Port lotniczy w większości przypadków opisywany jest stricte jako miejsce świadczenia usługi przewozu pasażerów w zakresie połączeń lotniczych ofero-wanych przez zarządzającego lotniskiem. Nie istnieją publikacje odnoszące się do tej jednostki jako nieruchomości komercyjnej świadczącej nie tylko usługę przewozu1. W związku z powyższym meritum niniejszego materiału stanowić będzie wskazanie podstawowego zakresu w rzeczonym temacie, jak i omó-wienie podstawowych elementów składających się na wynajem powierzchni użytkowych w przedmiotowym miejscu, w efekcie ukazując wnioski de lege ferenda, które mogą być podwaliną pod rozwój prac nad zarządzaniem prze-strzenią użytkową na lotniskach.
Podstawowym zagadnieniem problemowym istotnym z punktu widzenia tematu jest wskazanie na definicję nieruchomości komercyjnej oraz na jej pod-stawowe cechy, a w związku z powyższym wykazanie, czy i w jakim zakresie port lotniczy jest takową nieruchomością. W zależności od kryterium, jakim będziemy się posługiwać, można wyróżnić wiele podziałów oraz klasyfikacji nieruchomości. Przyjmując za wyznacznik lokalizację, wyodrębnić należy nie-ruchomości osiedlowe; lokalne bądź ponadlokalne. Natomiast mając na uwadze charakter zabudowy, rozróżnimy takie typy, jak nieruchomości wolnostojące oraz wbudowane. Kolejnym kryterium, mającym podstawowe znaczenie przy klasyfikacji nieruchomości komercyjnych, jest funkcja lub sposób
wykorzysta-1 E. zabłocki w monografii Lotnictwo cywilne. Port lotniczy, szkolenie lotnicze, zasoby obronne lotnictwa cywilnego wskazuje na podstawowe funkcje i zadania portu, jego lokalizację oraz kwestie związane z urządzeniami występującymi w porcie lotniczym.
nia obiektu2. Zważając na powyższe, należy podjąć się zdefiniowania nieru-chomości komercyjnych. W literaturze przedmiotu istnieje wiele sformułowań w przedmiotowym zakresie. Za omawiane obiekty uznaje się według Tadeusza Żurowskiego3 wszystkie takie nieruchomości, których istnienie łączy się z pie-niądzem. W tej definicji autor zawarł nieruchomości o charakterze typowo inwestycyjnym, tj. biurowce, kamienice czynszowe czy park przemysłowy, jak i o charakterze merkantylnym: centrum handlowe, hotel. Kolejną definicję przedstawił Henryk Rand4, wskazując, iż nieruchomości niesłużące do celów mieszkalnych klasyfikuje się jako nieruchomości niemieszkalne, a w związku z tym takimi nieruchomościami są takie nieruchomości komercyjne, jak lokale handlowe, hotele itd. Podsumowując, przez komercyjny charakter nierucho-mości rozumieć należy zdolność do prowadzenia w jej zakresie działalności polegającej na wynajmie bądź dzierżawie lub innym sposobie pobierania z niej korzyści, czerpania zysku5.
Pierwszym zagadnieniem problemowym, pojawiającym się na etapie ana-lizowania tematu, jest ustalenie, czy port lotniczy, a precyzując — terminal lotniczy, można określić mianem nieruchomości komercyjnej. W związku z powyższym podjąć się należy klasyfikacji nieruchomości ze względu na ich przeznaczenie. W ramach pracy umownie wyróżnić należy cztery kategorie nieruchomości komercyjnych (rysunek 1):
— nieruchomości biurowe;
— nieruchomości handlowe;
— nieruchomości usługowe;
— nieruchomości mieszane/hybrydalne — do których zaliczyć można porty lotnicze, w obrębie których realizowane są wszystkie funkcje powyższych typów.
W rozumieniu potocznym poprzez definicję nieruchomości komercyjnej rozumie się grupę nieruchomości, w której uwzględnia się w szczególności nieruchomości biurowe oraz handlowe. Dopiero na dalszym planie wlicza się w przedmiotowy zespół nieruchomości magazynowe, obiekty rekreacyjne czy sportowe. Specyfika zarządzania nietypowymi nieruchomościami związana jest z ich wymagającą eksploatacją, a zdeterminowana jest funkcją określonego obiektu. W przypadku portu lotniczego zysk dla zarządzającego lotniskiem przynosi w podstawowym zakresie dobrze wykonywana usługa przewozu.
Aczkolwiek nieruchomość ta może przynosić również dochód w przypadku,
2 Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi. Red. i. FoRyś. Warszawa 2007, s. 13.
3 t. żuRowSki: Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi. W: Zarządzanie Nierucho-mościami. Red. E. kuchRSka-StaSiak. Warszawa 2000, s. 223.
4 h. RanD: Zarządzanie nieruchomościami niemieszkalnymi. W: Nieruchomości w Polsce, pośrednictwo i zarządzanie. Kompendium. Red. w.j. bRzESki, D. cichoń, k. juRka. Warsza-wa—Kraków 2008, s. 752.
5 Zarządzanie nieruchomościami… Red. i. FoRyś. Warszawa 2007, s. 13.
gdy podczas planowania powstania lotniska, w fazie projektowania uwzględni się w terminalu oraz w jego obrębie powierzchnię przeznaczoną na wynajem bądź dzierżawę. W związku z powyższym zarządzanie lotniskiem jako całą infrastrukturą różnić się będzie znacząco od kierowania centrum handlowym.
Specyfika powyższego wyraża się w strukturze kosztów i przychodów opera-cyjnych, jak i w potencjale inwestycyjnym. Ze względu na to, że nieruchomości hybrydalne to zazwyczaj jedyne obiekty znajdujące się w określonej przestrzeni, zarządca musi w sposób odpowiedni przygotować się do negocjacji z najem-cami. W przypadku nowego obiektu problem ustalenia budżetu jest o wiele trudniejszy niż w przypadku już istniejącej nieruchomości6. Wydaje się, że przykładem portu lotniczego mającego trudności z najmem powierzchni użyt-kowych za stawki zaproponowane przez zarządcę był Port Lotniczy Modlin.
Utrata zaufania wynajmujących/dzierżawiących powierzchnię użytkową w Mo-dlinie spowodowała cofnięcie pozwolenia na użytkowanie betonowej części pasa startowego, co w konsekwencji skutkowało brakiem przewozów lotniczych z i do tego portu. Brak pasażerów, czyli potencjalnych klientów dyskontów, zde-klasował pozycję lotniska jako wierzytelnego partnera. Pomimo negatywnych
6 Ibidem, s. 47—48.
Rysunek 1. Podział nieruchomości komercyjnych ze względu na ich przeznaczenie
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie: Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi. Red. i. Fo
-Ryś, Warszawa 2007, s. 14.
opinii o przyszłości obiektu, na dzień dzisiejszy jest to najprężniej rozwijający się port lotniczy w Polsce7.
Powyższe rozważania nasuwają kolejny problem badawczy odnoszący się do statusu prawnego zarządzającego lotniskiem. W przypadku portu lotniczego nie można wyodrębnić osoby, która określana jest mianem zarządcy nieruchomości;
mowa tutaj raczej o osobie odpowiedzialnej za kontakty z potencjalnymi na-jemcami, czyli o podmiocie zatrudnionym w większości przypadków w dziale handlowym lotniska. Niniejsza praca nie jest poświęcona zagadnieniom stricte odnoszącym się do statusu zarządzającego lotniskiem, jednakże należy zwró-cić uwagę na rozróżnienie występujące pomiędzy tymi podmiotami. Zarządca nieruchomości to wyspecjalizowany podmiot działający — do czasu ustawy de-regulacyjnej — na podstawie licencji zawodowej przyznawanej przez Ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, wpisany do centralnego rejestru zarządców nieruchomości8. Obecnie do wyko-nywania działalności zawodowej we wskazanym zakresie nie jest wymagana licencja. Regulacje odnoszące się do powyższego podmiotu zostały w sposób znaczący uchylone, istnieją jedynie szczątkowe regulacje, w tym wskazanie, że zarządca nieruchomości działa na podstawie umowy o zarządzanie nieruchomo-ścią, zawartej z jej właścicielem, wspólnotą mieszkaniową albo inną osobą lub jednostką organizacyjną, której przysługuje prawo do nieruchomości, ze skut-kiem prawnym bezpośrednio dla tej osoby lub jednostki organizacyjnej. Umowa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności9. Abstrahując od oceny powyższych przepisów, należy wspomnieć o elementach, za jakie w szczegól-ności odpowiedzialny jest zarządca, w tym o trosce, aby obiekt był wynajęty na korzystnych warunkach; dbaniu o komfort oraz zadowolenie najemców, co w dłuższej perspektywie umacnia wizerunek obiektu, czy dbałości o utrzyma-nie funkcjonalności obiektu, zapewniając ciągły rozwój technologii i wymagań najemców. W przypadku nieruchomości komercyjnych zwraca się uwagę przede wszystkim na maksymalizację wartości inwestycji oraz minimalizowanie kosz-tów10. Podstawowym pytaniem badawczym dla dalszych prac nad niniejszym zagadnieniem jest to, czy podmiotem odpowiedzialnym za powyższe kwestie jest de facto zarządzający lotniskiem oraz czy warto w ramach struktury organi-zacyjnej portu lotniczego wyodrębnić wyspecjalizowaną jednostkę zarządzającą nieruchomością, czyli obiektem jako inwestycją długoterminową.
7 Patrz: http://www.ulc.gov.pl/_download/regulacja_rynku/statystyki/q3_2014/wg_portow_
3kw_2014_v1.pdf [dostęp: 29.01.2015].
8 k. biSkup: Zarządca jako uczestnik rynku nieruchomości. W: Zarządzanie nieruchomo-ściami. Red. z. bukowSki. Warszawa 2013, s. 270—289.
9 Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2014 r. poz.
1200, ze zm.).
10 t. żuRowSki: Zarządzanie nieruchomościami…, s. 234.
Podstawowe kryteria wpływające na dobór najemców oraz ich ocenę opiera się — zdaniem Teresy Konowskiej11 — na zbadaniu segmentu rynku, z którego pochodzą potencjalne podmioty; rodzaje ich działalności; pozycja na rynku;
zapotrzebowanie na powierzchnię; preferowane lokalizacje oraz, co najważ-niejsze, akceptowalne warunku umowy najmu. Ocenę najemców przeprowadza się poprzez gromadzenie informacji, m.in. o historii dotychczasowej działal-ności podmiotów, ich sytuacji prawnej czy majątkowej, jak i możliwościach dalszego rozwoju przedsiębiorstwa. Ponadto istotnym kryterium doboru jest opracowanie planu rozmieszczenia lokali użytkowych oraz dbałość o zachowa-nie zachowa-niekonkurencyjności i uzupełniazachowa-nie się branż12. Istotna z punktu widzenia podejmowanych czynności, a w szczególności podjęcia pertraktacji w sprawie umowy, jest znajomość regulacji prawnych, wprowadzających wiele rygorów eksploatacyjnych związanych np. z ochroną środowiska, przepisami sanitarnymi czy ochroną przeciwpożarową.
Uregulowania w zakresie instytucji najmu określone zostały w przepisach Kodeksu cywilnego13. Normy wprowadzone przez ustawodawcę zawierają wykaz praw i obowiązków wynajmującego oraz najemcy, czyli formy korzy-stania z cudzej rzeczy, uregulowane w art. 659—679 kc. Poprzez zawarcie umowy najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania w okresie oznaczonym bądź nieoznaczonym, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Powszechnie wiadomo, że charakterystycz-ną cechą niniejszej umowy jest dwustronność, a bardziej precyzyjnie, jest to czynność dwustronnie zobowiązująca, co oznacza, że każda ze stron stosunku jest zarówno wierzycielem, jak i dłużnikiem. Forma umowy w przedmiotowym zakresie nie jest narzucona przez ustawodawcę14. Aczkolwiek zawarcie takiej umowy na czas dłuższy niż rok powinno odbyć się w formie pisemnej. Nieza-chowanie powyższego charakteru poczytuje się jako zawarcie wspomnianego zobowiązania na czas nieoznaczony, co w konsekwencji skutkuje stosowaniem odmiennych regulacji w przypadku kwestii wypowiedzenia. W przypadku najmu zawartego na czas oznaczony zasadą jest możliwość wypowiedzenia tylko w przypadkach przewidzianych w umowie. Natomiast najem na czas nie-oznaczony charakteryzuje się możliwością wypowiedzenia umowy przez obie strony stosunku z zachowaniem terminów wypowiedzenia ustalonych w umo-wie, a w przypadku braku takich regulacji należy zastosować się do zachowa-nia terminów ustawowych15. Zaznaczyć należy, że podstawą do sporządzenia
11 t. konowSka: Zarządzanie najmem. W: Wprowadzenie do zarządzania nieruchomością.
Red. M. bRyX. Warszawa 2004, s. 154—167.
12 Ibidem, s. 159.
13 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2015 r. poz. 4, ze zm.).
14 b. baRan: Prawo cywilne dla zarządców nieruchomości. Warszawa 2009, s. 149—150.
15 j. kopyRa, a. juREk-zbRojSka: Stosunki cywilnoprawne. W: Podstawy zarządzania nie-ruchomościami. Red. M. bRyX. Warszawa 2009, s. 91.
odpowiedniej umowy najmu, atrakcyjnej zarówno dla zarządzających portem lotniczym, jak i najemców, są przepisy kodeksu cywilnego oraz znajomość wspomnianych w pracy warunków rynkowych, gospodarczych, struktury dzia-łalności oraz popytu, jaki zmierzyć można np. poprzez przeprowadzenie ankiet wśród podróżujących, czy odwiedzając inne dobrze prosperujące porty lotnicze jako nieruchomości. Ponadto znajomość technik sprzedaży może okazać się niezbędna nie tylko przy negocjowaniu umów z przewoźnikami, ale również w rozmieszczeniu potencjalnych dyskontów na terenie terminalu lotniczego.
Praktyką stosowaną w portach lotniczych jest podjęcie się najmu powierzch-ni użytkowej w drodze procedury przetargu lub konkursu ofertowego. Oprócz czynszu, czyli zobowiązania wynikającego z umowy oraz kosztów eksploatacji, jako składnik zobowiązania wpisuje się dodatkowe opłaty, które wynikają z od-płatności za korzystanie z miejsc parkingowych czy z tytułu zamieszczonych reklam. Ponadto istnieje wiele innych możliwości zwiększających budżet z tytu-łu wynajmu, np. stawka za dzień zdjęciowy w porcie lotniczym. Oprócz korzy-ści finansowych lotnisko otrzymuje bonifikatę w postaci dodatkowej reklamy infrastruktury, co może wykorzystać, aby zaprezentować się w jak najlepszy sposób. Do podstawowych elementów umowy najmu należą w szczególności16:
— przedmiot najmu — zarządca, podejmując się wynajmu powierzchni użyt-kowej, powinien być zorientowany w wymaganiach oraz problemach dokonującego długoterminowej inwestycji klienta17. Przedmiotem umowy najmu w omawianym przypadku jest nieruchomość lokalowa lub grun-towa (w przypadku najmu gruntu np. pod parkingi, ogródki piwne itd.).
Nieruchomość lokalową należy rozumieć jako lokal wykorzystywany zgod-nie z przeznaczezgod-niem na cele inne niż mieszkalne. Wskazazgod-nie szczegóło-wych danych w zakresie przedmiotu najmu powinno być zawarte w załącz-niku do sporządzonej umowy;
— rozpoczęcie oraz okres, na jaki zawiązano umowę — istotny ze względu na warunki wypowiedzenia umowy oraz rozpoczęcia działalności przez najemcę, jak i naliczania czynszu;
— podstawowe i dodatkowe obowiązki i prawa stron — ustalane w ramach indywidualnych negocjacji;
— czynsz — wynajem powierzchni użytkowych w porcie lotniczym nie pod-lega jednemu sposobowi pobierania czynszów. Po przeprowadzeniu analizy wskazać należy na występowanie w przypadku przedmiotowej nieruchomo-ści tzw. czynszów mieszanych. Powyższe oznacza, że najem jest uzależniony od indywidualnych negocjacji najemcy z wynajmującym i odwrotnie. W li-teraturze przedmiotu wyróżnić należy podstawowy podział czynszów na18:
16 t. konowSka: Zarządzanie najmem…, s. 160—161.
17 h. RanD: Zarządzanie nieruchomościami niemieszkalnymi…, s. 762.
18 t. baRach: Zarządzanie operacyjne. W: Podstawy zarządzania nieruchomościami. Red.
M. bRyX. Warszawa 2009, s. 42—44.
a) czynsz stały — jest on zabezpieczony zapisami umowy, co oznacza, że w okresie obowiązywania zobowiązania jest on niezmienny. Odnosi się do czynszu podstawowego, który oznaczony jest w umowach jako czynsz netto — czyli nieobejmujący ponoszonych przez właścicieli obiektu (np.
spółkę) kosztów eksploatacji. Możliwe jest doliczenie przedmiotowych kosztów do czynszu podstawowego, w takim przypadku określany jest on czynszem brutto. Niekiedy wyróżnić można pojęcie czynszu miesza-nego, który to zawiera jedynie część kosztów eksploatacji wliczonych do stawki czynszu netto;
b) czynsz zmienny — najczęściej stosowany w przypadku wynajmu po-wierzchni komercyjnych. W określaniu takiego rodzaju czynszu należy uwzględnić metodę jego zmiany. Najogólniej przyjmując, czynsz zmien-ny to wartość czynszu podstawowego zawierająca przelicznik dodat-kowy, który zazwyczaj związany jest z obserwowaną oraz zakładaną inflacją. W tym zakresie wyróżnia się: czynsz kroczący, indeksowany oraz procentowy. Czynsz podstawowy ustalany jest poprzez wykorzy-stanie dwóch metod: kapitalizacji dochodu bądź metody rynkowej. Wy-najmując powierzchnię w porcie lotniczym, osoba odpowiedzialna za kontakty z klientami powinna korzystać zarówno z jednej, jak i drugiej metody. Wydaje się, że są one względem siebie pomocnicze. Opierając się jedynie na arytmetycznym wyliczeniu stawki czynszu w stosunku do metra powierzchni użytkowej, możemy zapomnieć o kwestiach zwią-zanych z relacją popytu do podaży, która odgrywa równie istotną rolę w procesie doboru najemców;
— zabezpieczenia;
— przesłanki zmiany i rozwiązania umowy najmu.
Istotnym z punktu widzenia pracy jest wskazanie chociażby na część przy-kładów związanych z tematyką wynajmu powierzchni użytkowych w porcie lotniczym. Pierwszą infrastrukturą komercyjną powstającą w Polsce wokół portu lotniczego jest Chopin Airport City przy lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Założenie pozyskiwania dochodu oraz profitów z funkcjonującej przestrzeni wokół lotniska wpisuje się w ideę zarządzania nieruchomościami komercyjnymi, skoncentrowaną na przynoszeniu zysków. Miasteczko lotnicze to odzwierciedlenie światowego trendu, polegającego na tworzeniu infrastruktury wokół portów lotniczych. Budowa wysokiej klasy biurowców, centrum konfe-rencyjnego oraz terenów rekreacyjnych jest szansą zwiększenia na przestrzeni lat zysku z inwestycji, jaką jest w całości port lotniczy. Istotną informacją podawaną w komunikatach odnośnie do planowanego przedsięwzięcia jest to, że Chopin Airport City realizowane jest zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Natomiast atutem inwestycji jest bezpośrednie sąsiedztwo lotniska im.
Fryderyka Chopina, co zapewnia szybką komunikację z potencjalnymi kontra-hentami z zagranicy czy innych miast na terenie Polski. Wynajem powierzchni
użytkowych na terenie opisywanego obiektu będzie charakteryzował się pre-stiżową lokalizacją, co może przełożyć się na negocjowane stawki czynszu.
Za realizację całościowej inwestycji odpowiada Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze19. Należy pamiętać, że każde dobre zagospodarowanie terenu, czy wykorzystanie przestrzeni w ramach zarządzania nieruchomościami, może mieć wpływ na dodatkowe profity finansowe, co pozwala na dalszy rozwój prowadzonej działalności.
Nie sposób jednoznacznie wskazać na progi cenowe w przypadku wynajmu powierzchni użytkowej w badanym aspekcie. Każdy podmiot stara się zachować poufność w zakresie udzielania informacji na ten temat. W związku z powyż-szym najczęściej spotykaną metodą w procesie pozyskiwania najemców jest ogłaszanie przetargów bądź informacji o dostępnych punktach lokalowych wraz z propozycją składania ofert przez zainteresowanych. Przykłady przedmioto-wych przetargów odnaleźć można na stronach internetoprzedmioto-wych portów lotniczych.
W informacji o konkursie porty lotnicze wskazują na podstawowe informacje, i tak np. przetarg pisemny Portu Lotniczego Gdańsk Spółka z o.o. z 16 stycz-nia 2014 r. polegał na zorganizowaniu konkursu na prowadzenie działalności handlowej typu butik odzieżowy w terminalu pasażerskim. Jedyną informacją szczegółową jest podanie numeru lokalu. Pozyskanie szczegółowych informacji wymaga osobistego stawiennictwa w sekretariacie spółki20. Powyższe ukazuje stopień poufności i sformalizowania procedury wynajmu powierzchni w por-tach lotniczych.
Reasumując, porty lotnicze są nieruchomościami komercyjnymi, których głównym zadaniem jest obsługa pasażerów i prowadzenie działalności lotniczej, aczkolwiek przestrzeń, jaką dysponują, przeznaczana jest pod wynajem specy-ficznym grupom najemców, dobieranym po przeprowadzeniu wnikliwej analizy.
Badania powyższe polegają na wytypowaniu w procedurze przetargu bądź konkursu oferty nie tylko najkorzystniejszej, ale również najbardziej pożądanej ze względu na strukturę najemców już utworzoną. Poza tym nie istnieje jeden model pobierania czynszu za wynajem. W zależności od negocjacji pomiędzy stronami umowy może on przybrać różne formy. Ponadto dobre zarządzanie operacyjne jest niezbędnym elementem prowadzącym do osiągnięcia zysków z przedmiotowej nieruchomości.
Konkludując, na dzień dzisiejszy występują braki w badaniach odnośnie do zarządzania portem lotniczym jako nieruchomością, co spowodowane jest niedostępnością informacji do przeprowadzenia analizy w przedmiotowym
za-19 więcej: http://www.lotnisko-chopina.pl/pl/lotnisko/informacje-ogolne/pressroom/aktualno
kresie. Warta rozważenia w dalszych pracach jest również kwestia statusu praw-nego zarządzającego portem lotniczym w aspekcie zarządzania nieruchomością.
Bibliografia
baRach t.: Zarządzanie operacyjne. W: Podstawy zarządzania nieruchomościami. Red.
M. bRyX. Warszawa 2009.
baRan b.: Prawo cywilne dla zarządców nieruchomości. Warszawa 2009.
biSkup k.: Zarządca jako uczestnik rynku nieruchomości. W: Zarządzanie nieruchomościami.
Red. z. bukowSki. Warszawa 2013.
Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi. Red. i. FoRyś. Warszawa 2007.
konowSka t.: Zarządzanie najmem. W: Wprowadzenie do zarządzania nieruchomością. Red.
M. bRyX. Warszawa 2004.
kopyRa j.: juREk-zbRojSka a.: Stosunki cywilnoprawne. W: Podstawy zarządzania nieruchomo-ściami. Red. M. bRyX. Warszawa 2009.
RanD h.: Zarządzanie nieruchomościami niemieszkalnymi. W: Nieruchomości w Polsce, pośred-nictwo i zarządzanie. Kompendium. Red. w.j. bRzESki, D. cichoń, k. juRka. Warszawa-Kraków 2008.
zabłocki E: Lotnictwo cywilne. Port lotniczy, szkolenie lotnicze, zasoby obronne lotnictwa cywilnego. Warszawa 2011.
żuRowSki t.: Zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi. W: Zarządzanie Nieruchomościami.
Red. E. kuchRSka-StaSiak. Warszawa 2000.
A k t y p r a w n e
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2014 r. poz. 1200, ze zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2015 r. poz. 4, ze zm.).
Ź r ó d ł a i n t e r n e t o w e
http://www.airport.gdansk.pl/bip/auctions/auco_563_powierzchnie-do-wynajecia-w-terminala ch-pasazerskich.html [dostęp: 29.01.2015].
http://www.chopinairportcity.pl [dostęp: 29.01.2015].
http://www.lotnisko-chopina.pl/pl/lotnisko/informacje-ogolne/pressroom/aktualnosci/2012/12/
chopin-airport-city-on-line [dostęp: 29.01.2015].
http://www.lotnisko-chopina.pl/pl/lotnisko/informacje-ogolne/pressroom/aktualnosci/2012/3/
chopin-airport-city-startuje-pierwsze-w-polsce-miasteczko-lotniskowe [dostęp: 29.01.2015].
http://www.ulc.gov.pl/_download/regulacja_rynku/statystyki/q3_2014/wg_portow_3kw_2014_
v1.pdf. [dostęp: 29.01.2015]
Katarzyna Biskup
Lease utility at the Airport S u m m a r y
In this article the author took up discussion of the utility space rental at the airport. The publication has been taken to discuss the basic elements of a lease of vehicles. The result is shown conclusions de lege ferenda, which can be a cornerstone for the development work on the management of usable space at airports
Key words: rental, airport, usable space, commercial real estate.
Katarzyna Biskup
Die Miete von Nutzflächen in einem Flughafen Z u s a m m e n f a s s u n g
In ihrem Artikel gibt sich die Verfasserin Mühe, die Miete von Nutzflächen in einem Flughafen zu erörtern, indem sie deren wichtigste Elemente darstellt. Ihre Vorschläge de lege ferenda können den Grund zur Entwicklung der Arbeiten an der Verwaltung von den Nutzflä-chen in den Flughäfen legen.
Schlüsselwörter: Miete, Flughafen, Nutzfläche, kommerzielle Immobilien.