jednostkowa cena kontraktu, wynagrodzenie jednostkowe

(unit price contract). Jest to forma ceny zbliżona do ceny ryczałtowej,

wynagrodzenia ryczałtowego. Istota rozliczeń według cen jednostko­ wych polega na tym, że wynegocjowana przez kontrahentów cena za jednostkę pracy, (na przykład cena za jeden metr bieżący lub metr sze­

ścienny wykonanej pracy budowlanej, budowlano - montażowej, itp.), stanowi podstawę ustalenia wynagrodzenia za wykonanie całego dzie­ ła,36

3) cena (wynagrodzenie), w wysokości stanowiącej zwrot na­ kładów wykonawcy. Przy tej formie płatności, zamawiający płaci wykonawcy opłatę obejmującą koszty organizacji robót, wynegocjo­ waną stawkę zysku oraz pokrywa wszelkie koszty i nakłady związane z realizacją kontraktu. Zawieranie kontraktów w których wynagrodze­ nie stanowi zwrot nakładów wykonawcy obciążone jest dużym

ryzy-35 Por. A. Detherage, Construction C om pany O rganisation an d M anagem ent, cyt. za J. Sloniński, Prawne problem y eksportu budownictwa, Politechnika Poznańska, Poznań 1977, Seria Rozprawy, nr 80, s. 80.

36 Tamże, s. 82.

kiem dla zamawiającego, jest natomiast korzystne dla wykonawcy. Kontrakty ze zwrotem nakładów wykonawcy są zawierane tylko wte­ dy, gdy zamawiający ma duże zaufanie do wykonawcy, względnie gdy do kierowania i bezpośredniego nadzoru nad wykonywanymi pracami, do fakturowania prac, zatrudniana jest niezależna osoba (prawna lub fizyczna), wskazana przez zamawiającego. (W eksporcie budownictwa będzie to Inżynier Kontraktu o uprawnieniach określonych w FIDIC),

4) cena kosztorysowa, (wynagrodzenie na podstawie kosztory­ su). Strony kontraktu, w oparciu o przedłożony kosztorys budowy usta­ lają wstępną sumę kosztorysową, natomiast o ostatecznej cenie decy­ duje ilość i wartość faktycznie wykonanych prac. Przekroczenie uzgod­ nionej uprzednio ceny kosztorysowej jest możliwe tylko za zgodą za­ mawiającego. Bardzo często, przy tej formie wynagrodzenia za prace budow lane, budow lano-m ontażow e, zam aw iający zastrzega sobie w kontrakcie klauzulę nieprzekraczalności ceny kosztorysowej,

5) cena orientacyjna, (wynagrodzenie o charakterze orientacyj­ nym). Jest to forma wstępnego ustalenia przybliżonej wartości wyko-* nanego dzieła lub świadczonej usługi. Z uwagi na możliwość wystą­ pienia dużych odchyleń od ustalonych wartości ceny orientacyjne nie znalazły szerszego zastosowania przy realizacji kontraktów handlowych z partnerami zagranicznymi.

2.5. Ź ród ła inform acji cenow ych

Zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym są odzwiercie­ dleniem zmian zachodzących w koniunkturze gospodarczej poszcze­ gólnych krajów. Analiza kształtowania się tendencji cenowych na ryn­ ku międzynarodowym umożliwia dokonywania oceny zjawisk gospo­ darczych, stwarza możliwość prognozowania koniunktury. Źródłem in­ formacji cenowej mogą być:37 dane dostępne w ogólnie dostępnych cen­ nikach i katalogach firm będących głównymi producentami danej bran­ ży; oferty cenowe pochodzące od ważnych producentów światowych; notowania cen na rynkach zorganizowanych; informacje o transakcjach zawartych na danym segmencie rynku; ceny informacyjne towarów i usług publikowane w periodykach specjalistycznych, statystyki han­ dlu zagranicznego; statystyki celne; prasa fachowa, specjalistyczna; środ­ ki masowego przekazu.

37 Por. Ekonomika handlu zagranicznego, pod red. J. Sołdaczuka, PWE, Warsza­ wa 1983, s. 185.

W krótkim okresie czasu na rynku międzynarodowym występują duże wahania cen towarów. Podstawową przyczyną krótkookresowych fluktuacji cen surowców i żywności na rynku międzynarodowym jest niewysoki poziom cenowej elastyczności podaży i popytu, a o zakresie zmian cen decyduje elastyczność reakcji podaży na zmianę popytu (i od­ wrotnie) oraz bezwzględna wielkość zmian.38 W długim okresie czasu tendencje zmian cen podstawowych surowców i żywności zależeć będą od zmian zachodzących w strukturze konsumpcji, technikach produk­ cji, postępie naukowo-technicznym i organizacyjnym, jak również od przyjętej strategii gospodarowania, celów społeczno-gospodarczych itp.39 Z uwagi na powiązanie poszczególnych rynków narodowych, lokalnych, z rynkiem międzynarodowym, przy ustalaniu poziomu ceny na dane dobro lub świadczoną usługę, należy brać pod uwagę, obok warunków realizacji kontraktu, także tendencje cenowe, jakie mają miej­ sce na rynku międzynarodowym w zakresie towarów i usług komple­ mentarnych i substytucyjnych.

Cena jest jednym z najważniejszych parametrów ekonomicznych w działalności każdego podmiotu gospodarczego gdyż z jednej strony informuje podmioty o sytuacji rynkowej a z drugiej pozwala klientowi na dokonanie właściwego z jego punktu widzenia wyboru. Prowadząc politykę cenową należy brać po uwagę przede wszystkim klienta, sytu­ ację na rynku i zachowania konkurencji. Polityka cen w przedsiębior­ stwach jest podporządkowana przyjętej strategii gospodarowania dane­ go podmiotu.

Ponieważ cena towaru lub usługi determinuje opłacalność kon­ kretnej transakcji eksportowej, przedsiębiorstwa realizujące eksport muszą prowadzić aktywną, marketingową politykę oddziaływania na rynek. Właściwy dobór partnerów, kanałów zaopatrzenia, odpowied­ nie do danego rynku środki oddziaływania, (marketing, promocja), jakość towaru, jakość świadczonych usług, wykonanych prac budow­

lanych, budowlano-montażowych, terminowość, nowoczesność i wła­ ściwa organizacja pracy, postęp organizacyjny itp., wpływają na po­ ziom uzyskiwanych cen w eksporcie, płaconych w imporcie, a tym samym na opłacalność realizowanych na rynkach zagranicznych kon­ traktów.

58 Por.A. J. Klawe, Św iatow y handel surow cam i i żyw n ością, PW N, Warszawa 1973, s. 98-99, 113 i n.

39 Tamże.

Literatura

1. Białecki K., O p e r a c je h a n d lu za g r a n ic z n e g o , PWE, Warszawa 1996. 2. Budzyński W., M ię d z y n a ro d o w e re g u ły re a liz a c ji k on traktu , EDITEX, Warszawa 1994.

3. Eagles L., P r a k ty c z n e z a s to s o w a n ie h ed g u p r z y w y k o rzy sta n iu in stru ­ m e n tó w L o n d y ń s k ie j G ie łd y M e ta li, „Gospodarka Surowcami Mineralnym i” 1997, nr 2.

4. Hingston P , W ielka k się g a m arketin gu , Wydawnictwo Znak-Signum, Kra­ ków 1992.

5. K arasiewicz G., M a r k e tin g o w e s tr a te g ie c e n , PWE, Warszawa 1997. 6. N essim H., Dodge M. R., K s z ta łto w a n ie cen - s tr a te g ie i p ro c e d u ry , PWE, Warszawa 1997.

7. P o d s ta w y m a rk e tin g u , pod red. J. Altkoma, Instytut Marketingu, Kraków 1992.

8. Simon H., Z a r z ą d z a n ie c e n a m i, W ydawnictwo Naukowe PWN, Warsza­ wa 1996.

9. Szaflarski K , K o n tr a k t w h a n d lu za g r a n ic zn y m . P o d s ta w o w e elem en ty, Skrypty G órnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej, Katowice 1996.

10. W ojciechowski H., O r g a n iz a c ja h a n d lu z a g r a n ic zn e g o , AE w Poznaniu, Poznań 1992.

R ozdział III