Pomiar zwinności przedsiębiorstwa projektowego

Zwinność przedsiębiorstwa pomimo znacznie szerszego znaczenia traktowana jest bardzo często jako pewien wskaźnik wydajności i efektywności jego funkcjonowania. Wobec tego pomiar zwinności przedsiębiorstwa czy to produkcyjnego (Arteta i Giachetti, 2004; Yauch, 2011) czy projektowego (Rico et al., 2009; Tseng i Lin, 2011) najczęściej prowadzony jest w kontekście osiąganych wyników, w celu poprawy zidentyfikowanego obszaru lub ogólnie zwiększenia korzyści z prowadzonej działalności. Wybrane aspekty zwinności całego przedsiębiorstwa mogą być determinowane zwinnością jego podsystemu, czyli zwinnością zespołu lub zespołów projektowych, które funkcjonują w ramach jego założeń i ograniczeń. Przeanalizowanie sposobów pomiaru zwinności przedsiębiorstw może być pomocne w badaniu dotyczącym zespołu projektowego w ramach niniejszej pracy.

88

Model zwinności przedstawiony przez Vazquez-Bustelo et al. (2007, s. 1313) identyfikuje i przedstawia praktyki zwinne (practices) oraz uwarunkowania (enablers) w postaci czynników zwinności (agility drivers) mających wpływ na wyniki operacyjne, rynkowe i finansowe przedsiębiorstwa. Model ten łączy w sobie trzy podstawowe elementy: sterowniki (drivers), uwarunkowania i czynniki (enablers) oraz wyniki (outcomes), które to „determinują możliwości przedsiębiorstwa w zakresie: odpowiedzi na potrzeby rynku, maksymalizacji poziomu obsługi klienta oraz minimalizacji kosztów wytwarzania produktów przy jednoczesnym zachowaniu równowagi pomiędzy utrzymywaniem przewagi konkurencyjnej, a potencjalnym zyskiem” (Vazquez-Bustelo et al., 2007).

Najważniejsze obszary przedsiębiorstwa mające wpływ na poziom jego zwinności to: zarządzanie zasobami ludzkimi, integracja łańcucha wartości (współpraca z klientami i dostawcami), inżyniera współbieżna (praca nad kilkoma produktami jednocześnie), technologie zwinne oraz zarządzanie wiedzą (Vazquez-Bustelo et al., 2007). Wysoki wynik zwinności odzwierciedla przedsiębiorstwo, które „posiada innowacyjną strukturę zarządzania, z wysoce wykwalifikowanymi, zmotywowanymi i umocowanymi pracownikami tworzącymi zgrany zespół, wspierany przez elastyczne i inteligentne technologie oraz systemy do właściwego zarządzania wiedzą oraz procesami uczenia się” (Kidd, 1994).

Rozbudowany metamodel do pomiaru zwinności biznesowej przedsiębiorstwa obejmuje ocenę ośmiu różnych rodzajów zwinności przedsiębiorstwa (Rys. 22): zwinność strategiczną, zwinność kulturową, zwinność procesów, zwinność produktową i/lub usługową, zwinność technologiczną, zwinność infrastruktury IT, zwinność projektową organizacji oraz zwinność infrastruktury kapitałowej (Rico et al., 2009; Rico, 2016).

Obiektywny i ilościowy pomiar zwinności za pomocą wyników wydajności uwzględniających sukces organizacyjny oraz turbulentne zmiany w środowisku przedsiębiorstw produkcyjnych wymagają oszacowania takich czynników jak: personalizacja produktu, różnorodność produktu, patenty korporacyjne, liczba dni wyłączonych z produkcji, ogólny stan gospodarki w kraju, presja konkurencji, regulacje rządowe, udział w biznesie międzynarodowym, złożoność produktu, krytyczność dostawcy, technologia, związki z innymi przedsiębiorstwami oraz typ udziału w rynku papierów wartościowych (Yauch, 2011).

Rys. pojawiających się klientów społecznej do kwantyfikacji korporacyjnych responsywność (mierząc (mierząc zwinności

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa oraz

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

Rys. 22 Metamodel zwinności biznesowej przedsiębiorstwa

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębi pojawiających się

klientów (analiz

ołecznej (zmiany społeczno do kwantyfikacji

korporacyjnych

responsywność (mierząc

(mierząca koszty dostarczenia nowego produktu na rynek) B. Gurd i P. Ifandoudas (2014) przedstawili a zwinności organizacyjnej przedsiębiorstwa

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa oraz zmodyfikowanej

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

Metamodel zwinności biznesowej przedsiębiorstwa

Źródło:

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębi pojawiających się zmian środowiska biznesowego

(analiza kosztów i korzyści), strukturze (zmiany społeczno

do kwantyfikacji zwinności

korporacyjnych to: udział w rynku ( responsywność (mierząca

koszty dostarczenia nowego produktu na rynek) B. Gurd i P. Ifandoudas (2014) przedstawili a

organizacyjnej przedsiębiorstwa

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa zmodyfikowanej zrównoważonej karty wyników

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

Metamodel zwinności biznesowej przedsiębiorstwa

Źródło: opracowanie własne na podstawie:

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębi środowiska biznesowego

kosztów i korzyści), strukturze (zmiany społeczno-ekonomiczne) (Ganguly

zwinności w rozwoju nowego produktu : udział w rynku (

szybkość dostarczenia na koszty dostarczenia nowego produktu na rynek) B. Gurd i P. Ifandoudas (2014) przedstawili a

organizacyjnej przedsiębiorstwa

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa zrównoważonej karty wyników

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

89

Metamodel zwinności biznesowej przedsiębiorstwa

opracowanie własne na podstawie:

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębi środowiska biznesowego

kosztów i korzyści), strukturze cen (wrażliwość cenowa ekonomiczne) (Ganguly

w rozwoju nowego produktu : udział w rynku (metryka mierząc

szybkość dostarczenia na koszty dostarczenia nowego produktu na rynek) B. Gurd i P. Ifandoudas (2014) przedstawili a

organizacyjnej przedsiębiorstwa proponując

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa zrównoważonej karty wyników

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

Metamodel zwinności biznesowej przedsiębiorstwa

opracowanie własne na podstawie: D.F. Rico (2016)

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębi

środowiska biznesowego w: nowych technologiach, preferencjach cen (wrażliwość cenowa

ekonomiczne) (Ganguly et al., 2009). Trzy w rozwoju nowego produktu

mierząca jakość produktu i rentowność), szybkość dostarczenia na rynek) oraz efektywność kosztowa koszty dostarczenia nowego produktu na rynek) (Ganguly

B. Gurd i P. Ifandoudas (2014) przedstawili analizę pr

proponując dotychczasowe

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa zrównoważonej karty wyników BSC

uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

D.F. Rico (2016)

Potrzeba pomiaru i kwantyfikacji zwinności przedsiębiorstwa może wynikać z w: nowych technologiach, preferencjach cen (wrażliwość cenowa

, 2009). Trzy

w rozwoju nowego produktu w przedsiębiorstwach jakość produktu i rentowność), rynek) oraz efektywność kosztowa

(Ganguly et al., 2009, s. 415) nalizę procesu związanego z poprawą

dotychczasowe

ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa BSC (Kaplan i Norton, 1992) uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania środowiska i kultury organizacyjnej otwartej na podejście zwinne.

orstwa może wynikać z w: nowych technologiach, preferencjach cen (wrażliwość cenowa) czy w strukturze , 2009). Trzy metryki liczbowe w przedsiębiorstwach jakość produktu i rentowność), rynek) oraz efektywność kosztowa

, 2009, s. 415) ocesu związanego z poprawą dotychczasowe zastosowanie teorii ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa lan i Norton, 1992) uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania orstwa może wynikać z w: nowych technologiach, preferencjach w strukturze liczbowe w przedsiębiorstwach jakość produktu i rentowność), rynek) oraz efektywność kosztowa

, 2009, s. 415). ocesu związanego z poprawą

zastosowanie teorii ograniczeń (Goldratt, 2009) w celu krótkookresowej poprawy zwinności przedsiębiorstwa lan i Norton, 1992) uwzględniającej zasady zwinności w celu przygotowania długofalowej strategii budowania

90

Tab. 6 Przykład zmodyfikowanej karty BSC dla zwinnego przedsiębiorstwa

Perspektywa finansów (Financial) Perspektywa zwinności (Agility)

 miesięczna sprzedaż – mierzona tradycyjnymi metodami

 miesięczna przepustowość – sprzedaż minus koszty, współczynnik 1:1

 zwrot z inwestycji – (przepustowość minus koszty operacyjne) podzielona przez inwestycje

 wykres sprzedaży według klientów – podział wielkości klientów

 czas cyklu zamówienia – czas potrzebny na przeprocesowanie zamówienia od klienta  innowacje produktowe (nowy lub

zmodyfikowany produkt) – ulepszenia w istniejących produktach lub wprowadzenie nowych produktów

 innowacje procesowe (nowy lub zmodyfikowany proces) – ulepszenia w istniejących procesach lub wprowadzenie nowych procesów

 braki materiałowe – opóźnienia w produkcji spowodowane zewnętrznymi niedoborami  zgłoszone defekty i problemy – uwagi zgłoszone

przez pracowników, zarówno w odniesieniu do jakości produktu, jak i procesu

Perspektywa produkcji (Production) Perspektywa klienta (Customer)

 długi okres, krótki okres i data poza

harmonogramem – miara ta porównuje faktyczną datę ukończenia z datą zakończenia

harmonogramu dla każdej linii produktów

 wyniki dostarczania – mierzone na podstawie przepustowości dostarczania produktów na czas  narzekania klientów – zdolność do rozwiązywania

reklamacji zgłoszonych przez klientów Źródło: opracowanie własne na podstawie: B. Gurd i P. Ifandoudas (2014, s. 8)

Wykorzystanie zmodyfikowanej karty BSC (Tab. 6) dostarczyło zarządzającym korzyści w postaci równowagi pomiędzy wskaźnikami długo- i krótkookresowymi, wskaźnikami finansowymi i niefinansowymi, wskaźnikami opóźnień i przyspieszeń oraz wynikami wewnętrznymi i zewnętrznymi, a także umożliwiło połączenie strategii z działaniami praktycznymi (Gurd i Ifandoudas, 2014). Sam etap tworzenia BSC zachęcił pracowników do udziału w tym procesie, a dodatkowo wykorzystywane mierniki dostarczyły im cennej i rzeczowej informacji zwrotnej (Gurd i Ifandoudas, 2014). Wdrażanie i komunikacja BSC w powyższy sposób zapewnia, że strategia korporacyjna jest zrozumiała i używana przez wszystkich pracowników przedsiębiorstwa (Kaplan i Norton, 1992).

W ramach metodyki PRINCE2 Agile zaproponowano metodę nazwaną Agilometer (Rys. 23), służącą do oceny zwinności organizacji projektowej, inaczej mówiąc zdolności organizacji do pracy w podejściu zwinnym (Portman, 2015). Metoda bazuje na ocenie sześciu kluczowych obszarów zastosowania podejścia zwinnego w projekcie (Portman, 2015; Springer, 2017) i są to:

 akceptacja zwinności (acceptance of Agile) – ocena akceptacji podejścia zwinnego w całej organizacji,

Rys.

 korzystne warunki środowiskowe (

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń narzędzi wykorzystywanych w projekcie,

 zdolność do iteracyjnego

iteratively and deliver incrementally

dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy,  łatwość komunikacji (

organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego,  poziom współpracy (

współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami,  elastyczność w dostarcza

organizacji do zmian w trakcie trwania projektu.

Rys. 23 Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile korzystne warunki środowiskowe (

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń narzędzi wykorzystywanych w projekcie,

zdolność do iteracyjnego

iteratively and deliver incrementally

dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy, łatwość komunikacji (

organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego, poziom współpracy (

współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami, elastyczność w dostarcza

organizacji do zmian w trakcie trwania projektu.

Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile

Źródło:

korzystne warunki środowiskowe (

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń narzędzi wykorzystywanych w projekcie,

zdolność do iteracyjnego sposobu pracy i przyrostowego dostarczania ( iteratively and deliver incrementally

dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy, łatwość komunikacji (ease of communication

organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego, poziom współpracy (level of collaboration

współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami, elastyczność w dostarczaniu (

organizacji do zmian w trakcie trwania projektu.

Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile

Źródło: opracowanie własne na podstawie:

91

korzystne warunki środowiskowe (advantageous environmental conditions

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń narzędzi wykorzystywanych w projekcie,

sposobu pracy i przyrostowego dostarczania (

iteratively and deliver incrementally) – ocena predyspozycji organizacji, klienta i dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy,

ease of communication

organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego, level of collaboration)

współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami, niu (flexibility of what is delivered organizacji do zmian w trakcie trwania projektu.

Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile

opracowanie własne na podstawie:

advantageous environmental conditions

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń

sposobu pracy i przyrostowego dostarczania (

ocena predyspozycji organizacji, klienta i dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy,

ease of communication) – ocena sposob organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego,

) – ocena współpracy zespołu projektowego, współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami,

flexibility of what is delivered organizacji do zmian w trakcie trwania projektu.

Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile

opracowanie własne na podstawie: H. Portman (2015)

advantageous environmental conditions

środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń

sposobu pracy i przyrostowego dostarczania (

ocena predyspozycji organizacji, klienta i dostawców do pracy w sposób iteracyjny i przyrostowy,

ocena sposob organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego,

ocena współpracy zespołu projektowego, współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami,

flexibility of what is delivered)

Pomiar zwinności organizacji projektowej wg Prince2 Agile

H. Portman (2015)

advantageous environmental conditions) – środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń

sposobu pracy i przyrostowego dostarczania (ability to work ocena predyspozycji organizacji, klienta i

ocena sposobu komunikacji w organizacji z perspektywy wartości i wytycznych podejścia zwinnego,

ocena współpracy zespołu projektowego, współpracy organizacji z klientem oraz zewnętrznymi dostawcami,

) – ocena podejścia – ocena środowiska projektowego i wpływu czynników zewnętrznych oraz ograniczeń

ability to work ocena predyspozycji organizacji, klienta i

u komunikacji w

ocena współpracy zespołu projektowego,

92

Kierownik projektu analizuje kluczowe obszary pod kątem możliwych lub koniecznych usprawnień, a wynik zwinności jest omawiany podczas spotkania z członkami zespołów, kierownikami projektów oraz jego interesariuszami (Portman, 2015). Każdy z sześciu obszarów oceniany jest w skali od 1 do 5, a wynik pozwala kierownikowi projektu i organizacji ocenić możliwości wdrożenia podejścia zwinnego (Portman, 2015). PRINCE2 Agile zaleca stały monitoring zwinności organizacji, aby móc reagować na bieżące zmiany w organizacji projektowej i w środowisku projektu (Portman, 2015).

W dokumencie Index of /rozprawy2/11577 (Stron 87-92)