179 Moduł 48 PODSTAWY DYDAKTYKI
PRAKTYKA ZAWODOWA (DYDAK- (DYDAK-TYCZNA W SZKOLE PODSTAWOWEJ)
Forma zaliczenia Zo
Liczba punktów ECTS 4 Kierunek studiów
BIOLOGIA
profil studiów poziom studiów
zajęcia obowiąz-kowe dla
kierun-ku
zajęcia do wyboru semestr/y
ogólnoakademicki SPS NIE Dla specjalności nauczycielskiej- V
Dyscyplina
Nauki biologiczne – 100%
Formy zajęć
Przygotowanie do prowadzenia lekcji
w szkole podstawowej 120 120
Opracowanie planów metodycznych
do zajęć 40 40
Czytanie wskazanej literatury 60 60
Prowadzenie dziennika praktyk 20 20
Razem 0 0 120 120 4
Metody dydaktyczne:
prezentacja multimedialna, dyskusja, pogadanka, wykład , metoda laboratoryjna, praca z materiałem źródłowym Wymagania wstępne:
Pedagogika, psychologia, dydaktyka ogólna Cele przedmiotu:
1. Poznanie różnych aspektów procesu dydaktycznego i wychowawczego w szkole.
2. Kształcenie elementarnych umiejętności związanych z organizacją i pracą nauczyciela przyrody.
3. Konfrontacja wiedzy teoretycznej z praktyką szkolną.
Treści programowe:
W trakcie praktyki następuje kształtowanie kompetencji dydaktycznych przez:
1) zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań dydaktycznych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicz-nych oraz prowadzonej dokumentacji;
2) obserwowanie:
a) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji (zajęć) oraz aktywności uczniów, b) toku metodycznego lekcji (zajęć), stosowanych przez nauczyciela metod i
form pracy oraz wykorzystywanych pomocy dydaktycznych,
c) interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) – dziecko oraz interakcji między dziećmi lub młodzieżą w toku lekcji (zajęć), d) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w klasie, ich prawidłowości i zakłóceń,
e) sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, f) sposobu oceniania uczniów,
g) sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej,
h) dynamiki i klimatu społecznego klasy, ról pełnionych przez uczniów, zachowania i postaw uczniów,
i) funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych,
j) działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny, k) organizacji przestrzeni w klasie, sposobu jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje);
3) współdziałanie z opiekunem praktyk w:
a) planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć), b) organizowaniu pracy w grupach,
186
c) przygotowywaniu pomocy dydaktycznych,
d) wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, e) kontrolowaniu i ocenianiu uczniów,
f) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych,
g) organizowaniu przestrzeni klasy,
h) podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
4) pełnienie roli nauczyciela, w szczególności:
a) planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych,
b) dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej, c) organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze,
d) wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej, e) dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju uczniów, f) animowanie aktywności poznawczej i
współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej,
g) organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych,
h) dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, i) diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, j) podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z
uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), k) podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w
miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania usta-lonych zasad,
l) podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami;
5) analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym:
a) prowadzenie dokumentacji praktyki,
b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką,
c) ocenę własnego funkcjonowania w toku wypełniania roli nauczyciela (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), d) ocenę przebiegu prowadzonych lekcji (zajęć) oraz realizacji zamierzonych celów,
e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i prowadzonych lekcji (zajęć), f) omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów (słuchaczy
Efekty uczenia się
STUDENT:
Wiedza:
W_01
Definiuje pojęcia z zakresu dydaktyki biologii W_02
zna treść podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie biologii
W_03
omawia teoretyczne podstawy nowoczesnego procesu kształce-nia oraz systemu edukacji
W_04
charakteryzuje proces uczenia się i nauczania biologii w szkole podstawowej
W_05
omawia uwarunkowania procesu kształcenia w szkole podsta-wowej
Umiejętności U_01
analizuje współczesne teorie dotyczące wychowania, uczenia się i nauczania przyrody oraz różnorodne uwarunkowaniatych proce-sów
U_02
przeprowadza typowe lekcje przyrody z zastosowaniem najlepiej dobranych metod, środków i form organizacyjnych
U_03
Dobiera i wykorzystuje dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań dydak-tycznych na lekcjach biologii
Sposób zaliczenia oraz formy i podstawowe kryteria oceny/wymagania egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia Zaliczenie z oceną
B. Formy i kryteria zaliczenia
W_01, W_02, W_03, W_04, W_05, U_01, U_02, U_03, U_04, U_05, K_01, K_02, K_03 – dziennik praktyk, arkusz opinii opiekuna akademickiego
Kryteria oceniania
4,0 – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 77%-84%;
3,5 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 69%-76%;
3,0 – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami - wykazuje znajomość treści kształcenia na poziomie 60%-68%;
2,0 – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje
187
U_04
Wykorzystuje nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej U_05
dokonuje oceny działalności dydaktycznej, przeprowadza ewalu-ację procesu kształcenia
Kompetencje społeczne K_01
posiada świadomość permanentnego, ustawicznego kształcenia się, planuje własny rozwój zawodowy
K_02
potrafi kierować procesami kształcenia i wychowania, posiada umiejętność współpracy z otoczeniem szkoły, pracy z grupą ora z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
K_03
odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne z zachowaniem zasad bezpie-czeństwa i higieny pracy, wrażliwości etycznej, empatii, otwarto-ści i refleksyjnootwarto-ści.
społeczne - wykazuje znajomość treści kształcenia poniżej 60%.
Kompetencje społeczne (obserwacja studenta podczas pracy w grupach)
5.0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunko-wuje się do nich, podejmuje dyskusję, wyciąga poprawne wnioski.
4,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunko-wuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wycią-gnąć poprawne wnioski.
4,0 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, ustosunko-wuje się do nich, podejmuje próbę dyskusji, stara się wycią-gnąć wnioski, choć nie są one całkowicie poprawne.
3,5 - akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, podejmuje próbę ustosunkowania się do nich.
3.0 – akceptuje i przyjmuje opinie innych osób, lecz nie ustosunkowuje się do nich.
2.0 – nie potrafi ustosunkować się do uwag krytycznych, nie przyjmuje i nie akceptuje opinii innych osób.
W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej za prowa-dzenie lekcji, należy przeprowadzić dodatkową lekcję w ustalonym terminie z opiekunem szkolnym i akademickim.
Matryca efektów uczenia się dla zajęć Numer
(sym-bol) efektu uczenia
się
Odniesienie do Szczegółowych
efektów uczenia się Odniesienie do ogólnych efektów uczenia się
W_01 C.W1 SN1_W02
W_02 C.W2 SN1_W01; SN1_W02
W_03 C.W3 SN1_W02; SN1_W11; SN1_W12
W_04 C.W4 SN1_W02; SN1_W12
W_05 C.W5 SN1_W05
U_01 C.U1 SN1_U02; SN1_U03; SN1_U12
U_02 C.U2 SN1_U04
U_03 C.U3 SN1_U02; SN1_U03; SN1_U06; SN1_U09; SN1_U13
U_04 C.U4 SN1_U02
U_05 C.U5 SN1_U03; SN1_U07
K_01 C.K1 SN1_K02; SN1_K04
K_02 C.K2 SN1_K01
K_03 C.K3 SN1_K01
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
1. Stawiński W. Zarys dydaktyki biologii. PWN, Warszawa, 2000.
B. Literatura uzupełniająca
1. Góra B. Graficzne pomoce dydaktyczne a zasady nauczania biologii. WSiP, Warszawa, 1977.
2. Hamer H. Klucz do efektywności nauczania. Veda, Warszawa, 1994.
3. Kruszewski K. Sztuka nauczania – czynności nauczyciela. PWN, Warszawa, 1998.
4. Kupisiewicz Cz. Podstawy dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa, 1980.
5. Niemierko B. Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa, 1999.
6. Niemierko B. Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa, 1999.
7. Ochenduszko J. Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela. WOM, Bydgoszcz, 1997.
8. Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Żak,Warszawa, 1996.
9. Perrot E. Efektywne nauczanie. WSiP, Warszawa, 1995.
10. Półturzycki J. Dydaktyka dla nauczycieli. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 1998.
11. Sołtys D., Szmigiel M.K. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie diagnozy edukacyjnej. Kraków, 1997.
12. Racinowski S. Problemy oceny szkolnej. PZWS Warszawa, 1966.
13. Węglińska M. Jak przygotować się do lekcji? Wybór materiałów dydaktycznych. Impuls, Kraków, 1997