Pokazy filmowe w innych miejscach

Pokazy filmowe odbywały się również poza tradycyjnymi kinami stałymi, domami kultury i amfiteatrami. Prowizoryczne kina urządzano tam, gdzie czasowo pojawiała się publiczność, wmiejscach turystyki letniej.W Görlitz mamydo czynieniazprzykładem kina na obrzeżu miasta.

Pozatym projekcje filmoweodbywały się w miejscach związanych z edukacją ipropagandą,takich jak Domy Pioniera.

W odległości około ośmiukilometrów od Frankfurtu nad Odrą znajdują się dwa jeziora powstałe po zalaniu działającej do 1954 roku kopalni węgla brunatnego. Nad Jeziorem Heleny pod koniec lat 60. urządzono duży obszar rekreacyjny z trzema plażami, 1 700 metrową promenadą, 239 domkami letniskowymi o wyższym i 589 o niższym standardzie oraz miejscami

835 Wywiad z Joachimem Tulle,2.11.2011.

836 Wywiad z Edwardem Niedużakiem,29.5.2013.

837 Wywiad z Angeliką Würfel, 14.05.2013.

na 750 namiotów.Wjednymmiejscuskoncentrowanobudynkiprzeznaczonedorozrywkii spotkań towarzyskich, wśród nich było m.in. kino „w namiocie” (Zeltkino) mogące pomieścić 200 osób.

W 1972 roku „Kino »w namiocie« urządzonowtensposób, że stało się ono wzorcowymmiejscem pokazywania filmów”. Kino to cieszyło sięwówczas ogromnym powodzeniem, pokazywało filmy nawet rano i w południe838. „Odwiedzający [kino], osoby nocujące w namiotach, właściciele przyczep campingowych i urlopowicze zakładowi z obszaru całego NRD byli bardzo zadowoleni ze swojego kina.”839 Poza tym nad jeziorem znajdowała się restauracja na 350 osób w środku i150na tarasie, amfiteatr, dom handlowy, kompleks usługowy i urządzenia do zajęć rekreacyjnych na plaży. Nad jezioro można było przyjechaćpociągiem, samochodem lub rowerem. Goście mieli do dyspozycji 3 930 miejscparkingowych840. Było to ulubione miejsce wypoczynku mieszkańców Frankfurtu nad Odrąi okolic. Wieleosóbprzyjeżdżało nad jezioro regularnie popracy wykąpać się i wypocząć. Latem1983roku kino nad Jeziorem Heleny oferowało trzy projekcje przed południem i dwie popołudniuiwieczorem841. Wpaździernikutego roku zaplanowano zburzenie stojącegokina

„w namiocie”ibudowę nowego budynkukinowego,zwanego kinem plażowym(Strandkino).

Fot. 24. Kino nad Jeziorem Heleny koło Frankfurtu nad Odrą,na planie zaznaczonenumerem1.

Nowe kino zostało wykonane na bazie prostej konstrukcji stalowej, wykorzystywało część byłego

838 Analizaroczna1972,KreisfilmstelleFrankfurt(Oder),teczka: Kultur, Lichtspiele, 1972-1974, Bestand BA II, 1.2.2, sygn. 10966,StAFfo.

839 Ibidem.

840 Ingrid Halbach,MatthiasRambow,Horst Bütter, PeterRätzel,BezirkFrankfurt (Oder) ..., s.67.

841 Nicht nur Kino und Disco für Urlauber. Abwechslungsreiches kulturelles Angebot in den Erholungszentren/NeptunfestistHöhepunkt an derHelene, „Neuer Tag”, 14.7.1983, s. 2

kina i znajdowałosię nadal przyśrodkowej plażynawschódod restauracji842.

Pokazy filmowew miejscach turystycznych cieszyły się w NRD dużą popularnością.Turystyczne kurorty były wykorzystywane jako miejsca łatwego docierania do widza. W 1976 roku w okręgu rostockim rozpoczęto akcję „Lato kinowe” (Kinosommer) i już w 1977 roku oceniano ją bardzo pozytywnie.WywiadzdyrektoremOkręgowejDyrekcjiFilmóww Rostoku drukowany woficjalnej broszurze Centrali Wynajmu Filmów„Progress”przeznaczonej m.in. dla dziennikarzy zawiera opis ówczesnych form kinowych, które tworzono nad Bałtykiem: „Pierwsze prymitywne namioty filmowe i prowizoryczne miejsca pokazów plenerowych w miejscowościach nadmorskich zostały już w dużej mierze zastąpione przeznowe nowoczesne kina letnie, których 22 czeka w tym roku pomiędzy [miejscowościami] Bansin a Boltenhagen na urlopowiczów chętnych rozrywki. Ich wyposażenie i sprzęt projekcyjny odpowiadają najczęściej innym małym kinom i umożliwiają przyjemneseansefilmowe.”843

Na obrzeżach Görlitz, w dzielnicy Weinhübel, działało kino nazywane przez mieszkańców

„Blaszana puszka” (Blechbüchse). Z zewnątrz wyglądało bardzo prymitywnie, jak „puszka”, wnętrze było natomiast bardzo pięknie urządzone. Fotele kinowe z jasnego drewna były obite ciemnoczerwonym materiałem. Kino to pokazywałofilmy trzy razy w tygodniui cieszyło się dużą popularnością.844

Od stycznia 1954 rokuwe Frankfurcienad Odrądziałało także kino w Domu MłodychPionierów, w którym urządzono salę na 160 osób. Kino to w niedzielne popołudnia845 pokazywało filmy dla dzieci i bajki.846 W kinie tym Zarząd Kin przestał pokazywać filmy w 1957 roku lub na początku 1958 roku.847 Filmowy Klub Pionierów(Pionierfilmclub) planowano założyć w pierwszej połowie roku szkolnego 1972-1973 we współpracy z Domem Pioniera „Philipp Müller” we Frankfurcie.

Miał on służyć „podnoszeniu jakości pracy filmowej z dziećmi”848. Dom Młodych Pionierów (Pionierhaus) znajdował się w willi na rogu ulicy Róży Luxemburg (Rosa-Luxemburg-Str.) i Beckmann-Str., skąd w 1982 roku został przeniesiony do budynku przy ulicy Franza Mehringa

842 Städtebauliche Bestätigung zum Umbau des alten Zeltkinos und zum Aufbau eines neuen Strandkinos z dnia 21.10.1983,teczka:Vorbereitungen von Baumaßnahmen, 1980-1988, Bestand BA II,1.2.2, sygn. 7591, StAFfo.

843 KINO-SOMMER 1977. KINODDR sprach mit W.-F. Jakob, DirektorBezirksfilmdirektionRostock, w: KINO DDR.

SonderheftI, Pressebulletin Progress, 1977,s. 40.

844 Wywiad z AngelikąWürfel,Görlitz, 14.05.2013.

845 Wspomnienie Eckarda Reißa,którywpołowielat 50. chodził do tego kina jakodziecko, email zdnia 19.11.2013.

846 FrankfurterJunge Pioniere erhielten eigenesKino-Apparatur, „Nationale Zeitung”, 14.1.1954.

847 Protokół z dnia 27.2.1958, teczka: Planungen und Planabrechnungen Frankfurter Betriebe und Einrichtungen 1953-1960, Bestand BA II, 1.2.2, sygn. 14629, StAFfo.

848 Pismo VE-Lichtspielbetrieb (B) Frankfurt (Oder) do Rady Miasta Frankfurtu z dnia 20.09.1972, teczka: Kultur, Lichtspiele, 1972-1974, Bestand BA II,1.2.2, sygn. 10966, StAFfo.

(Franz-Mehring-Str.), wktórymobecnieznajduje się dom kultury „Mikado”.849

Filmy pokazywano równieżw szkołach. Aparatura projekcyjna w dużej sali lekcyjnej Okręgowej Szkoły Partyjnej (Bezirksparteischuleder SED) we Frankfurcie pozwalała na odtwarzanie filmów 35 mm w jakości odpowiadającej jakości kin stałych. W połowie lat70. zamontowano w niej dwa projektory 35 mm „Meo V-X” oraz projektor 16 mm. Dodatkowo w wielu salach lekcyjnych zainstalowano projektory 16 mm oraz innego rodzaju sprzęty do pracy z materiałami wizualnymi.850 Po przemianach 1989 roku budynek ten zajął Europejski Uniwersytet Viadrina i obecnie służy on studentom oraz administracji uniwersytetu jako Auditorium Maximum. Duża sala lekcyjna to sala wykładowa, w której odbywają się również co jakiś czas pokazy filmowe stowarzyszenia Kleines Kino e.V..