Metodyka badań elektrochemicznych

4.1.2. Metodyka badań cieczy jonowych

W celu określenie czystości stosowanych związków wykonano: widma ¹H NMR otrzymane przy użyciu spektrometru Varian Mercury 300 (USA) pracującego przy 300 MHz z tetrametylosilanem (TMS), jako standard wewnętrzny. Widma ¹³C NMR otrzymano korzystając z tego samego aparatu pracującego przy 75 MHz. Dodatkowo wykonano analizę elementarną korzystając z urządzenia Vario EL III (Niemcy).

Temperatury przemiany termicznej zostały określone przy użyciu skaningowej kalorymetrii różnicowej (DSC) wykorzystując aparat Mettler Toledo Star DSC1 (Wielka Brytania) pracujący w atmosferze azotu. Próbka cieczy jonowej (pomiędzy 5 a 15 mg) została podgrzewana od 25 do 120 °C z prędkością 10 °C min⁻¹, następnie została ochłodzona do -100 °C z prędkością 10 °C min⁻¹ i ponownie ogrzana do 120 °C.

W celu określenia stabilności termicznej badanych związków przeprowadzona została analiza termograwimetryczna (TGA) przy użyciu aparatu Mettler Toledo Stare TGA/DSC1 (Welka Brytania) w atmosferze azotu. Podczas tego badania próbka cieczy jonowej (pomiędzy 2 a 10 mg) była ogrzewana od 30 do 450 °C z prędkością ogrzewania 10 °C min⁻¹.

4.1.3. Metodyka badań elektrochemicznych

Schemat przeprowadzonych badań, mających na celu określenie wpływu cieczy jonowej na parametry eksploatacyjne akumulatorów kwasowo – ołowiowych przedstawiono na rysunku 4.

Rys. 4. Schemat prowadzonych badań.

W pierwszym etapie przeprowadzono badania elektrochemiczne roztworów o zawartości 5 mg cm^-3 cieczy jonowych w 37% kwasie siarkowym(VI). Miało to na celu określenie wpływu cieczy jonowej na potencjały reakcji wydzielania wodoru oraz tlenu, korozję kolektorów prądowych oraz aktywność proszku ołowiu.

Badania potencjałów wydzielania wodoru i tlenu przeprowadzono z wykorzystaniem trzech rodzajów elektrod badanych:

 Elektrodzie o powierzchni 4 cm² wykonanej ze stopu ołów – cyna – wapń wykorzystywanego komercyjnie do produkcji kratek akumulatorów kwasowo – ołowiowych w firmie Autopart.

 Elektrodzie wykonanej z węgla szklistego o średnicy 3 mm.

 Elektrodzie wykonanej z platyny o średnicy 1,6 mm.

Zdecydowano się na przeprowadzenie badań związanych z rozkładem elektrolitu na elektrodzie ze stopu ołowiu o stosunkowo dużej powierzchni w celu jak najdokładniejszego przybliżenia zjawiska występującego w akumulatorze kwasowo – ołowiowym. Dodatkowe badania wykonane na elektrodach z węgla szklistego i platyny miały za zadanie określenie czy nie występują żadne dodatkowe reakcje związane z rozkładem cieczy jonowej, które mogłyby być przeoczone w przypadku stosowania znacznie większej elektrody ze stopu ołów – cyna – wapń. Duża elektroda poprzez występowanie zjawisk pojemnościowych mogłaby powodować ukrycie niektórych pików pochodzących od niepożądanych reakcji. Wszystkie badania potencjałów rozkładu elektrolitu przeprowadzono w naczyniu trójelektrodowym wyposażonym w odpowiednią elektrodę badaną, elektrodę pomocniczą wykonaną z ołowiu (>99% POCH) oraz siarczanowo rtęciową elektrodę odniesienia (Hg|Hg2SO4 w 1M H2SO4) o potencjale +674 mV względem normalnej elektrody wodorowej. Do określenia potencjałów reakcji wydzielania wodoru i tlenu posłużono się woltamperometrią liniową, a badanie przeprowadzono z prędkością przesuwu potencjału 10 mV s^-1. Przed każdym procesem polaryzacji elektrody, w stronę potencjałów dodatnich czy ujemnych, elektrodę badaną przepłukiwano za pomocą wody oraz acetonu. Następnie dokonywano mechanicznego polerowania elektrody badanej przy użyciu papieru ściernego o ziarnistości P2500 w przypadku elektrody wykonanej ze stopu ołowiu lub zawiesiny tlenku aluminium w przypadku pozostałych elektrod. Potencjały wydzielania wodoru i tlenu wyznaczono wykreślając prostą przechodzącą przez punkty otrzymane dla reakcji wydzielania, odpowiednio wodoru i tlenu, a następnie rzutując ją na oś wartości potencjału przy gęstości prądu 0 mA cm^-2. Do badań wykorzystywano wielokanałowy potencjostat / galwanostat VMP3 firmy BioLogic (Francja).

W kolejnym kroku wykonano badania wpływu cieczy jonowej na korozję stopu ołów – cyna – wapń wykorzystywanego do produkcji kolektorów prądowych. Podobnie jak w przypadku pomiarów potencjałów reakcji wydzielania wodoru i tlenu wykorzystano roztwory cieczy jonowych o stężeniu 5 g cm^-3 w 37% kwasie siarkowym(VI). Badania przeprowadzono w naczyniu trójelektrodowym wyposażonym w elektrodę badaną, elektrodę pomocniczą wykonaną z ołowiu (>99% POCH) oraz siarczanowo rtęciową elektrodę odniesienia (Hg|Hg2SO4 w 1M H2SO4) o potencjale +674 mV względem normalnej elektrody wodorowej. W celu określenia parametrów korozji, próbkę początkowo przetrzymywano w warunkach bezprądowych przez pięć godzin w celu ustabilizowania się potencjału spoczynkowego. Następnie przeprowadzano badanie elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej w zakresie częstotliwości od 50 mHz do 10 kHz. W kolejnym kroku przeprowadzano badanie polaryzacji liniowej z prędkością przesuwu potencjału 0,2 mV s^-1

w zakresie od -180 mV do +180 mV względem potencjału spoczynkowego. Otrzymane wyniki pozwaliły na określenie potencjału korozji, prądu korozji oraz wartości oporu polaryzacyjnego.

Wartości te pozwaliły w pełni ocenić zachodzący proces korozji. Do badań wykorzystywano wielokanałowy potencjostat / galwanostat VMP3 firmy BioLogic (Francja), a analizę otrzymanych krzywych Tafela oraz wykresów elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej przeprowadzono przy użyciu programu EC-Lab V11.10.

Ostatnim krokiem w ocenie wpływu cieczy jonowej na podstawowe parametry badanych układów było określenie aktywności proszku ołowiu. W tym celu przeprowadzono badanie metodą pH4, zmodyfikowaną na potrzeby tego zastosowania. Jest to parametr wykorzystywany w zakładach produkujących akumulatory kwasowo – ołowiowe do określenia aktywności wykorzystywanego proszku ołowiu i polega na pomiarze czasu pomiędzy zmieszaniem odważki proszku ołowiu z roztworem kwasu siarkowego(VI) a osiągnięciem przez mieszaninę pH = 4. Na potrzeby określenia jak dodatek cieczy jonowej wpływa na aktywność proszku ołowiu podczas procesu tworzenia materiału elektroaktywnego, zmodyfikowano pierwotną metodę tak, aby wydłużyć czas reakcji, pozwoliło to na zauważenie nawet małych różnic pomiędzy poszczególnymi próbkami. W badaniu wykorzystywano 125 cm^-3 roztworu kwasu siarkowego(VI) o stężeniu 0,25 M zawierającego 5 mg cm^-3 badanej cieczy jonowej. Pomiary pH wykonywano za pomocą pHmetru (Mettler Toledo SevenCompact S220, Szwajcaria) wyposażonego w elektrodę szklaną (Hydromet ERH-11, Polska). Roztwór podczas pomiarów mieszano przy użyciu mieszadła (ChemLand MS-H-Pro, Polska) z prędkością 500 obrotów min^-1. Do roztworu dodano 29 g proszku ołowiu o stopniu utlenienia około 75 % i mierzono czas potrzebny do uzyskania pH = 4. W celu korekty wyników, wynikających z samorzutnych procesów utleniania ołowiu przed każdym pomiarem wykonano badania dla roztworu kwasu siarkowego(VI) bez dodatku cieczy jonowej, a wyniki odnoszono w stosunku do otrzymanych wyników.

Przeprowadzenie wymienionych badań pozwala na określenia wpływu cieczy jonowej na podstawowe parametry elektrochemiczne. Reakcje wydzielania wodoru i tlenu oraz procesy korozji w bezpośredni sposób wpływają na pracę akumulatora kwasowo- ołowianego.

Aktywność proszku ołowiu jest ważnym parametrem podczas produkcji ogniw oraz pozwala na ocenę czy nie występuje blokowanie powierzchni materiału. Badania te pozwaliły na wybranie cieczy jonowej o najbardziej pożądanych parametrach.

Wytypowany związek został wykorzystany do przygotowania elektrod dodatnich zawierających różne stężenie cieczy jonowej. Masę elektroaktywną przygotowano poprzez zmieszanie proszku ołowiu (około 75% PbO i około 25% Pb otrzymanego w reaktorze Bartona w firmie AutoPart) z wodą, włóknami polipropylenowymi oraz dodatkiem cieczy jonowej o różnym stężeniu. Otrzymane materiały elektrodowe posiadały parametry plastyczne

identyczne do tych otrzymywanych w produkcji seryjnej akumulatorów kwasowo – ołowiowych. Kolektory prądowe zostały ręcznie pokryte otrzymaną pastą, a otrzymane elektrody przeszły proces sezonowania w komorze klimatycznej ACS Sunrise (Włochy), identyczny pod względem parametrów z tym przeprowadzanym w firmie AutoPart. Każda z badanych elektrod dodatnich została umieszczona w naczyniu elektrochemicznym z dwoma elektrodami ujemnymi i zanurzona w kwasie siarkowym(VI) o gęstości 1,24 g cm^-3 w celu wytworzenia ogniw kwasowo – ołowiowych. Następnie przeprowadzono proces formacji otrzymanych układów korzystając z wielostopniowego programu, trwającego 452 minuty, w trakcie których doprowadzono do układu 31,5 Ah ładunku. Tak przygotowane ogniwa kwasowo – ołowiowe o nominalnym napięciu 2 V i pojemności nominalnej 7 Ah. Badaniom poddano układy referencyjne oraz zawierające w masie aktywnej elektrody dodatniej ciecz jonową o różnym stężeniu. Wykonano badania wykorzystując elektrochemiczną spektroskopię impedancyjną w zakresie częstotliwości od 100 mHz do 1 kHz, galwanostatyczne ładowanie / wyładowanie ogniw (od C/20 do C) oraz sprawdzono zachowanie się otrzymanych ogniw na cykliczny proces ładowania / wyładowania prądem C/20. Do przeprowadzenia procesu formacji używano galwanostat ATLAS 1361MPGT (Polska). Do badań elektrochemicznych wykorzystywano wielokanałowy potencjostat/ galwanostat VMP3 firmy BioLogic (Francja) wyposażony w wzmocnienie prądowe pozwalające na badania z wykorzystaniem prądu do 20 A.

Otrzymane widma elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej elektrody dodatniej analizowano z wykorzystaniem obwodu zastępczego przedstawionego na rysunku 5.

Rys. 5. Stosowany obwód zastępczy.

Zdecydowano się na zastosowanie takiego obwodu zastępczego ze względu na dobre dopasowanie względem danych badawczych a także ze względu na możliwość interpretacji wyników. Cewka L1 odpowiada za połączenie mostków z płytami, ale także za połączenia przewodów do aparatu. W dalszych rozważaniach pominięto ten element w interpretacji ze względu na występowanie dużych zakłóceń, pozostawiono go jednak w celu lepszego dopasowania otrzymywanych wyników. Opornik R1 odpowiada za opór wewnętrzny całego układu. Kondensator C1 jest ściśle związany z podwójną warstwą elektryczną na powierzchni elektrod. Nieidealny kondensator CPE – (ang. Constatnt Phase Element), oznaczony na rysunku 5, jako Q2 odpowiada w tym przypadku za dyfuzję. Rezystor R2 oznacza opór przeniesienia

ładunku elektroda – elektrolit. Obwód ten różni się w niewielkim stopniu od obwodu, który dla elektrody dodatniej akumulatora kwasowo – ołowiowego zaproponował Pavlov [122].

Różnica polega na wykorzystaniu drugiego elementu CPE w miejscu kondensatora. Podnosi to tylko w niewielkim stopniu dopasowanie danych symulacyjnych do rzeczywistych wyników.

Podobne układy, do tego prezentowanego na rysunku 5, były stosowne również w innych elementem obwodu równoznacznym z dyfuzją Warburga. Używanie tego skomplikowanego elementu, który w jasny sposób nie oddaje natury badanego przedmiotu staje się bezzasadne, szczególnie w przypadku uzyskiwania bardzo dobrego dopasowania poprzez zastosowanie zwykłego kondensatora. Zdecydowano się jedynie na opisywanie zjawiska dyfuzji poprzez element CPE. Wynika to z faktu, że niezwykle rzadko zastąpienie tego elementu zwykłą dyfuzją Warburga dawałoby dobre dopasowanie. Wartości współczynnika a w przypadku badanych układów znajdowały się często w zakresie 0,4-0,7, co sugeruje zachowanie zbliżone do idealnej dyfuzji.

Przeprowadzony zestaw badań pozwala na określenie zależności pomiędzy stężeniem cieczy jonowej w masie aktywnej elektrody dodatniej ogniwa kwasowo – ołowiowego, a jego właściwościami elektrochemicznymi. Pozwoliło to również na określenie odpowiedniego stężenia, jakie należy użyć do badań w skali przemysłowej z wykorzystaniem akumulatorów kwasowo – ołowiowych rozruchowych o nominalnym napięciu 12 V oraz nominalnej pojemności 45 Ah.

Proces produkcji akumulatorów referencyjnych do badań porównawczych, jak i demonstratorów technologii – akumulatorów kwasowo – ołowiowych zawierających wyselekcjonowaną ciecz jonową w masie aktywnej elektrody dodatniej rozpoczęto od produkcji proszku ołowiu w reaktorze Bartona. W celu wyprodukowania określonej partii akumulatorów otrzymano 800 kg proszku ołowiu (około 75% PbO i około 25% Pb Autopart), która podczas tworzenia pasty zmieszano z odpowiednią ilością kwasu siarkowego(VI), oraz gdy otrzymywano modyfikowane akumulatory, z odpowiednią ilością cieczy jonowej.

Tak otrzymany materiał aktywny elektrody dodatniej został naniesiony maszynowo na kolektory prądowe wykonane w technologii cięto – ciągnionej. Otrzymane elektrody poddano sezonowaniu zgodnie z obowiązującymi w zakładzie normami. Kolejnym krokiem był montaż akumulatorów kwasowo – ołowiowych. Wykorzystano standardowo stosowane

elektrody ujemne. W jeden celi akumulatora znajdowało się pięć płyt dodatnich oraz sześć płyt ujemnych. Akumulatory zalano kwasem siarkowym(VI) i poddano procesowi nasiąku, po którym rozpoczęto proces formacji.

W celu określenia jak parametry procesu formacji wpływają na zachowanie się akumulatorów kwasowo – ołowiowych modyfikowanych cieczą jonową wykorzystano trzy odmienne sposoby formacji dostępne w firmie Autopart:

 Formację wannową – podczas której akumulatory umieszczone były w wannach utrzymujących stałą temperaturę przez cały czas trwania procesu (<65 ºC). Zalane akumulatory łączone były szeregowo w obwody i podłączane do prostowników. Program formacji obejmował czas formacji równy 11 godzin, podczas których doprowadzono ładunek 225Ah.

 Formację Coulform – w trakcie której ładunek doprowadzany był w sposób impulsowy.

Metoda ta pozwala na znaczne oszczędności energii elektrycznej, jednakże wydłuża czas prowadzenia procesu. Formacja tą metodą trwała 31 godzin, w trakcie których doprowadzono do akumulatora 137Ah ładunku.

 Formację Inbatec - formacja z recyrkulacją elektrolitu firmy INBATEC. Rozpoczyna się od automatycznego, umieszczenia akumulatorów w modułach i ich indywidualnego podłączenia do instalacji elektrycznej. Formacja akumulatora przeprowadzana z użyciem ciągłej cyrkulacji elektrolitu. Stałe krążenie elektrolitu i jego zewnętrzne chłodzenie w odpowiednio przystosowanej do tego stacji umożliwia utrzymanie prawidłowej temperatury procesu. Podczas tego procesu do akumulatora dostarczane było 225 Ah ładunku w czasie niecałych 7 godzin.

Zdecydowano się na wykorzystanie trzech metod ze względu na przedstawione, znaczne różnice w sposobie otrzymywania gotowych produktów. Formacja wannowa jest konwencjonalną metodą otrzymywania akumulatorów kwasowo – ołowiowych. Formacja typu Coulform poprzez doprowadzenie prądu w impulsowy sposób powoduje intensyfikację reakcji elektrochemicznych zachodzących na powierzchni elektrody. Natomiast formacja metodą Inbatec poprzez ciągłą wymianę elektrolitu w celi elektrochemicznej podczas przeprowadzania procesu powoduje znaczne zwiększenie się procesów wymiany masy pomiędzy elektrolitem a elektrodą, co w przypadku dodatku cieczy jonowej mogło skutkować jej wymywaniem z materiału elektroaktywnego. Oznaczenie próbek zestawiono w tabeli 3.

Otrzymane akumulatory zawierające elektrody dodatnie modyfikowane cieczą jonową oraz akumulatory referencyjne bez dodatku zważono wykorzystując wagę RADWAG WLC 30/F1/R (Polska) o udźwigu maksymalnym 30 kg i dokładności 0,5 g, zbadano ich napięcie oraz opór wewnętrzny korzystając z urządzenia HIOKI BT3554 BATTERY TESTER (Japonia).

Następnie poddano je badaniom elektrochemicznym:

 Wyładowania dziesięcioma różnymi gęstościami prądu w zakresie od C/20 do 3C.

Akumulatory przed każdym kolejnym wyładowaniem były ładowane zgodnie z normą PN-EN 50342-1. Pozwoliło to na określenie pojemności i energii w zależności od gęstości zastosowanego prądu oraz określenie współczynnika Peukerta dla badanych urządzeń.

Energię akumulatora wyliczono całkując powierzchnię pod krzywą wyładowania E(t).

Do obliczeń wykorzystano arkusz kalkulacyjny.

 Badanie za pomocą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej przed procesami wyładowania różnymi gęstościami prądu oraz po nich, w celu określenia jak zmienna intensywność wyładowania wpływa na właściwości elektrochemiczne akumulatorów.

Do opracowywania wyników wykorzystano układ zastępczy przedstawiony na rysunku 5, analogiczny do tego, który przedstawiony był dla elektrody dodatniej. Elektroda dodatnia w akumulatorze kwasowo – ołowiowym jest elektrodą limitującą wszystkie procesy zachodzące w układzie.

 Badania za pomocą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej w zależności od stopnia naładowania akumulatora. W tym celu wyładowywano badany akumulator przez jedną godzinę prądem C/20, następnie pozostawiano go w warunkach bezprądowych na 45 minut i przeprowadzano badanie elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej.

Wyniki otrzymane przed tym badaniem uznano za widmo przy poziomie naładowania 100%. Widmo otrzymane po osiągnięciu przez akumulator poziomu wyładowania (tj. 10,5 V) zostało uznane za poziom naładowania równy 0% a poszczególne widma pomiędzy tymi wartościami proporcjonalnie przyporządkowano do poszczególnych wartości naładowania biorąc pod uwagę czas trwania procesu wyładowania. Do analizy widm wykorzystano układ zastępczy przedstawiony na rysunku 5.

 Badanie stabilności cyklicznej przez dwadzieścia cykli ładowania / wyładowania prądem C/20.

 Badanie procesu samowyładowania przez okres 90 dni, podczas których sprawdzano napięcie akumulatora jak i jego opór wewnętrzny. Pomiary wykonywano przez taki okres czasu ze względu na ustalenia z producentem. Powszechne jest założenie, że od momentu produkcji do momentu zakupu akumulatora kwasowo – ołowiowego przez finalnego konsumenta mija maksymalnie dziewięćdziesiąt dni. Po takim okresie czasu parametry eksploatacyjne nie powinny ulec zmianie. Sprawdzono to wykonując badanie pojemności akumulatorów po procesie samowyładowania prądem C/20.

Do badań elektrochemicznych wykorzystywano wielokanałowy potencjostat / galwanostat VMP3 firmy BioLogic (Francja) wyposażony w wzmocnienie prądowe do 20 A oraz w obciążenie prądowe LB-2000 pozwalające na wyładowanie badanych akumulatorów wysokimi prądami (maksymalna moc 2000W – maksymalny prąd wyładowania akumulatora 12 V to 150 A).

Jako uzupełnienie do przeprowadzonych badań elektrochemicznych wykonano również badania zgodne z normą PN-EN 50342-1: „Akumulatory ołowiowe rozruchowe Część 1:

Wymagania ogólne i metody badań”. Pozwalają one na określenie użytkowego charakteru modyfikowanych akumulatorów. Przeprowadzono:

 Badanie pojemności oraz zdolności rozruchowej – akumulator wyładowywany był prądem C/20 do napięcia 10,5 V, następnie obliczana była jego pojemność i ponownie następowało ładowanie zgodnie z wymogami normy. W kolejnym etapie po okresie jednego do trzech dni postoju w warunkach bezprądowych badany akumulator umieszczany był w komorze klimatycznej, w temperaturze -18 ºC. Po osiągnięciu przez środkowe ogniwo temperatury panującej w komorze klimatycznej akumulator był wyładowywany prądem rozruchowym 480 A. Po 10 sekundach trwania procesu zapisywane było napięcie akumulatora, które nie powinno być mniejsze niż 7,5 V. Następnie prowadzone było wyładowanie prądem 288 A do napięcia 6V i czas wyładowania zapisano, jako t’6V. Akumulator powinien spełniać wymaganie, aby t6V ≥ 90 sekund, gdzie: t6V = t’6V + 17 s. Akumulator powinien osiągnąć założone parametry pracy, w co najwyżej trzecim cyklu testowania.

 Wyładowanie dużym prądem w niskiej temperaturze – po trzech dniach postoju w warunkach bezprądowych umieszczono akumulator w komorze klimatycznej w temperaturze -18 ºC. Po osiągnięciu przez środkowe ogniwo zadanej temperatury akumulator wyładowywany był prądem 288 A przez 30 sekund. Napięcie po tym czasie nie powinno być niższe niż 7,2 V

 Zdolność zachowania ładunku – badany akumulator został wyładowany prądem C/10 a następnie umieszczony w komorze klimatycznej w obniżonej temperaturze do osiągnięcia przez środkowe ogniwa temperatury 0 ºC. W tej temperaturze akumulator był ładowany

akumulator ponownie ważono. Ubytek masy nie powinien być większy niż 24 g na jedną Ah pojemności dla C/20 badanego akumulatora. Badanie pozwoliło również określić intensywność reakcji rozkładu wody na elektrodach akumulatora kwasowo – ołowiowego i odniesienie do wcześniej badanych nadpotencjałów reakcji wydzielania wodoru i tlenu.

 Odporność na korozję – naładowany akumulator umieszczono w kąpieli wodnej w temperaturze 60 ºC i ładowano przy stałym napięciu 14 V przez 13 dni. Następnie nie wyjmując go z kąpieli pozostawiano przez kolejne 13 dni. Po tym czasie akumulator schładzano do temperatury pokojowej, w razie potrzeby uzupełniano wodę, a następnie ładowano przez 6h maksymalnym prądem C/4 i przy maksymalnym napięciu 16 V.

Kolejnym krokiem było przechowywanie badanego akumulatora w warunkach bezprądowych przez 20 godzin i wyładowanie prądem 288 A przez 30 sekund. Napięcie po tym czasie nie powinno być niższe niż 7,2 V, jeżeli wynosi ono mniej, badanie należy przerwać. Opisana kolejność badań stanowi jeden pełen cykl badania odporności na korozję akumulatora kwasowo – ołowiowego. Wymagane jest, aby akumulator wytrzymał cztery takie cykle.

Przeprowadzone badania pozwalają na pełną charakterystykę elektrochemiczną badanego akumulatora kwasowo – ołowiowego. Dzięki nim możliwe było określenie różnic, jakie występują pomiędzy akumulatorami referencyjnymi a akumulatorami zawierającymi elektrodę dodatnią modyfikowaną cieczą jonową. Ponadto powyższe badania umożliwiły określenie wpływu procesu formacji na właściwości elektrochemiczne akumulatorów.