Nazwa zajęć
ANALITYKA MEDYCZNA
Forma zaliczenia Wykład – E
Ćwiczenia laboratoryjne – ZO
Liczba punktów ECTS 3 BIOLOGIA
profil studiów poziom studiów zajęcia obowiązkowe dla kierunku
zajęcia do
wyboru semestr/y
Ogólnoakademicki SPS nie
W zakresie
Nauki biologiczne – 100%
Prowadzący zajęcia
Formy zajęć
Przygotowanie do kolokwium 10 12
Sprawozdania z ćwiczeń 5 6
Opracowanie prezentacji
multi-medialnej 5 6
Razem 35 21 55 69 3
Wymagania wstępne
Przedmiot wymaga znajomości chemii, biologii, podstawy matematyki i fizyki, anatomii i fizjologii człowieka.
Cele przedmiotu
Celem przedmiotu jest poznanie aspektów diagnostyki laboratoryjnej w zakresie hematologii ogólnej, fizjologii i biochemii kli-nicznej oraz enzymologii..
Treści programowe Wykład:
Badania materiałów analitycznych (krew, mocz, płyn mózgowo-rdzeniowy, kał, płyny z jam ciała, płyn owodniowy itd.). Inter-pretacja wyników badań laboratoryjnych (wiarygodność wyników, wartości referencyjne, błędy analityczne). Kontrola jakości badań laboratoryjnych. Charakterystyka wartości diagnostycznej badań. Nazewnictwo enzymów. Izoenzymy i izoformy enzymów.
Pochodzenie enzymów osocza. Optymalizacja i standaryzacja pomiarów aktywności enzymatycznych. Wartości referencyjne.
Stany chorobowe powodujące zmiany aktywności wybranych enzymów w surowice (fosfataza zasadowa i kwaśna, aminotransfe-razy, dehydrogenaza mleczanowa, kinaza kreatynowa, amylaza, lipaza, cholinesteraza itd.).Enzymy i białka jako markery wybra-nych patologii narządowych (zawał mięśnia sercowego, choroby wątroby, trzustki, nerek). Lipidy i lipoproteiny. Frakcje lipopro-teinowe. Metabolizm lipoprotein. Lipidy a miażdżyca.Badania laboratoryjne w diagnostyce zaburzeń metabolizmu lipoprotein (stężenie cholesterolu we frakcjach LDL i HDL, stężenie triacylogliceroli we krwi, stężenie apolipoprotein). Hiperlipidemii i hipo-lipoproteinemie.
Układy buforowe organizmu. Działanie buforów w organizmie. Regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej. Przykłady zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej.
Krew obwodowa. Elementy morfotyczne krwi. Zaburzenia metabolizmu glukozy. Cukrzyca. Hipoglikemia.
Ćwiczenia laboratoryjne:
Zasady organizacji punktu pobierania krwi i innych materiałów biologicznych. Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej. Układ czerwonokrwinkowy. Badanie podstawowych parametrów układu czerwonokrwinkowego. Badanie uzupełniające w zaburzeniach układu czerwonokrwinkowego. Układ białokrwinkowy. Badanie ilościowe i jakościowe (morfologiczne) komórek układu biało-krwinkowego. Leukogram. Specjalistyczna diagnostyka zaburzeń układu białobiało-krwinkowego. Badania laboratoryjne zaburzeń krzepnięcia. Podstawy diagnostyki skłonności do krwawień. Diagnostyka skaz krwotocznych. Metody stosowane w badaniach hematologicznych. Pobieranie krwi do badań. Testy serologiczne (test enzymatyczny, testy antyglobulinowe). Konflikt
serolo-158
giczny. Układy grupowe ABO i Rh. Badanie ogólne moczu. Badanie mikroskopowe osadu moczu. Białkomocz i glukozuria. Me-chanizmy homeostazy ustrojowej. Diagnostyka wybranych zaburzeń endokrynologicznych. Diagnostyka wybranych schorzeń układu sercowo-naczyniowego i oddechowego. Hemodynamika. Elektrokardiogram. Spirometria.
Efekty uczenia się:
Wiedza W_01
Student wyjaśnia podstawowe zagadnienia z zakresu analityki medycznej i diagnostyki laboratoryjnej.
W_02
Student zna metody i narzędzia badawcze stosowane w analityce medycznej i diagnostyce laboratoryjnej.
W_03
Student podaje przykłady podstawowych działań stosowanych w analityce medycznej i diagnostyce laboratoryjnej dotyczących zdrowia człowieka.
Umiejętności U_01
Student stosuje podstawowe metody analityki me-dycznej stosowanej w diagnostyce chorób człowie-ka.
U_02
Student wykonuje zadania badawcze z zakresu anali-tyki medycznej.
U_03
Student przygotowuje samodzielnie prezentacje i wystąpienia w języku polskim i/lub obcym w sposób ukierunkowany.
Kompetencje społeczne K_01
Student propaguje zasady zdrowego trybu życia w oparciu o osiągnięcia nauk biologicznych i pokrew-nych.
K_02
Student pracuje w grupie przyjmując w niej różne funkcje, w tym kierownicze i jest odpowiedzialny w podejmowanych działaniach.
Sposób zaliczenia oraz formy i podstawowe kryteria oceny/wymagania egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia Wykład: egzamin
Ćwiczenia laboratoryjne: zaliczenie z oceną B. Sposoby weryfikacji i oceny efektów:
Wykład:
(W_01), (W_02), (W_03), (W_04), (K_01) - kolokwium zaliczeniowe pisemne (pytania otwarte);
(W_02, U_03, U_04, K_02) - aktywność w czasie wykładu, dyskusja;
Ćwiczenia laboratoryjne:
(U_01), (K_02) - aktywne uczestnictwo w zajęciach, prezentacja multime-dialna
(U_02), (K_03) - ocena wykonanych ćwiczeń
(U_03),(U_04), (K_01) - pisemne kolokwium zaliczeniowe (pytania otwar-te)
Udział procentowy poszczególnych treści w ocenie końcowej przedmio-tu:
A. Zaliczenie z oceną z części wykładowej 55% + wykład – 5%
B. Ćwiczenia – 40%
Kryteria oceniania:
5,0 – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazu-je znajomość treści kształcenia na poziomie 95%-100%;
4,5 – bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wyka-zuje znajomość treści kształcenia na poziomie 85%-94%;
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 77%-84%;
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 69%-76%;
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 60%-68%;
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia poniżej 60%.
Kompetencje społeczne (obserwacja studenta podczas pracy w grupach) 5.0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje dyskusję, wyciąga poprawne wnioski.
4,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wyciągnąć poprawne wnioski.
4,0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunkowuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wyciągnąć wnioski, choć nie są one całkowicie poprawne.
3,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, podejmuje próbę ustosun-kowania się do nich.
3.0 – akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, lecz nie ustosunkowuje się do nich.
2.0 – nie potrafi ustosunkować się do uwag krytycznych, nie przyjmuje i nie akceptuje opinii innych osób.
Matryca efektów uczenia się dla zajęć Numer (symbol)
efektu uczenia się Odniesienie do efektów uczenia się dla kierunku
159
W_01 K1A_W01
W_02 K1A_W06
W_03 K1A_W11
U_01 K1A_U03
U_02 K1A_U07
U_03 K1A_U13
K_01 K1A_K02
K_02 K1A_K03
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:
1. Dembińska-Kieć A., Naskalski J. (red.) 2010. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Wyd. III popra-wione i uzupełnione, Elsevier Urban & Partner, Wrocław;
2. Solnica B. (red.) 2014. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. I, PZWL, Warszawa;
3. Szutowicz A. 2009. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk.
4. NeumeisterB., BesenthalI., LiebichH., 2003. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. Urban &Partner, Warszawa.
5. TomaszewskiJ., 1997. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. PZWL, Warszawa.
B. Literatura uzupełniająca:
1. Brunzel N.A. 2010. Diagnostyka laboratoryjna. 1. Nerka i badanie laboratoryjne moczu. Pod red. Kemona H., Mantur M.
Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław;
2. Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Solnica B. 2017. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Wyd.
Urban & Partner, Wrocław;
3. Mariańska B., Fabijańska-Mitek, Windyga J., 2003. Badania laboratoryjne w hematologii: podręcznik dla słuchaczy studiów medycznych. Wyd. PZWL, Warszawa.
4. Cavanaugh B.M. 2006. Badania laboratoryjne i obrazowe dla pielęgniarek. Wyd. PZWL, Warszawa (tłumaczenie z ang. Woj-ciech Rowiński).