Podmioty bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo jest to stan obiektywny będący funkcją poziomu zagrożeń i potencjału obronnego⁴³¹.

Podobnie autorzy Białej Księgi Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej (w odniesieniu do bezpieczeństwa państwa): „Bezpieczeństwo państwa na arenie międzynarodowej jest kombinacją wewnętrznej siły i sprawności, które można kaształtować zależnie od możliwości i potrzeb, oraz czynników zewnętrznych, których wpływ można modyfikować tylko w ograniczonym zakresie.”⁴³²

Stan bezpieczeństwa jest funkcją wielu zmiennych (jest zmienną zależną od wielu zmiennych), co można przedstawić za pomocą wzoru:

S = f (Z1, Z2, … Zn) (P1, P2, …Pn) gdzie:

S – stan bezpieczeństwa

Z1, Z2, … Zn – zagrożenie 1, zagrożenie 2, (…) zagrożenie n P1,P2, … Pn – potencjał obronny w zakresie 1, w zakresie 2, (…) w zakresie n

431 Por. Korzeniowski L.: Zarządzanie bezpieczeństwem. Rynek… op. cit. s. 437;

Korzeniowski L.: Zarządzanie bezpieczeństwem. Od ryzyka op. cit. s. 21; Korzeniowski L.: Securitology… op. cit. s. 20-23; Hofreiter L.: Securitológia… op. cit. s. 31;

Korzeniowski L.F. Securitologia. Nauka... op. cit. s. 53; Serikov Ya. O. - Korzeniowski L.F. (ukr.) Серiков Я.O. - Коженевсьскi Л.Ф.: Безпека… op. cit. s. 29; Korzeniowski L.F.: Informačná… op. cit. s. 9; Zalewski S.: Bezpieczeństwo polityczne państwa. op. Cit.

s. 68; Kwiatkowski S.: Zarządzanie… op. cit. s. 21; Leszczyński M.: Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec… op. cit. s. 13; Korzeniowski L.F: Podstawy nauk… op. cit.

s. 76.

432 Bała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 2013, s. 109. ISBN 978-83-60846-19-3.

Takie zdefiniowanie bezpieczeństwa zawiera w sobie dwie koncepcje znane jako podejście negatywne lub podejście pozytywne.

Podejście negatywne odnosi się do braku zagrożeń: Daniel Lerner: (...) "bezpieczeństwo jest właściwie identyczne z pewnością (safety) i oznacza brak zagrożenia (danger) fizycznego albo ochronę przed nim"⁴³³.

Andrzej Misiuk - (...) pod sformułowaniem bezpieczeństwo ludzi należy pojmować taki stan braku zagrożeń dla jakiego-kolwiek dobra prawnego człowieka, który umożliwia normalne funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie (...)⁴³⁴; G.O.

Kundeyeva (ale z powołaniem się na rosyjskie słowniki):

"Bezpieczeństwo - brak jakichkolwiek zagrożeń jednostki, społeczeństwa i państwa (...)"⁴³⁵.

Kanadyjski politolog, dyrektor Centrum Międzynarodowych Innowacji Publicznych w Ontario Fen Olser Hampson i inni autorzy Madness in the Multitude: Human Security and World Disorder bezpieczeństwo jednostki opisują jako brak zagrożeń dla kluczowych wartości w wymiarach: prawa człowieka, fizyczne bezpieczeństwo ludzi (freedom for fear) oraz zrównoważony rozwój człowieka (freedom from want)⁴³⁶.

Podejście pozytywne odnosi się do potencjału obronnego (pewność przetrwania, zdolność do kreatywnej aktywności podmiotu). Józef Zółtaszek w 1931 roku: „bezpieczeństwo jest to

433 Gould J.W. - Kolb W.L. (edit.) A Dictionary of the Social Sciences. London: Tavistock Publications, 1964, h. 629. /za:/ Zięba R.: Instytucjonalizacja… op. cit. s. 27.

434 Misiuk A.: Instytucjonalny system bezpieczeństwa wewnętrznego. Warszawa: Difin, 2013, s. 15. ISBN 978-83-7641-991-6.

435 Kundeyeva G.O. (ukr.) Кундеєєва Г. О.: Теоретичнi аспекти формування аналiзу продовольчої безпеки країни, s. 8-9. /в:/ Продовольча безпека: сутнiсть, стан та особистостi забезпечення. Київ: Кондор-Видавництво, 2013, s. 7-36. ISBN 978-966-2781-81-6.

436 Hampson F.O. - Daudelin J. - Hay J.B. - Reid H. - Marting T.: Madness in the Multitude: Human Security and World Disorder. Ottawa: Oxford University Press, 2002, s. 16-17.

zapewnienie całości życia, zdrowia i mienia obywateli”⁴³⁷. Vyatheslav Konstantinowich Senthagov: (…) zdolność do życia dowolnego biologicznego obiektu⁴³⁸. Ryszard Rosa pojmuje "bezpieczeństwo jako taką formę istnienia, która zapewnia trwanie, przetrwanie i rozwój człowieka, społeczeństwa i świata przyrody (...)"⁴³⁹.

Bezpieczeństwo jest zdolnością do kreatywnej aktywności podmiotu i oznacza holistyczną i dynamiczną sytuację obiektywną będącą funkcją zagrożeń i potencjału obronnego dla istnienia, rozwoju i normalnego funkcjonowania człowie-ka i jego zasobów rzeczowych, finansowych i informacyjnych.

Przyjmując, że definicja to wypowiedź określająca, jakie znaczenie ma definiendum (pojęcie, nazwa, termin definiowany) przez desygnaty (własności) definiens⁴⁴⁰, oraz że dla poprawności definiowania wystarczy treść konstytutywna⁴⁴¹, trzeba wyjaśnić każde pojęcie, każdy termin definicji.

Znaczenie pojęcia „bezpieczeństwo” (definiendum) jest określone przez atrybuty (definiens):

 Podmiot reagujący na zagrożenia, z jego potencjałem obronnym i zdolnością do aktywności,

 stan: sytuacja obiektywna, będąca funkcją wielu zmiennych (zagrożeń) i potencjału obronnego,

Podmiot sytuacji bezpieczeństwa (subiectum) - ten, który odbiera bodźce, poznaje, reaguje i doznaje skutków zagrożeń

437 Żółtaszek J.: O metodzie… op. cit. s. 101. Zob. także: Żółtaszek J.: Naukowa… op. cit.

s. 245.

438 Senthagov V.K. (red.) (ros.) Сенчагов В.К.: Экономическая… op. cit. s. 26.

439 Rosa R.: Zarys… op. cit. s. 13.

440 Łac. Definitio fit per genus proximum et differentiam specificam. Kotarbiński T.:

Kurs… op. cit. s. 29; Zob. także: Nowak S.: Metodologia… op. cit. s. 132.

441 Treść konstytutywna - taki zespół cech, które są konieczne i wystarczające (minimum definicyjne) do wyznaczenia zakresu nazwy. Zob. Ajdukiewicz K.: Logika… op. cit. s. 50-51; Korzeniowski L.F: Podstawy nauk… op. cit. s. 41; Nowak S.: Metodologia… op. cit.

s. 132-133.

(przez niektórych określany jako nosiciel⁴⁴², nośnik, subiekt⁴⁴³, obiekt⁴⁴⁴).

Bezpieczeństwo podmiotowe to stan podmiotu, jego potencjał i możliwości adekwatnego reagowania na zagrożenia, zagadnienie ochrony podmiotu przed zagrożeniami. Bezpieczeń-stwo podmiotu zagrożonego jest odpowiedzią na pytanie:

bezpieczeństwo kogo, czego? lub inaczej: ochrona kogo, czego?

Bezpieczeństwo (ochrona) jednostki (człowieka) lub grupy (małej grupy, społeczeństwa, ludzkości)

Bezpieczeństwo (ochrona) natury (przyrody, zwierząt, roślin itp.)

Bezpieczeństwo (ochrona) rzeczy (budynku, mostu itp.) Bezpieczeństwo (ochrona) pieniędzy (kasy, finansów itp.) Bezpieczeństwo (ochrona) informacji (danych, korespon-dencji, listu itp.)

Podobne podejście podmiotowe występuje już w publi-kacjach Józefa Zółtaszka, który w 1931 roku określając podmioty bezpieczeństwa wskazał na osoby fizyczne, osoby prawne, związki społeczne oraz związki państwowe⁴⁴⁵.

Józef Lipiec odnosząc się do istoty wartości, jaką jest bezpieczeństwo, rozróżnia podmioty, do których odnosi się konstrukcyjna lub destrukcyjna moc wartości⁴⁴⁶:

1. człowieka i tylko jego, z przywołaniem bytu ludzkiego w trzech innych wymiarach:

2. człowieka i drugiego człowieka, 3. grupy społecznej (społeczeństwa), 4. gatunku ludzkiego (ludzkości).

442 Porada V. - Holcr K. a kolektiv: Policejní… op. cit. s. 74.

443 Ibidem.

444 Obiekt – to, co istnieje; przedmiot, rzecz. Słownik… op. cit. Reader`s Digest Przegląd 2001, tom 1, s. 632.

445 Żółtaszek J.: Naukowa… op. cit. s. 245.

446 Lipiec J.: Świat… op. cit. s. 76.

Helga Haftendorn także stosuje podejście podmiotowe i wymienia (nazywając je sektorami): bezpieczeństwo indy-widualne (ochrona jednostek przed różnymi formami przemocy), bezpieczeństwo społeczne (ochrona językowej i kulturowej tożsamości społeczeństwa), bezpieczeństwo ekonomiczne (ochrona interesów gospodarczych, bezpieczeństwo środowiska przyrodniczego (ochrona środowiska przyrodniczego przed negatywnym skutkiem działalności człowieka), itd⁴⁴⁷.

Bezpieczeństwo jednostki (zagrożenie indywidualne) polega na braku zagrożenia pojedynczej osoby, natomiast bezpie-czeństwo (zagrożenie) grupowe dotyczy dwóch lub więcej osób.

Ludzkość, społeczeństwo i małe grupy społeczne są systemami złożonymi z podsystemów, a każdy z tych podsys-temów możemy badać jako systemy złożone z podsyspodsys-temów – i tak dalej aż do jednostki ludzkiej⁴⁴⁸.

Securitologia wykorzystuje tu metody socjologii i nauk o zarządzaniu, a na poziomie jednostki – metody psychologii i innych nauk o człowieku. W naukach o zarządzaniu system społeczny (organizacja) jest to wyodrębniona z otoczenia grupa współdziałających ludzi dążących do synergicznego efektu i osiągnięcia przyjętego celu⁴⁴⁹.

Do atrybutów⁴⁵⁰ charakteryzujących każdą organizację, należy:

 cel wspólny i poczucie więzi całej organizacji i poszczególnych jej członków (tu: ze względu na bezpieczeństwo),

 zasoby ludzkie, rzeczowe, finansowe, informacyjne,

447 Haftendorn H.: The Security… op. cit.

448 Por. także: Cieślarczyk M.: Teoretyczne… op. cit. s. 147, tab. 8 oraz rys. 11.

449 Korzeniowski L.F.: Menedżment. Podstawy zarządzania. Kraków: EAS, 2010, s. 113.

ISBN 978-83-61645-44-3; Korzeniowski L.F.: Podstawy zarządzania organizacjami.

Warszawa: Difin, 2011, s. 183. ISBN 978-83-7641-450-8.

450 Atrybut (łac. attributus) – cecha, przymiot, istotna właściwość. Kopaliński Wł.:

Słownik… op. cit. s. 42.

 struktura organizacyjna - wewnętrzny układ, rozmieszczenie i współzależność składników systemu,

 współdziałanie elementów struktury i poszczególnych członków organizacji dla osiągnięcia celu,

 odrębność od innych organizacji w otoczeniu, zaznaczona mniej lub bardziej wyraźną granicą,

 kultura organizacyjna - wartości, normy, zasady a także regulaminy regulujące zachowania osób w procesach zachodzących w systemie, a także w procesach wejścia i wyjścia z systemu (tu: kultura bezpieczeństwa),

 a także (ale tylko w systemach hierarchicznych⁴⁵¹) kierownictwo regulujące zachowaniem elementów struktury.

Człowiek (podmiot) oznacza istotę ludzką, jednostkę rozumną mającą świadomość własnej osobowości, potrzeb, oczekiwań i możliwości, posługującą się mową symboliczną, zdolną do tworzenia kultury, odznaczającą się wśród innych istot najwyższym rozwojem psychicznym i społecznym, będącą obywatelem swojego państwa i immanentną częścią pozostałych układów odniesienia. Bezpieczeństwo osobiste i indywidualne poczucie bezpieczeństwa (zależne od indywidualnych cech osobowości oraz doświadczeń własnych i osób najbliższych) staje się najważniejszą, konstytucyjną wartością⁴⁵².

W prawie karnym zagrożenie indywidualne polega na narażeniu pojedynczej osoby lub niewielkiej liczby osób,

451 Hierarchia – układ, klasyfikacja rzeczy albo pojęć według ich ważności, od najwyższej do najniższej. Ibidem, s. 173.

452 IV poprawka (Karta Praw) z 1791 roku do Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki: "Nie będzie naruszane prawo ludzi do bezpieczeństwa osobistego, nietykalności mieszkania, dokumentów i ruchomości, oraz zapewniające ochronę przed nieuzasadnionymi rewizjami i sekwestrami. Nakaz rewizji lub aresztowania może być wydany jedynie przez sąd na podstawie uzasadnionego podejrzenia, popartego przysięgą lub oświadczeniem, przy czym dokładnie musi być wymienione miejsce rewizji oraz osoby i rzeczy, które mają być obłożone aresztem".

natomiast zagrożenie powszechne polega na sprowadzeniu konkretnego zagrożenia bezpośredniego lub pośredniego dla wielu osób, które nie muszą być ściśle ustalone⁴⁵³. Sprowadzenie konkretnego zagrożenia powszechnego może zatem polegać np. na spowodowaniu katastrofy komunikacyjnej⁴⁵⁴, pożaru, zawalenia się budowli, zalewu albo obsuniecia się ziemi, skał lub śniegu, eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrze-nieniania się substancji trujących, duszących lub parzących, gwałtownego wyzwolenia energii jądrowej lub promieniowania jonizującego (art. 163), spowodowania zagrożenia epidemicznego lub możliwości szerzenia się choroby zakaźnej, wytwarzaniu lub wprowadzaniu do obrotu szkodliwych substancji, środków spożywczych lub farmakologicznych oraz innych artykułów powszechnego użytku, zakłócaniu automatycznego przetwarza-nia, gromadzenia lub przesyłania informacji, lub działając w inny sposób w okolicznościach szczególnie niebezpiecznych, (art. 165), umieszczeniu na statku wodnym lub powietrznym urządzenia lub substancji zagrażającej bezpieczeństwu osób (art. 167).

Mała grupa społeczna jest wyodrębniana przez socjologów ze względu na bezpośrednią znajomość i porozumiewanie się członków grupy oraz uwzględnianie przekonań i potrzeb konkretnych jednostek⁴⁵⁵. Badania poczucia bezpieczeństwa wskazują, że im mniejsza społeczność, tym odczuwanie bezpie-czeństwa większe. Ludzie znają swoje środowisko lokalne z własnych doświadczeń i obserwacji, a wiadomości skrajne i nietypowe podawane przez media mają drugorzędne znaczenie.

453 Teresiński G. - Mądro R.: Lekarskie aspekty narażenia na niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia II. Możliwości, warunki i granice lekarskiej oceny narażenia na niebezpieczeństwo życia lub zdrowia ludzkiego oraz kryteria medycznej kwantyfikacji stopnia narażenia. "Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii" 2001, nr 2; Spotowski A.: Funkcja niebezpieczeństwa w prawie karnym. Warszawa: PWN, 1990.

454 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. nr 88, poz. 553 ze zm.), art. 173.

455 Zob. Turowski J.: Socjologia. Małe… op. cit. s. 80.

W socjologii społeczność lokalna jest to "zbiorowość zamieszkująca wspólne terytorium, relatywnie samowystarczalna, oparta na twałym systemie więzi i interakcji społecznych, charakteryzuje się mocnym poczuciem przynależności jednostek do grupy i identyfikacji jednostek z grupą"⁴⁵⁶. Społeczność lokalna to zbiorowość, która zajmuje przestrzeń konkretną, posiadającą własną nazwę, i własną miejscową tradycję społeczną⁴⁵⁷. Społeczność lokalna jest formą obejmującą całość życia mieszkańców i umożliwiającą im zaspokojenie podsta-wowych potrzeb egzystencjalnych i bezpieczeństwa. Wyróż-nikiem społeczności lokalnych jest szczególna więź społeczna, kształtująca wśród członków społeczności poczucie przynale-żności, tożsamości, czasem dumy i bezpieczeństwa.

Wielka grupa społeczna (zbiór ludzi tworzących społeczeństwo, państwo, naród) jest organizacją społeczności regionu, narodu i obywateli powstałą dla ochrony życia i innych wartości każdego człowieka. Taki też jest porządek konsty-tucyjny, który bezpieczeństwo obywateli sytuuje na tym samym poziomie, co niepodległość Rzeczypospolitej⁴⁵⁸.

Ludzkość (gatunek ludzki) to nie tylko wielka grupa społeczna ale także symboliczne i materialne wytwory ludzi oraz ciągłość historyczna. Bez wspólnoty ludzkiej niemożliwa jest egzystencja i kultura człowieka. „Ludzkość to my, czy nam się to podoba czy nie”⁴⁵⁹.

456 Olechnicki K. - Załęcki P.: Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC, 1998, s. 201.

457 Sowa K.: Wstęp do socjologicznej teorii zrzeszeń. Warszawa: 1988, s. 22-23. /za:/

Fehler W.: Bezpieczeństwo… op. cit. s. 50.

458 Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483, zm.) art. 5.

459 „All mankind is us, whether we like it or not” Beckett S.: Waiting for Godot. New York: Grove Press, 1982, s. 90. ISBN 0-8021-3034-8.

W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku⁴⁶⁰ bezpieczeństwo występuje podmiotowo jako obowiązek państwa:

Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli (art. 5 oraz w kontekście stanu wyjątkowego art. 230, ust. 1)⁴⁶¹. Ponadto każdy ma prawo do ochrony zdrowia, ale tylko obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1, 2), nadto obywatelom (…) władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (art. 68 ust. 1, 2). Należy domniemywać, że zawężenie bezpieczeństwa do obywateli (a więc nie do każdego człowieka) jest zabiegiem świadomym i celowym, wzma-cniającym powinność państwa w tym zakresie.

Politolodzy zaś bezzasadnie i uparcie twierdzą, że

"racjonalnie o bezpieczeństwie można mówić tylko na poziomie bezpieczeństwa narodowego"⁴⁶².

Ponadto bezpieczeństwo występuje podmiotowo jako bezpieczeństwo państwa (art. 26; art. 31, ust. 3; art. 45, ust. 2;

art. 53, ust. 5; art. 61, ust. 3; art. 126, ust. 2; art. 130; art. 135; art.

146, ust. 7, 8), bezpieczeństwo granic państwa (art. 26, ust. 1).

Spotykamy jeszcze bezpieczeństwo (...) warunków pracy (art. 66, ust. 1; art. 233, ust. 3) oraz bezpieczeństwo konsumentów, użytkowników i najemców (art. 76).

W literaturze (pseudo)naukowej termin bezpieczeństwo stosowany bywa także zamiennie z terminami dookreślonymi przymiotnikowo, nadmiernie zawężającymi, kaleczącymi zakres terminu definiowanego (definiendum), w których definiens nawiązuje w znacznej mierze do intuicyjnego pojmowania terminu "bezpieczeństwo" w mowie potocznej.

460 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz.

483, zm).

461 Nie można więc przyjąć za zasadne stanowiska politologów, że "racjonalnie o bezpieczeństwie można mówić tylko na poziomie bezpieczeństwa narodowego". Łoś-Nowak T.: Bezpieczeństwo państwowe (narodowe). /in:/ Łoś-Łoś-Nowak T. (red.) Encyklopedia politologii. Stosunki międzynarodowe, t. V. Kraków: 2002, s. 44.

462 Zob. Łoś-Nowak T.: Bezpieczeństwo państwowe (narodowe). /in:/ Łoś-Nowak T. (red.) Encyklopedia politologii. Stosunki międzynarodowe, t. V. Kraków: 2002, s. 44.

Takie zniekształcenie terminu „bezpieczeństwo” stosują m.

in. Gary King i Christopher Murray, którzy w 2001 roku wprowadzają pojęcie osobowego bezpieczeństwa jednostki (ang.

individual human security - IHS), które "(...) jest proporcją pomiędzy długością życia, podczas której człowiek racjonalnie może dążyć do tego [by coś osiągnąć], a tym, (...) żeby spędzić [resztę życia] poza krajem generującym biedę"⁴⁶³. Poszczególne IHS składają się na human security danego społeczeństwa.

Eugeniusz Moczuk przyjmuje na gruncie socjologii, że "bezpieczeństwo jest obowiązującym i usankcjonowanym w danej zbiorowości społecznym systemem zachowania się jednostek, które pozwalają na przetrwanie jej i innym członkom zbiorowości, bez narażanie się na oddziaływania, które mogą wpływać na jej poczucie lęku (...) oraz bez obaw, że staną się źródłem tego lęku u innych"⁴⁶⁴.

Viktor Porada definiuje stan bezpieczeństwa jako system wzajemnie związanych i w różnym stopniu wywierających wpływ czynników i ich własności, mających wpływ na powsta-nie, rozwój i rezultaty społecznych zjawisk, które negatywnie wpływają na zdrowie, życie i wszelkie inne wartości w konkretnym społeczeństwie (ustrój społeczny, wolność, wiarę, mienie itp)⁴⁶⁵. Negatywne zjawiska są z reguły opisane i spenalizowane⁴⁶⁶ w państwowej legislatywie.

Jeżeli na gruncie socjologii, badającej zachowania społeczne, takie podejście można uznać za uzasadnione, to na gruncie nauk o bezpieczeństwie do podstawowych należy podejście uznające bezpieczeństwo za stan obiektywny, będący funkcją obiektywnych lub subiektywnych zagrożeń. Oczywiście, że każdy system społeczny wraz ze wszystkimi czynnikami i zależnościami pomiędzy nimi wpływa na poziom bezpieczeństwa

463 King G. - Murray Ch.J.I.: Rethinking Human Security. "Political Science Quarterly", vol. 116, No. 4, Winter 2001/2002, p. 585-610.

464 Moczuk E.: Socjologiczne… op. cit. s. 70.

465 Porada V.: Teoretický… op. cit. s. 263.

466 Penalizacja, karanie; system kar. Kopaliński W.: Słownik… op. cit. s. 321.

ale nie jest bezpieczeństwem, nie wyczerpuje pełnego zbioru desygnatów tego pojęcia.

W dziedzinie nauk prawnych zawężanie zakresu terminu

„bezpieczeństwo” spotykane jest nader często. Dotyczy to stosowania terminu „bezpieczeństwo publiczne” gdy definiens wskazuje, że chodzi o „bezpieczeństwo”⁴⁶⁷, lub zastępowanie terminu „stan” (sytuacja”) określeniem „system”⁴⁶⁸.

Włodzimierz Fehler, po przeglądzie różnorodnych definicji bezpieczeństwa publicznego przytacza także przykłady kuriozalne⁴⁶⁹: "na to iż bezpieczeństwo publiczne może być zakłócone w rozmiarach obejmujących cały system w pewnych sytuacjach może występować w kategoriach niebezpieczeństwa państwa. W innych sytuacjach może występować w kategoriach niebezpieczeństwa powszechnego”⁴⁷⁰. Fehler zwraca uwagę, że nie jest to niedopatrzenie korekty, jako że identyczny fragment autor umieścił w innej publikacji⁴⁷¹.

Podobny przykład Włodzimierz Fehler znalazł w zbiorowym opracowaniu Andrzeja Misiuka, Zdzisława Nowakowskiego, Marty Pomykały, Kazimierza Rajchela: „bezpieczeństwo publiczne to taki stan faktyczny wewnątrz państwa regulowany normami prawnymi i pozaprawnymi, który umożliwia normalne funkcjonowanie organizacji państwowej i realizację jej interesów, zachowanie życia i mienia indywidualnie określonych jednostek

467 Kawka Wł.: Policja w ujęciu historycznym i współczesnym. Wilno, Zakład Administracji i Prawa Administracyjnego U.S.B., 1939, s. 46.

Zaborowski J.: Prawne środki zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Warszawa: 1977, s. 10.

468 Bezpieczeństwo publiczne to "(...) system urządzeń i stosunków społecznych (...) zapewniający ochronę społeczeństwa i jednostki przed grożącymi niebezpieczeństwami ze strony gwałtownych działań ludzi, jak również sił przyrody". Bolesta St.: Pozycja prawna MO w systemie organów PRL. Warszawa: 1973, s. 121.

469 Fehler Wł.: Bezpieczeństwo publiczne… op. cit. s. 29.

470 Pikulski S.: Podstawowe zagadnienia bezpieczeństwa publicznego, s. 101. /in:/

Bednarek W. – Pikulski S.: (red.), Prawne i administracyjne aspekty bezpieczeństwa osób i porządku publicznego w okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej. Olsztyn: 2000.

/za: Fehler Wł.: Bezpieczeństwo publiczne… op. cit. s. 29.

471 Pikulski S.: Podstawowe zagadnienia bezpieczeństwa publicznego. /in:/ Fiebig J. – Róg M. – Tyburska A.: (red.) Bezpieczeństwo to wspólna sprawa. Szczytno: 2002.

żyjących w tej organizacji oraz zagrożenie bezpieczeństwa praw i swobód tych jednostek”⁴⁷².

Inny błąd w publikacji Jerzego Zubka, który uważa, że politykę bezpieczeństwa powinniśmy traktować jako „element polityki państwa w zakresie praktycznej działalności władzy wykonawczej (…) dla realizacji celów i zadań wynikających z założeń polityki bezpieczeństwa”⁴⁷³.

Autorzy takich propozycji popełniają błąd, gdy w definiens określenia "bezpieczeństwo publiczne" stosuje desygnaty bezpieczeństwa (popełniając tym samym błąd idem per idem⁴⁷⁴, a także stosuje desygnaty niebezpieczeństwa co powoduje, że definicja jest sprzeczna.

W dyscyplinie nauk o polityce (dziedzina nauk społecznych) występuje zawężanie terminu "bezpieczeństwo" i zastępowanie go terminem "bezpieczeństwo narodowe".

Odnosząc się do kategorii bezpieczeństwa państwa Stefan Korycki stwierdza, że „dawne pojęcie bezpieczeństwa obejmo-wało w zasadzie [tylko, uwaga LFK] polityczne i militarne aspekty”⁴⁷⁵. Podobnie Janusz Stefanowicz, gdy pisze, że „czasy współczesne, przynosząc równolegle do postępu cywilizacyjnego rosnącą gamę zagrożeń, zmieniły zakres pojmowania bezpie-czeństwa. W przeszłości rozumiane czysto militarnie, dziś rozszerzyło się na ważkie aspekty niewojskowe - polityczne, ekonomiczne, ekologiczne itp.”⁴⁷⁶.

W tych przykładach autorzy, podejmujący problem bezpieczeństwa z pozycji politologii lub nauk wojskowych uznają za niebyłe dobrze udokumentowane inskrypcje i źródła pisane

472 Rajchel K.: Zarządzanie ochroną porządku i bezpieczeństwa publicznego w państwie.

Rzeszów: 2005, s. 45. /za:/ Fehler Wł.: Bezpieczeństwo publiczne… op. cit. s. 30.

473 Zubek J.: Doktryny bezpieczeństwa. Warszawa: AON, 1992, s. 11. /za:/ FEHLER, Włodzimierz: Bezpieczeństwo wewnętrzne współczesnej Polski. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Warszawa: (brak wyd.) 2012, s. 150. ISBN 978-83-61938-42-2.

474 Idem per idem (łac.) - to samo przez to samo.

475 Korycki St.: Bezpieczeństwo polityczne. /in:/ System bezpieczeństwa Polski. Warszawa:

AON, 1993.

476 Stefanowicz J.: Przedmowa. /in:/ Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa. Warszawa:

ISP PAN, 1996.

dotyczące bezpieczeństwa jednostek i wspólnot lokalnych w starożytności i w czasach nowożytnych i nie zauważają, że problem bezpieczeństwa jednostki i grup społecznych od dawna był przedmiotem rozważań przedstawicieli filozofii, socjologii, nauk o bezpieczeństwie i innych.

Wszystkie rodzaje zagrożeń należą do definiens pojęcia bezpieczeństwo⁴⁷⁷. Błędem części publikacji pochodzących od autorów ze środowisk socjologii, nauk o polityce a zwłaszcza zniesionych w Polsce w 2011 roku nauk o wojskowości, jest koncentrowanie się na subiektywnym aspekcie bezpieczeństwa⁴⁷⁸, przy czym przytacza się fragmentarycznie słownikowe terminy lub błędnie próbuje się wykazać, że stan bezpieczeństwa jest niemierzalny⁴⁷⁹. Trzeba jednak zauważyć, że słowniki językowe, odzwierciedlające w większości język potoczny, zawierają podwójne rozumienie terminu bezpieczeństwo:

a) bezpieczeństwo jako stan obiektywny: „stan niezagro-żenia”⁴⁸⁰; „przeciwieństwo zagrożenia”⁴⁸¹; „stan rzeczy, uwalniający od wszelkiej obawy”⁴⁸²; Być

a) bezpieczeństwo jako stan obiektywny: „stan niezagro-żenia”⁴⁸⁰; „przeciwieństwo zagrożenia”⁴⁸¹; „stan rzeczy, uwalniający od wszelkiej obawy”⁴⁸²; Być

W dokumencie Nauka o bezpieczeństwie człowieka i organizacji społecznych (Stron 143-157)