2. SYSTEMY UTRZYMANIA ZDATNOŚCI MASZYN
2.5. Modelowanie procesów rozwoju organizacji
We współczesnej praktyce gospodarczej modelowanie procesów biznesowych jest coraz częściej pierwszym krokiem działań podejmowanym nie tylko w celu przejścia organizacji z orientacji funkcjonalnej na procesową, ale także wtedy, gdy osiągane, dzięki modelowaniu biznesowemu, zrozumienie struktury, dynamiki i aktualnych pro-blemów organizacji pomaga w zidentyfikowaniu obszarów potencjalnych ulepszeń, a więc przed:
wdrożeniem systemów informacyjnych wspomagających zarządzanie,
wprowadzeniem systemów zarządzania przez jakość: TQM, Six Sigma, Lean Manu-facturing,
wprowadzeniem rachunku kosztu procesów – metoda ABC (activity based costing),
zarządzanie zasobami produkcyjnymi powiązane z rachunkiem kosztów wytwarza-nia z modelowaniem kosztów eksploatacji.
wdrożenie modeli procesów, które objąć powinny analizy kosztów wytwarzania z uwzględnieniem specyficznych rozwiązań eksploatacji maszyn.
wprowadzeniem aplikacji e-biznesu.
Systematycznie rozszerzające się możliwości praktycznego wykorzystania modeli procesów biznesowych są z jednej strony powodem do postępującej ewolucji narzędzi informatycznych wspierających modelowanie, z drugiej zaś prowadzą do systematycz-nego wzrostu obrotów na rynku tych narzędzi. Aktualnie zgodnie z kwalifikacją anali-tyków z Gartner Group, IDC i Forrester Research, będący przedmiotem naszego zainte-resowania rynek narzędzi do modelowania, analizy i projektowania procesów biznesowych (Business Process Analysis Tools – BPA Tools) jest pierwszym segmen-tem rynku syssegmen-temów zarządzania procesami biznesowymi (Business Process Manage-ment – BPM). Pozostałe segManage-menty rynku BPM to: segManage-ment właściwych aplikacji BPM, segment systemów do zarządzania procesami biznesowymi (Business Process Mana-gement Suite – BPMS) oraz wyłaniający się dopiero od 2006 roku segment aplikacji BPM oparty na rozwiązaniach OpenSource (BPM 2.0) oraz systemów BPMS wykorzy-stujących Web 2.0 (BPMS 2.0). Jako aplikacje BPM („pure-piay BPM") rozumiane są wysoko wydajne aplikacje zarządzające pojedynczymi procesami bądź jednym aspek-tem grupy procesów w przedsiębiorstwie, ale nie określające interakcji z całym otocze-niem biznesowym lub informatycznym. Ponieważ takie rozwiązania są niewystarczają-ce dla dużych organizacji, od 2005 roku zaczął się wyodrębniać rynek rozwiązań zintegrowanych – segment systemów do zarządzania procesami biznesowymi BPMS.
W odróżnieniu od BPM, BPMS jest zestawem aplikacji o bardzo szerokim spektrum działań.
W skład pakietu BPMS wchodzą:
narzędzia do modelowania procesów biznesowych (narzędzia klasy BPA Tools),
narzędzia do symulacji i optymalizacji procesów (narzędzia klasy BPA Tools),
silnik BPEL – silnik integrujący zadania i przetwarzanie danych,
silnik reguł – silnik odpowiedzialny za przeniesienie do systemu reguł polityki biz-nesowej, obiegu dokumentów, systemów wspomagających podejmowanie decyzji z poszczególnych aplikacji,
narzędzia analityki procesowej – wspomaganie analizy danych on-line w czasie wykonywania procesów (narzędzia klasy BAM – Business Activity Monitoring – lub moduły BI – Business Intelligence),
narzędzia integracji środowisk - (narzędzia klasy ESB – Enterprise Service Bus),
repozytorium procesu i repozytorium dokumentów.
Segment rynku narzędzi do modelowania, symulacji i optymalizacji procesów (BPA Tools) jest przedmiotem okresowych analiz Magie Ouadrant Gartner Group.
W ciągu ostatnich dwóch lat rynek ten rósł z CAGR (Compound Annual Growth Rate) wynoszącym 15%, tak jak przewidywał raport Gartnera z 2004 roku. Autorzy dwóch ostatnich raportów z lutego 2006 i czerwca 2007 roku przewidują na najbliższe lata (do 2010 roku) niezbyt dynamiczny, ale stały 10% wzrost sprzedaży narzędzi tej klasy. Dla producentów należących do grupy liderów dostarczających narzędzi o największej funkcjonalności i do grupy producentów rozwiązań niszowych dedykowanych dla spe-cyficznych branż wzrost sprzedaży może utrzymać się na poziomie 15%. Zgodnie z prognozami raportów liczba użytkowników narzędzi BPA Tools wzrośnie aż o 20%, co jest uzasadnione obserwowaną tendencją włączania narzędzi do modelowania i sy-mulacji procesów biznesowych jako jednego z kluczowych komponentów do komplet-nych zintegrowakomplet-nych rozwiązań służących do zarządzania procesami biznesowymi BPMS.
Coraz silniej rosnąca wśród menedżerów, architektów i analityków procesowych świadomość wpływu na wzrost efektywności działania organizacji, lepszego zro-zumienia możliwości usprawniania, automatyzacji wykonywanych procesów oraz przejrzystego komunikowania swoich potrzeb pracownikom działów TI jest czynnikiem wpływającym na podjęcie decyzji o wykorzystaniu narzędzi do modelowania i symulacji procesów biznesowych. Z drugiej strony w ostatnim czasie obserwuje się tendencję do wzrostu zainteresowania tym rodzajem narzędzi wśród pracowników działów TI odpowiedzialnych w organizacjach za wdrażanie rozwiązań architektury opartej na usługach SOA Service Oriented Architekture). Przyczyniając się do lepszego zrozumienia reguł funkcjonowania biznesu ułatwiają one implementację najwydajniej-szych rozwiązań SOA. Na korzyść segmentu BPA Tools działa upowszechnianie archi-tektury SOA w małych i średnich przedsiębiorstwach.
Według najnowszej, z lipca 2007 roku, klasyfikacji Magie Ouadrant Gartner Gro-up do grGro-upy liderów wśród dostawców narzędzi BPA zaliczanych jest 9 firm: Casewise (3%), EMC (2%), IBM (9%), IDS Sheer (15%), iGrafx (3%), Mega International (4%), Microsoft (30%), Proforma (3%), Telelogic (7%). Firmy wymienione są w porządku alfabetycznym, a liczby w nawiasach odpowiadają procentowym udziałom w świato-wym rynku. Znaczący udział w rynku koncernu Microsoft wynika z dużej popularności narzędzia MS Visio, prostego, niskokosztowego w pełni zintegrowanego z pakietem Office. Raport Gartner Group uwzględnia tylko 13 dostawców narzędzi BPA Tools
pozostałe firmy to: Sybase, Sawion, Tibco Software i Ultimus, wszystkie zakwalifiko-wane do grupy dostawców rozwiązań niszowych dla zaspokojenia specyficznych po-trzeb określonych grup odbiorców.
Na rysunku 2.15 przedstawiono aktualnie dostarczane rozwiązania klasy BPA Tools proponowane przez czołowych dostawców tego typu systemów. Dodatkowo zamieszczono w niej narzędzia wspierające pozostałe etapy pełnego cyklu zarządzania procesami biznesowymi dla tych dostawców, którzy mają w swojej ofercie własne oryginalne rozwiązania.
Rys. 2.15. Dostawcy rozwiązań narzędzi do analizy organizacji [50]
Dla ilustracji działania Systemu Informatycznego Wspomagania Analizy Organi-zacji przedstawione zostaną zasady funkcjonowania pakietu ADONIS – Kisielnicki (2008). Jest to reprezentant grupy narzędzi wspomagających analizę funkcjonowania organizacji przez dostarczenie narzędzi do modelowania struktury organizacyjnej, pro-cesów biznesowych, zasobów ludzkich, rzeczowych i informacyjnych niezbędnych do ich realizacji. W zamieszczonym na stronie www.bptrends.com raporcie The 2007 EA, Process Modelling and Simulation Tools Report 2.1, system ADONIS jest wymieniony i oceniony razem z 11 innymi narzędziami klasy BPA Tools, w większości z systemami z listy Gartnera. Wybranie jego jako reprezentanta wynika z dostępności i sprawdzalno-ści w naszych warunkach, stosunkowo niskiej cenie oraz dokumentacji w języku pol-skim. Znaczną popularność w polskich warunkach osiągnął również BPA Microsoft.
System ADONIS, wspierający zarządzanie procesami biznesowymi i będący ko-mercyjnym rozwinięciem prac zespołu naukowego kierowanego przez D. Karagiannisa w Instytucie Informatyki Stosowanej i Systemów Informatycznych Uniwersytetu Wie-deńskiego jest produktem firmy BOC – Business Objectives Consulting GmbH.
Firma BOC GmbH ma już za sobą wiele zakończonych sukcesem projektów w sektorze bankowym, ubezpieczeniowym, publicznym, zdrowotnym i telekomuni-kacyjnym w krajach europejskich: Austrii, Niemczech, Hiszpanii, Grecji, Irlandii.
W Polsce ADONIS znalazł zastosowanie do zarządzania procesami biznesowymi głównie w przedsiębiorstwach sektora usług ubezpieczeniowych i bankowych. Wyko-rzystywany jest przez takie banki, jak np. Raiffeisen Bank Polska S.A., Generali Polska S.A, czy AIG Bank Polska S.A. Ponadto wykorzystywany jest w celach dydaktycznych na wielu uczelniach w Polsce: w Akademiach Ekonomicznych w Poznaniu, Wrocławiu, Katowicach, Uniwersytetach Warszawskim, Łódzkim, Szczecińskim czy Politechni-kach Gdańskiej, Opolskiej, Wrocławskiej, w ramach tzw. programów uniwersyteckich w celu przygotowania odpowiednich kadr menedżerów, specjalistów nowoczesnych metod zarządzania procesowego i wspierających je narzędzi informatycznych. Z do-świadczeń uzyskanych w wyżej wymienionych środowiskach akademickich podkreśla-no edukacyjny walor stosowania narzędzi wspomagania analizy, która posiada szcze-gólne zbnaczenie dla rozwiązań pilotowych pozwalających precyzyjne zidentyfikować wszystkie komponenty analizowanego systemu.
ADONIS to system bazujący na rozwiniętym przez jego twórców paradygmacie BPMS (Business Process Management Systems), którego koncepcja przedstawia, za pomocą określonych reguł, ogólny schemat postępowania przy zarządzaniu procesami biznesowymi, zaczynając od płaszczyzny decyzji strategicznych przez kształtowanie, wdrażanie i kontrolę przebiegu procesów aż do oceny funkcjonowania organizacji.
ADONIS wspiera głównie użytkowników biznesowych, tj.: analityków biznesowu, właścicieli procesów, menedżerów procesów oraz bardziej technicznie wykwalifikowa-nych informatyków systemów, architektów korporacyjwykwalifikowa-nych w zrozumieniu procesów biznesowych, wzajemne związki między produktami, procesami, jednostkami organiza-cyjnymi, technologiami informatycznymi.
Cechami charakterystycznymi koncepcji meta-modelowania w systemie ADONIS są otwartość i elastyczność umożliwiające dostosowanie systemu do indywidualnych potrzeb użytkowników. Dzięki tej idei możliwie jest stosowanie podczas modelowanie wielu metod:
♦ standardowych metod modelowania takich, jak: UML, EPC, BPMN czy LOVEM,
♦ metod dostosowanych do indywidualnych potrzeb klienta,
♦ metod własnych – standardowa metoda modelowania ADONIS, powstała na pod-stawie wieloletnich doświadczeń firmy BOC, umożliwiających zintegrowaną i spój-ną prezentację wszystkich aspektów funkcjonowania organizacji.
♦ Dla użytkowników wykorzystujących podczas modelowania różne metody, możliwa jest automatyczna transformacja między modelami.
Zgodnie z tą koncepcją za pomocą systemu ADONIS, wykorzystując możliwości modułów programu AKWIZYCJA DANYCH i MODELOWANIE, istnieje możliwość wymodelowania, za pomocą różnych metod, mapy procesów, modeli procesów bizne-sowych, modeli struktur organizacyjnych i modeli dokumentów oraz opisanie ich w taki sposób, w jaki są one aktualnie realizowane, co prowadzi do utworzenia modelu stanu obecnego.
Wykorzystując możliwości systemu do przeprowadzenia analizy i symulacji (mo-duły ANALIZA I SYMULACJA) można przeprowadzić szczegółową analizę i optyma-lizację modeli stanu obecnego przez prześledzenie ich działania. Przedmiotem oceny procesów są:
♦ wielkość mierników zużycia procesu: czasy i koszty,
♦ przebieg procesu (kolejność wykonywania czynności),
♦ role wykonujące czynności w procesach,
♦ dokumenty wykorzystywane podczas przebiegu procesu,
♦ wsparcie procesów przez systemy informatyczne.
Analiza informacji o efektywności przepływów informacyjnych, obiegu dokumen-tów, występowaniu, tzw. wąskich gardeł oraz osiąganych wartościach mierników proce-sów: czasie trwania, kosztach, ilości potrzebnych zasobów uzyskanych dzięki zastoso-waniu dostępnych algorytmów symulacyjnych: analizie ścieżki, analizie obciążenia i analizie wykorzystania oraz narzędziom analizy kosztów procesów (metoda ABC Activity Based Costing) prowadzi do zaproponowania ulepszeń, a tym samym nowych alternatywnych rozwiązań, jako ewentualnych docelowych modeli procesów bizneso-wych (modeli „ma być").
Możliwość weryfikacji potencjalnych zmian przez modyfikację modeli przed fak-tycznym wdrożeniem tych rozwiązań, pozwala na wyeliminowanie nieprawidłowego rozwiązania bez ponoszenia kosztów jego wdrażania i na uniknięcie negatywnych skut-ków, które wynikałyby z wprowadzenia ich w życie. Moduł EWALU- ACJA daje moż-liwość wielostronnej oceny różnych proponowanych wariantów rozwiązań, a tym sa-mym wybór rozwiązania docelowego.
Modele procesów docelowych powinny zostać odpowiednio udokumentowane, umożliwiając wszystkim zainteresowanym stronom zapoznanie się ze zmianami. Moduł DOKUMENTACJA wspomaga publikację modeli systemu ADONIS. Umożliwia on użytkownikowi wybór odpowiedniego formatu np. RTF, PDF, XML, HTML i tworze-nie elektronicznych podręczników organizacji udostępnianych przez intranet lub pod-ręczników w edytorach tekstu.
Dla planowanego do wdrożenia modelu docelowego kolejnym etapem jest zdefi-niowanie wskaźników mierzących efektywność wykonania procesu, np. czasu wykona-nia procesu, kosztów związanych z jego realizacją, itp. Po wdrożeniu procesu wartości wskaźników powinny być regularnie monitorowane dla zapewnienia wczesnej identyfi-kacji zagrożeń w realizacji procesów, śledzenia trendów, co umożliwia zastosowanie w pełni zintegrowanego z systemem ADONIS systemu monitoringu i kontroli pakietu ADOscore.
Możliwości systemu ADONIS dotyczą nie tylko modelowania i analizy procesów, ale dzięki istnieniu szeregu interfejsów dzielonych z innymi narzędziami systemowymi możliwa jest z jednej strony wymiana danych między systemem ADONIS a innymi aplikacjami zewnętrznymi, a z drugiej wdrożenie zaprojektowanych docelowych roz-wiązań modeli procesów biznesowych stanu „ma być" pod względem organizacyjnym oraz technicznym (rys. 2.18).
Można przyjąć, że w większości zastosowań uzyskujemy następujące korzyści:
– Podnoszenie jakości projektowania przez wczesne wykrywanie popełnionych błędów. Dzięki temu nie są one przenoszone do kolejnych faz budowy systemu, przez co realizowana jest zasada – im wcześniej wykryty błąd, tym mniejszy koszt usunięcia.
– Wykorzystanie istniejących elementów starych projektów przy projektowaniu nowego systemu, co w konsekwencji powoduje obniżkę kosztów opracowania pro-jektów.
– Uniezależnienie dotrzymania terminów i kosztów zakończenia projektu od zmian kadrowych w zespole projektowym. Nowy członek zespołu ma pełną doku-mentację dotychczasowych prac nad systemem.
– Obniżenie kosztów utrzymania systemu przez nieangażowanie do tych prac spe-cjalistów. Dysponowane narzędzia pozwalają na prowadzenie prac przez nawet mniej wykwalifikowanych pracowników.
– Utrzymanie spójnej, kompletnej dokumentacji całości prac, co pozwala zapew-nić zgodność poszczególnych wersji projektów i faz projektowania.
– Zwiększenie wydajności pracy poszczególnych członków zespołu i tworzenie dorobku zespołu projektowego przez składanie indywidualnego dorobku technolo-gicznego jego zespołu.
– Ułatwienie procesu komunikowania i kontroli wewnątrz zespołu projektowego oraz na styku zespół projektujący – użytkownik.
– Należy jednak przyznać, że mimo tych oczywistych korzyści zastosowanie pakietów CASE nie jest masowe. Wynika to z tego, że:
– rozkład kosztów projektowania systemu jest niekorzystny w porównaniu z trady-cyjnymi metodami. Zastosowanie pakietów CASE wymaga zaangażowania du-żych środków,
– dopiero po pewnym czasie następuje zrównanie kosztów z metodami tradycyj-nymi i ich relatywny spadek.
♦ Zastosowanie pakietu CASE wymaga wysoko kwalifikowanej kadry projektantów.
Dla jednostkowych projektów utrzymanie takiego zespołu to znaczne koszty. Zakup pakietu CASE opłaca się więc w firmach zajmujących się profesjonalnym projek-towaniem systemów lub w dużej organizacji, w której dokonywane są stale modyfi-kacje i unowocześnianie systemu.
♦ Opory natury psychologicznej. Zespołowi, który projektuje systemy bez użycia narzędzi CASE trudno jest przestawić się na nową technologię projektową.
Można jednak spodziewać się, że w najbliższym czasie powszechność użycia pa-kietów CASE wzrośnie. Wynikać ona będzie z jednej strony z większej profesjonalno-ści zespołów projektujących, z drugiej zaś, z opracowania łatwiejszych i tańszych na-rzędzi. Równocześnie realizowane są prace nad standaryzacją pakietów CASE w skali międzynarodowej.
Pisząc o wspomaganiu procesu projektowania należy wspomnieć o kierunku dzia-łań określanym jako zarządzanie procesami, czyli workflow (work flow – przepływ
pracy). Pojęcie workflow jest używane w odniesieniu do oprogramowania wspomagają-cego pracę zespołu realizująwspomagają-cego projekt. Obejmuje ono sposób przepływu informacji i dokumentów między pracownikami w procesie tworzenia systemu informatycznego.
W procesie realizacji projektu systemu dokumenty, informacje lub zadania przekazy-wane są od jednego uczestnika do następnego według odpowiednich zalgorytmizowa-nych procedur. Zarządzanie procesami pracy łączy się z zarządzaniem informacją i wiedzą, a także z zarządzaniem przenoszącymi te informacje dokumentami, papiero-wymi i elektronicznymi.
Techniki informacyjne systemu działania
Każdy system działania wiąże się z działalnością człowieka, zatem musi zawierać w sobie podsystem informacyjny. W literaturze wyróżnia się podsystemy informacyjne [23,29,31]: nieformalne, formalne i techniczne (rys. 2.16). Podsystem nieformalny jest przeznaczony do komunikowania się ludzi w określonych warunkach, zaś podsystem formalny jest związany ze zbieraniem, przetwarzaniem, gromadzeniem i wykorzysta-niem informacji w systemach działania, na przykład: przemysłowych, rolniczych, han-dlowych.
Nieformalny system informacyjny Formalny system informacyjny
Skomputeryzowany (techniczny ) system informacyjny
Rys. 2.16. Poziom systemu informacyjnego [9]
Podsystem techniczny jest elementem formalnego podsystemu informacyjnego opartego na technologii informacyjnej, obejmującej: komputery, sieci komunikacyjne, systemy operacyjne, systemy zarządzania, bazy danych itp. Jeżeli chociaż jeden z roz-patrywanych zbiorów dotyczy sprzętu komputerowego, wtedy mówi się, że jest to sys-tem informatyczny. Stopień informatyzacji syssys-temu może być rozmaity. W praktyce wszystkie współczesne, nawet w małych organizacjach, systemy informacyjne zbudo-wane są z zastosowaniem sprzętu komputerowego.
System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest ze względu na przyjęte cele skomputeryzowana (rys. 2.17).
System informatyczny
Sprzęt (hardware)
Oprogramowanie (software)
Baza
danych Ludzie Telekomunikacja Organizacja (system działania)
Rys. 2.17. Elementy składowe systemu informatycznego [51]
Na system informatyczny składa się: sprzęt (hardware), oprogramowanie (softwa-re), baza danych, telekomunikacja, ludzie, organizacja (system działania). Hardware jest to sprzęt techniczny, dzięki któremu informacje są nadawane, odbierane, przetwarzane i przesyłane. Software – oprogramowanie. Jest to zbiór programów i instrukcji
napisa-nych w specjalnym języku, który jest zrozumiały dla komputera. Baza danapisa-nych jest to organizacja zbiorów danych z pewnej dziedziny informacji, która pozwala na zaspoko-jenie potrzeb użytkowników.
Ludzie jest to najważniejszy element całego systemu. Personel informatyczny sys-temów składa się z ludzi, którzy: zarządzają, projektują, programują, eksploatują, kon-serwują system.
System informatyczny (SI) jest logicznym i całościowym układem (zbiorem) danych ekonomicznych i technicznych, uzyskiwanych w wyniku zaistnienia zdarzeń i procesów gospodarczych, przetwarzanych przy zastosowaniu odpowiednich metod, technik i urzą-dzeń, ułatwiających poznanie i ocenę rzeczywistości ekonomicznej, w wyniku podejmowa-nia decyzji operatywnych, taktycznych i strategicznych (rys. 2.18).
PRZEDSIĘBIORSTWO
Rys. 2.18. Podsystemy przedsiębiorstwa [51]
System Informatyczny Zarządzania (SIZ) to ta część systemu informacyjnego przedsiębiorstwa, w której ramach generowanie i gromadzenie danych źródłowych, ich przetwarzanie i analiza oraz prezentowanie informacji odbywa się przy wykorzystaniu metod, technik, technologii i narzędzi (komputerów) [13].
Jego istotą jest komputerowe wspomaganie procesu zarządzania, czyli odzwiercie-dlenie przebiegu tego procesu i sterowanie jego przebiegiem poprzez automatyczne (komputerowo) przetwarzanie danych.
System informacyjny, w którym procesy przetwarzania danych i procesy komunika-cyjne są realizowane technikami tradycyjnymi, nazywa się systemem tradycyjnym a sys-tem, w którym procesy te realizowane są za pomocą technik komputerowych – systemem informatycznym [41,44].
Do podstawowych funkcji systemu informacyjnego należą: zbieranie, gromadze-nie, przetwarzagromadze-nie, przechowywanie i przedstawianie informacji decydentom dowol-nych systemów działania, które mają służyć podejmowaniu przez nich racjonaldowol-nych decyzji. Istnieje wiele definicji informacji. Oto niektóre z nich:
a) informacja – to dowolny zbiór wiadomości, którego źródłem pierwotnym jest ob-serwacja lub doświadczenie przekazywanych od nadawcy do odbiorcy, w odpo-wiednim kanale [29],
b) informacją – nazywa się wielkość abstrakcyjną, która może być przechowywana w pewnych obiektach, przesyłana między pewnymi obiektami, przetwarzana w pewnych obiektach i stosowana do sterowania pewnymi obiektami, przy czym przez obiekty rozumie się organizmy żywe, urządzenia techniczne oraz systemy tych obiektów,
c) informacja – to obiekt abstrakcyjny, który w postaci zakodowanej (tzw. danych) może być przechowywany, przesyłany, przetwarzany i użyty do sterowania [29], d) informację – określa znaczenie (treść), jakie przy zastosowaniu odpowiedniej
inter-pretacji przypisuje się wiadomościom [44, 48].
Wiadomością nazywano przekaz (komunikat) o określonym znaczeniu, wysyłany i odbierany w świecie materii ożywionej i nieożywionej. Komunikat to odpowiednio zakodowana wiadomość, zawierająca pewną ilość informacji. Przekazywanie danych odbywa się według ściśle określonych reguł, przepisów i zasad, nazywanych algoryt-mami. Proces przekazywania informacji między dowolnymi elementami systemu dzia-łania nazywamy procesem komunikacji. Materialną reprezentacją informacji są dane, inaczej wybrane przez ludzi zdarzenia, zjawiska lub sygnały ze świata materialnego w celu przedstawienia informacji, (np. wartość napięcia prądu elektrycznego, długość, czas, kąt, ciąg znaków drukarskich, symbole liczb, nośniki danych (papier, taśma ma-gnetyczna, dyskietka, CD, DVD, pendrive)).
Podstawowe własności informacji w aspekcie jakościowym są następujące:
− informacja jest czymś różnym od materii i energii, ale jest z nimi związana,
− informacja może być przeniesiona w czasie i przestrzeni za pomocą nośników informacji,
− informacja jest wyrażona przez wiadomość, który stanowi abstrakcyjny nośnik informacji,
− informacja spełnia swą rolę wówczas, gdy jest kierowana od nadawcy do odbiorcy.
Podstawą skutecznego funkcjonowania przedsiębiorstwa przemysłowego jest wła-ściwe nim zarządzanie. Każdy z członków struktury organizacyjnej, stosownie do prze-działu pracy, wykonuje określone funkcje. Najważniejsze z nich wykonują organy za-rządzające. Realizując funkcje związane z zarządzaniem, podejmują one najważniejsze decyzje związane z celami działania, rozwojem i gospodarką danego podmiotu.
Podstawą podejmowania racjonalnej decyzji w przedsiębiorstwie jest wiarygodna i użyteczna informacja, gdzie istotną rolę spełnia podsystem informacyjny SI, którego zadaniem jest:
• pozyskiwanie informacji,
• zbieranie informacji,
• gromadzenie informacji,
• przygotowanie niezbędnych informacji do zasilania poszczególnych podsystemów,
• prezentowanie-wizualizacja informacji,
• transmisja zewnętrzna i wewnętrzna informacji.
Podsystem informacyjny przedsiębiorstwa przemysłowego powinien integrować:
• podsystem informatyczny i automatyzacji zarządzania,
• podsystem informatyczny i automatyzacji produkcji,
• podsystem automatycznego biura,
• inne podsystemy.
Reasumując rozpatrzone zagadnienie należy stwierdzić, że:
1) Istnieje konieczność i potrzeba rozpatrywania zagadnień dotyczących budowy i funkcjonowania systemów działania kompleksowo i w sposób zintegrowany (cało-ściowo).
2) System działania to taka struktura rzeczywistości, w której oprócz elementów natu-ralnych (np. ekosystemy) i sztucznych (np. maszyny), występują ludzie i są to sys-temy celowe.
3) W systemie działania jest realizowany proces roboczy, zabezpieczony procesem logistycznym.
4) Właściwe funkcjonowanie systemów działania wymaga realizowania w nich róż-nych procesów, w tym: roboczych, ekonomiczróż-nych i informacyjróż-nych.
5) Uproszczeniem istniejących systemów i procesów są ich modele, które są istotnym narzędziem badania ich właściwości.
6) Podstawą racjonalnego funkcjonowania systemów działania jest wiarygodna infor-macja, zbierana, gromadzona i przetwarzana przez system informacyjny.
6) Podstawą racjonalnego funkcjonowania systemów działania jest wiarygodna infor-macja, zbierana, gromadzona i przetwarzana przez system informacyjny.