uK Mod
przegląd wojsk lądowych
109
Miny lub improwizowane urządzenia wybu-chowe mogą być oznaczane:
– Szczegółowo. Stosowanie tego sposobu ma na celu zapewnienie zarówno pododdziałom, jak i wspierającym je cywilnym agencjom do-kładnego obraz terenu wokół miejsca, w któ-rym prawdopodobnie znajdują się miny lub IEDs. Oznacza się je następująco:
• stożkami lub czerwonymi oznacznikami umieszczonymi w odległości metra od niebez-piecznego przedmiotu, na tzw. bezpiecznej ścieżce;
• linią koloru żółtego, narysowaną za miej-scem kontrolowanego zdarzenia (Incident Control Point – ICP). Powinna być szeroka na około 1–2 m. Graficznie wygląda to tak, że do linii tej dochodzi prostopadła strzałka wskazu-jąca kierunek do miejsca, w którym znajduje się mina lub IED. Linia oznacza, że zbliżamy się do miejsca znalezienia niebezpiecznego przedmiotu z kierunku pokazanego grotem strzałki.
– W minimalnym stopniu. Dotyczy to przypad-ku, gdy sprzęt do oznaczania nie jest dostępny.
Standardowo przyjmuje się za niezbędne mi-nimum oznaczenie miny lub IED przynaj-mniej w odległości metra z tyłu.
Obecnie w prowincji Helmand nie obowiązuje jeden, stały system oznaczania. Brytyjscy żoł-nierze stosują w praktyce wiele różnych. To oni wiedzą najlepiej, które typy oznaczników się sprawdzają i decydują o ich wyborze. Oto przy-kładowe oznaczniki:
– fosforyzujące (w kolorze pomarańczowym i białym);
– z indywidualnego zestawu wydobywania min (P-MEK);
– kołkowe;
– taśma do oznaczania pola minowego (często wykorzystywana w terenie, w którym wystę-puje bujna roślinność);
– spryskiwanie sprejem, w tym na podczerwień (Infrared – IR) i ultrafiolet (Ultraviolet – UV);
– proszek (mączka, puder), w tym emitujący promieniowanie podczerwone oraz promie-niowanie ultrafioletowe;
– pomalowane kamienie.
Siły zadaniowe w prowincji Helmand (TFH) mają obowiązek zapewnienia opieki, a przede wszystkim bezpieczeństwa miejscowej ludności, w tym obrony przed minami i IEDs. Jeżeli urzą-dzenie wybuchowe
zostanie znalezione, to społeczność lokal-na musi zlokal-nać system jego oznaczania lub przynajmniej umieć zidentyfikować nie-bezpieczeństwo. Mo-gą temu służyć atrak-cyjne i przekonujące metody oddziaływa-nia przez dowódców wszystkich szczebli, polegające na przykład na:
– organizowaniu spotkań ze starszyzną plemien-ną (shura);
– rozwieszaniu plakatów wykonanych przez ko-mórki sztabowe zajmujące się poprawianiem relacji z miejscową ludnością (Influence Cells);
– informowaniu mieszkańców o niebezpie-czeństwie przez członków patroli (z udzia-łem tłumaczy);
– udziale ANSF (Afghan National Security Forces) w akcji informacyjnej.
uMieJętność oceny terenu
Jeżeli brytyjski patrol przemieszcza się przez obszar, na którym występują rejony oznaczone jako niebezpieczne, służba operacyjna jest o tym fakcie powiadamiana. Do jej zadań należy wów-czas przekazanie dowódcy patrolu danych doty-czących wykrytych min (IEDs) oraz wskazanie dróg marszu poprzednich patroli. Każde ostrze-żenie o grożącym niebezpieczeństwie powinno być natychmiast przekazane, np. gdy patrol zbli-ża się do zagrożonego rejonu (pasa). Teren taki należy omijać, jeśli jest to możliwe. W przeciw-nym razie musi być traktowany jako najbardziej prawdopodobny punkt (VP) lub obszar (VA) zorganizowania przez partyzantów zasadzki z wykorzystaniem min (IEDs). W związku z tym muszą być starannie przeszukane.
żołnierzom i pracownikom wojska niezbędna jest zna-jomość sposobów oznacza-nia terenu, w szczególnych sytuacjach może bowiem uratować im życie.
NR 2/2013
d O Ś W I a d C Z e n I a / W e d ł U g P O g L ą d ó W B r y t y j S K I C H
Do takich VPs należy zaliczyć:
– Miejsca przekraczania wadi. W miejscu, gdzie droga przecina wadi, ruch pojazdów jest skanalizowany i ograniczona jest ich ma-newrowość.
– Skrzyżowania dróg (ścieżek). Ruch zarówno pojazdów kołowych, jak i pieszy koncentruje się głównie na skrzyżowaniach dróg (ścieżek).
Często poruszający się po nich mają ograni-czone możliwości wyboru kierunku prze-mieszczania się. Wówczas są łatwym celem dla partyzantów, którzy wykonują atak z uży-ciem min oraz urządzeń wybuchowych umieszczonych w drodze (ścieżce) lub na jej skraju (Buried IEDs – BIEDs). Ponadto do-godnymi miejscami do wykonania ataku są drogi na stokach lub zakręty oraz drogi dojaz-dowe do i wyjazdojaz-dowe z wiosek oraz punktów obserwacyjnych lub kontrolnych.
– Przepusty i mosty. Podobnie jak większość wadi, przepusty i mosty (w tym również ob-jazdy) kanalizują ruch i są idealnymi miejsca-mi do ustawienia miejsca-min i IEDs. Dogodne do umieszczenia tego typu urządzeń są również kładki dla pieszych nad rowami melioracyjny-mi i ścieżki prowadzące nich.
– „Mysie dziury”. Miny i urządzenia wybucho-we mogą być umieszczane w wąskich otwo-rach (szczelinach) w ścianach budynków lub ogrodzeń.
– Wykorzystywane dotychczas stanowiska ogniowe. Są one bardzo prawdopodobnym miejscem ustawienia min (podłożenia IEDs).
Partyzanci, analizując taktykę działania sił ko-alicyjnych, zapamiętują również charaktery-styczne miejsca, z których najczęściej prowa-dzą one ogień (narożniki budynków, dachy, schody na dach itp.) i w takich właśnie miej-scach można się spodziewać umieszczenia niebezpiecznych przedmiotów.
Rejony VAs – ze względu na charakterystycz-ne właściwości – pozwalają partyzantom prze-widzieć z dużym stopniem prawdopodobień-stwa, że będą ponownie wykorzystane przez siły koalicyjne. Można do nich zaliczyć:
– Obiekty linearne. Są to: ścieżki, rowy nawad-niające, mury ogrodzeń otaczające posesje,
skraje pól uprawnych, wadi, ulice itp. Obiekty te często kanalizują ruch (przykładem ko-nieczność obejścia pola uprawnego, aby go nie zniszczyć). Uwzględniając te okoliczno-ści, siły przeciwnika mogą w takim właśnie miejscu umieścić miny lub improwizowane urządzenia wybuchowe.
– Używane już przez patrole ścieżki i drogi. Kie-dy pogoda ustabilizuje się w lecie, prawdopo-dobnie te same ścieżki, co w poprzednim roku, będą ponownie wykorzystywane przez patrole ISAF (International Security Assistan-ce ForAssistan-ce) i ANSF (Afghan National Security Forces). To właśnie one zawężą obszar aktyw-ności partyzantów, gdyż tam ponownie będą spodziewać się patroli.
– Wielokrotnie zajmowane przez siły koalicyjne pozycje. Są one obserwowane przez partyzan-tów i prawdopodobnie będą stanowić miejsca ich regularnych ataków, zwłaszcza te, które znajdują się w dużej odległości od siebie.
Łatwo je obserwować z terenu zajmowanego przez partyzantów oraz stwarzają im dogodne warunki do ewentualnej obrony.
– Długie, otwarte odcinki dróg. W takich wła-śnie miejscach szczególną ostrożność powin-ny zachować przede wszystkim te elementy ANSF, które nie mają elektronicznych urzą-dzeń zakłócających (Electronic Counter Measures – ECM), stosowanych przeciwko odpalanym za pomocą fal radiowych improwi-zowanym urządzeniom wybuchowym (Radio Controlled IEDs – RCIEDs).
– Wnętrza opuszczonych budynków (osiedli).
W nich również należy spodziewać się min i IEDs. Mogą być umieszczone wszędzie tam, gdzie istnieje prawdopodobieństwo, że znajdą się żołnierze sił koalicyjnych. Będą to zatem schody, wejścia na dach lub inne wąskie przejścia.
Autor jest absolwentem WsoWPanc i Aon. służył w 24 pcz, 9 pz i 6 BKPanc. Był starszym specjalistą w oddziale szkolenia szefostwa Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych dowództwa Wojsk Lądowych.
W 2011 r. przeszedł do rezerwy.
n
przegląd wojsk lądowych
111
1 e. Aronson, A. Pratkanis: Wiek propagandy. Państwowe Wydawnictwo naukowe PWn, Warszawa 2004, s. 73.
2 t. Białek: Terroryzm: manipulacja strachem. studio eMKA, Warszawa 2005, s. 23.