2. SYSTEMY UTRZYMANIA ZDATNOŚCI MASZYN
2.4. Modele zarządzania w eksploatacji maszyn
Doskonalenie systemu eksploatacji maszyn jako infrastruktury wykonawczej reali-zacji zadań produkcyjnych w organizacjach gospodarczych, wymaga systematycznego rozwoju systemów informacyjnych zarządzania produkcją, poczynając od stosowanych ponad 50 lat systemów klasy MRP(Material Resource Planing). Ugruntowane sukcesa-mi w doskonaleniu ciągłości i wysokiej wydajności systemy zarządzania produkcją ewoluowały w kierunku systemów MRP II obejmujących w ramach zintegrowanych rozwiązań wszystkie funkcje zarządzania przedsiębiorstwem. Kolejny etap rozwoju wyznacza wprowadzenie systemów zintegrowanych klasy ERP (Enterprice Resource Planing), w których kluczową rangę uzyskuje zarządzanie finansami poprzez systema-tyczną analizę i wariantowanie efektywności portfela zleceń kompletowanych w komu-nikacji z klientami realizowanej za pośrednictwem specjalizowanych systemów CRM (CustommerRelationshipMenagement). Niezależnie od rozbudowanych funkcjonalności systemów zintegrowanych ERP, terminową i efektywną obsługę klienta wspomaga również system SCM (Supply Chain Menagement) zarządzanie łańcuchem dostaw.
Analizę tendencji rozwoju technologii systemów zintegrowanych można również oceniać jako funkcję rosnących oczekiwań wobec nowych technologii. Proces doskona-lenia zarządzania współczesnymi firmami idzie w kierunku wyraźnego preferowania i wykorzystania ludzkiej potencjału intelektualnego kadr w połączeniu z zastosowaniem technik informacyjnych. Zintegrowane systemy informatyczne zarządzania zapewniają środowisko tworzenia informacji źródłowych, ich przetwarzania oraz dystrybucji do miejsc podejmowania decyzji. Systemy informatyczne zarządzania pełnią różne zada-nia, w szczególności jednak stanowią główne źródło informacji umożliwiające wykona-nie działań kształtujących bieżącą sytuację przedsiębiorstwa i jego dalszy rozwój oraz wpływają na poziom kosztów ponoszonych na prowadzenie biznesu poprzez sprzężenie
zwrotne, które umożliwia podejmowanie działań korygujących w zakresie planowania lub komunikowania się między pracownikami przedsiębiorstwa a jednostkami ze-wnętrznymi Zgodnie z podziałem struktur decyzyjnych zintegrowany system zarządza-nia dostarcza informacje niezbędne do trafnego podejmowazarządza-nia decyzji oraz zestawiezarządza-nia analitycznych agregacji danych dostosowanych do potrzeb poziomu zarządzania. To właśnie dzięki dostosowaniu dystrybuowanych informacji do potrzeb podejmowania decyzji organizacje zdobywają przewagę konkurencyjną nad swoimi rynkowymi kon-kurentami. Uzyskanie informacji możliwe jest, gdyż z założenia systemy klasy ERP/ERP II są systemami, w których odzwierciedlane są kluczowe z punktu widzenia organizacji, procesy biznesowe. Dodatkową korzyścią wynikającą z wdrożenia zinte-growanego systemu zarządzania jest równoległe uporządkowanie procesów bizneso-wych, który niejednokrotnie prowadzi do ich reengineeringu Dane gromadzone w sys-temach ERP, bardzo często są dalej przetwarzane przez systemy Busines Intelligence oraz systemy ekspertowe, w których do analizy danych z kolei używane są różnego rodzaju metody KDD (knowledge discovery in databases) – metody odkrywania wie-dzy. Ponadto do korzyści wynikających z wdrożenia zintegrowanego systemu zarzą-dzania klasy ERP można zaliczyć :
przechowywanie danych we wspólnej bazie danych, co bezpośrednio wpływa na eliminację rozproszenia i powtarzalności wprowadzania danych,
ciągłą aktywność informacji i eliminowanie dokumentów papierowych,
objęcie automatyzacją ewidencji procesów informatycznych z wielu dziedzin i moż-liwość wpływania na końcowy efekt określonego procesu,
możliwość kontroli danych i ustanowienia jednolitej, skutecznej ochrony.
Jak widać z powyższych analiz, rynek systemów ERP jest perspektywiczny, a przedsiębiorstwa dążą do wdrażania zintegrowanego systemu zarządzania, gdyż prze-de wszystkim oczekują redukcji kosztów oraz wzrostu efektywności działania przedsię-biorstwa. Jednakże pomimo tak dużego potencjału rynku oraz ogromnej motywacji przedsiębiorstw, wiele projektów dotyczących wdrożeń zintegrowanych systemów zarządzania kończy się niepowodzeniem lub tylko częściowym sukcesem.
Autorzy zgodnie wskazują, że odpowiednie kompetencje zespołów projektowych, zaangażowania najwyższego kierownictwa korporacji, odpowiedni styl zarządzania i kierowania projektem mają decydujący wpływ na osiągnięcie sukcesu. Jednym ze sposobów poprawy efektywności zarządzania projektem informatycznym jest zastoso-wanie komplementarnej metodyki wdrożeń zintegrowanych systemów informatycznych zarządzania. W zasadzie każdy z dostawców zintegrowanych systemów zarządzania posiada własną metodykę prowadzenia projektów. Porównując je można stwierdzić, iż celem każdej z metodyk wdrożeniowych jest dostarczenie odpowiednich wskazówek oraz narzędzi wspierających proces implementacji. Każda z metodyk opracowanych przez dostawców systemów stanowi zestaw uporządkowanych zasad oraz działań pro-wadzących do skutecznego i terminowego zakończenia projektu. Metodyki wspierające zarządzanie projektem wdrożeniowym, dostarczane przez dostawców zintegrowanych systemów skupiają się głównie na dostarczeniu produktów podczas całego cyklu wdro-żenia systemu. Kwestie zarządzania zespołem, ryzykiem, zmianą czy komunikacją traktują marginalnie. Z drugiej strony istnieją metodyki opracowane nie tylko w celu uporządkowania procesu wdrożenia zintegrowanych systemów zarządzania, a z myślą o wsparciu wszystkich rodzajów projektów (budowlanych, organizacyjnych i innych).
Metodyki te kładą przede wszystkim nacisk na aspekt zarządzania zespołem, ryzykiem,
czy też wpływają na organizację pracy. Można do nich zaliczyć, m.in PRINCE2 i PMBoK.
W celu ograniczenia ryzyka niepowodzenia wdrożenia zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, zasadne wydaje się połączenie metod w celu otrzymania jednego komplementarnego narzędzia wspierającego proces wdrożenia systemu infor-matycznego.
Modele procesów rozwoju konstrukcji systemów informatycznych
Systemy informatyczne są szczególnym rodzajem projektów, gdyż oddziałują na szerokie otoczenie informatyzowanej dziedziny. W literaturze przedmiotu można spo-tkać wiele modeli konstrukcji oprogramowania, jednakże dokonując generalizacji róż-nych podjeść, konstrukcję systemu informatycznego można podzielić na pięć faz:
modelowanie (Specyfikacja wymagań),
projektowanie,
implementacja,
testowanie,
wdrożenie i modernizacja.
Na projekt konstrukcji systemu informatycznego w klasycznych warunkach skła-dają się wszystkie wymienione fazy, lecz mogą one występować w różnej konfiguracji uwzględniającej specyfikę potrzeb danej organizacji możliwej do standaryzacji w uję-ciach branżowych. Poniżej przedstawiono najczęściej stosowane modele tworzenia konstrukcji systemów informatycznych.
Model kaskadowy (waterfall cycle model) polega na tym, iż opisane powyżej fazy następują po sobie, jedna po drugiej, od momentu rozpoczęcia prac do momentu zakoń-czenia projektu czyli wdrożenia i pielęgnacji systemu. Założenie opisywanego modelu stanowi hipoteza, iż sprzężenie zwrotne istnieje jedynie między sąsiednimi fazami kon-strukcji systemu informatycznego. Głównym zarzutem w stosunku do powyższego modelu jest niemożność weryfikacji decyzji podjętych w fazach innych niż sąsiednia, co stanowi przyczynę jego krytycznej oceny, jednakże pomimo tego jest bardzo często stosowany szczególnie w projektach o niewielkim stopniu złożoności. Model przyro-stowy został opracowany w celu umożliwienia wcześniejszej weryfikacji tworzonego produktu. Ideą opisywanego modelu jest podział całego produktu na mniejsze fragmen-ty, które przechodzą poszczególne fazy projektu jednakże nakładając się nie siebie.
Podczas gdy nowo tworzona część systemu jest w fazie modelowania, wcześniejsza powinna być w fazie projektowania a jeszcze wcześniejsza powinna być w fazie mode-lowania
Model iteracyjny charakteryzuje się tym, iż w cyklu rozwoju istnieje możliwość powrotu z późniejszych faz konstrukcji systemu do faz wcześniejszych. Założeniem jest zaś, fakt, iż poszczególne fazy wzajemnie się na siebie silnie nakładają w czasie.
W opisywanym modelu istnieją cztery podstawowe pętle powrotu do wcześniejszych faz: z fazy projektowania do fazy analizy, z fazy testowania do fazy projektowania, z fazy testowania do fazy analizy, z fazy pielęgnacji do fazy analizy.
Model spiralny został zaproponowany przez Bohema i polega na krokowym do-chodzeniu do rozwiązania docelowego, realizowanego w cyklicznie wykonywanych tych samych fazach projektu poprzez wytworzenie dwóch prototypów systemu, a dopie-ro następnie pdopie-roduktu końcowego. Jego główną cechą jest położenie dużego nacisku na współpracę z użytkownikiem oraz analizę ryzyka.
Model prototypowania reprezentuje najbardziej intuicyjnie uzasadniony sposób konstruowania rozwiązań systemowych programowany z zastosowaniem wysokowy-dajnych standardów oprogramowania. Zaliczyć tutaj możemy Systemy Zarządzania Bazami Danych np. ORACLE, Języki IV generacji SQL (Sequential Query Language) oraz generatory aplikacji. Szybko wykonany prototyp rozwiązania wspomagania selek-tywnych funkcji zarządzania na wyżej zaawansowanej koncepcji systemu, pozwala na szkolenie i weryfikację opracowanych wstępnie rozwiązań, ich doskonalenie i wprowa-dzanie do zastosowań w zarządzaniu. Tworzenie kolejnych coraz doskonalszych roz-wiązań oprogramowania systemu i synchronizacja realizacji funkcji zarządzania z no-wymi możliwościami systemu pozwala ewolucyjnie ale skutecznie budować przewagę konkurencyjną.