NR 2/2013
S Z K O L e n I e
nywać zadania umożliwiające kompanii reali-zującej działania rozstrzygające (czerwone strzałki) osiągnąć sukces.
W przytoczonym przykładzie jeden z elemen-tów odpowiada za związanie przeciwnika walką, drugi za wykonanie przejść w polach minowych, trzeci za rozbicie przeciwnika i opanowanie obiektu, czwarty zaś jest odwodem. Wszystkie pododdziały będą nacierać (istota realizacji za-dania), natomiast sposób działania będzie różny w zależności od postawionego zadania.
zBiór zadań taktycznych
Opracowany w postaci tabeli jest jedną z klu-czowych „pomocy” ułatwiających formułowanie zadań dla podwładnych w działaniach taktycz-nych. Określa precyzyjnie ich zakres oraz cele, które mogą być realizowane przez pododdział.
Dowódca stawiający zadanie pododdziałom może posłużyć się następującym algorytmem:
zadanie – kto?, jak?; sposób działania – by..., co?, gdzie?, kiedy?, w jakim celu? Przykładowo:
(kto?) 1 kz (jak?) zaatakuje, by (co?) zniszczyć przeciwnika (gdzie?) w pobliżu obiektu
„Sre-bro” (kiedy?) nie później niż 100500ZMAI10 w celu (w celu?) umożliwienia 3 kz zajęcia obiektu „Złoto”.
Przykład ten pozwala uzmysłowić sobie, jak dokładnie określić zadania podwładnym, tym zaś ułatwia poznanie możliwego wachlarza spodziewanych zadań. Analizując cel natarcia zawarty w Regulaminie działań taktycznych pododdziałów wojsk pancernych i zmechanizo-wanych (pluton – kompania – batalion) z 2009 roku, można zauważyć, że punkt 3003 został sformułowany dość ogólnie i od inwencji do-wódcy zależy, jakie w związku z tym zostaną postawione zadania elementom ugrupowania bojowego.
Porównując regulaminowe ujęcie celu natar-cia (tab.), można dojść do wniosku, że zawarte w nim szczegółowe cele są zadaniami w amery-kańskim FM 5-0.
Przykład: zdobycie informacji o przeciwniku można przełożyć na zawarte w tabeli: rozpo-znać, rozpoznać walką i rozpoznać rejon.
W przywołanym amerykańskim dokumen-cie jedną z zasad jest szczegółowe stawianie rys. 1. zadania cząstkowe wzmocnionego batalionu zmechanizowanego w natarciu
2 kz 1 kz
3 kz 4 kcz
zadanie: rozgrodzić zapory przeciwnika cel: umożliwić 4 kcz atak na obiekt „golf”
zadanie: związać walką przeciwnika w rejonie obiektu „Alfa”
cel: uniemożliwić manewr sił przeciwnika na kierunku 2 kz i 4 kcz
zadanie: maszerować za 4 kcz i na sygnal przejąć jej zadanie cel: umożliwić 4 kcz zniszczenie przeciwnika w obiekcie „golf”
zadanie: przełamać pierwszą pozycję obrony przeciwnika cel: umożliwić 1 bcz niezakłócony marsz na pl czerwona i szybki atak na obiekty „Bravo” i „charlie”
(działanie pomocnicze nr 2) (działanie pomocnicze nr 1)
(działanie pomocnicze nr 1 brygady)
(działanie pomocnicze nr 3) (działanie rozstrzygające)
zadanie: zniszczyć przeciwnika w obiekcie „golf”
cel: stworzyć dogodne warunki do ataku 1 bcz na północ
oPrAcoWAnie WłAsne
przegląd wojsk lądowych
39
rys. 2. zadanie batalionu zmechanizowanego w natarciu brygady
II
I
I I
I
II
II
zadań pododdziałom. Jeżeli nasz pododdział otrzymałby zadanie: nacierać w celu zdobycia informacji o ugrupowaniu przeciwnika, to w myśl tego dokumentu brzmiałoby ono tak:
rozpoznać walką ugrupowanie przeciwnika w celu umożliwienia 2 kompanii przełamania jego obrony.
Przedstawione przykłady obrazują, w jaki sposób podobne terminy występujące w doku-mentach różnych armii są inaczej rozumiane i przy bezpośrednim tłumaczeniu mogą utrudnić korzystanie z opracowań obcojęzycznych, jeśli autor bezkrytycznie hołduje zasadzie „kopiuj – przetłumacz – wklej”.
obiekt „charlie” obiekt „Bravo”
10
10 10
1
3
3 1
2 B
F
4
2
obiekt „Bravo”
obiekt „Alfa”
oPrAcoWAnie WłAsne
NR 2/2013
S Z K O L e n I e
sposób działania i rodzaj manewruzadaniecel • wykonać marsz • bronić rejonu • rozpoznać rejon • ubezpieczyć rejon • zaskoczyć (wykonać zasadzkę) • zaatakować • kontratakować • ubezpieczyć kolumnę • osłaniać • opó
źniać • demonstrować (mylić) • okrążyć • oskrzydlić • wyzyskać • zmylić • ochraniać • przeniknąć • prowadzić obronę ruchową
• przejście przez linię styczności wojsk • obrona okrężna
• pościg • rajd • rozpoznanie • rozpoznanie walk
ą • zluzowanie • wycofanie • przeprawa • forsowanie • rozpoznanie drogi • ubezpieczenie
• osłonienie • pr
zeszukanie i zaatakowa- nie • pozostanie w gotowości • atak wyprze- dzający • marsz ubezpieczony • rozpoznanie strefy
działanie sił własnychefekt oddziaływania na przeciwnikadziałania informacyjne
• umożliwić • spo
wodować • stworzyć • zmylić • odwrócić • oskrzydlić
• wpłynąć • otworzyć • chronić
• uniemożliwić • w
esprzeć • zaskoczyć
• nacierać • atakować ogniem • rozgrodzić • obejść • oczyścić • csAr • odtworzyć zdolność bojową • kontrolować • prowadzić przeciwrozpo- znanie • zerwać kontakt • powrócić skrycie przez linie wojsk własnych
• przemiesz-
przemiesz-czać się za i pr
zejąć zadanie • przemiesz-
przemiesz-czać się za i wesprzeć zadanie • połączyć się z… • rozpoznać • odtworzyć
• obezwładnić • utr
zymać
• ubezpieczyć • opano
wać • wesprzeć ogniem • stłumić (ograniczyć)
• zablokować • skanalizować • związać walką • pokonać
• zniszczyć • pr
zeszkodzić
• związać • spo
wolnić • odizolować • zneutralizo- wać • przełamać • zmienić kierunek
efekty taktyczneefekty informacyjne • uszkodzić • opóźnić
• obniżać • uniemożliwić • zniszczyć • pr
zeszkodzić • odwracać • wyzyskać • ograniczyć
• współpraco- wać • oszukiwać • zdezorganizo- wać
• wpłynąć • poinf
ormować • izolować • zreorganizo- wać • ostrzegać
Zbiór zadań takt yczn ych – „t actical mission tas ks” (tłumacz enie własne aut or a)
oP rA co WAnie WłA sne
przegląd wojsk lądowych
41
W polskiej armii w dokumentach dowodzenia wojskami – na szkicu lub mapie roboczej rysuje się strzałki wyznaczające kierunek natarcia oraz obiekty do opanowania. Szczególne rodzaje obrazowania dotyczą zadań odwodu. W więk-szości przypadków są one dwuczłonowe, np.:
jako odwód maszerować za... i przejąć zadanie – follow and assume bądź jako odwód maszero-wać za... i wesprzeć zadanie – follow and suport.
Zadania te różnią się znacznie sposobem wejścia do walki, gdyż w pierwszej sytuacji pododdział będący w odwodzie przejmuje zadanie kompanii pierwszorzutowej, która po odtworzeniu zdolno-ści bojowej przechodzi do odwodu. W drugiej zaś wspólnie kontynuują natarcie.
Innym interesującym elementem obrazowania zadań jest przedstawianie graficznie efektów użycia zapór inżynieryjnych. Ustawiane są one w celu:
– zablokowania (block): uniemożliwienia ich po-konania (np. pola minowe o szerokości ponad 300 m);
– przeszkodzenia (disrupt): opóźnienia działań przeciwnika przez zmuszenie go do wykona-nia przejść w zaporach ad hoc;
– związania (fix): spowodowania konieczności dłuższego zaangażowania przeciwnika w po-konanie zapór, co uniemożliwi mu opuszcze-nie tego miejsca;
– zmiany kierunku (turn): takiego oddziaływa-nia zapór inżynieryjnych, by przeciwnik mu-siał zmienić kierunek dziania, np. przemiesz-czać się w rejon zasadzki.
Ponadto zadania zapór inżynieryjnych mogą być przedstawiane takimi samymi znakami gra-ficznymi stosowanymi przez wojska inżynieryj-ne jak te, które są realizowainżynieryj-ne przez pododdzia-ły, tylko innym kolorem.
ProBleMy z interPretacJą
W naszych narodowych dokumentach norma-tywnych zagościło wiele „kopii”, a właściwie całych rozdziałów z podręczników amerykań-skiej armii. Przykładem jest podział działań tak-tycznych, wśród których oprócz podstawowych, takich jak natarcie, obrona czy działania opóź-niające, w ramach działań uzupełniających
poja-wił się marsz zbliżania. Według mnie, jest to nic innego jak dosłowne tłumaczenie approach march. Może to być także tłumaczenie sformu-łowania movement to contact. Ponadto, porów-nując podziały działań taktycznych zawarte w regulaminie batalionowym oraz działań wojsk lądowych, można doszukać się wielu nieścisło-ści. Wypada sprecyzować, jakie to są te „inne”
działania asymetryczne, gdyż powoduje to chaos i dowolność interpretacji, a język wojskowy po-winien być precyzyjny i jednakowo rozumiany zarówno przez przełożonego, jak i podwładne-go. Można by mnożyć tego typu przykłady, po-równując wiele dokumentów. Dlatego wskazane jest albo całościowe porównywanie dokumen-tów, albo bardzo dokładne i wnikliwe stosowanie przekładów, tak by w przypadku sojuszniczego działania nie dochodziło do sytuacji, że mówimy o tym samym, ale inaczej to nazywamy.
W polskich dokumentach jesteśmy „przyzwyczajeni”
do tego, że natarcie zawsze musi się wiązać z rozbi-ciem przeciwnika i opanowaniem określonego obiektu.
A przecież nie rzadko wystarczy zniszczyć jego siły ogniem ze znacznej odległości (np. artylerii lub PKK czy armat czołgów), by wykonać otrzymane zadanie. Zatem powinniśmy odchodzić od siłowego sposobu wykona-nia postawionego zadawykona-nia na rzecz wykorzystywawykona-nia możliwości środków walki, którymi dysponują podod-działy. nawiązując do dokumentów amerykańskich, można więc określić sposób działania pododdziału jako: zaatakować ogniem lub zniszczyć.