowych laboratoriów przewiduje na rok 2013. W tym roku także ma być uruchomiony inkubator przedsiębiorstw, centrum kolokacji danych, Park Jakości Energii oraz biuro wsparcia dla naukowców i przedsiębiorców.

Przedsięwzięcie ma być sfi nansowanie z RPO Województwa Mazowieckiego.

Mazowsze, niestety, ma kilka lat opóźnienia w rozwoju infrastruktury nowoczesnej gospodarki względem innych polskich regionów (Wielkopolski, Dolnego Śląska, Śląska i Małopolski). Niepowodzeniem zakończyły się prace nad Warszawskim Parkiem Technologicznym (Technoport), który został zainicjowany przez Miasto Stołeczne Warszawę oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego jako instrument zwiększający konkurencyjność gospodarki Warszawy i Mazowsza. Wiosną 2009 r. uchwałą Rady Miasta Stołecznego Warszawy rozwiązano spółkę zarządzającą przedsięwzięciem, uzasadniając taką decyzję brakiem realnej formuły fi nansowania.

Wola polityczna i zaplecze lobbingowe okazały się niewystarczające dla realizacji tej ambitnej koncepcji. Obecnie z inicjatywy środowisk akademickich trwają dyskusje nad „rozproszonym”

parkiem technologicznym, obejmującym różne elementy infrastruktury i działań wsparcia prowadzonych przy poszczególnych instytucjach naukowych i „spinanych” w jedną całość programową. Taki wariant jest jednak trudniejszy do realizacji od tradycyjnego parku, skupionego w jednym miejscu. Jednocześnie pomysły lokalizacji przedsięwzięcia poza Warszawą izolują główną część zasobów intelektualnych regionu od realnych mechanizmów transferu i komercjalizacji wiedzy, które można zbudować w oparciu o park technologiczny. Pożądane jest podjęcie współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego i m.st. Warszawy celem wypracowania modelu parku odpowiadającego potencjałowi, możliwościom i aspiracjom regionu.

161